Mulepashanya Bamalaika Aba Cishinka

1-2. (a) Bushe fwe bantu twapusana shani na bamalaika? (b) Ni muli finshi twapalana na bamalaika?

FWE BANTU ba kwa Yehova twaba mu lupwa ulwatemwana kabili ulupepa Yehova. Muli ulu lupwa, mwaba bamunyinefwe na bankashi mwi sonde lyonse e lyo ne minshipendwa ya bamalaika aba cishinka. (Dan. 7:​9, 10) Nga twatontonkanya pali bamalaika, ilingi line tutontonkanya pa bupusano bwaba pali bena na ifwe. Ku ca kumwenako, bamalaika balikala imyaka iingi ukucila iyo fwe bantunse twaikala. (Yobo 38:​4, 7) Balikwata amaka ukutucila. Na kabili ba mushilo, kabili balilungama ukucila fwe bantunse abashapwililika.—Luka 9:26.

² Nangu ca kuti twalipusana na bamalaika muli ifi twalandapo, kwaliba ifintu ifingi ifyo twapalanamo. Ku ca kumwenako, nga filya fine bamalaika bakwata imibele iisuma iyo Yehova akwata, na ifwe bene kuti twakwata iyi mibele. Fimbi ifyo twapalanamo ni fi: Bamalaika balikwata insambu sha kuisalilapo ukucita ifyo balefwaya, na ifwe bene twalikwata ishi nsambu. Cila malaika alikwata ishina, cila malaika alikwata imibele, kabili cila malaika alikwata imilimo ya kwa Yehova iyo abomba. Ifi fine e fyo caba na kuli ifwe. Bamalaika balafwaya ukupepa Kabumba wesu. Ifi fine e fyo na ifwe tufwaya.—1 Pet. 1:12.

3. Finshi twingasambilila kuli bamalaika ba cishinka?

³ Apo twalipalana mu fintu ifingi na bamalaika, kuti twasambilila ifintu ifyacindama ifingi kuli bena kabili kuti batukoselesha. Muli cino cipande twalasambilila pa fyo twingacita pa kuti tulepashanya bamalaika ba cishinka, abaicefya, abatemwa abantu, abashipikisha kabili ababombesha pa kuti balesunga icilonganino ica busaka.

BAMALAIKA BALI-ICEFYA

4. (a) Bushe bamalaika balanga shani ukuti bali-icefya? (b) Cinshi calenga bamalaika babe abaicefya? (Amalumbo 89:7)

⁴ Bamalaika aba cishinka bali-icefya. Nangu ca kuti balishiba ifintu ifingi, balikwata sana amaka, kabili ba mano, balakonka ifyo Yehova abeba ukucita. (Amalu. 103:20) Nga balebomba imilimo ya kwa Lesa, tabayumfwa pa milimo babomba nelyo ukulabomfya amaka yabo pa kuti balebalumbanya. Nangu ca kuti tabaishibikwa na mashina yabo,a balaitemenwa ukubomba imilimo yonse iyo Yehova abapeela. (Ukute. 32:​24, 29; 2 Isha. 19:35) Balakaana ukubapeela umucinshi uufwile ukuya kuli Yehova. Cinshi calenga bamalaika babe abaicefya? Ni co balitemwa Yehova kabili balimucindika sana.—Belengeni Amalumbo 89:7.

5. Bushe malaika alangile shani ukuti ali uwaicefya ilyo alelungika umutumwa Yohane? (Moneni ne cikope.)

⁵ Natulandeko pali cimo icacitike icilanga ukuti bamalaika bali-icefya. Nalimo mu mwaka wa 96 ninshi Yesu alibwelelamo ku muulu, malaika umo uo Baibo ishalumbula ishina alangile umutumwa Yohane ifintu ifya kupapusha. (Ukus. 1:1) Bushe Yohane acitile shani ilyo amwene ifi fintu ifya kupapusha? Afwaile ukuti apepe uyu malaika. Lelo uyu malaika wa cishinka amwebele ati: “Awe! Wiesha ukucita ifyo! Na ine ndi musha fye nga iwe, kabili nga bamunonko abakwata umulimo wa kubila pali Yesu. Ulepepa Lesa!” (Ukus. 19:10) Ifyo uyu malaika acitile filanga ukuti ali uwaicefya icine cine! Talefwaya ukuti e o Yohane apeele umucinshi. Bwangu bwangu aebele Yohane ukuti alingile ukulapepa Yehova Lesa. Na kabili uyu malaika taleimona ukuti alicindeme ukucila Yohane. Nangu ca kuti uyu malaika alibombeele Yehova pa myaka iingi kabili alikwete na maka ukucila Yohane, ali-icefeshe kabili aebele Yohane ukuti ali fye musha munankwe. Na kabili nangu ca kuti uyu malaika alingile ukulungika umutumwa Yohane uwali umukalamba, tamukalipiile. Lelo alandile nankwe cikuuku cikuuku. Afwile alilwike ukuti icalengele Yohane afwaye ukumupepa, mulandu wa fintu amwene mu cimonwa ifyamupapwishe.

6. Kuti twaba shani abaicefya nga filya bamalaika baba?

⁶ Kuti twacita shani pa kuti tube abaicefya nga filya bamalaika baba? Na ifwe bene kuti twalabombesha mu mulimo wa kwa Yehova ukwabula ukulayumfwa nelyo ukulafwaya abantu baletulumbanya pa milimo tubomba. (1 Kor. 4:7) Na kabili tatufwile ukulamona ukuti twalicindama ukucila aba bwananyina pantu twalibombela Yehova pa myaka iingi ukucila iyo bamubombela, nelyo ukulamona ukuti twalicindama ukubacila pa mulandu wa kuti twalikwata imilimo iyo bena bashakwata. Na kuba, nga ca kuti tulabomba imilimo iingi mu cilonganino ca kwa Lesa, e lyo tulingile no kuba abaicefya sana. (Luka 9:48) Tufwile ukulabombela abanensu nga filya fine bamalaika bacita. Tatulingile ukulalenga abantu balatumona ukuti twalicindama ukubacila.

7. Kuti twalanga shani ukuti twali-icefya ilyo tulelungika umuntu nelyo ilyo tulemufunda?

⁷ Na kabili kuti twalanga ukuti twali-icefya ilyo tulelungika nangu ilyo tulefunda uwa bwananyina nelyo umwana wesu. Inshita shimo, ilyo tulefunda umuntu tatulingile ukumupita mu mbali. Nomba nga filya fine malaika alungike Yohane cikuuku cikuuku, na ifwe bene kuti twafunda umuntu ukwabula ukumupita mu mbali, lelo ukwabula ukulenga afuupuka. Nga tatulemona ukuti twalicindama ukucila abanensu, tukalaba no mucinshi no kutemwa ilyo tulebomfya Baibo pa kubafunda.—Kol. 4:6.

BAMALAIKA BALITEMWA ABANTU

8. (a) Ukulingana ne fyo Baibo ilanda pali Luka 15:​10, bushe bamalaika balanga shani ukuti balitemwa abantunse? (b) Bushe bamalaika batwafwa shani ilyo tulebila imbila nsuma? (Moneni ne cikope icili pa nkupo.)

⁸ Bamalaika balibika amano kuli fwe bantu kabili tabatumona ukuti tatwacindama. Lelo balitutemwa. Bamalaika balasekelela nga ca kuti umuntu uwacitile ulubembu ulukalamba alapila nelyo nga ca kuti umuntu uwalekele ukubombela Yehova atendeka ukumubombela na kabili. Balasekelela na lintu umuntu asambilila pali Yehova, ayaluka atendeka no kumubombela. (Belengeni Luka 15:10.) Na kabili bamalaika balatutungilila ilyo tulebila imbila nsuma ya Bufumu. (Ukus. 14:6) Nangu ca kuti te babila imbila nsuma mu kulungatika, kuti batungulula kasabankanya ku muntu uulefwaya ukusambilila pali Yehova. Kwena te kuti tulande ukuti umuntu onse uo twabilako imbila nsuma ninshi ni bamalaika batutungulwile kuli ena. Na kuba, Yehova kuti abomfya inshila shimbi pamo nga umupashi wakwe uwa mushilo pa kwafwa abantu abalefwaya ukumwishiba nelyo pa kutungulula ababomfi bakwe pa kuti basange umuntu uulefwaya ukusambilila pali ena. (Imil. 16:​6, 7) Lelo kwena alabomfya sana bamalaika pa kuti baletwafwa ilyo tulebila imbila nsuma. E ico ilyo tulebila imbila nsuma, kuti twacetekela ukuti baletutungilila.—Moneni akabokoshi akaleti “Yehova Alyaswike Amapepo Yabo.”b

9. Kuti twapashanya shani bamalaika abatemwa abantunse?

⁹ Kuti twalanga shani ukuti twalitemwa abantu nga filya bamalaika babatemwa? Nga filya fine bamalaika basekelela, na ifwe bene tulingile ukusekelela nga twaumfwa babilisha ukuti uo bafumishe mu cilonganino, nabamubwesha. Tufwile ukulenga uyu uwa bwananyina aishiba ukuti twalimutemwa kabili natutemwa ifi atendeka ukubombela Yehova na kabili. (Luka 15:​4-7; 2 Kor. 2:​6-8) Na kabili kuti tulepashanya bamalaika nga ca kuti tulebomba na maka yesu yonse umulimo wa kubila imbila nsuma. (Luk. Mil. 11:6) Kabili nga filya fine bamalaika batutungilila ilyo tulebila imbila nsuma, na ifwe bene tulingile ukulafwayako inshila isho twingalatungililamo bamunyinefwe na bankashi mu mulimo wa kubila imbila nsuma. Ku ca kumwenako, bushe te kuti ciwame twapekanya ukuyabilako imbila nsuma na kasabankanya uwa kuti e lyo atendeke fye ukubila imbila nsuma? Bushe te kuti ciwame tulebilako imbila nsuma na ba bwananyina abakalamba nelyo abalwalilila pa kuti nabo bene balebilako imbila nsuma?

10. Finshi twingasambilila ku lyashi lya ba Sara?

¹⁰ Kuti twacita shani nga ca kuti tulefilwa ukucita fyonse ifyo twingafwaya ukucita mu mulimo wa kwa Lesa pa mulandu ne fyo ifintu fyaba? Kuti twasangako inshila sha kuti tulebombelamo pamo na bamalaika. Natulandeko pali bankashi Sarac aba ku India. Pa numa ya kubomba bupainiya bwa nshita yonse pa myaka 20, ba Sara balilwele kabili tabaleima na pa busanshi. Ici calengele babe no bulanda sana. Lelo ba Sara balisukile batendeka ukulasekelela pa mulandu wa kuti aba bwananyina balebafwa na pa mulandu wa kuti balebelenga Baibo. Kwena pa kuti ba Sara batwalilile ukubila imbila nsuma, balingile ukufwaya inshila shimbi isha kubililamo. Pa mulandu wa kuti balefilwa no kwikala pa kuti bengalemba amakalata, baletuma fye amafoni pa kubila imbila nsuma. E ico balitumiine abantu abo balanshenyepo nabo, kabili aba bantu nabo babebele ukuti kwali na bambi abalefwaya ukusambilila Baibo. Fisuma nshi fyafumine muli iyi nshila ba Sara batendeke ukubililamo imbila nsuma? Mu myeshi fye iinono, ba Sara balikwete abantu aba kusambilisha Baibo abali 70 kabili balefilwa ukubasambilisha bonse! E ico balyebeleko aba bwananyina mu cilonganino ukuti balesambilishako bamo pali aba 70. Pali ino nshita abengi pali aba balalongana. Ala bamalaika balatemwa sana ukubombela pamo na bamunyinefwe na bankashi ababa nga ba Sara, ababomba na maka yabo yonse umulimo wa kubila imbila nsuma!

BAMALAIKA BALASHIPIKISHA

11. Bushe bamalaika ba cishinka balanga shani ukuti balashipikisha nga nshi?

¹¹ Bamalaika ba cishinka balashipikisha nga nshi. Pa myaka iingi balishipikisha ulufyengo ne fintu ifyabipa ificitika. Balimwene ilyo Satana na bamalaika abengi abo balebomba nabo bapondokele Yehova. (Ukute. 3:1; 6:​1, 2; Yuda 6) Baibo ilatwebako pali malaika umo uwa cishinka uwalwishenye na malaika wabipa uwa maka sana. (Dan. 10:13) Na kabili ukutula fye ilyo Adamu na Efa bali pano isonde, bamalaika balimona ukuti bantu fye abanono abasalapo ukubombela Yehova. Nangu ca kuti aba bamalaika ba cishinka balimona fyonse ifi, balitwalilila ukubombela Yehova ne nsansa kabili baliba abacincila ilyo bamubombela. Balishiba ukuti pa nshita iyalinga, Lesa ali no kufumyapo ulufyengo lonse.

12. Finshi tulingile ukucita pa kuti tuleshipikisha?

¹² Kuti twacita shani pa kuti tuleshipikisha nge fyo bamalaika bashipikisha? Nga filya fine caba kuli bamalaika, na ifwe bene kuti twamona abantu balefyenga abantu banabo nelyo kuti batucusha. Lelo nga filya fine bamalaika bashininkisha, na ifwe bene twalishininkisha ukuti pa nshita iyalinga, Lesa akafumya ifyabipa fyonse pano isonde. Kanshi nga filya fine bamalaika ba cishinka bacita, na ifwe bene tatunenuka “ukucita ifisuma.” (Gal. 6:9) Kabili Lesa alitulaya ukuti akulatwafwa pa kuti tuleshipikisha. (1 Kor. 10:13) Kuti twalomba Yehova ukuti aletupeela umupashi wakwe uwingalenga twaba abatekanya kabili twalasekelela. (Gal. 5:22; Kol. 1:11) Nomba kuti mwacita shani nga ca kuti balemucusha? Mulingile ukucetekela sana Yehova kabili tamulingile ukutiina. Lyonse Yehova akulamwafwa kabili akulamukosha.—Heb. 13:6.

BAMALAIKA BALABOMBESHA PA KUTI BALESUNGA ICILONGANINO ICA BUSAKA

13. Mulimo nshi uwaibela uo bamalaika bakwata muli shino nshiku sha kulekelesha? (Mateo 13:​47-49)

¹³ Muli shino nshiku sha kulekelesha, Yehova alipeela bamalaika umulimo uwaibela. (Belengeni Mateo 13:​47-49.) Mwi sonde lyonse, abantu abengi balafwaya ukumfwa imbila nsuma. Bamo pali aba, balaaluka pa kuti balekonka amafunde ya kwa Yehova kabili balemupepa ukulingana ne fyo afwaya, lelo bambi bena tabacita ifi. Bamalaika balibapeela umulimo wa ‘kufumya ababifi mu balungama.’ Ici cipilibula ukuti balibapeela umulimo wa kulenga icilonganino catwalilila ukuba icasanguluka. Nomba ici tacalola mu kuti onse uwaleka ukubombela Yehova pa mulandu uuli onse te kuti abwele mu cilonganino; kabili tacalola mu kuti mu cilonganino tamwakulaba amafya. Lelo kuti twacetekela ukuti bamalaika balabombesha pa kuti ifilonganino ifyo twabamo fitwalilile ukuba ifya busaka.

14-15. Kuti twapashanya shani bamalaika, kabili kuti twalanga shani ukuti tufwaya icilonganino catwalilila ukuba ica busaka? (Moneni ne fikope.)

¹⁴ Finshi tufwile ukucita pa kuti icilonganino cileba ica busaka nga filya bamalaika bacita? Tufwile ukulaesha na maka yesu yonse pa kuti tulecingilila bucibusa bwesu na Yehova. Pa kuti tucingilile bucibusa bwesu na Yehova, tulingile ukuba ifibusa na bantu abatemwa Yehova. Na kabili tufwile ukutaluka conse icingalenga bucibusa bwesu na Yehova bwapwa. Nga tulecita ifi, icilonganino cilatwalilila ukuba ica busaka. (Amalu. 101:3) Na kabili kuti tuleafwako bamunyinefwe na bankashi pa kuti nabo bene baletwalilila ukuba aba cishinka kuli Yehova. Ku ca kumwenako, finshi tulingile ukucita nga ca kuti twaishiba ukuti uwa bwananyina nacita ulubembu ulukalamba? Pa mulandu wa kuti twalimutemwa, kuti twamweba ukuti alingile ukuyaeba baeluda pa kuti bamwafwe. Nga ca kuti afilwa ukuyabeba, ifwe bene tulingile ukuyabeba. Tufwaya uwa bwananyina uo bucibusa bwakwe na Yehova bupwile, bamwafwa bwangu bwangu!—Yako. 5:​14, 15.

¹⁵ Ku ca bulanda, bamo abacita imembu ishikalamba balingile fye ukubafumya mu cilonganino. Ica musango uyu nga cacitika, tufwile “ukuleka ukwampana” no muntu uo bafumya mu cilonganino.d (1 Kor. 5:​9-13) Ukufumya umuntu mu cilonganino, kulalenga icilonganino catwalilila ukuba ica busaka. Na kabili nga ca kuti tatuleampana no muntu uo bafumya mu cilonganino, ninshi tulelanga ukuti twalimutemwa. Nga tulekonka ifunde lya kwa Yehova ilya kuti tatulingile ukula-ampana no muntu uo bafumya mu cilonganino, kuti ailuka ukuti alingile ukubwelela kuli Yehova. Nga ca kuti abwelela kuli Yehova, tulasekelela pamo na Yehova na bamalaika bakwe.—Luka 15:7.

16. Ni muli finshi mukalaesha na maka yenu yonse ukulapashanya bamalaika?

¹⁶ Ala Yehova alitucindamika ifi atusuminisha ukusambilila pali bamalaika no kubombela pamo nabo! E ico natulepashanya bamalaika mu fyo baba abaicefya, mu fyo batemwa abantu, mu fyo bashipikisha na mu fyo babombesha pa kuti icilonganino cingatwalilila ukuba ica busaka. Nga tulepashanya bamalaika aba cishinka, na ifwe tukaba mu lupwa lwa bakapepa ba kwa Yehova umuyayaya.