Bushe Mukatwalilila Ukuba Aba Kaele?

“Nshakaleke ukuba uwa kaele mpaka ne mfwa yandi!”—YOBO 27:5.

1, 2. Mulimo nshi tufwile ukutendeka ukubombelapo, kabili mepusho nshi twalalandapo?

TUTILE mulebebeta amaplani ya ng’anda mulefwaya ukukuula. Mwatampa ukutontonkanya ifyo ikamoneka nga yakuulwa. Mwaumfwa bwino ilyo mwatontonkanya pa fyo iyo ng’anda ikamuwamina pamo no lupwa lwenu. Lelo ayo maplani na fyonse ifyo muletontonkanya pali iyo ng’anda teti fibe kantu mpaka mukakuule ing’anda, mukakuukilemo, e lyo no kulaisunga bwino, bushe te ifyo?

² E fyo caba na kuli bukaele. Kuti twatontonkanya ukuti calicindama ukuba uwa kaele kabili ifwe na bantu besu kuti catuwamina sana nga tuli ba kaele. Lelo ukutemwa fye bukaele teti kutwafwe kantu, pa kunonkelamo kano twaba aba kaele e lyo no kutwalilila ukuba Abena Kristu ba kaele. Muno nshiku ukukuula kulasenda indalama ishingi nga nshi. (Luka 14:28, 29) E fyo caba na ku kuba uwa kaele, kano wapoosapo inshita e lyo na maka, lelo ifyo fintu tafiya fye mu menshi. Kanshi natulande pali aya mepusho yatatu: Kuti twacita shani pa kuti tube aba kaele? Kuti twacita shani pa kuti tutwalilile ukuba Abena Kristu ba kaele? Kuti caba shani nga umo alifililwe ukuba uwa kaele pa nshita imo?

Kuti Twacita Shani pa Kuti Tube Aba Kaele?

3, 4. (a) Bushe Yehova atwafwa shani ukuba aba kaele? (b) Cinshi twingacita pa kuti tube aba kaele, nga fintu Yesu ali?

³ Mu cipande cifumineko, twamwene ukuti Yehova alitucindika pantu alituleka ukuisalila nampo nga tulefwaya ukuba aba kaele nelyo iyo. Ku ca buseko, tatusha fye fweka ati tuimwene fwe bene. Lelo, alatusambilisha ifya kucita pa kuti tube aba kaele, kabili alatupeela umupashi wakwe uwa mushilo uwingi uutwafwa ukuti tukonke ifyo atusambilisha. (Luka 11:13) Kabili abesha na maka ukwenda muli bukaele alabacingilila lwa ku mupashi.—Amapi. 10:9.

⁴ Bushe Yehova atusambilisha shani pa kuti tutwalilile ukuba aba kaele? Icikalamba ico acita, kutuma Umwana wakwe Yesu ukwisa pa calo. Mu bumi bwakwe bonse, Yesu aleumfwila Lesa muli fyonse. “Aishileba uwa cumfwila ukufika na ku mfwa.” (Fil. 2:8) Yesu aleumfwila Wishi wa ku muulu muli fyonse ifyo alecita, nangu ni lintu caleafya sana. Aebele Yehova ati: “Ukufwaya kwenu e ko kucitwe, te kwandi iyo.” (Luka 22:42) Ifwe bonse tufwile ukuipusha atuti, ‘Bushe na ine naliba no mutima wa cumfwila?’ Nga tule-esha ukuba aba cumfwila pa kuti tusekeshe Lesa, ninshi tukatwalilila ukuba aba kaele. Tontonkanyeni pali fimo ifyo tupitamo mu bumi umo cacindama sana ukuba uwa cumfwila.

5, 6. (a) Finshi Davidi asosele ifilanga ukuti calicindama ukuba uwa kaele na lintu abantu bambi tabaletumona? (b) Bwafya nshi lelo Abena Kristu bakwata ukukuma ku kuba aba kaele ilyo bali beka?

⁵ Tufwile ukumfwila Yehova na lintu tuli fweka. Kemba wa malumbo Davidi alishibe ukuti calicindama ukuba uwa kaele na lintu ali eka. (Belengeni Amalumbo 101:2.) Apo Davidi ali ni mfumu, ilingi line aleba na bantu. Afwile ilingi aleba na bantu abengi sana abalemona ifyo alecita. (Linganyeniko Amalumbo 26:12.) Ukuba uwa kaele pa nshita sha musango yo kwalicindeme sana, pantu imfumu yalingile ukuba ica kumwenako abantu bengapashanya. (Amala. 17:18, 19) Lelo, Davidi alishibe ukuti ilyo ali eka, ‘mu kati ka ng’anda yakwe,’ na lyo alekabila ukwenda mu bololoke, e kutila ukuba uwa kaele. Inga ifwe?

⁶ Pa Amalumbo 101:3, tusangapo amashiwi ya kwa Davidi ayatila: “Nshakabike icinangwa nangu cimo pa ntanshi yandi.” Ilelo kwaliba inshita ishingi ilyo twingabika ifinangwa pa ntanshi yesu, maka maka ilyo tuli fweka. Intaneti e yaleta ubwafya ku bengi. Calyanguka ukubelelekwa ukutamba ifikope fyabipa, nangu ifye shiku. Nomba bushe uwacite fyo, ninshi aleumfwila Lesa uwaebele Davidi ukulemba ayo mashiwi? Ifikope fye shiku fibi, pantu filalenga umo ukuba no lunkumbwa, filonaula kampingu ya muntu, ukonaula ifyupo, no kulenga bonse ababimbilwemo ukuyumfwa abasuulwa.—Amapi. 4:23; 2 Kor. 7:1; 1 Tes. 4:3-5.

7. Cishinte nshi cingatwafwa ukutwalilila ukuba aba kaele ilyo tuli fweka?

⁷ Kwena, takwaba umubomfi wa kwa Yehova uuba eka pa nshita iili yonse. Shifwe wa ku muulu uwa kutemwa alatumona. (Belengeni Amalumbo 11:4.) Yehova afwile alatemwa sana ilyo amona mulekaana itunko! Nga mulecita ifyo, ninshi muleumfwila ukusoka ukwaba mu mashiwi ya kwa Yesu ayaba pali Mateo 5:28. E ico mule-esha na maka yenu yonse ukukanalolesha pa fikope ifingalenga mwalufyanya. Mwilufisha bukaele bwenu pa kutamba nangu ukubelenga ifye shiku, ifintu fya nsoni.

8, 9. (a) Bwafya nshi Daniele na banankwe bali na bo ubwali no kulenga ukuti betwalilila ukuba aba kaele? (b) Finshi Abena Kristu imisepela bacita muno nshiku pa kuti basekeshe Yehova na Bena Kristu banabo?

⁸ Kuti twatwalilila ukuba aba kaele ukupitila mu kumfwila Yehova na lintu tuli na bashatetekela. Tontonkanyeni pali Daniele na banankwe batatu. Basendelwe bunkole ku Babiloni ilyo bali fye abalumendo. Kulya, bali na bantu abashatetekela abashaishibe nangu fimo pali Yehova, nangu abaishibepo fye ifinono. E ico aba baHebere bane balebapatikisha ukulya ifya kulya ifyo Ifunde lya kwa Lesa lyabindile. Aba balumendo nga calibangukile ukusanga umwa kubepesha pa kuti balye. Nalimo nga batile abafyashi tabaliko kuno, abakalamba ba mu baYuda, na bashimapepo teti bamone ifyo tulecita. Nani wingeshiba? Yehova kuti aishiba. E ico bali abashangila no kumfwila Lesa te mulandu ne fyo babapatikishe no kubatiinya.—Dan. 1:3-9.

⁹ Mu calo lelo, Inte sha kwa Yehova imisepela na bo balacita ifyapalako, bakonka amafunde ya kwa Lesa ayo abikila Abena Kristu kabili balakaana ukukonkelesha ifyabipa ifyo abanabo bacita. Mwe balumendo na bakashana, ilyo mulekaana imiti ikola, ukutaluka ku lubuli, insele, bucilende, na fimbi ifyabipa, ninshi muleumfwila Yehova. Nga mulecita ifyo, ninshi muletwalilila ukuba aba kaele. Cilamuwamina, kabili mulalenga Yehova na Bena Kristu banenu ukusekelela!—Amalu. 110:3.

10. (a) Bushe imisepela imo itontonkanya shani pa bulalelale icilenga baleke ukuba aba kaele? (b) Bushe bukaele bulenga tuleisunga shani ukukuma ku bulalelale?

¹⁰ Tulekabila ukuba ne cumfwila ilyo tuli na baume nangu abanakashi. Twalishiba ukuti Icebo ca kwa Lesa calibinda ubulalelale. Lelo, calyanguka ukuleka ukuba ne cumfwila no kutampa ukutekelesha tumo tumo. Ku ca kumwenako, imisepela imo balamyangana ifya mfwalo nangu ukucita ubulalelale bwa ku matako nangu ukulaikataulana ifya mfwalo mpaka bapeema. Batila ifi tafyabipa sana pantu ubu te bulalelale bwa cine cine. Ico iyo misepela ilaba, nangu ico ilabila umumbo, ca kuti ishiwi lya mu Baibolo, ilyo bapilibula ati ubulalelale lisanshamo ifi fyonse tulandilepo, kabili uulecita ifi kuti atamfiwa no kutamfiwa.a Kabili icabipisha ca kuti, abacita ifyo, balasuulako ku kuba aba kaele. Apo tufwaya ukutwalilila ukuba aba kaele, tatufwaya umwa kubepesha pa kuti tucite ifyalubana. Tatucita imembu e lyo twalaibepa ukuti tatucitile ulubembu ulo twingakandilwapo. Tatutontonkanya fye pa fyo tukakandwa pa kucita ulubembu. Lelo tutontonkanya pa kucita ifitemuna Yehova no kukanacita ifingamufulwisha. Ukucila ukucita imembu no kulaibepa ukuti tatucitile ulubembu ulo twingakandilwapo, tulataluka sana ku lubembu kabili ‘tulafulumuka ubulalelale.’ (1 Kor. 6:18) Ilyo tucita ifyo, tulanga ukuti tuli ba kaele icine cine.

Kuti Twacita Shani pa Kuti Tutwalilile Ukuba Aba Kaele?

11. Mulandu nshi ukuba ne cumfwila pa cintu cimo kwabela ukwacindama? Langilileni.

¹¹ Icumfwila e citwafwa ukuba aba kaele, kanshi nga tuletwalilila ukuba ne cumfwila ninshi tukatwalilila ukuba aba kaele. Ukuba ne cumfwila pa cintu cimo kuti kwamoneka kwati takwacindama, kwati kantu fye akanono. Lelo ukuba ne cumfwila ca musango yo mu kupita kwa nshita kuti kwalanga ukuti tuli aba kaele. Natulangilile: Itafwali limo kuti lyamoneka kwati talyakwata incito, lelo nga mwabika amatafwali ayengi pamo, kuti mwakuula ing’anda iisuma nga nshi. Kanshi na ifwe nga tuleba ne cumfwila mu fintu fyapusanapusana, kuti twatwalilila ukuba aba kaele.—Luka 16:10.

12. Ilyo Davidi bamucushishe no kumufyenga, cinshi acitile pa kutwalilila uwa kaele kabili kuti twamupashanya shani?

¹² Bukaele bwesu bumoneka sana ilyo twashipikisha lintu tuli na mafya, ilyo baletucusha, nangu ilyo batufyenga. Natumone ica kumwenako ca mu Baibolo ica kwa Davidi. Ilyo ali umulumendo, alishipikishe ilyo balemucusha ku mfumu iyalingile ukwimininako Yehova. Yehova alifumishepo ipaalo pa Mfumu Shauli kabili Shauli alifuliilwe Davidi icine cine. Uyu Davidi e o Lesa nomba atemenwe. Na lyo line, Shauli alitwalilile ukuteka pa nshita iinono kabili abomfeshe abashilika ba mu Israele ukulasupila Davidi. Yehova alilekele ulu lufyengo ukutwalilila pa myaka yafulilako. Bushe Davidi alifuliilwe Lesa? Bushe aleti ukushipikisha takwafwa kantu? Iyo. Atwalilile ukucindika icifulo ca kwa Shauli pantu e o Lesa asubile, kabili alikeene ukulandula ilyo ishuko lya kucita ifyo lyamoneke.—1 Sam. 24:2-7.

13. Kuti twacita shani pa kuti tutwalilile aba kaele nga batukalifya?

¹³ Davidi atushiilile ica kumwenako icisuma nga nshi! Twaba mu cilonganino ca mwi sonde lyonse umwaba abantu abashapwililika, kabili kuti batulufyanya e lyo bambi kuti babembuka. Kwena, twalishuka sana ukuba aba mweo pa nshita ukuteyanya kwa kwa Yehova teti bakulufye. (Esa. 54:17) Lelo, kuti twacita shani nga ca kuti umo acita ifyo twatwale-enekela ati kuti acita, nangu atukalifya? Nga ca kuti twatwalilila ukuba ne cikonko kuli uyo kapepa munensu, bukaele bwesu kuti bwaba mu bwafya. Imicitile ya bambi taifwile ukuba e kabepesho ka kufulilwa Lesa wesu nelyo ukuleka ukupepa. (Amalu. 119:165) Ukushipikisha na lintu tuli na mafya e kukatwafwa ukutwalilila aba kaele.

14. Bushe aba kaele bacita shani ilyo kwaba ukwaluka mu kuteyanya na lintu kwaba ukumfwikisha bwino amasambilisho yamo?

¹⁴ Na cimbi icingatwafwa ukutwalilila aba kaele kutaluka ku musango wa kufwailisha ifilubo muli bambi. Ico cilepilibula ukuba aba cishinka kuli Yehova. Alepaala sana abantu bakwe pali lelo. Takwatala akuba inshita iili yonse ku kale ilyo ukupepa kwa cine kwasumbulwa pe sonde nge fi cili lelo. (Esa. 2:2-4) Ilyo umusha wa cishinka alondolwela amalembo ya mu Baibolo mu nshila imbi, nelyo ilyo batampa ukucita ifintu fimo mu nshila imbi, tufwile ukukonka ifyo fine. Tulatemwa ukumona ubushininkisho bwa kuti ulubuuto lwa ku mupashi lucili lulebalikilako. (Amapi. 4:18) Nga catukosela ukumfwikisha ukwaluka kumo, tufwile ukulomba Yehova ukuti atwafwe ukumfwikisha icishinka. Lelo nangu tatulaumfwikisha, tufwile ukutwalilila ukuba ne cumfwila, ne co cilenga tutwalilile ukuba aba kaele.

Kuti Caba Shani nga Umo Aleka Ukuba Uwa Kaele?

15. Nani uwingalenga mwaleka ukuba aba kaele?

¹⁵ Ico cipusho cakakala nga nshi, bushe te ifyo? Nga fintu twasambilile mu cipande cifumineko, bukaele bulafwaikwa icine cine. Nga tatuli aba kaele, teti tube ifibusa fya kwa Yehova kabili teti tukwate isubilo line line. Lelo muleibukisha ici: Kwaba fye umuntu umo mu bubumbo bonse uwingalenga mwaleka ukuba aba kaele. No yo muntu ni mwe bene. Yobo alyumfwikishe co cishinka. Atile: “Nshakaleke ukuba uwa kaele mpaka ne mfwa yandi!” (Yobo 27:5) Nga mwapampamina pa kucita ifi fine e lyo no kupalama kuli Yehova, tamwakaleke ukuba aba kaele.—Yako. 4:8.

16, 17. (a) Nga ca kuti umuntu acita ulubembu lwabipisha, finshi ashifwile ukucita? (b) Finshi afwile ukucita?

¹⁶ Na lyo line, bamo balafilwa ukutwalilila ukuba aba kaele. Filya fine cali na lintu abatumwa balipo, na lelo bamo balacita imembu shabipisha. Bushe ica musango yo nga calimucitikile, ninshi calaala capwa te kuti mube aba kaele na kabili? Te sana. Cinshi mwingacita? Natutale tulande pa fyo tamulingile ukucita. Ukulingana fye no buntunse, umuntu alafwaya ukufisa ifilubo ku bafyashi, Abena Kristu banankwe, nangu fye kuli baeluda. Lelo Baibolo itucinkulako ati: “Uufimba pa fibi ifyo acitile takashuke, lelo uufisokolola no kufileka akabelelwa uluse.” (Amapi. 28:13) Abesha ukufimba pa membu shabo balacita icilubo cabipisha, pantu tapali ico umuntu engafisa kuli Lesa. (Belengeni AbaHebere 4:13.) Bamo balatwalilila fye no kulacita imembu e lyo uku balebepekesha ukubombela Yehova. Umuntu wikala ubumi bwa musango yo ninshi te wa kaele. Yehova tapaala abantu abamupepa lelo abacita imembu shabipisha no kushifimbapo. Lelo, ubumbimunda bwa musango yo bulamukalifya nga nshi.—Amapi. 21:27; Esa. 1:11-16.

¹⁷ Ilyo Umwina Kristu acita ulubembu lwabipisha, ifya kucita fyalishibikwa bwino bwino. Afwile ukulomba ubwafwilisho kuli baeluda. Yehova alipekanya inshila ya kwafwilamo abalwele lwa ku mupashi. (Belengeni Yakobo 5:14.) Mwileka umwenso wa kusalapulwa nangu ukulungikwa ulenge mukaane ukundapwa pa kuti mube abatuntulu lwa ku mupashi. Na kuba, bushe umuntu kuti aleka fye ubulwele bwingamwipaya bwatwalilila pa mulandu fye wa kutiina ubukali bwa pa nshita inono ubwa nyeleti nangu ubwa opareshoni?—Heb. 12:11.

18, 19. (a) Bushe ifyacitike kuli Davidi filanga shani ukuti umuntu nga alufyanya kuti aba uwa kaele na kabili? (b) Mumpampamina nshi muli na o ukukuma ku kuba uwa kaele?

¹⁸ Bushe umuntu kuti apolelela lwa ku mupashi? Bushe umuntu kuti aba uwa kaele na kabili pa numa ya kulufyanya? Tontonkanyeni na kabili pa fyo cali kuli Davidi. Alicitile ulubembu lwabipisha. Akumbilwe muka mwine, acita ubucende, no kupekanya ukuti umulume wakwe epaiwe. Nga mwatontonkanya pa fyo Davidi acitile pali yo nshita, teti mutile ali muntu wa kaele. Lelo bushe tali no kubapo uwa kaele na kabili? Davidi alekabila ukusalapula kwa maka, kabili alisalapwilwe. Pa mulandu wa kuti alilapile ukufuma pa nshi ya mutima, Yehova alimubelele uluse. Pa numa ya kusalapulwa Davidi alyalwike kabili ukupitila mu kumfwila Lesa no kutwalilila ukukonka ifyo afwaya, aishileba uwa kaele na kabili. Ifi cali kuli Davidi cilangililo ca kuti amashiwi tubelenga pa Amapinda 24:16 ya cine. Yatila: “Pantu umulungami kuti awa imiku cinelubali (7), lelo ukwima akema.” Cinshi cifumamo? Moneni ifyo Yehova aebele Solomone pali Davidi pa numa ya mfwa yakwe. (Belengeni 1 Ishamfumu 9:4.) Lesa aleibukisha Davidi ukuti ali muntu wa kaele. Cine cine, Yehova kuti asangulula ababembu abalapila ku membu shabo ishabipisha.—Esa. 1:18.

¹⁹ Kuti mwaba aba kaele nga muleumfwila Lesa pa mulandu wa kumutemwa. Twalilileni ukulashipikisha, kabili nga mwacita ulubembu lwabipisha, lapileni ukufuma pa nshi ya mutima. Mwandini bukaele cintu cacindama nga nshi! Shi ifwe bonse natube no mupampamina wakweteko Davidi ilyo atile: “Lelo ine, nkenda muli bukaele bwandi.”—Amalu. 26:11.

[Futunoti]

Bushe Kuti Mwa-asuka Shani?

• Kuti mwacita shani pa kuti mube aba kaele?

• Finshi mwingacita nga mulefwaya ukutwalilila ukuba aba kaele?

• Bushe umuntu nga alufyanya kuti acita shani pa kuti abe uwa kaele na kabili?

[Akabokoshi pe bula 8]

‘WE CINTU ULAWAMA’

Uwalandile ayo mashiwi mwanakashi uwali ne fumo lya myeshi isano. Alandile fyo pa lwa cikuuku na bukaele bwa muntu ashaishiba. Ali mwi shitolo bashitisha kofi, kabili ilyo papitile inshita iitali apo afumiine mwi shitolo, aishileibukisha ukuti alilabile icikwama ca ndalama mwi shitolo. Mu cikwama mwali indalama amadola 2,000, kabili te lingi alesenda indalama ishafula ifyo. Aebele bakalemba ba nyunshipepala ukuti: “Nalifulungene.” Lelo, umukashana alitoolele ico cikwama kabili apo pene atampile ukufwaya umwine. Ilyo afililwe ukumusanga, atwele icikwama kuli bakapokola, kabili bakapokola balifwaile ulya mwanakashi wali pa bukulu no kumusanga. Alitemenwe nga nshi ica kuti atile: “E cintu cawamisha ica kucita.” Mulandu nshi uyo mukashana aeseshe na maka yonse ukufwaya umwine wa cikwama? Icipande ca mu nyunshipepala calondolwele ukuti apo ali ni Nte ya kwa Yehova, atile “icalengele abe uwa kaele nge fi, mulandu wa mipepele akulilamo.”

[Icikope pe bula 9]

Abacaice kuti batwalilila ukuba aba kaele ilyo balebesha

[Icikope pe bula 10]

Pa nshita imo Davidi alifililwe ukuba uwa kaele, lelo aishileba uwa kaele na kabili