Muimone ne Sambilisho Lyenu
“Uimone we mwine, ne sambilisho lyobe; ikalilila muli ifi fintu; pantu pa kucite fyo, ukaipususha we mwine na balekuumfwa.”—1 TIMOTE 4:16.
1, 2. Mulandu nshi bakasambilisha bapimpa balekabilwa mu kampampa ilelo?
“KABIYENI, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, . . . mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.” (Mateo 28:19, 20) Ku mulandu wa ili kambisho lya kwa Yesu Kristu, Abena Kristu bonse bafwile ukutukuta ukuba bakasambilisha. Bakasambilisha bapimpa ku kwaafwa abafumaluka ukwishiba Lesa ilyo kucili nshita balekabilwa. (Yohane 17:3; Abena Roma 13:11) Umutumwa Paulo acincishe ati: “Bile cebo; cincila inshita iyene ne nshita iishiyene.” Ici cifwaya bakasambilisha ku kusambilisha mu cilonganino na ku nse. Umulimo wa kushimikila wine, cine cine walibimbamo ifingi ukucila pa kusabankanya fye ubukombe bwa kwa Lesa. Nga ca kuti abalesekelela bali no kusanguka abasambi, ukusambilisha kusuma kulekabilwa.
2 Tuleikala mu “nshita ishayafya.” (2 Timote 3:1) Abantu balibalufya ku mano ya ku calo ne fisambilisho fya bufi. Abengi “amano yabo yayaluke mfifi” kabili ‘balikunkuma.’ (Abena Efese 4:18, 19) Bambi inkuntu shabo shalicenwe cibi. Abantu cine cine baba “abapaswa, nge mpaanga ishishaba na kacema.” (Mateo 9:36) Nangu cibe fyo, kuti twaafwa abafumaluka ukwaluka ukupitila mu kulamuka kwa kubasambilisha.
Bakasambilisha mu Cilonganino
3. (a) Cinshi ukutuma kwa kwa Yesu ukwa kusambilisha kusanshamo? (b) Ni bani maka maka bakwata umulimo wa kusambilisha mu cilonganino?
3 Abengi nga nshi balefundwa ukupitila mu masambililo ya Baibolo aya mu ng’anda. Lelo, pa numa ya lubatisho, aba bapya bakabila ukwaafwa na kumbi pa kuti babe “abalimbwa kabili abakuulwa mu kutemwa.” (Abena Efese 3:17) Ilyo tulebomba umulimo Yesu atutuma uwalembwa pali Mateo 28:19, 20 no kutungulula abapya ku kuteyanya kwa kwa Yehova, balanonkelamo mu kusambilishiwa mu cilonganino mwine. Ukulingana na Abena Efese 4:11-13, bamo balisontwa “ukuba abacemi na bakasambilisha, ku kuwamya abashila, ku mulimo wa kupyungila, ku kukuulo Mubili wa kwa Kristu.” Inshita shimo, ukusambilisha kwabo kulakabila ukusanshamo ‘ukwebaula, ukukalipila, ukukonkomesha, mu kutekanya konse.’ (2 Timote 4:2) Umulimo wa bakasambilisha wali uwacindama nga nshi, ica kuti Paulo ilyo alelembela abena Korinti, aubika uwa citatu ukukonka pa batumwa na bakasesema.—1 Abena Korinti 12:28.
4. Ni shani fintu amaka ya kusambilisha yatwaafwa ukumfwila ukukonkomesha kwalembwa pa AbaHebere 10:24, 25?
4 Ca cine, te bonse Abena Kristu ababomba nga baeluda, nelyo bakangalila. Lelo, bonse bakoseleshiwa ukucincimushanisha “ku kutemwa kabili ku kubombe milimo isuma.” (AbaHebere 10:24, 25) Ukucite fyo ku kulongana kusanshamo ukwasukapo kwapekanishiwa bwino, ukwa kufuma ku mutima ukwingakuula no kukoselesha bambi. Bakasabankanya ba Bufumu ababelesha na bo bene kuti ‘bacincimushisha ku kubombe milimo isuma’ ukupitila mu kupeelesha ukwishiba kwabo no kubelesha ku bapya lintu balebomba na bo mu butumikishi bwa mwi bala. Pa nshita sha ifyo na mu lyashi fye, ukufunda kwakatama kuti kwabako. Ku ca kumwenako, abanakashi bakosoka bacincishiwa ukuba “bakasambilisha wa cisuma.”—Tito 2:3.
Ukunashanashiwa Ukutetekela
5, 6. (a) Bushe ubuKristu bwa cine bwapusana shani no kupepa kwa bufi? (b) Ni shani fintu baeluda baafwa abapya ukupingula mano mano?
5 UbuKristu bwa cine kanshi bwalipusanininako no kupepa kwa bufi, ukufwaya ukulaeba abapepako ifyo bafwile ukutontonkanya. Lintu Yesu aali pe sonde, bashimapepo balefwaya ukulatungulula imikalile yonse fye iya bantu ku fishilano bapangile ifya kutitikisha. (Luka 11:46) E fyacita na bashimapepo ba mu Kristendomu ilingi.
6 Lelo ukupepa kwa cine “mulimo washila” untu tubomba na “maka [yesu] aya kulingulula.” (Abena Roma 12:1, NW) Ababomfi ba kwa Yehova ‘balanashanashiwa ukutetekela.’ (2 Timote 3:14, NW) Inshita shimo, abaletungulula kuti bakabila ukubikako ifya kutungulula fimo ne fya kukonka pa kuti icilonganino cende bwino. Baeluda basambilisha Abena Kristu banabo “ukupaatululo busuma ukubulekanya no bubi” mu cifulo ca kubapingwilako. (AbaHebere 5:14) Baeluda bacite ci maka maka ukupitila mu kuliisha icilonganino “ifyebo fya citetekelo, ne fye sambilisho lisuma.”—1 Timote 4:6.
Ukumona Isambilisho Lyenu
7, 8. (a) Ni shani fintu abantu balamuka fye mu kulinga babomba bukasambilisha? (b) Cinshi cilangilile fyo ukubombesha kwa pa lwesu kulakabilwa pa kuti tube bakasambilisha basuma?
7 Nangu ni fyo, natubwelele ku mulimo wesu bonse uwa kusambilisha. Bushe cikabila ukukampuka, amasomo, nelyo ukulamuka ukuli konse ku kuubombako? Te sana. Abengi ababomba uyu mulimo mwi sonde bantuuntu fye, abalamuka fye mu kulinga. (1 Abena Korinti 1:26-29) Paulo alondolwele ati: “Tuli ne cuma [ubutumikishi] ici mu fipe fye bumba [umubili ushapwililika], ukuti ukucishamo kwa maka kube kwa kwa Lesa, kabili te kuntu kwafuma kuli ifwe.” (2 Abena Korinti 4:7) Ukwenda bwino sana ukwa mulimo wa kushimikila Ubufumu mwi sonde lyonse bushininkisho bwa maka ya mupashi wa kwa Yehova!
8 Lelo cifwaya ukuti tubombeshe pa kuba “umubomfi uushingaba na ca kukwatilapo insoni, uulungiko kusose cebo ca Cine.” (2 Timote 2:15) Paulo acincishe Timote ati: “Uimone we mwine, ne sambilisho lyobe; ikalilila muli ifi fintu; pantu pa kucite fyo, ukaipususha we mwine na balekuumfwa.” (1 Timote 4:16) Ni shani fintu umo engaimona ne sambilisho lyakwe, nampo nga ni mu cilonganino nelyo kumbi? Bushe ukucite fyo cifwaya ukubelesha ukukampuka kumo nelyo imingalato ya kusambilishishamo?
9. Cinshi cacindama ukucila ukulamuka kwa cifyalilwa?
9 Yesu cine cine alangishe mu Lyashi lyakwe ilya pa Lupili ilyalumbuka ukuti alyumfwikishe mu kucishamo imisambilishishe. Ashipwa ukusosa, “amabumba yapapile imisambilishishe yakwe.” (Mateo 7:28) Kwena, tapali uwingasambilisha bwino nga Yesu. Lelo, pa kuba bakasambilisha basuma, tatukabila ukuba injishikweba. Pantu ukulingana na Yobo 12:7, “inama ne fyuni fya mu lwelele” kuti fyatusambilisha mu mutalalila! Capamo no kulamuka kwa cifyalilwa nelyo ukukampuka twapeelwa, icacindamisha caba “musango wa bantu” twaba, imibele twakwata ne fibelesho fya ku mupashi twalundulula ifyo abasambi bengapashanya.—2 Petro 3:11; Luka 6:40.
Abasambi ba Cebo ca kwa Lesa
10. Ni shani fintu Yesu apeele ica kumwenako cisuma ngo musambi wa Cebo ca kwa Lesa?
10 Kasambilisha musuma uwa cine ca mu Malembo afwile ukuba umusambi wa Cebo ca kwa Lesa. (Abena Roma 2:21) Yesu Kristu aaba ca kumwenapo caibela muli ci. Mu butumikishi, Yesu aleloshako nelyo ukulanda ifintu fyalingene ne fingi ifyali mu Amalembo ya ciHebere.a Calimoneke lintu aali ne myaka 12 ukuti alibeleshenye ne Cebo ca kwa Lesa, lintu asangilwe “naikala mu kati ka bakasambilisha, alebomfwa no kubepusha.” (Luka 2:46) Ilyo akulile, lyonse aleya kwi sunagoge, uko Icebo ca kwa Lesa calebelengwa.—Luka 4:16.
11. Fibelesho nshi fisuma ifya kusambilila ifyo kasambilisha afwile ukulundulula?
11 Bushe mwalitemwisha ukubelenga Icebo ca kwa Lesa? Ukusokotamo e nshila ya ‘kwilukilamo akatiina ka kuli Yehova, no kwishiba Lesa ukakusanga.’ (Amapinda 2:4, 5) Eco kwateni ifibelesho fisuma ifya kusambilila. Muleesha ukubelengako Icebo ca kwa Lesa cila bushiku. (Ilumbo 1:2) Mukacilenge ukuba umwata wenu ukubelenga Ulupungu lwa kwa Kalinda ululi lonse na Loleni! lintu fye mwafipokelela. Mulekutikisha ku kulongana. Sambilileni ukusapika bwino bwino. Nga mwaishiba ‘ukupitamo muli fyonse no kufishikimika,’ tamwakalekukumya nelyo ukulanda ifishilungeme ilyo mulesambilisha.—Luka 1:3.
Ukutemwa no Kucindika Abalesambilishiwa
12. Mibele nshi Yesu akwete ukulola ku basambi bakwe?
12 Imibele na imbi iyacindama yaba kucindika abo mulesambilisha. AbaFarise balisuulile abalekutika kuli Yesu. Batile: “Ibumba ili ilishaishiba Amalango lyalitiipwa!” (Yohane 7:49) Lelo Yesu alitemenwe sana abasambi bakwe no kubacindika. Atile: “Nshamwite abasha kabili; ico umusha taishiba ifyo shikulu wakwe acita: lelo namwita abanandi; ico namulenga mwishibe fyonse ifyo naumfwile kuli Tata.” (Yohane 15:15) Ici calangilile ifyo abasambi ba kwa Yesu balingile ukubomba umulimo wabo uwa kusambilisha.
13. Bushe Paulo aleumfwa shani pali abo alesambilisha?
13 Ku ca kumwenako, Paulo tali uwatalalila ku basambi bakwe, ukubeba fye Icebo, capwa no kupwa. Aebele abena Korinti ati: “Pantu nelyo mwingaba na ba kumufunda amakana ikumi muli Kristu, tamuli na bashinwe abengi. Pantu muli Kristu Yesu ine namufyalile mu mbila nsuma.” (1 Abena Korinti 4:15) Inshita shimo, Paulo alelila fye ne filamba ilintu alekonkomesha abo asambilishe! (Imilimo 20:31) Kabili alebatekanishishe cine cine no kuba ne cikuuku. Muli fyo aebele abena Tesalonika ukuti: “Twali abafuuka mu kati ka imwe, ngo uonsha uulelela abana bakwe bene.”—1 Abena Tesalonika 2:7.
14. Mulandu nshi ukutemwa abasambi pa lwabo kwacindamina? Langilileni.
14 Bushe mulapashanya Yesu na Paulo? Ukutemwa abasambi besu mu kufumaluka kuti kwasailisha pa kupelebela ukuli konse ukwa kulamuka kwesu. Bushe abasambi besu aba Baibolo balimona ukuti twalibatemwa. Bushe tulalubulako inshita ya kubeshiba? Lintu Umwina Kristu umo umwanakashi calemukosela ukwaafwa umusambi ukulunduluka lwa ku mupashi, mu cikuuku amwipwishe ati: “Bushe kwaliba icimusakamika?” Ulya musambi atampile ukumulondolwela fyonse ifyalemusakamika. Kulya kulanshanya kwa kutemwa e kwalengele ulya mwanakashi ukwaluka. Mu mibele ya ifyo ifyebo fya mu Malembo na mashiwi ya cisansamushi no kukoselesha fyalilinga. (Abena Roma 15:4) Lelo, kuliko ukusoka: Umusambi wa Baibolo kuti alelunduluka lubilo lubilo lelo kuti acili ne misango imo iishili ya Bwina Kristu iyo afwile ukuleka. E co te kuti cibemo amano ukucishamo ukubeleshanya nankwe. Lyonse nga Bena Kristu mufwile ukwishiba umwa kupelela.—1 Abena Korinti 15:33.
15. Kuti twalangisha shani ukuti tulacindika abasambi besu aba Baibolo?
15 Ukucindika abasambi besu cisanshamo ukukanaesha ukwingila mu tuntu tumo mu mikalile yabo. (1 Abena Tesalonika 4:11) Tutile tulesambilila no mwanakashi uwaba mu cupo ca kutoolana. Napamo balifyala na bana. Umwanakashi alefwaya ukulungike fintu na Yehova pantu nomba naishiba Lesa mu kulungika. (AbaHebere 13:4) Bushe afwile ukulembesha icupo no yu wine mwaume nelyo ukufumako? Napamo kuti twayumfwe fyo nga alembeshe cupo no yu mwaume uushatemwe fya ku mupashi kuti cacilima ukulunduluka kwakwe ku ntanshi. Lelo, napamo kuti tulelangulukilako abana no kuti kuti cawama nga aupana no yu wine mwaume. Nangu ni fyo, ukwingila mu mikalile ya musambi no kwesha ukumupatikisha ukucita ifyo tuletontonkanya te mucinshi kabili tacilanga ukutemwa. Na kabushe, e ukekala ne fikafuma mu kupingula kwakwe. Bushe teti ciwamishe ukukansha fye uyo musambi ukubomfya “ukulingulula” kwakwe no kuipingwila ico alingile ukucita?—AbaHebere 5:14.
16. Ni shani fintu baeluda bengalanga ukutemwa no mucinshi ku mpaanga sha kwa Lesa?
16 Calicindama maka maka kuli baeluda ba mu cilonganino ukusunga impaanga mu kutemwa no mucinshi. Pa kulembela Filemone, Paulo atile: “Nelyo ningaba no kupama ukwingi muli Kristu ukukwebe ciyene, lelo ukucila ndefwayo kupaapaata pa mulandu wa kutemwa.” (Filemone 8, 9) Inshita shimo kuti kwaima ifya kukalifya mu cilonganino. Kuti kwakabila no kucitapo fimo mu kukosa. Paulo acincishe Tito “[ukwebaula abatena] mu bukali, ukuti babe abatuntulu mu citetekelo.” (Tito 1:13) Nangu cibe fyo, bakangalila bafwile ukusakamana ukukanalanda ukwabula icikuuku ku cilonganino. Paulo alembele ukuti “Umubomfi wa kwa Shikulu tafwile ukucito lubuli; lelo afwile ukuba uwa congwe kuli bonse, uwakampuko kusambilisha, uushipikisha.”—2 Timote 2:24; Ilumbo 141:3.
17. Cilubo nshi Mose acitile, kabili cinshi baeluda bengasambililako?
17 Bakangalila lyonse bafwile ukulaibukisha ukuti babombelo “mukuni wa kwa Lesa.” (1 Petro 5:2) Nangu ca kuti Mose aali uwapetama, alitalile alabako ici pa kashita. Abena Israele “batalamino Mupashi wakwe, asuka Mose apuuka ku kanwa kakwe.” (Ilumbo 106:33) Lesa tatemenwe nangu panono ukucusha umukuni Wakwe nge fi, nangu ca kuti tabali abatambalala na bo bene. (Impendwa 20:2-12) Na lelo lintu kwaba ubwafya bwapalako, baeluda baleesha ukusambilisha no kufunda, mu kushilimuka na mu cikuuku. Bamunyinefwe balankulako bwino lintu balelangulukilwako no kumonwa nga bantu balekabila ukwaafwiwa, te kubamona nge ncitatubi shishingaaluka. Baeluda balekabila ukuba ne mibele isuma iyo Paulo akwete lintu atile: “Tusuubilila Shikulu pali imwe, tuleti mulecita kabili mwakulacita ifyo tumweba.”—2 Abena Tesalonika 3:4.
Ukwankulako ku Fintu Bakabila
18, 19. (a) Kuti twaankulako shani ku kukabila kwa basambi bapelebela mu kulamuka? (b) Kuti twayafwa shani abasambi abo ifintu fimo fimo fikosela ukumfwa?
18 Kasambilisha musuma alaitemenwa ukulangulukilako amaka ya basambi bakwe no kupelebela. (Linganyeniko Yohane 16:12.) Mu mulumbe wa kwa Yesu uwa matalanti, shikulu apeele ababomfi amashuko “kuli onse umwabelele amaka yakwe yene.” (Mateo 25:15) E fyo twingacita na pa kutungulula amasambililo ya Baibolo. Tufwaya sana ukupwisha ulupapulo lwa kusambililamo mu nshita iipi. Lelo tufwile ukwishiba ukuti, te bonse babelenga bwino nelyo ukumfwikisha bwangu ifipya. E co, cilekabila ukwiluka ukwishiba inshita ya kufuma pa cishinka cimo ukuya pali cimbi mwi sambililo nga ca kuti abalefwaya ukusambilila cilebakosela ukumfwa bwangu. Icacindama ca kuti abasambi bomfwikishe ifyo balesambilila, te kupwisha fye isambililo iyo.—Mateo 13:51.
19 E fya kucita na ku basambi ba Baibolo abo fimo fikosela ukumfwa pamo nge cifundisho ca kuti kwaba Balesa Batatu nelyo amaholide ya fya mapepo. Ilintu ilingi tacalinga ukusansha ifyebo tusapike pe sambililo, mu nshita mu nshita kuti twafisanshamo nga ca kuti natumone fyo fikabanonsha. Lelo tufwile ukucite fyo mu kulamuka pa kuti ukulunduluka kwa musambi takucilimwe.
Beni Abacincimuka!
20. Ni shani fintu Paulo apeele ica kumwenako mu kucincimuka no kushininwa mu misambilishishe yakwe?
20 Paulo atila: “Ku mitima mube ababilima.” (Abena Roma 12:11) Nampo nga tuletungulula isambililo lya Baibolo mu ng’anda nelyo tulesambilisha mu kulongana, tufwile ukubilima no kucincimuka. Paulo aebele abena Tesalonika ati: “Imbila nsuma yesu tayafikile kuli imwe mu nsoso yeka, lelo na mu maka, kabili mu Mupashi wa mushilo, kabili mu kusuubila kwine kwine.” (1 Abena Tesalonika 1:5) Kanshi Paulo na banankwe bapeele “te mbila nsuma ya kwa Lesa yeka yeka, lelo ne mitima [yabo] iine.”—1 Abena Tesalonika 2:8.
21. Kuti twasungilila shani ukucincimuka mu misambilishishe yesu?
21 Ukucincimuka kwine kwine kufuma mu kushininwa na maka ukuti abasambi besu aba Baibolo bakabila ukumfwa ifyo tuli no kubeba. Te kwesha ukumona umulimo uuli onse uwa kusambilisha ngo wa munsaunte fye. Kalemba Esra afwile aleimona ne sambilisho lyakwe. “Ateyenye umutima wakwe ku kwetetula amalango ya kwa Yehova, kabili ku kuyacita, kabili ku kusambilisha muli Israele.” (Esra 7:10) Na ifwe kuti twacite fyo ukupitila mu kupekanya sana no kutontonkanya pa bucindami bwa fyebo. Natulepepa kuli Yehova ukuti esushe muli ifwe icitetekelo no kushininwa. (Luka 17:5) Ukucincimuka kwesu kuti kwaafwa abasambi ba Baibolo ukukusha ukutemwa icine ukutemwa kwine kwine. Kwena, ukumona isambilisho lyesu kuti kwasanshamo no kubomfya imingalato imo iya misambilishishe. Ifi e fili no kulandapo icipande cikonkelepo.
[Futunoti]
a Moneni Insight on the Scriptures, Volyumu 2, ibula 1071, icasabankanishiwa na Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Bushe Muleibukisha?
◻ Mulandu nshi bakasambilisha bakampuka aba Bwina Kristu balekabilwa ilelo?
◻ Fibelesho nshi ifya kusambilila ifisuma twingalundulula?
◻ Mulandu nshi cacindamina ukutemwa no kucindika abo tusambilisha?
◻ Kuti twaankulako shani ku fikabila abasambi besu aba Baibolo?
◻ Mulandu nshi ukucincimuka no kushininwa fyacindamina pa kusambilisha bambi?
[Icikope pe bula 10]
Bakasambilisha basuma baba basambi ba Cebo ca kwa Lesa abene
[Icikope pe bula 13]
Temweni abasambi benu aba Baibolo