Ifyo Baibolo Isambilisha

Umulandu Cacindamina Ukusala Amashiwi Ilyo Mushilalanda

Pa numa ya kulanshanya bwino no mwanakashi uwa cikalamba, kateka umo aishilelanda amashiwi ayabipa pali uyu nakulu bantu ukwabula ukwishiba ukuti alelandila mu cisoselo. Ailishenye no kuti ababomfi bakwe nga tabamusuminishe ukulanda nankwe. Ilyo abekala calo abengi baumfwile ifibi ifyo kateka alandile pali uyu nakulu bantu, balipapile nga nshi. Ici calengele ukuti bamusuule sana ica kuti pa numa fye ya nshiku 8 ilyo kwali ukusala kateka na kabili tabamusalile iyo.

TAKWABA umuntu uwingalama bwino bwino ululimi lwakwe. (Yakobo 3:2) Lelo ica kumwenako twalandapo pa muulu ciletulanga fye ukuti tufwile ukulasala ifya kulanda. Imilandile yenu kuti yakuma ifyo abantu bamumona, kabili kuti yalenga mwakwata ifibusa nelyo iyo kabili kuti yakuma fye ne ncito yenu.

Bushe mwalishiba ukuti ifyo mulanda filasokolola ifingi pali imwe? Baibolo itila ifyo mulanda kuti fyalenga abantu ukwishiba bwino ifyo mwaba. Yesu atile: “Umuntu alanda ifyaisula mu mutima wakwe.” (Mateo 12:34) Apo ifyo mulanda e fimulenga ukupusanako ku bantu bambi kabili e filenga abantu ukwishiba ifyo muyumfwa ne fyo mutontonkanya, kanshi calicindama sana ukubebeta ifyo musosa. Baibolo kuti yamwafwa ukucita ifi. Tontonkanyeni pali ifi ifyakonkapo.

Ifyo Mwingawamyako Imilandile Yenu

Ilyo mushilalanda icili conse, mulatala mwatontonkanya. Kanshi pa kutila muwamyeko imilandile yenu, mufwile intanshi ukucitapo cimo pa fyo mutontonkanya. Ukulakonka ifyo Icebo ca kwa Lesa cilanda kuti kwamwafwa ukulatontonkanya pa fisuma, ne ci kuti calenga mwawamyako imilandile yenu.

Muletontonkanya pa fintu ifisuma. Baibolo ilalanda pa fintu fisuma ifyo tulingile ukulatontonkanyapo ilyo itila: “Muletontonkanya pali fyonse ifya cine, pali fyonse ifya mucinshi, pali fyonse ifyalungama, pali fyonse ifyasanguluka, pali fyonse ifyatemwikwa, pali fyonse ifyawama, pali conse icisuma icabako na pali conse ica kutasha icabako, twalilileni ukutontonkanya pali fi fintu.”—Abena Filipi 4:8.

Nga mwalakonka ifi Baibolo yalandapo tamwakaletontonkanya pa fintu ifyabipa. Mufwile ukwishiba ukuti ifyo mubelenga no kutamba e fyo mutontonkanyapo sana. Kanshi pa kutila mwilatontonkanya pa fyabipa, mufwile ukusengauka ifintu fyabipa. E co tamufwile ukulatamba ulukaakala ne fye shiku. (Amalumbo 11:5; Abena Efese 5:3, 4) Mulingile ukulatontonkanya pa fintu ifisuma kabili ifyasanguluka. Baibolo kuti yamwafwa ukucita ifi. Ku ca kumwenako, belengeni Amapinda 4:20-27; Abena Efese 4:20-32; na Yakobo 3:2-12. Nga mwakonka ifyo aya malembo yalanda, mukawamyako imilandile yenu.a

Mulesala amashiwi ilyo mushilalanda. Amapinda 12:18 yatila: “Umuntu uulanda ukwabula ukutontonkanya aba kwati lupanga ululasaula, lelo ululimi lwa ba mano lulaposha.” Nga mwasanga ukuti ifyo mulanda filacena nelyo ukukalifya bambi kuti cawama mwalatontonkanyapo ilyo mushilalanda. Mulekonka amashiwi yaba pa Amapinda 15:28 ayatila: “Umutima wa mulungami ulatontonkanya pa kwasuka, lelo akanwa ka babifi kafumfumuna ifyabipa.”

Esheni ukucita ifi: Pa mweshi umo, bombeleni pa kukanalanda ifyo mwabalilapo fye ukutontonkanya, maka maka nga namukalipa. Lelo muletontonkanya pa malembo ayali muli cino cipande, kabili pampamineni fye pa kulanda mu nshila isuma kabili mu kutekanya. (Amapinda 15:1-4, 23) Natulande pa fintu na fimbi ifingamwafwa.

Pepeni kuli Lesa ukuti amwafwe. Kalemba wa Baibolo umo atile: “Lekeni amashiwi ya mu kanwa kandi ne fyo umutima wandi utontonkanyapo fimusekeshe, mwe Yehova.” (Amalumbo 19:14) Lekeni Yehova eshibe ukuti mulefwaisha ukuba ne milandile isuma pa kutila mulemusekesha no kusekesha abantu bambi. Amapinda 18:20, 21 yatila: “Nga mulelanda ifisuma; mukaba ne nsansa. Imfwa no bumi fyaba mu maka ya lulimi.”—Baibolo ya Contemporary English Version.

Bomfyeni Icebo ca kwa Lesa nge cilola. Baibolo yaba kwati cilola ico mwingabomfya pa kuti mwishibe ifyo mulemoneka. (Yakobo 1:23-25) Ku ca kumwenako, ilyo muletontonkanya pa malembo yatatu ayakonkelepo, ipusheni amuti, ‘Bushe bantu baishiba ukuti imilandile yandi yaba shani?’

“Ukwasuka ukwafuuka kunasha ubukali, lelo amashiwi ya kukalifya yalenga umuntu ukukalipa.” (Amapinda 15:1) Bushe mulatekanya pa kulanda ica kuti ifyo mulanda tafikalifya bambi?

“Mwileka amashiwi yabola yafume mu kanwa kenu, kano amashiwi ayasuma aya kukuula ukulingana no kukabila, pa kuti yengakuula abaleumfwa.” (Abena Efese 4:29) Bushe ifyo musosa filakuula bambi?

“Imilandile yenu yonse ibe iisuma, iyalungwamo umucele, pa kuti mwishibe ifya kwasuka bwino umuntu onse.” (Abena Kolose 4:6) Nangu ca kutila limo cila-afya, bushe muleesha na maka ukulanda ifisuma pa kuti tamulekalifya bambi?

Nga mwalolesha mu cilola e lyo mwawamya apashili bwino bambi bakamona ukuti mulemoneka bwino kabili na mwe bene mukomfwa bwino. Kanshi nga mulekonka ifyaba mu Cebo ca kwa Lesa icaba nge cilola, mukawamyako imilandile yenu.

[Futunoti]

BUSHE MWALITONTONKANYAPO?

● Finshi imilandile yenu isokolola?—Luka 6:45.

● Bushe mulingile ukulanda shani na bantu bambi?—Abena Efese 4:29; Abena Kolose 4:6.

● Finshi fingamwafwa ukuwamyako imilandile yenu?—Amalumbo 19:14; Abena Filipi 4:8.

[Icikope pe bula 25]

Ifyo tulanda filalenga bambi ukwishiba ifyo twaba kabili kuti fyalenga twakwata ifibusa nelyo iyo