Bushe Mulecimona Icishibilo ca Kubapo kwa kwa Yesu?

TAKWABA nangu umo uufwaya ukulwala nelyo ukuponenwa no busanso. Pa kusengauka amafya ya musango yu, umuntu wa mano alaba uwaibukila ku fishibilo ifilelanga ukuti kuli no kuba ubusanso kabili alacitapo fimo. Yesu Kristu alandile pa cishibilo cimo ico tulingile ukwishiba. Icishibilo alelandapo cali no kukuma isonde lyonse kabili cali no kukuma abantu bonse. Ico cintu, na imwe bene no lupwa lwenu calimukuma.

Yesu alandile pa Bufumu bwa kwa Lesa ubukafumyapo ububifi no kulenga isonde ukuba paradaise. Abasambi bakwe balefwaisha ukwishiba ilyo ubo Bufumu bukesa. Bamwipwishe abati: “Cinshi cikaba icishibilo ca kubapo kwenu ne ca mpela ya bwikashi?”—Mateo 24:3.

Yesu alishibe ukuti pa numa ya kwipaiwa kwakwe lyene no kubuushiwa, paali no kupita imyaka iingi ilyo talabikwa pa bufumu mu muulu ukube Mfumu Mesia no kuteka abantu bonse. Apo ukubikwa kwakwe pa bufumu takwali na kumoneka ku bantu, Yesu apeele icishibilo icali no kwafwa abakonshi bakwe ukwishiba ulwa “kubapo” kwakwe e lyo ne “mpela ya bwikashi.” Ici cishibilo cabamo ifintu ifingi, kabili fyonse pamo fishibisha ukubapo kwa kwa Yesu.

Bakalemba ba Malandwe Mateo, Marko na Luka bonse balibikileko amano ukulemba ifyo Yesu ayaswike. (Mateo ifipandwa 24 na 25; Marko icipandwa 13; Luka icipandwa 21) Bakalemba ba Baibolo bambi na bo balilembeelepo na fimbi pa cishibilo. (2 Timote 3:1-5; 2 Petro 3:3, 4; Ukusokolola 6:1-8; 11:18) Muli cino cipande, nga twatila tulande pali fyonse ifyaba muli cilya cishibilo, incende kuti yabula, kanshi twalalanda fye pa fintu fisano pali filya fyaba mu cishibilo ico Yesu alandilepo. Ukulanda pali ici cishibilo nakucindama sana kuli imwe.—Moneni umukululo uli pe bula 6.

“Apo Ifintu Fyayalukiile”

“Uluko lukemino luko no bufumu bukemino bufumu.” (Mateo 24:7) Magazini ya ku Germany iya Der Spiegel yatile, ilyo umwaka wa 1914 taulafika, abantu “basuubile ukuti kukaba ifisuma ku ntanshi, basuubile ukuti kukaba ubuntungwa, ukulunduluka e lyo ne cuma.” Lyene fyonse fyalyalwike. Magazini ya GEO itila: “Inkondo iyatendeke mu August 1914 no kwisapwa mu November 1918, yali ya kutiinya nga nshi. Yalyalwile ifintu, yalekenye ifya kale ku fipya.” Abashilika ukucila pa mamilioni 60 ukufuma mu calo conse balelwa inkondo yabipisha. Abashilika napamo 6,000 e baleipaiwa cila bushiku. Ukufuma ilya nshita, abalemba ilyashi lya bantunse ilya kale ne fya mapolitiki batila, “ukufuma mu mwaka wa 1914 ukufika 1918 e myaka apo ifintu fyayalukiile.”

Inkondo ya Calo iya Kubalilapo yaletele ukwaluka ukukalamba pa bantu ukushingaalulwa, kabili abantu baingile mu nshiku sha kulekelesha isha buno bwikashi. Mu myaka ya ba1900 yonse, mwali inkondo ishingi nga nshi no kusansa kwa tupondo. Ifintu tafyatala afiwama muli ino myaka ya kutendekelako iya ba2000. Te nkondo yeka, lelo kwaliba na fimbi ifyo tumona ifipanga icishibilo.

Ifipowe, Ifikuko, ne Finkukuma

“Kukabe fipowe.” (Mateo 24:7) Ilyo kwali inkondo ya calo iya kubalilapo, mu Bulaya mwali icipowe, kabili ukutule lyo, ifipowe fyalicusha abantu. Kalemba we lyashi lya kale Alan Bullock alembele ukuti mu 1933, mu Russia na mu Ukraine, “abantu abengi baleendauka fye mu mpanga ku mulandu wa nsala . . . Ifitumbi fyatuuleme fye mu mbali ya misebo.” Mu 1943, kalemba we lyashi T H. White alimweneko ifyo icipowe cali mu musumba wa Henan, ku China. Alembele ukuti: “Nga kwapona icipowe, abantu balalya conse fye ico basanga. Umuntu nga ali mu kufwa, alalya fyonse fye ne fyo abantu bashilya.” Ca bulanda ukuti muli ino myaka, ifipowe fyalifula nga nshi muno Afrika. Akabungwe ka United Nations Food and Agriculture Organization katila, nangu ca kuti abantu balalima ifya kulya ifingi ifingakumana bonse, abantu napamo amamilioni 840 mwi sonde lyonse tabakumanisha ukulya bwino bwino.

“Mu ncende shimo shimo mukabe fikuko.” (Luka 21:11) Ulupapulo lwa Süddeutsche Zeitung lutila, “ubulwele bwa Spanish influenza bwaipeye abantu nakalimo amamilioni 20 ukufika ku mamilioni 50 mu 1918, abengi ukucila abafwile ku cikuko ca black death nelyo abafwile mu nkondo ya calo iya kubalilapo.” Ukutula lilya, abantu abengi nga nshi balifwa ku malwele yapala malelya, kampasa, icifuba ca TB, ubulebe no bulwele bwa kupolomya no kuluka. Kabili abantu muno calo nabapeshiwa amano ukuti ubulwele bwa AIDS buleya fye pa ntanshi, tabulebwelela inuma. Nangu ca kuti kwaliba ukulunduluka kukalamba ukwa kupanga imiti iingi, cilapapusha ukuti amalwele tayapwa lelo yatwalilila fye. Ici cine ico abantu bafilwa ukwishiba ukufika na lelo, cilatwafwa ukwishiba bwino ukuti inshita tuleikalamo ni nshita shaibela ishayafya.

“Ifinkukuma.” (Mateo 24:7) Mu myaka 100 iyapita, ifinkukuma fyalipaya abantu abengi nga nshi. Icitabo cimo citila, ukutula fye mu 1914, cila mwaka kulacitika ifinkukuma 18 ifyakwata amaka ya konaula ifikuulwa no kulepula umushili. Kabili ifinkukuma ifyabipisha, ifipaya abantu abengi sana no kubongolola ifikuulwa, ukufibongolola umupwilapo, filacitika napamo cimo cila mwaka. Nangu ca kuti kuli ukulunduluka mu fya kupangapanga, abantu abalefwa ku finkukuma balefulilako fye, pantu imisumba umulefula abantu yabela mu ncende umucitika sana ifinkukuma.

Imbila Nsuma!

Ifingi ifyaba mu cishibilo ca nshiku sha kulekelesha fya bulanda. Lelo Yesu alandile na pa mbila nsuma.

“Ne mbila nsuma iyi ya bufumu ikashimikilwa pano isonde ponse ku kubo bunte ku nko shonse.” (Mateo 24:14) Umulimo Yesu umwine atendeke uwa kushimikila imbila nsuma iya Bufumu wali no kubombwa sana muli shino nshiku sha kulekelesha. Kabili e cilecitika no kucitika. Inte sha kwa Yehova balebila ubukombe bwa mu Baibolo kabili balesambilisha abantu abafwaya ukusambilila ifya mu Baibolo ukuti balecita ifyo balesambilila. Pali lelo, Inte sha kwa Yehova ukucila pa mamilioni 6 baleshimikila imbila nsuma mu fyalo 235 na mu ndimi ukucila 400.

Moneni ukuti Yesu tatile takwali umulimo nangu umo uwali no kubombwa pa mulandu wa fintu fyabipa ifyali no kulacitika mwi sonde. Kabili tatile cimo fye pali filya alumbwile cikakumana isonde lyonse. Lelo alandile pa fintu ifingi ifipanga icishibilo cimo ifyali no kumoneka mwi sonde lyonse.

Mu nshita ya kulolesha fye pa fintu ifilecitika cimo cimo, bushe mulemona ukuti ifintu fyapusanapusana ifilecitika mwi sonde lyonse filetulanga icishibilo cimo icacindama? Ifilecitika mwi sonde nafimukuma no lupwa lwenu. Napamo kuti twaipusha ukuti, lelo mulandu nshi abantu fye abanono e babikako amano kuli ico cishibilo?

Abantu Babika Amano ku Fyabo

“Te Kwesha Ukupita Apa,” “Cenjeleni Kuli Amalaiti,” “Nasheniko Motoka.” Ifi fishibilo fya kusoka e lyo na fimbi tulafimona, lelo ilingi line abantu tababikako amano. Mulandu nshi? Ilingi line tufwaisha ukucita ifyo fwe bene tumona ukuti e fingatuwamina. Ku ca kumwenako, kuti twamona kwati tufwile ukubutusha motoka ukucila pa fyo ifunde lyasuminisha, nelyo kuti twafwaya fye ukupita apo bakaanya. Lelo ukusuula ukusoka takwawama.

Ku ca kumwenako, abantu abengi balafwa cila mwaka mu masanso ya pa musebo kabili bambi na bo abengi balacenekwa sana ku mulandu umo wine. Amalipoti yalangilila ukuti icilenga sana, kukanakonka amafunde ya pa musebo. Kanshi, ukusuula ukusoka kuti kwafumamo ifyabipa.

Cinshi cilenga abantu ukukanapoosa mano ku cishibilo ico Yesu alandilepo? Kuti caba ni pa mulandu wa kufwaisha ifyuma, ukukanayangwako, ukufilwa ukupingula ifyo bafwile ukucita, ukupamfiwa ne milimo imbi nelyo ukutiina ukusuulwa ku bantu. Bushe pali ifi pali fimo ifilelenga ukuti mufilwe ukubika amano ku cishibilo ca kubapo kwa kwa Yesu? Bushe tamulemona ukuti ca mano ukwishiba umulolele icishibilo no kucitapo cimo ili line?

Ubumi mwi Sonde lya Paradaise

Abantu abengi baleiluka umulolele icishibilo ca kubapo kwa kwa Yesu. Umwaume umo uwaupa uwa ku Germany, Kristian atila: “Shino ni nshiku shayafya. Tatuletwishika ukuti tuleikala mu ‘nshiku sha kulekelesha.’” Uyu mwaume pamo no mwina mwakwe babomfya sana inshita ukwebako bambi pa Bufumu bwa buMesia. BaFrank na bo bene bekala ku Germany. Bena pamo na bena mwabo balakoselesha bambi ilyo bashimikila abantu imbila nsuma ya mu Baibolo. BaFrank batila: “Pa mulandu wa filecitika mu calo, abengi balisakamikwa pa fyo cikaba ku ntanshi. Tulabakoselesha ilyo tubeba pa kusesema kwa mu Baibolo ukulanda pe sonde lya paradaise.” Kanshi, baKristian na baFrank balafikilisha ulubali lumo ulwa cishibilo ca kwa Yesu—ulwa kushimikila abantu imbila nsuma iya Bufumu.—Mateo 24:14.

Ilyo inshiku sha kulekelesha shikapwa, Yesu akafumyapo buno bwikashi na bonse abacita ifya mu bwikashi bwine ubu ubwa nomba. Lyene, Ubufumu bwa kwa Mesia bukawamya ifintu pe sonde ukuti likabe nga fintu casobelwe ukuti likaba Paradaise. Takwakabe ukulwala no kufwa, kabili abafwa bakabuuka no kwikala pano isonde. Ifi e fintu ifisuma ifikabako kuli bonse abaishiba umwalola icishibilo ca ino nshita tulimo. Ala kuti cawama sana nga mwasambilila na fimbi pa cishibilo ne fyo mulingile ukucita pa kuti mukapusuke ilyo buno bwikashi bukonaulwa! Abantu bonse bafwile ukucitapo cimo ili line.—Yohane 17:3.

[Amashiwi pe bula 4]

Yesu alandile pa fintu ifingi ifipanga icishibilo cimo, ifyali no kumoneka mwi sonde lyonse

[Amashiwi pe bula 6]

Bushe mulemona ukuti ifintu fyapusanapusana ifilecitika mwi sonde lyonse filetulanga icishibilo icacindama?

[Akabokoshi ne Fikope pe bula 6]

IFYA KWISHIBILAKO INSHIKU SHA KULEKELESHA

Inkondo ishingi nga nshi.—Mateo 24:7; Ukusokolola 6:4

Ifipowe.—Mateo 24:7; Ukusokolola 6:5, 6, 8

Ifikuko.—Luka 21:11; Ukusokolola 6:8

Ukufulisha kwa bumpulamafunde.—Mateo 24:12

Ifinkukuma.—Mateo 24:7

Inshita shaibela ishayafya.—2 Timote 3:1

Ukutemwishe ndalama.—2 Timote 3:2

Bucintomfwa ku bafyashi.—2 Timote 3:2

Abashaba na citemwishi.—2 Timote 3:3

Abatemwo kwangala ukucisho kutemwa Lesa.—2 Timote 3:4

Abashailama.—2 Timote 3:3

Abashatemwa busuma.—2 Timote 3:3

Abashibika amano ku bwafya ubuleisa.—Mateo 24:39

Bakapumya abatila tatuli mu nshiku sha kulekelesha.—2 Petro 3:3, 4

Ukushimikila Ubufumu bwa kwa Lesa mwi sonde lyonse.—Mateo 24:14

[Abatumtuminishe Ukubofya Ifikope Fili pe bula 5]

WWI abashilika: Icitabo ca The World War—A Pictorial History, 1919; abapiina: AP Photo/Aijaz Rahi; uwa bulebe: © WHO/P. Virot