Ifyebo Ififumine mu Mpapulo Shili mu Akatabo ka Imikalile no Mulimo Tubomba
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SEPTEMBER 1-7
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA AMAPINDA 29
Mwilakonka Intambi Ishapusana ne fyo Baibo Ilanda
wp16.06 ibu. 6, akabokoshi
Ifimonwa Pa Baba mu Myulu Iishimoneka
Ifibanda fyaliteka abantu abengi ubusha kabili abengi balafitiina sana. Balabomfya ifishimba no bwanga, kabili balafwala ne fintu fimo pa kuti baicingilile. Tamufwile ukulabomfya ifi fintu. Baibolo ilatusansamusha ilyo itila: “Amenso ya kwa Yehova, yalamona mu calo conse pa kuti alange amaka yakwe aya kwafwa ababa ne mitima ya cishinka kuli ena.” (2 Imilandu 16:9) Lesa wa cishinka Yehova, uwakwata sana amaka ukucila Satana, akulamucingilila nga mwamucetekela.
Pa kuti Yehova alemucingilila, mufwile ukusambilila ifyo afwaya no kulaficita. Ku ca kumwenako, mu nshita ya batumwa, Abena Kristu abaleikala ku Efese balilonganike amabuuku balebomfya pa kucita ifinjelengwe no kuyoca. (Imilimo 19:19, 20) Na imwe bene nga mulefwaya Lesa alemucingilila, mufwile ukupoosa fyonse ifyo abantu bomfwaninamo ne fibanda pamo nga ubwanga, ifishimba, ifilubi e lyo ne ifitabo umwaba ifya mipashi.
Mulekonka Ifyo Baibolo Yalanda pa Mfwa
13 Nga tamwishibe bwino ifya kucita pa ntambi shimo ne myata imo, mulingile ukupepa kuli Yehova no kulomba ukuti amupeele amano. (Belengeni Yakobo 1:5.) Lyena fwailisheni mu mpapulo shesu. Nga mulefwaya kuti mwaipushako na baeluda ba mu cilonganino umo mwaba. Kwena tabakamwebe ifyo mufwile ukucita lelo bakamweba amashinte ya mafunde aya mu Baibolo, pamo nga ayo tulandilepo muli cino cipande. Nga mwacita ifi twalandapo, ninshi muleisambilisha ifya kuba na “mano aya kulekanya icalungama ne calubana.”—Heb. 5:14.
“Nkenda mu Cine Cenu”
12 Intambi ne fibelesho ifyo Baibolo yalanda ukuti tafyawama. Balupwa lwesu, abo tubomba nabo, na abo tusambilila nabo nalimo kuti balafwaya tulesefya nabo amaholide. Finshi tulingile ukucita pa kuti twilakonkelela abatupatikisha ukulakonka intambi ishishawama no kulasefya amaholide ayashilenga Yehova acindikwa? Tufwile ukwishiba bwino ifyo Yehova amona ifi fintu. Tulingile no kubelenga amalyashi ayaba mu mpapulo shesu ayalanda pa fyo amaholide yaseeka yatendeke. Nga twaishiba ico Baibolo yalandila ukuti tatufwile ukulasefya amaholide ya musango uyu, tukeshiba bwino ukuti tuleenda mu nshila ‘iisekesha Shikulu.’ (Efes. 5:10) Nga twacetekela Yehova ne Cebo cakwe umwaba icine, ‘tatwakaletutuma abantu.’—Amapi. 29:25.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-E “Ukutasha umuntu mu bumbimunda” para. 1
Ukutasha umuntu mu bumbimunda
Ukulanda amashiwi yakutasha umuntu ayashili ya cine nelyo ukumulumbanya ukucila mu cipimo, bumbimunda. Ilingi line icilenga umuntu abe no bumbimunda ni bukaitemwe nelyo ukufwaya fye ukuisekesha, nomba mu kucita ifi mulafuma ifyabipa. Icilenga umuntu aletasha abantu bambi mu bumbimunda kufwaya ukuti abantu bamutemwe nelyo ukufwaya balemucitilako fimo nelyo ukulamulumbanya. Ilingi line ico acitila ifi nico afwaya ukucenjesha abantu bambi nelyo ukubaliila amasuku pa mutwe. (Amapi. 29:5) Umuntu uutasha abantu bambi mu bumbimunda tatungululwa na amano ayafuma ku muulu, lelo atungululwa na amano ya muli ici calo umwaba abantu bakaitemwe, ababa na kapatulula kabili ababumbimunda. (Yako. 3:17) Ukukanaba ne cishinka, ukulumbanya abantu e lyo no kuba ne cilumba, fyonse ifi fyaba pa fintu ifishisekesha Lesa.—2 Kor. 1:12; Gal. 1:10; Efes. 4:25; Kol. 3:9; Ukus. 21:8.
SEPTEMBER 8-14
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA AMAPINDA 30
“Mwimpeela Ubupiina Nangu Ifyuma”
w18.01 amabu. 24-25 amapara. 10-12
Kutemwa Nshi Kwingalenga Twaba ne Nsansa sha Cine Cine?
10 Kwena bonse tulakabila indalama. Indalama shilacingilila panono. (Luk. Mil. 7:12) Lelo bushe umuntu kuti aba ne nsansa sha cine cine nga ca kuti akwete fye ifyo alekabila? Sana fye! (Belengeni Lukala Milandu 5:12.) Aguri mwana Yake alembele ati: “Mwimpeela ubupiina nangu ifyuma. Lekeni ndye ifya kulya ifyaninga.” Te kuti citukosele ukwishiba icalengele e fwaya ukuba umupiina sana. Nga fintu alandile, talefwaya ukuba umupiina pantu ubupiina nalimo nga bwalilengele aiba aseebanya na Lesa. Nomba cinshi apepele ukuti e kwata ifyuma? Alembele ati: “Epali naikuta no kumusuula no kutila: “Nani Yehova?’” (Amapi. 30:8, 9) Na imwe mufwile mwalishibako abantu abacetekela sana ifyuma ukucila ukucetekela Lesa.
11 Abatemwisha indalama te kuti basekeshe Lesa. Yesu atile: “Takuli uwingabombela bashikulu babili; pantu kuti apatapo umo no kutemwa umbi, nalimo kuti aba uwa cishinka kuli umo no kusuula umbi. Te kuti mubombele Lesa ne Fyuma.” Ilyo Yesu ashilalanda aya amashiwi, abalilepo ukulanda ati: “Mwilalonganikila ifyuma pano isonde, apo icipelebesha ca bushiku ne ndalawa fyonaula, kabili apo abapuupu bengengila no kwiba. Lelo mulelonganikila ifyuma ku muulu, uko icipelebesha ca bushiku nangu ni ndalawa tafyonaula, kabili uko abapuupu tabengila nangu ukwiba.”—Mat. 6:19, 20, 24.
12 Abantu abengi basanga ukuti nga bayangusha imikalile balaba ne nsansa sana kabili balakwata inshita iikalamba iya kubombela Yehova. Ba Jack abekala ku United States, balishitishe ing’anda yabo iikalamba na kampani pantu balishibe ukuti nga bacita ifi bali no kutendeka ukubomba bupainiya pamo na bena mwabo. Bebukisha ukuti: “Calikosele ukushitisha ing’anda yesu iisuma ne mpanga apali iyi ng’anda. Lelo pa myaka iingi nalebwela pa ng’anda ninshi nimfulwa pa mulandu wa mafya pa ncito. Umwina mwandi uwali painiya ena lyonse aleba ne nsansa. Alelanda ati, ‘Nalikwata umukalamba wa ncito umusuma nga nshi uwacila abakalamba ba ncito bonse!’ Apo nomba nine painiya, bonse tubombela umukalamba wa ncito umo wine, Yehova.”
w87 5/15 ibu. 30 para. 8
Mukaba ne Nsansa nga Muletiina Yehova
◆ 30:15, 16—Bushe finshi tusambililako kuli ifi filangililo?
Ifi filangililo filangilila ifyo umuntu uwaba no lunkumbwa aba. Umuntu uwa lukumbwa aba kwati minsundu iishingekala ukwabula ukonkapo umulopa. Lyonse ico afwaisha ku kwatilako amaka ne cuma. Ifi fine e fyo ne nshiishi yaba, te mulandu na bantu ubwingi abo bashiikamo, te kuti isule. Nga filya fine umwanakashi uushikwata abana afwaisha sana ukukwata umwana. (Ukutendeka 30:1) Nga filya fine amenshi yengila bwangu imfula nga yalokela ku ncende ukwaba icilala. Kabili nga filya fine umulilo uulebilima oca fyonse ifyo bapoosamo e lyo ne fili mupepi, efyaba no muntu uwa lunkumbwa. Lelo abantu bonse abatungululwa na mano ayafuma ku muulu bena te fyo baba.
Ukulabomfya Fye Indalama Isho Mukwata—Ifyo Mwingacita
Nangu cingatila iyi nshila kuti yamoneka kwati ya kale sana, ukusunga indalama ilyo mulefwaya ukushita fimo e nshila iisuma nga nshi iishingamupoosa mu nkongole. Ukucite fi kulalenga abantu ukukanaipoosa mu nkongole no kukanakwata amafya pamo nga ukulipila indalama ishingi ukucila pa sho bengalipila nga bashitile fye icintu. Baibolo yatila utunyelele twalikwata “amano” pantu tulatutila “ifya kulya mu nshita ya kulobolola” ifya kwisalya ku ntanshi.—Amapinda 6:6-8; 30:24, 25.
Twalilileni Ukuba Abeni ba kwa Yehova!
18 Tufwile ukutontonkanyapo sana pa fyo tumona indalama. Yipusheni amuti: ‘Bushe ilingi line ntontonkanya pa ndalama na pa fyo ningashitamo? Nga ca kuti nakongola indalama, bushe ndakokola ukubwesha? Bushe ntontonkanya ukuti uo nakongolako indalama taleshikabila? Bushe indalama isho nakwata shilenga ndeumfwa ukuti nalicindama ukucila abantu banandi? Bushe shilalenga cilenkosela ukuba kapekape? Bushe mona bamunyinefwe na bankashi ukuti balitemwisha indalama pa mulandu fye wa kuti balikwata icuma? Bushe mba fye cibusa wa bantu abakankaala? Bushe abantu abapiina mbamona ukuti tabalingile ukuba ifibusa fyandi?’ Tulingile ukuyipusha amepusho ya musango uyu pantu Yehova alitucindamika ifi atwita ukuba abeni bakwe. Kuti twatwalilila ukuba abeni ba kwa Yehova nga ca kuti tatutemenwe sana indalama. Nga tulecita ifi Yehova takatushe!—Belengeni AbaHebere 13:5.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
w09 4/15 amabu. 17-18 amapara. 11-13
Amano ya kwa Yehova Yamonekela mu fyo Abumba
11 Akanama na kambi ako twingasambililako amasambililo yacindama ni ka pati. (Belengeni Amapinda 30:26.) Ka pati kamoneka kwati kalulu akakalamba, lelo kena kakwata amatwi ayepi ayamoneka ayabulungana na molu ayepi. Ka pati kekala mu fimabwe. Apo amenso ya kako yalamona sana, kalamona bwangu ubusanso no kubelama, kabili ifiswango filafilwa ukukekata pantu kekala mu mendo yaba mu fimabwe umwayafya ukufika. Ka pati takakula bwino nga kali fye keka, e co kekalila pamo no tunankwe, kabili nga tuli pamo tulaicingilila, na mu nshita ya mpepo tuba fye utwakaba.
12 Finshi twingasambililako kuli ka pati? Ica kubalilapo ca kuti, aka kanama takaitwala apali ubusanso. Apo amenso ya kako yalamona bwangu ifili ukutali, kalamona bwangu ifiswango ilyo ficili fye ukutali, kabili kaba mupepi na mendo kekalamo pa kuti nga kwamoneka iciswango bwangu bwangu kabutukilamo. Na ifwe bene tufwile ukukwata amenso ya mampalanya ayamwena apatali pa kutila tulemona bwangu ifintu fyabipa ifyaba mu calo ca kwa Satana. Umutumwa Petro asokele Abena Kristu ukuti: “Beni abalola, cenjeleni. Umulwani wenu, Satana Kaseebanya, endauka nge nkalamo iilebuluma, iilefwaya untu ingalya.” (1 Pet. 5:8) Ilyo Yesu ali pano calo, ali uwalola, alemona bwangu ifyo Satana alebombesha ukufwaya ukuti amulenge ukubembukila Lesa. (Mat. 4:1-11) Ifyo Yesu acitile e fyo na basambi bakwe bafwile ukulacita!
13 Ukwikalilila mu bucingo bwa kwa Yehova e nshila imo iyo twingalangilamo ukuti tuli abalola. Tatufwile ukuba no mulele wa kusambilila Icebo ca kwa Lesa no wa kulasangwa ku kulongana. (Luka 4:4; Heb. 10:24, 25) Kabili, filya fine ka pati katemwa ukusangwa apali utunankwe pa kutila kakule bwino, e fyo na ifwe tufwile ukulasangwa pa Bena Kristu banensu pa kutila ‘baletukoselesha e lyo na ifwe tulebakoselesha.’ (Rom. 1:12) Nga tulecita fyonse ifikabilwa pa kuti Yehova atucingilile, ninshi tulesuminishanya na kemba wa malumbo Davidi, uwalembele ati: “Yehova e cilibwe candi kabili e uncingilila kabili e wa kumpokolola. Lesa wandi e cilibwe candi. E mo nakulauba.”—Amalu. 18:2.
SEPTEMBER 15-21
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA AMAPINDA 31
Ifyo Twingasambilila ku Mashiwi Nyina Aebele Umwana Wakwe
Sambilisheni Abana Benu Imibele Isuma
Basambilisheni fyonse pa lyashi lya bwamba. Ukusoka abana kwalicindama. (1 Abena Korinti 6:18; Yakobo 1:14, 15) Lelo Baibolo ilangilila ukuti ukulaala pamo ukwa mwaume no mwanakashi bupe ubo Lesa atupeela, te citeyo ca kwa Satana iyo. (Amapinda 5:18, 19; Ulwimbo lwa Nyimbo 1:2) Nga mule-eba fye abana pa fyabipa ifingafumamo, kuti mwalenga balatontonkanya ifyalubana pa kulaala pamo ukwa mwaume no mwanakashi, ifyo Baibolo ishisambilisha. Umukashana wa ku France uwe shina lya Corrina atile: “Lyonse abafyashi baletufunda fye pa fyabipa ififuma mu bulalelale, kabili ici calengele ndemona kwati ukulaala pamo ukwa mwaume no mwanakashi kwalibipa.”
Mulesambilisha abana fyonse pa lyashi lya bwamba. Ba Nadia, abafyashi abekala ku Mexico, batile: “Ico mfwaya ukusambilisha abana bandi ca kuti ukulaala pamo ukwa mwaume no mwanakashi kwaliba fye bwino kabili bupe ubo Yehova Lesa apeele abantu pa kuti baleipakisha ubumi. Nomba abantu bafwile fye ukulacita ifi nga balyupana. Ukulingana ne fyo twabubomfya, ubu bupe kuti bwatuletela insansa nelyo amacushi.”
ijwhf icipande 4 amapara. 11-13
Ifyo Mwingalanshanya na Bana pa Kunwa Ubwalwa
Muleitendekelako ukulanshanya no mwana wenu pa kunwa ubwalwa. Ba Mark abafyashi abaume aba ku Britain batile: “Abacaice tabeshiba bwino ububi bwaba mu kunwa ubwalwa. Nalipwishe umwana wandi umwaume uuli ne myaka 8 nga caliba fye bwino nelyo nga calilubana ukunwa ubwalwa. Nalanshenye nankwe ninshi tuleisha fye kabili namwipwishe munshila ya kuti camwangukila ukulanda ifyo aletontonkanya. Ukucita ifi kwalengele alande fyonse ifyo aishibe pa kunwa ubwalwa.”
Kuti mwalenga umwana wenu alatontonkanyapo sana pa bubi bwaba mu kunwa ubwalwa nga ca kuti libili libili mulelanshanyapo nankwe. Ukulingana no mushinku wa mwana wenu, kuti mwalanshanya nankwe pa bwalwa ilyo mulemusambilisha pa fintu fimbi pamo nga pa fyo afwile ukulaenda mu musebo e lyo na pa fya bwamba.
Mulecita ifyo musambilisha abana benu. Abana baba ngo butonge, balakonkelesha sana ifyo abantu baba nabo bacita. Kabili abafwailisha ifya kufwailisha balanda ukuti abana balakonkelesha sana ifyo abafyashi babo bacita. Kanshi nga ca kuti lyonse ilyo mwasakamikwa mulanwa ubwalwa pa kuti muleke ukusakamikwa, umwana wenu akalamona ukuti umuntu nga asakamikwa afwile ukunwa ubwalwa pa kuti aleke ukusakamikwa. E ico mulecita ifyo mufwaya abana benu ukulacita. Kanshi nga mulefwaya ukunwa ubwalwa, muleishiba umwakupelela.
Ifya Kusambilisha Abana Ukuba Abaicefya
Mulemusambilisha Ukupeela. Afweni umwana ukwishiba ukuti “mwaba insansa ishingi mu kupeela ukucila ishaba mu kupokelela.” (Imilimo 20:35) Kuti mwamwafwa shani? Kuti mwalemba nankwe amashina ya bantu mulefwaya ukwafwa ukushita ifintu, abo mwingafwilisha nga pali uko balefwaya ukuya, e lyo nabo mwingafwa ukuwamya ifyonaike. Lyena mulemusenda ilyo muleya mu kubafwa. Mulekeni amone ifyo muba ne nsansa ilyo muleyafwa abantu. Nga mulecita ifi, mukaafwa umwana wenu ukuba uwaicefya.—Ilembo ilingamwafwa: Luka 6:38.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
w92 11/1 amabu. 11-12 amapara. 7-8
Amasomo mu Nshita sha Baibolo
7 Mu Israele, abana balesambilishiwa ukufuma pa mushinku wa mu kubangilila nga nshi kuli bonse babili wishi na nyina. (Amalango 11:18, 19; Amapinda 1:8; 31:26) Muli Dictionnaire de la Bible ya ciFrench, uwasambilila ifya Baibolo E. Mangenot alembele ukuti: “Mu kwangufyanya fye lintu engalanda, umwana alesambilila ifipande finono ukufuma mwi Funde. Nyina aali no kubwekeshapo icikomo; lintu umwana acishibe, aali no kumupeela cimbi. Pa numa, amalembo yalembwa aya fikomo ifyo bengalanda ukufuma ku mutwe yali no kubikwa mu maboko ya bana. Muli ifyo, baleishibishiwa ku kubelenga, kabili lintu balekulilako, baali no kutwalilila amakambisho yabo aya fya butotelo ukupitila mu kubelenga no kwetetula pe funde lya kwa Shikulu.”
8 Ici ciletubulula ukuti inshila ya misambilishishe iya kutendekelako iyalebomfiwa yali kusambilila ifintu ukupitila mu kusungila ku mutwe. Ifintu fyalesambililwa ukukuma kwi funde lya kwa Yehova ne mibombele yakwe na bantu bakwe fyali no kupeka mu mutima. (Amalango 6:6, 7) Fyali no kwetetulwapo. (Ilumbo 77:11, 12) Ku kwaafwa abanono na bakalamba ukusungila ku mutwe, ifya kwaafwa ukwibukisha ifyalekanalekana fyalebomfiwa. Ifi fyasanshishemo ukutantika kwa mashiwi ya alufabeti, ifikomo fyakonkana mwi lumbo ukutendeka na kalata yapusanako, mu kukonkana kwa alufabeti (pamo nga mu Amapinda 31:10-31); amashiwi yatendeka na kalata imo ine nelyo imyumfwikile; no kubomfya kwa manambala, ukupala ayo yabomfiwa muli citika wa kulekelesha uwa Amapinda icipandwa 30. Ku ca kusekesha, icilibwe ca Gezer Calendar, cimo ica fya kumwenako fyakokwesha ifya milembele ya ciHebere iya pa kale, catontonkanishiwa ku basambilila bamo ukuba mulimo wa kusungila ku mutwe uwa kwa kalume wa ku sukulu.
SEPTEMBER 22-28
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA LUKALA MILANDU 1–2
Twalilileni Ukusambilisha aba mu Nkulo Ikakonkapo
w17.01 amabu. 27-28 amapara. 3-4
“Ifi Fintu Ufipeele ku ba Cishinka”
3 Fwe bengi twalitemwa imilimo tubomba mu cilonganino ca kwa Lesa, kabili tufwaya fye ukutwalilila ukubomba iyo milimo. Icabipa ca kuti, ukutula fye mu nshiku sha kwa Adamu, aba mu nkulo imo balakula, bafwa no kufwa, kabili kulesa inkulo imbi. (Luk. Mil. 1:4) Muno nshiku ifi filalenga Abena Kristu ba cine baba na mafya. Umulimo abantu ba kwa Yehova babomba ulekulilako fye kabili inshila sha kubombelamo na sho nashifula. Nga twatendeka ukubomba imilimo iipya, tulabomfya ne nshila ishipya, kabili ilingi line tubomfya ifyo balepanga muno nshiku. Abakalamba bamo nalimo cilabakosela ukubomfya ifyo balepanga muno nshiku. (Luka 5:39) Nangu ca kuti abakalamba bamo baleshiba ifya kubomfya ifi fintu, tabakwata sana amaka ayo abashilakota bakwata. (Amapi. 20:29) Kanshi abakalamba balingile ukulasambilisha abashilakota imilimo pa kuti balebombako imilimo mu cilonganino.—Belengeni Amalumbo 71:18.
4 Abatungulula umulimo mu cilonganino ca kwa Lesa nalimo kuti cabakosela ukupeelako abashilakota imilimo. Bamo balatiina ukuti imilimo iyo babomba kuti bapeela bambi. Bambi bamona kwati nga bapeela abashilakota imilimo te kuti balebomba bwino. Bambi nabo nalimo bamona ukuti tabakwata inshita ya kusambilishako umuntu umbi imilimo. Abashilakota nabo tabalingile ukususwa nga tababapeele bwangu imilimo mu cilonganino.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-E “Lukala Milandu” para. 1
Lukala Milandu
Ishiwi lya ciHebere Qo·heʹleth (ilipilibula ukuti “Kalonganika”) lilalondola bwino umulimo imfumu sha mu Israele shalebomba. (Luk. Mil. 1:1, 12) Imfumu eyakwete umulimo wa kutungululula abantu ba kwa Lesa no kulenga batwalilila ukuba aba cishinka kuli Lesa, Imfumu yabo iya cishinka. (1 Isha. 8:1-5, 41-43, 66) Kanshi ifyalelanga nga ca kuti imfumu yali iisuma nelyo iyabipa, fintu yaletungulula abantu mu fyo balingile ukulapepa Yehova. (2 Isha. 16:1-4; 18:1-6) Kalonganika, e kutila Solomone, alibombeshe pa kuti alonganike abena Israele e lyo ne fibusa fyabo kumo na beni pe tempele. Muli ili buuku alilanda pa fyo alefwaya ukwafwa abantu ba kwa Lesa pa kuti baleke ukucita ifyabipa ifya muli ici calo no kutendeka ukucita ifyo Lesa afwaya nga fintu bamulaile. Ishina ilyo babomfya mu maBaibo yesu aya ciNgeleshi, lyafuma kwi shiwi lya kuti Qo·heʹleth muli Septuagint ya ciGreek, e kutila, Ek·kle·si·a·stesʹ (Lukala Milandu), ilyalola mu kuti “uwa mu ekelesia (icilonganino; abantu abalongene).”
SEPTEMBER 29–OCTOBER 5
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA LUKALA MILANDU 3–4
Mulekosha Icupo Cenu
ijwhf icipande 10 amapara. 2-8
Ifyo Twingacita pa Kuti Tatucindamike Sana Foni Nelyo Tabuleti
● Abaupana nga balebomfya bwino amafoni nelyo amatabuleti kuti balenga icupo cakosa. Ku ca kumwenako, abaupana bamo balalanshanya na bena mwabo ilyo bashili pamo.
“Ukutuma amashiwi ayanono pamo nga ‘nalikutemwa’ nelyo ‘ndekutontonkanyapo’ kuti kwalenga abalume na bakashi batemwana sana.”—E fyalandile ba Jonathan.
● Abaupana nga tabalebomfya bwino amafoni nelyo amatabuleti mu cupo kuti mwaba amafya. Ku ca kumwenako, abaupana bamo balaba sana pa mafoni na pa matabuleti ica kuti tabakwata ne nshita ya kuba pamo na bena mwabo kabili tababika na mano ku bena mwabo.
“Kulaba inshita shimo ilyo imona ukuti abena mwandi balafilwa ukulanda na ine pa mulandu wa kuti ndi pa foni.”—E fyalandile ba Julissa.
● Abantu bamo balanda ukuti tabakwata ubwafya bwa kulanshanya bwino na bena mwabo nangu ca kuti balebomfya foni nelyo tabuleti. Uwasambilila pa mikalile ya bantu Sherry Turkle atile, “ukulanda ukutila kuti wacita ifintu fibili pa muku umo ukwabula ubwafya bufi ufwafiita fititi.” Kabili atile: “Nga tulefwaya ukucita ifintu ifingi pa muku umo wine, tukafilwa ukuficita ukulingana ne fyo tulingile ukucita.” Ukwabula no kutwishika, nangu ca kuti abantu bamona kwati ukucita ifintu ifingi pa muku umo kwaliba fye bwino, te fyo caba iyo.
“Ndomfwa bwino ukushimika no bena mwandi nomba nshumfwa bwino nga tuleshimika uku balecita ifintu fimbi. Nga balecita ifintu fimbi uku ninshi tulelanshanya imona kwati nangu nshilipo te kuti basakamane.”—E fyalandile ba Sarah.
Ifyo Mwingacita: Ifyo mubomfya foni nelyo tabuleti yenu kuti fyalenga mwatemwana sana na bena mwenu nelyo kuti fyalenga mwakwata amafya mu cupo.
w23.05 amabu. 23-24 amapara. 12-14
Muleleka “Ulubingu lwa kwa Jah” Lulebilima
12 Bushe abaupana kuti bapashanya shani Akula na Prisila? Tontonkanyeni pa fintu ifingi ifyo imwe na bena mwenu mulingile ukucita. Bushe kuli fimo ifyo mwingabombela pamo ukucila ukubomba mweka? Ku ca kumwenako, Akula na Prisila balebila imbila nsuma pamo. Bushe na imwe mulatantika inshita ya kubila imbila nsuma pamo na bena mwenu? Na kabili Akula na Prisila balebombela pamo. Nalimo imwe na bena mwenu tamubomba incito imo ine, na lyo line kuti mulebombela capamo incito sha pa ng’anda. (Luk. Mil. 4:9) Nga mwa-afwako abena mwenu ukubomba imilimo, mwakulamona ukuti mulabombela pamo kabili mwakulakwata ne nshita ya kulanshanya. Ba Robert na ba Linda balyupana ukucila pa myaka 50. Ba Robert batile: “Ukulanda fye icishinka, tatwakwata inshita iya kwangalila pamo, nomba nga ndesamfya ifipe e lyo umwina mwandi aisa mu kungafwa nelyo ndeseba pa lubansa e lyo umwina mwandi aisa mu kubombela pamo na ine, ndomfwa bwino sana. Ukubombela pamo imilimo kulalenga tulekwata inshita ya kuba pamo. Ukutemwa kwesu kulakoselako.”
13 Nomba muleibukisha ukuti, ukuba fye pamo te lyonse kwingalenga abalume ne bakashi ukwikatana. Umwanakashi umo uwaupwa uwa ku Brazil atile: “Apo muno nshiku kwaliba sana ifingatupumfyanya, naisamona ukutila kuti mwalatontonkanya ukuti mulaba sana pamo na bena mwenu pa mulandu fye wa kutila mwikala ing’anda imo. Naisasanga no kuti kwaliba na fimbi ifyo ningile ukucita. Mfwile ukulakutika ilyo abena mwandi balelanda na ine.” Umfweni ifyo ba Bruno na bena mwabo ba Tays bacita pa kuti balebika amano ku bena mwabo. Ba Bruno batile: “Ilyo tuli pamo tulabika amafoni ukutali pa kuti tayaletupumfyanya.”
14 Finshi mulingile ukucita nga ca kuti tamwatemwa ukuba pamo na bena mwenu? Nalimo tamwatemwa fimo fine, nelyo ifyo mucita filakalifya abena mwenu. Finshi mwingacita? Ibukisheni umulilo twacilandapo pa kubala. Tautendeka ukubilima apo pene fye. Pa kuti utwalilile ukulabilima, mulingile ukulabikapo inkuni panono panono. Ifi fine e fyo na imwe mwingacita, kuti mwatendeka ukulaba pamo cila bushiku pa nshita fye iinono. Ilyo muli pamo, mulecita ifyo bonse mwatemwa ifishingalenga umo afulwa. (Yako. 3:18) Nga mwatendeka ukulaba pamo na bena mwenu nangu pa nshita fye inono, kuti mwatendeka ukutemwana na kabili.
Muleleka “Ulubingu lwa kwa Jah” Lulebilima
3 Pa kuti ukutemwa kube ngo “lubingu lwa kwa Jah,” bonse babili umulume no mukashi bafwile ukulakosha bucibusa bwabo na Yehova. Mulandu nshi ukukwatila bucibusa bwakosa na Yehova kwacindamina mu cupo? Nga ca kuti abaupana balibika amano kuli bucibusa bwabo na Shibo wa ku muulu, balafwaisha ukucita ifyo afwaya. Kabili ukucita ifi kuti kwalenga baishiba ifya kupwisha amafya ayengalenga ukutemwa kwabo kwapwa. (Belengeni Lukala Milandu 4:12.) Ababa ifibusa fya kwa Yehova balesha na maka ukumupashanya, kabili balafwaya ukuba ne mibele iyo Yehova akwata pamo nga icikuuku, ukutekanya, e lyo no kweleela. (Efes. 4:32–5:1) Cilanguka ku baupana ukukosha ukutemwa kwabo nga ca kuti nabakwata iyi mibele. Bankashi Lena ababa mu cupo pa myaka 25 batile: “Cilanguka ukutemwa no kucindika umuntu nga ni cibusa wa kwa Yehova.”
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-E “Ukutemwa” para. 39
Ukutemwa
“Inshita ya Kutemwa.” Yehova talanga ukutemwa ku bantu abo ashilingile ukulanga ukutemwa, nelyo abacita ifyabipa. Yehova alitemwa abantu bonse, nalyo line alaleka ukutemwa abantu abatendeka ukucita ifilanga ukuti balipata Lesa. Iyi iba ni nshita ya kuti Yehova aleke ukulanga ukutemwa ku bantu bamusango uyu. Yehova na Yesu balitemwa abacita ifyalungama kabili balipata bampulamafunde. (Amalu. 45:7; Heb. 1:9) Bonse abacita ifilanga ukuti balipata sana Yehova, na o tabalanga ukutemwa. Tatutwishika ukuti, tapaba ifisuma ifingafuma mu kutwalilila kutemwa abantu abashatemwa Yehova, pantu bonse abacita ifi tabatasha pa fyo Lesa abalanga ukutemwa. (Amalu. 139:21, 22; Esa. 26:10) Lesa tatemwa abantu ba musango uyu kabili kabili alibika inshita ya kubonaula.—Amalu. 21:8, 9; Luk. Mil. 3:1, 8.
OCTOBER 6-12
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA LUKALA MILANDU 5–6
Ifyo Tufwile Ukulacita pa Kulanga Ukuti Twalicindika Lesa
w08 8/15 amabu. 15-16 amapara. 17-18
Cindamikeni Yehova ku Micitile Yenu Iya Mucinshi
17 Tufwile ukubika amano ku kuba aba mucinshi ilyo tulepepa Yehova. Pali Lukala Milandu 5:1 patila: “Sakamana amakasa yobe lyonse ilyo waya ku ng’anda ya kwa Lesa wa cine.” Bonse babili Mose na Yoshua baebelwe ukufuula indyato shabo ilyo bali apa mushilo. (Ukufu. 3:5; Yosh. 5:15) Ukufuula indyato e nshila bali no kulangilamo umucinshi nelyo akatiina. Bashimapepo abena Israele balipeelwe icipope ca kulafwala utuputula twa mu kati utwa nsalu “ku kufiimba umubili uuli pa mbilibili.” (Ukufu. 28:42, 43) Ici calengele ukuti ifya mfwalo fyabo filamoneka ilyo balebombela pa ciipailo. Bonse aba mu ng’anda ya kwa shimapepo balingile ukulakonka ifyo Lesa alandile pa kuba aba mucinshi.
18 Twamona kanshi ukuti umucinshi ulakabilwa ilyo tulepepa. Pa kutila tucindikwe, tufwile ukulacita ifintu mu mucinshi. Tatufwile ukulabepa abantu, ukulailanga kwati tuli ba mucinshi. Lelo tufwile ukuba aba mucinshi ku nse na mu kati umo Lesa amona—mu mutima. (1 Sam. 16:7; Amapi. 21:2) Tufwile ukuba aba mucinshi muli fyonse ifyo tucita, tufwile ukulacindika na bantu bambi, kabili ifyo tuimona ne fyo tuyumfwa fifwile ukulanga ukuti tuli ba mucinshi. Kanshi tufwile ukuba aba mucinshi inshita fye iili yonse, mu fyo tusosa na mu fyo tucita. Nangu ni mu mibele yesu, imicitile yesu, ne mifwalile yesu, tufwile ukumfwila ifyo umutumwa Paulo asosele ilyo atile: “Tatucita nangu cimo icingapunwisha bambi, pa kuti abantu beba na pa kusangila ifilubo mu mulimo wesu; lelo muli fyonse tulanga ukuti tuli babomfi ba kwa Lesa.” (2 Kor. 6:3, 4) ‘Muli fyonse tulayemfya isambilisho lya kwa Lesa, Umupusushi wesu.’—Tito 2:10
Wamyeni Amapepo Yenu Ukupitila Mu Kuisambilisha Baibolo
21 Yesu pa kupepa aleba na katiina kabili taletwishika. Ku ca kumwenako, ilyo ashilabuusha Lasaro, “Yesu ainwine amenso mu muulu, no kutila: ‘Tata, ndemutootela ukuti mwang’umfwa. Ca cine, nalishiba ukuti lyonse mulang’umfwa.’” (Yoh. 11:41, 42) Bushe na imwe amapepo yenu yalalanga ukuti mwaliba na katiina kabili tamutwishika? Nga mwabelenga sana ipepo lya kutulanga ifya kupepa ilyo Yesu apepele na katiina, mwalasanga ukuti ifintu fyacindama sana ifyo alandilepo kufwaya ishina lya kwa Yehova ukuti libe ilya mushilo, ukufwaya Ubufumu bwakwe ukwisa, no kuti ukufwaya kwakwe kucitwe. (Mat. 6:9, 10) Tala tontonkanyeni pa mapepo yenu. Bushe yalanga ukuti mwalitemwa sana Ubufumu bwa kwa Yehova, ukucita ukufwaya kwakwe, no kufwaya ukuti ishina lyakwe likabe ilya mushilo? Yafwile ukulanga ifyo.
“Ico Walaya, Fisha”
12 Na lyo line, ulubatisho ni ntendekelo fye. Kanshi tulingile ukutwalilila ukucita ifilanga ukuti twaliipeela ku kubomba umulimo wa kwa Lesa. Kuti twayipusha atuti: ‘Bushe nalilunduluka mu fya kwa Lesa ukutula apo nabatishiwilwa? Bushe ndabombela Yehova no mutima onse? (Kol. 3:23) Bushe ndapepa lyonse, ndabelenga Icebo ca kwa Lesa, ndasangwa lyonse ku kulongana, kabili bushe ndabila imbila nsuma lyonse? Nelyo bushe kuli fimo pali ifi umo nshilecita bwino?’ Umutumwa Petro alondolwele ukuti te kuti tubwelele inuma mu mulimo wesu nga ca kuti ku citetekelo cesu tulelundako ukwishiba, ukushipikisha na bukapepa.—Belengeni 2 Petro 1:5-8.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Amepusho Ukufuma ku Babelenga
Ilembo lya kwa Lukala Milandu 5:8 lilalanda pali kateka uucusha abapiina kabili uushaba no mulinganya. Uyu kateka afwile ukulaibukisha ukuti kufwile kwaliba uwa mu buteko uwamucila icifulo nelyo amaka uumona ifyo acita. Na kuba, kufwile kwaliba na bambi abakwata ififulo ifikalamba sana ukumucila. Ku ca bulanda, nalimo bakateka bonse mu mabuteko ya bantunse te kuti babe no mulinganya, kabili kuti balefyenga abantu yaweyawe.
Nomba nangu ifintu fingafya shani, kuti twasansamushiwa nga twaishiba ukuti Yehova ena ‘alamona abacila abasansabala’ aba mu mabuteko ya bantunse. Kuti twapepa kuli Lesa ukuti atwafwe, kabili kuti twapoosa ne fisendo fyesu pali ena. (Amalu. 55:22; Fil. 4:6, 7) Twalishiba ukuti “amenso ya kwa Yehova, yalamona mu calo conse pa kuti alange amaka yakwe aya kwafwa ababa ne mitima ya cishinka kuli ena.”—2 Imila. 16:9.
Kanshi ilembo lya kwa Lukala Milandu 5:8, lilenga twaishiba ifyo bakateka abantunse baba no kuti kwaliba uwakwata amaka ayengi ukubacila. Ne cacindama sana ca kuti, ili ilembo kuti lyalenga twalatontonkanya pa cishinka ca kutila Yehova e wacila pali bakateka bonse kabili e wakwatisha amaka. Pali ino nshita aleteka ukubomfya Umwana wakwe, Yesu Kristu, Imfumu ya Bufumu bwakwe. Uwa Maka Yonse, uumona bonse kabili uumona fyonse, aliba sana no mulinganya, kabili ifi fine e fyo no Mwana wakwe aba.
OCTOBER 13-19
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA LUKALA MILANDU 7–8
“Muleya ku ng’anda uko baleloosha”
it-E “Ukuloosha” para. 9
Ukuloosha
Inshita ya Kuloosha. Baibo pali Lukala Milandu 3:1, 4 ilanda ukuti kwaliba “inshita ya kulila ne nshita ya kuseka; inshita ya kuloosha ne nshita ya kucinda.” Apo abantu bonse balishiba ukuti bushiku bumo bakafwa, umuntu uwaba no mutima uwa mano alaya ku ‘ng’anda uko baleloosha’ ukucila ukuya ku ng’anda ukuli amaliila. (Luk. Mil. 7:2, 4; linganyeniko Amapi. 14:13.) Kanshi nga kwaba icililo umuntu uwa mano alomfwila abaleloosha uluse kabili alabakoselesha, ukucila ukulacita fye ifyo alefwaya. Ici cilalenga aleibukisha ukuti na o bushiku bumo akafwa kabili ici cilalenga alebika amano ku kucita ifyo Kabumba wakwe atemwa.
Muleafwa Abali na Masakamika pa Kuti Baleshipikisha
15 Napapita imyaka ukutula apo ba muka ba William bafwila. Ba William balandile abati: “Ndatemwa nga ca kuti abantu balelanda ifisuma ifyo umwina mwandi alecita. Ifi filenga nashininkisha ukuti abantu balimutemenwe kabili balimucindike. Ifi abantu balanda filenga ndesansamuka sana, pantu nalitemenwe sana umwina mwandi kabili alengafwa sana.” Ba Bianca bamukamfwilwa balandile abati: “Ndasansamuka aba bwananyina nga bapepela pamo na ine, kabili bambelengelako ne lembo limo nelyo yabili. Ndatemwa nga balanda pa mwina mwandi, kabili nga balekutika ilyo ndebeba fimo pa mwina mwandi.”
“Lilileni Pamo na Balelila”
16 Amapepo yesu kuti yayafwa uwa bwananyina uuleloosha. Kuti twapepa ilyo tuli nankwe nelyo ilyo tuli fweka. Nangu ca kuti nalimo kuti cakosa ukulanda ifyo tuletontonkanya ilyo tulepepa pa mulandu wa kuti tuli no bulanda, nga tulemupapatilako kuli Yehova ilyo tulepepa nankwe, ica kuti no kulila tulelila ne shiwi lileumfwika ilya bulanda, kuti asansamushiwa sana. Ba Dalene batile: “Limo bankashi nga baisa mu kunsansamusha ndabalomba ukuti bapepe. Nga batendeka ukupepa, ilingi line cilabafya ukulanda bwino pa mulandu wa bulanda, lelo nga balandako amashiwi yamo, ishiwi lilatendeka ukukosa kabili balapepa ukufuma pa nshi ya mutima. Icitetekelo candi cilakoselako nga namona ifyo baba ne citetekelo icakosa, ifyo baba no kutemwa ne fyo bambikako amano.”
“Lilileni Pamo na Balelila”
17 Inshita ingapitapo pa kuti umuntu aleke ukuba no bulanda ilapusana. Kanshi tamulingile ukuba fye nabo ilyo icililo cacitika lintu ifibusa na balupwa baba pa ng’anda ya malilo, lelo mulingile ukulabatandalila na lintu papita imyeshi. Baibolo itila: “Ukutemwa kwa kwa cibusa wa cishinka takupwa, kabili uyu cibusa ni munyina uufyalwa ilyo kuli ubucushi.” (Amapi. 17:17) Aba bwananyina balingile ukutwalilila ukusansamusha uuli no bulanda mpaka aleka ukuba sana no bulanda.—Belengeni 1 Abena Tesalonika 3:7.
18 Muleibukisha ukuti ifingalenga abafwilwa baba no bulanda fingi, pamo nga ubushiku baupene nga bwafika, nga baumfwa ulwimbo lumo lwalila, ifikope, ifintu fimo ifyo balecita nelyo icena cimo, iciunda e lyo ne fiputulwa fimo ifya mu mwaka. Abafwilwa abena mwabo balaba sana no bulanda nga baibukisha fimo ifyo balecitila pamo, pamo nga ukuya mu kulongana kwa muputule nelyo ukuya ku Cibukisho. Munyinefwe umo alandile ati: “Naleenekela ukuti ubushiku twaupaninepo nga bwafika nkaba sana no bulanda, na cine nali no bulanda. Lelo aba bwananyina bamo balipangile ka parte apali ne fibusa fyandi pa kuti niba neka.”
19 Na lyo line, muleibukisha ukuti tamulingile fye ukulasansamusha ababa no bulanda mu nshiku shaibela. Ba Junia batile: “Ilingi line nga baleyafwa abafwilwa no kuba pamo nabo na mu nshiku shimbi fye cilalenga basansamushiwa. Kanshi ukucita ifi kulalenga baleka ukuba sana no bulanda.” Kwena te kuti tupwishe ubulanda nelyo ukulenga uufwililwe aleka ukufuluka umuyashi, lelo kuti twacitapo fimo ifingamusansamusha. (1 Yoh. 3:18) Ba Gaby balandile abati: “Ndatasha sana Yehova na baeluda abalengafwa ilyo nali no bulanda. Balilenga ndeumfwa kwati Yehova nankumbatila.”
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
“Nga Muletemwana, E lyo Bonse Bakeshiba Ukuti Muli Basambi Bandi”
18 Inshita shimo kuti twamona ukuti tufwile ukwebelapo uwa bwananyina uutulufyenye. Lelo ilyo tushilacita ifyo kuti cawama ukutontonkanya pali aya mepusho. Bushe ninkwata ifishinka fyonse pa ficitike? (Amapi. 18:13) Bushe alefwaya fye ukuti ankalifye? (Luk. Mil. 7:20) Bushe nalilufyanyapo nge fyo alufyenye? (Luk. Mil. 7:21, 22) Bushe nga nalanda nankwe twalatwalilila ukumfwana nelyo ubwafya bwalakulilako fye? (Belengeni Amapinda 26:20.) Nga tuletontonkanya pali ifi fipusho tukasanga ukuti ukutemwa uko twakwatila aba bwananyina kuti kwalenga twalabako fye ku filubo batulufyenye.
OCTOBER 20-26
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA LUKALA MILANDU 9–10
Mulemona Amafya nge fyo Yehova Ayamona
w13 8/15 ibu. 14 amapara. 20-21
‘Mwilafulilwa Yehova’
20 Muleibukisha icalenga ukuti tuleba na mafya. Mulandu nshi? Pantu amafya yamo tuiletelela fye fwe bene. (Gal. 6:7) Tatufwile ukupeela Yehova umulandu pa mafya tukwata. Mulandu nshi cishingabela bwino ukupeela Yehova umulandu? Natulangilile: Motoka yalikwata apo ipeleela ukubutuka. Nomba cinshi cingacitika nga ca kuti namutekenya abutusha sana motoka ilyo alekooneka? Kuti aba mu busanso ubwabipisha. Bushe namutekenya afwile ukupeela umulandu abapangile motoka ukuti e balenga abe mu busanso? Awe nakalya! E fyo caba na kuli Yehova, alitupeela ubuntungwa bwa kuisalila. Lelo alitupeela ne fya kukonka pa kuti tulepingula bwino pa fintu. Kanshi tatufwile ukupeela Kabumba wesu umulandu pa filubo tucita!
21 Kwena, amafya yamo ayo tukwata te ya kuiletelela. Yamo yesa pa mulandu wa “fintu fyabula ukwenekela.” (Luk. Mil. 9:11) Na kabili, tatufwile ukulaba ukuti Satana Kaseebanya e ulenga ububifi bwaba muno calo. (1 Yoh. 5:19; Ukus. 12:9) Satana e mulwani wesu, te Yehova iyo!—1 Pet. 5:8.
Yehova Alitemwa Ababomfi Bakwe Abaicefya
10 Nga tuli abaicefya ifintu filatuwamina. Ukulanda fye icishinka, inshita shimo kuti twamona ukuti bamo babafyenga nelyo kuti batufyenga. Imfumu ya mano Solomone yatile: “Nalimona ababomfi bale-endela pali bakabalwe e lyo bacilolo bena bale-enda pa nshi nga babomfi.” (Luk. Mil. 10:7) Inshita shimo abantu abaishibisha imilimo imo tababacindika no kubacindika. Lelo abashaishibisha imilimo e bo bacindika na sana kabili e bo babikako na mano. Nangu cabe ifi, Solomone atile tufwile ukulasekelela nangu ifintu fibe shani ukucila ukwikalila fye ukusakamana pa fyo ifintu fyaba. (Luk. Mil. 6:9) Nga twaliicefya tatwakalekalipa ifyo tushatemwa nga fyacitika.
Bushe Ifyo Mucita Ilyo Muletuusha Filamunonsha?
AMALEMBO ayengi mu Baibolo yalanga ukuti Yehova afwaya tuleipakisha ubumi. Ku ca kumwenako, Amalumbo 104:14, 15 yatila Yehova alenga “ifya kulya ukufuma mu mushili, no mwangashi uulenga umutima wa muntunse umwina kufwa ukusekelela, ku kulenga icinso ukubeeka ku mafuta, no kulenga kube ifya kulya ifiikusha umutima wa muntunse umwina kufwa.” Ca cine, Yehova e ulenga ifimenwa ukumena pa kuti tulefumyako ifya kulya, amafuta, no mwangashi. Lelo umwangashi wena ‘ulalenga no mutima wa muntu ukusekelela.’ Pa mbali ya kutwafwa ukuti tutwalilile ukuba aba mweo, ulalenga no kuti tulesekelela. (Luk. Mil. 9:7; 10:19) Kanshi Yehova afwaya ukuti tuleba ne nsansa, afwaya imitima yesu ‘ilesangalala.’—Imil. 14:16, 17.
2 E ico, limo limo tulingile ukulakwatako utushita utwa ‘kulolekesha ifyuni fya mu muulu’ na “maluba ya mu mpanga” nelyo utushita twa kucitako ifintu fimbi ifitulenga ukumfwa bwino no kutuletela insansa. (Mat. 6:26, 28; Amalu. 8:3, 4) Ukuipakisha ubumi “bupe bwa kwa Lesa.” (Luk. Mil. 3:12, 13) Ukulamona utu tushita ukuti bupe ubwafuma kuli Lesa kukalenga tulesala ifya kucita ifisekesha Lesa.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-E “Ulwambo, Ukulanda ifyabipa” amapara. 4, 8
Ulwambo, Ukulanda ifyabipa
Ulwambo kuti lwalenga umuntu atendeka ukulanda ifyabipa, kabili kuti lwaletelela no ulelucita. Ifyo Baibo ilanda pali Lukala Milandu 10:12-14 fya cine, itila: “Lelo imilomo ya muwelewele ilamuletelela. Amashiwi akanwa kakwe kabalilapo ukulanda ya buwelewele, kabili ayo kalekelesha ukulanda ya bushilu kabili yalenga kwaba amafya. Lelo umuwelewele atwalilila fye ukulanda.”
Nangu ca kuti inshita shimo ulwambo kuti lwakalifya sana abantu, e lyo inshita shimo te kuti lubakalifye sana (ulwambo kuti lwaba kulanda ifyabipa nelyo kuti lwalenga umo ukutendeka ukulanda ifyabipa), ukulanda ifyabipa lyonse kulakalifya abantu kabili kulalenga abantu ukutendeka ukuumana. Inshita shimo umuntu kuti alanda ifyabipa nangu ca kuti tacilafwaya ukukalifya bambi. Lelo icishinka ca kuti, umuntu uulanda ifyabipa te kuti abe cibusa wa kwa Lesa, pantu “ukulenga aba bwananyina balaumana” kwaba pa fintu ifyo Lesa apata. (Amapi. 6:16-19) Ishiwi lya ciGreek ilya kuti “uwa lwambo” nelyo “uubepesha” ni di·aʹbo·los. Ili shiwi balalibomfya na mu Baibo pa kulanda pali Satana “Kaseebanya,” uubepesha Lesa. (Yoh. 8:44; Ukus. 12:9, 10; Ukute. 3:2-5) Ifi filalondolola icilenga abantu ukulacita ulwambo.
OCTOBER 27–NOVEMBER 2
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA LUKALA MILANDU 9–10
Mulecita Ifingalenga Mwaba no Bumi Ubusuma pa Kuti Muleba ne Nsansa
Umwela na Kasuba—Muti
Ulubuto lwa kasuba nalo lulepaya utushishi. Ulupapulo lwa Journal of Hospital Infection lutila, “utushishi utwingi utulenga abantu ukwambula amalwele ayambukila mu mwela tulafwa ku kasuba.”
Nomba kuti mwacita shani pa kuti mulemwenamo? Mulefumako pa nse pa kuti mwaontelako akasuba no kupemako umwela uusuma. Ukulacita ifi kukamwafwa.
Mulecindika Ubumi ubo Lesa Amupeela
6 Nangu ca kuti Baibolo te citabo umo balemba ifyo twingacita pa kuti tube no bumi ubusuma, nelyo ifyo tulingile ukulya ne fyo tatulingile ukulya, ilatweba ifyo Yehova amona ifi fintu. Ku ca kumwenako, ilatweba ukutaluka ku fyabipa ifingonaula umubili wesu. (Luk. Mil. 11:10) Baibolo itila tatulingile ukulaliisha nelyo ukulanwesha ubwalwa, pantu ukucita ifi kuti kwaonaula ubumi bwesu nelyo fye ukutwipaya. (Amapi. 23:20) Yehova afwaya tuleilama ilyo tuletontonkanya pa bwingi bwa fya kulya twalalya e lyo ne fyo twalanwa.—1 Kor. 6:12; 9:25.
7 Nga tulepingula bwino pa fintu ninshi tuletasha pa bumi ubo Lesa atupeela. (Amalu. 119:99, 100; belengeni Amapinda 2:11.) Ku ca kumwenako, tulanga ukuti tulapingula bwino pa fintu nga tuletontonkanya pa fya kulya ifyo tulingile ukulya. Nga ca kuti kwaliba ifya kulya ifyo twatemwa nomba filatulwalika, kuti cawama ukukanafilya. Na kabili tulalanga ukuti tulapingula bwino pa fintu nga tulelaala ama-awala ayalinga, nga tuletukusha umubili lyonse, nga tulesunga imibili yesu iya busaka e lyo na mayanda yesu.
“Mulecita Ifyo Icebo ca kwa Lesa Cilanda”
2 Fwe babomfi ba kwa Yehova twaliba ne nsansa. Cinshi calenga tube ne nsansa? Kwaliba ifingi ifyalenga tuleba ne nsansa. Cimo icalenga sana nico tulabelenga Icebo ca kwa Lesa cila bushiku, kabili tulesha na maka yesu yonse pa kuti tulekonka ifyo tubelenga.—Belengeni Yakobo 1:22-25.
3 Tulanonkelamo sana nga ca kuti ‘tulecita ifyo Icebo ca kwa Lesa cilanda.’ Twalishiba ukuti nga tulecita ifyo Icebo ca kwa Lesa cilanda tulalenga Yehova alesekelela. Nga tulelenga Yehova alesekelela, tulaba ne nsansa. (Luk. Mil. 12:13) Nga tulecita ifyo Icebo ca kwa Lesa cilanda, bonse mu lupwa tulaba ne nsansa kabili bucibusa bwesu na ba bwananyina bulakosa. Ifi cifwile e fyo caba na kuli imwe. Na kabili tatukwata amafya ayengi ayo abantu abashikonka amafunde ya kwa Yehova bakwata. Cine cine, ciba fye nga filya fine Imfumu Davidi yalandile. Pa numa ya kulanda pa mafunde, pa fya kukonka no bupingushi bwa kwa Yehova mu lwimbo ulo Imfumu Davidi yaimbile, yatile: “Uufikonka alalambulwa nga nshi.”—Amalu. 19:7-11.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-E “Ukubomfiwa no Mupashi wa Mushilo” para. 10
“Ukubomfiwa no Mupashi wa Mushilo”
Kwaliba ifishinka ifilanga ukuti abaume abo Lesa abomfeshe ukulemba Baibo tabalelemba fye ifyebo ifya kuti umo alelanda e lyo balelemba. Tubelenga mu Baibo pa fyo Lesa asokolwelele umutumwa Yohane ukupitila muli malaika ukubomfya “ifishibilo,” kabili Yohane “ashimike fyonse ifyo Lesa amwebele. Kabili ashimike fyonse ifyo Yesu Kristu alandile, na fyonse ifyo amwene.” (Ukus. 1:1, 2) Yohane umwine atile: “Umupashi wa Mushilo walengele naba mu bushiku bwa kwa Shikulu” [e kutila ukuba mu “mupashi”] kabili bamwele ukuti: “Ifyo ulemona ufilembe mu cimfungwa.” (Ukus. 1:10, 11) Lesa alimwene ukuti califye bwino ukuleka abalelemba Baibo ukubomfya amano yabo pa kusala amashiwi e lyo ne nshila ya kuyalandilamo pa kulondolola ifyo Lesa alebalanga mu fimonwa. (Haba. 2:2) Nangu ca kuti Lesa lyonse aleafwa no kutungulula abalelemba Baibo pa kuti balembe ifyebo ifya cine kabili ifya cishinka alefwaya no kuti balembe ukulingana no kufwaya kwakwe. (Amapi. 30:5, 6) Amashiwi ayaba pali Lukala Milandu 12:9, 10 yalangilila ukuti abalelemba Baibo baleibikishako, pantu pali ilembo patila: “Kalonganika alefwaya amashiwi ayasuma kabili alelemba amashiwi ayalungama kabili aya cine.” Pa kuti bacite ifi balekabila ukutontokanyapo sana, ukufwailisha sana, no kufitantika ukulingana nefyo filingile ukuba.—Linganyeniko Luka 1:1-4