Ukulingana Na Baibolo
Bushe Abafwa Kuti Mwabafwilisha?
“Ukutula fye apo Icalici lyatendekela . . . lilapepelako [abafwa] . . . pa kutila nga basangululwa, kuti bamona Lesa no kuba ne nsansa.”—“Amafundisho ya baKatolika.”
ABANTU aba mishobo yonse balafwaya ukwishiba ifyo abafwa baba. Nakalimo mwalyumfwile ubulanda ne nkumbabulili lintu umuntu mwatemwa afwile. Napamo tamwaishiba bwino nga ca kutila abafwa baleshiba ificitika, balacula atemwa tapaba cibasakamika, nelyo nga pali ifyo mwingacita pa kuti mubafwe.
Abantu abengi abapepa basumina ukutila kuti bayafwilisha abafwa. Ku ca kumwenako, abaHindu basumina ukuti ukocela umuntu wabo uwafwa mu lulamba lwa mumana wa Ganges no kusalanganishishe mito muli uyu wine mumana, kuti kwalenga umuntu wabo uwafwa aba ne nsansa ku ciyayaya. Ku Asia, abaBuddha baloca amapepala apaba ifikope fya ba motoka, amayanda, ifya kufwala, ne ndalama. Basumina ukutila uwafwa kuti alabomfya ifi ku calo cimbi uko akaya. Mu Afrika mwena, bapongolwela ubwalwa pa mbali ya nshishi ya wafwa. Ico bacitile fi, ni co batontonkanya ukuti uwafwa kuti amwenamo.
Bakatolika basambilisha ukuti umuntu nga afwa ukwabula ukulapila ku ‘membu sha ku mufulo,’ ninshi aitalusha kuli Lesa, kabili abaitalusha, e bo batila “balaya mu kupya mu mulilo wa pe.” Fimbi ifyo basambilisha fya kutila uwafwa uwapaalwa na Lesa kuti asanga “insansa ishingi” mu muulu umo aya mu kwikala na Lesa. Nomba ilyo talasanga insansa kano asangululwa. Pa kuti uwafwa asangululwe kano abala aculako mu “mulilo” pa kuti bamukande pa membu isho engeleelwa. Nangu cibe fyo, ilyo uwafwa ali mu mutwala, icalici lilamupepelako kabili kulaba ne Minsa pa kuti bamwafwilishe. Ilingi line icalici lilapepela uwafwa uulecula nga ca kuti ifibusa na balupwa lwakwe balipila indalama.
Umuntu onse kuti atemwa ukufumyapo ukucula uko abantu bakwe abafwa bengapitamo. Nga ca kutila abafwa kuti twabafwilisha, bushe Lesa te kuti atwebe ifya kucita pa kubafwilisha? Natumfwe ifyo Baibolo isambilisha pa kwafwilisha abafwa.
Ifyo Abafwa Baba
Ico abantu bacitila fyonse ifi ifyo twalandapo, ni co basumina ukuti umweo taufwa, batila, umuntu nga afwa kulaba cimo icishala ukwabula ukufwa. Bushe e fyo Baibolo isambilisha? Baibolo itila: “Pantu aba mweo bantu abaishibo kuti bakafwa, lelo abafwa bantu abashaishiba kantu nangu kamo, kabili takwaba cilambu kuli bene; pantu iciibukisho cabo calabwa. Kabili ukutemwa kwabo no kupata kwabo no kufinuka kwabo kwaliloba kale, ne cakaniko tabakwata kabili umuyayaya muli conse icicitwa mwi samba lya kasuba. Conse ico iminwe yobe yasanga ica kucita, cita ku maka yobe; pantu takuli ica kucita nangu ca kwelenganya nangu kwishiba nangu mano ku Mbo uko uleya.” (Lukala Milandu 9:5, 6, 10)
Kalemba waputwamo uwa malumbo alilandile icicitika umuntu nga afwa, atile: “Wafumo mupu wakwe, abwelela ku mushili wakwe, ubushiku bulya bwine yaloba amatontonkanyo yakwe.”—Amalumbo 146:4.
Baibolo ilanda ifya cine kabili ifyalondoloka bwino. Mutontonkanyapo shani pali ici? Bushe wishi uwatemwa abana bakwe kuti aleka balacula pa mulandu wa lubembu bapyana fye? (Ukutendeka 8:21) Awe iyo. Apo umufyashi te kuti acite fyo, mulandu nshi Shifwe wa mu muulu ena engacitila ica musango yu? Lintu abena Israele bamo batendeke ukukonka icisela ca cisenshi ica koca abana babo no kubapeela nga malambo kuli ba lesa ba bufi, Yehova tatemenwe ifyo balecita, e mulandu wine alandile pa koca abana babo ati ‘nshabalile nsosa ico, kabili tacaimine mu mutima wandi.’—Yeremia 7:31.
Icifuma mu kubembuka kwa muntu ni mfwa, te kuya mu kucula mu mulilo pa numa ya mfwa. Amalembo yatila, “Icilambu ca lubembu ni mfwa” kabili yatila “uwafwa umulandu wakwe uwa lubembu ninshi wapwa.”—Abena Roma 5:12; 6:7, 23.
Abafwa tabacula. Baba kwati basendeme fye utulo utukalamba, ukwabula ukwishiba nangu fimo ifilecitika. E mulandu wine twingalandila ukutila fyonse ifyo abantu bacita mu kwesha ukwafwilisha abafwa filapusana ne fyo Baibolo isambilisha.
Lisubilo Nshi Lyabako ku Bafwa?
Ifi twalanda ukuti abafwa tabeshiba nangu fimo tatuletila ninshi e fyo bakatwalilila fye ukuba ku ciyayaya. Kuli isubilo ilisuma ilikafikilishiwa ku ntanshi.
Ilyo Yesu talabuusha cibusa wakwe Lasaro uo atemenwe sana, atile ali no ‘kuya ku kumubuusha.’ (Yohane 11:11) Inshita imbi alondolwele ukuti, “bonse ababa mu nshiishi bakebukishiwa kabili bakomfwe shiwi lyakwe no kufumamo.” (Yohane 5:28, 29) Abafwa bakalabuushiwa ninshi imembu isho bacitile kale shalipwa, kanshi tabakacule pa mulandu wa membu isho bacitile ilyo bali aba mweo. Bakakwata ishuko lya kwikala bwino sana mwi sonde ilisuma. Ala mwandini iyo nshita ikaba isuma sana!
Nga ca kutila ifi twalandapo fyaumfwika bwino, mwicelwa ukufwailisha pa kuti mwishibe bwino bwino nga ca kutila aya malayo ya cine. Inte sha kwa Yehova bakatemwa ukumwafwilisha.
BUSHE MWALITONTONKANYAPO PALI IFI?
◼ Bushe abafwa baleshiba ifilecitika?—Amalumbo 146:4; Lukala Milandu 9:5, 6, 10.
◼ Bushe Lesa kuti aleka abafwa ukulacula fye mu mulilo?—Yeremia 7:31.
◼ Bushe abafwa bakabuuka?—Yohane 5:28, 29.