Bushe Pali Ifwe Paliba Bamalaika?

Cacitike mu kwangufyanya nga nshi. Marilynn aali nasendwa mu kutontonkanya na ku calecitika ukumushinguluka tabikileko na mano kabili aile aletampula fye lumo lumo no kwingila mu nyanji. Mu kupumikisha, aumfwile iciunda ca kubulukuta kukalamba. Ilyo ainwine umutwe, amwene ukuti eminine mu kati na nkati ka nshila ye shitima lyaleisa! Marilynn alyuminine, na maka yalipwile ku mwenso. Ishitima lyali mupepi ica kuti alimwene na menso ya kafifi aya kwa namutekenya uwali mu munsokwe. Marilynn tatalile alaba icakonkelepo. “Cali kwati icipookapooka ukufuma ku numa calinsukile,” e fintu asosele. “Nalyulawike no kuyawila ku lubali lubiye pa mito ifuma ku malasha ye shitima.” Pa kuba ne fikwebululwa fye finono, Marilynn alimine pa kuti engatootela uwamupuswishe—lelo tamwenepo nangu umo! Cinshi asondwelele? “Malaika uuninda e wapuswishe ubumi bwandi,” e fyasosele Marilynn. “Nga ni ani umbi uwamupuswishe?”

ICALO ca mintelengu mu kupumikisha fye cilemoneka icaobelwa na bamalaika. Mu myaka ya nomba line, abantu bafuma ku muulu baba ifya kulandapo pa bulangisho bwa pa televisioni, amafilimu, nelyo fye ifyangalo. Ifitabo pa lwa bamalaika e fyaba pa muulu wa mutande wa fitabo fya mapepo ifishitwa sana. Kwalibako amakalabu ya bamalaika, ukukumana, ne nyunshipepala. Ukukumana kwa mabumba kwalitantikwa ukwa kukwaafwa, ukubalamuna “malaika obe ‘uwa mu kati,’” nga fintu icipande cimo calondolwele.

Ukushukila utubungwe twa bamalaika mu kulinga, bashimakwebo baliila pa mutwe balesabankanya ifipe fya kushitisha ifingi nga nshi. “Icili conse icakwatapo bamalaika ninshi calaenda,” e fisosa shimatuuka umo uwa mu United States. Ukulunda ku fitabo fyafulisha, atantika “ifipasho fya bamalaika, ifya kutunga ku fya kufwala ifyabapo bamalaika, ifilubi, basikipa, ifipabi na makardi ya kulaishishapo imitende”—fyonse ukutulumana no kupanga cintu kalemba wa lyashi umo aitile “ubukumu bwa ku muulu.”

Lelo iyi te fashoni fye, e fipaasha bandubulwila ba tubungwe twa bamalaika. Ku kwafwilisha ukutunga kwabo, bapeela ubunte ubwingi—ifya kukumanya “fya cine cine” na bamalaika. Bamo batila balimwene malaika mu musango wa muntu. Bambi na bo bamwene ukubyasha kwa lubuuto, ukumfwa ishiwi, ukumfwa ukubapo nelyo baumfwile ukutuninkisha uko kwali kwa bumalaika, nga fintu abene basumina. Abengi, ukupala Marilynn, batila malaika alipuswishe umweo wabo.

Cinshi cilecitika? “Ndemona kuli ukubweluluka kwa bumupashi,” e fisosa Joan Wester Anderson, uwalemba ifitabo fibili pa lwa fya kukumanya “fyacila pa maka ya buntunse.” Alma Daniel, uwaafwileko mu kulemba icitabo na cimbi, wena alundako. Asoso kuti bamalaika “nomba balikambishiwa ukuilenga ukwishibikwa pa kuti abantu bafulilako bengambukilwako. Umulandu tulemwena ifingi pa lwa bene uli wa kuti e fyo balefwaya. E fyo balecita.”

Bushe ico mu cituntulu ca cine? Nelyo bushe kuliko icintu cimbi icishingemwe no kucincimuka kwa ndakai pa lwa bamalaika? Pa kusanga, tufwile ukubebeta Icebo ca kwa Lesa. Baibolo yabamo icishinka pa lwa bamalaika, nga fintu twalamona.

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 2]

Pa mabula 3 na 4: The New Testament: A Pictorial Archive from Ninenteeth-Century Sources, kuli Don Rice/Dover Publications, Inc.