Yehova Alimpeela Ubukose

NGA FINTU CASHIMIKWA NA EKUMBA OKOKA

NAFYALILWE mu ŋanda ya “Bwina Kristu” mu calo ca Central Africa, kabili nakulile mu kuba no kutemwa kwa kuli Lesa. Tata aali ni kashimikila wapimpa umuntuuntu fye, kabili ilingi line naleya nankwe lintu alesambilisha mwi calici nelyo mu tushita twa mapepo mu mayanda ya pa mbali. Apantu namoneke ukuba uwacaice waipeelesha, bambi bakashimikila abantuuntu fye bansalile ukubomba pa mbali ya kwa shimapepo pa Minsa. Banjebele fye no kuti kasuba kamo na ine kuti nasambilila ukuba shimapepo.

Ubushiku, nangu cibe fyo, naali uwa ntanshi mu kwimba no kucinda mwi bumba lya bakemba ilya mu mushi, Matumba-Ngomo. Muli ico cifulo, nailundile ku balumendo na bakashana aba mu citungu cesu mu misango yonse iya bucisenene. Lelo nalyo line naloleshe ku ntanshi ku kukwata umukashi umo kabili mu kupelako ukuya ku mulu mu kwikala na “batakatifu.” Nshamwene ukukabila kwa kuwamya ubumi bwandi pa mulandu wa kuti, ukulingana ne cifundisho ca ciKatolika, imembu shandi shonse shaleelelwa cila Cibelushi icungulo pa kuyebelela.

Amafya Yatendeka

Mu 1969, ilintu nalesambilila pa koleji, natendeke ukumfwa ubukali mu mfyumfyu shandi. Nshaishibe icalelenga shene, lelo pa myeshi iyakonkelepo, shalibipileko. Abafyashi bandi, te mulandu no kwishibikwa kwabo bwino nga baKatolika, bapingwilepo ukuntwala ku ba fipuuta abapusanapusana, abasosele ukuti umuntu umo ambikile icisomo, lelo ukuti ukutootela ku mapepo yabo ne miti, nali no kundapwa. Nangu ni fyo, natendeke ukusunta pa kwenda, kabili ukufika mu 1970, nshali na maka ya kwenda nakalya, nangu fye lintu nashintilile ku cimuti. Ukufika pali iyo nshita, natontonkenye ukuti inshiku shandi isha kwenda shali no kupwa mu kwangufyanya.

Mu February 1972 tata mu kupelako apingwilepo ukuntwala ku cipatala pa Wembo Nyama. Nali mu cipatala pa nshita yalepa nga nshi ica kuti batendeke ukunjita umwine! Abantu baali no kwisa ku cipatala, ukundapwa, no kuya, kabili lyene inshita imbi ukubwela ne mpika imbi, kabili naali no kuba mulya! Tata ali no kuya ku ŋanda ku kulobolola umupunga, lelo ukufika pali nomba nalyupile, mu kuba na bana babili, kabili umukashi wandi uwatemwikwa, nangu cingati ali fye ne myaka ya bukulu 21, alensunga no kufwaye ncito pa kuti engasakamana ifikabilwa fyesu.

Nangu ni fyo, nali uwapopomenwa nga nshi pa lwa mibele yonse. Pa myaka ya bukulu 24, natwalilile fye ukubipilako, ilintu ifibusa fyandi fyalecita bwino, ubwingi ubwa bene nomba ukukwata incito shisuma. Camoneke kuli ine ukuti cali no kuba icawamisha ku uli onse nga ca kuti naliipeye. E co, naakenye conse ico nakwete ku bana bandi na bamunyinane, ukwabula ukubeba icali mwi tontonkanyo lyandi. Nshashele ne cili conse kano fye ishati lyandi ilyo natemenwe ku kushikwamo.

Ukutendeka Ubumi Bupya

Lyene umo uwa Nte sha kwa Yehova apeelwe ubusanshi mupepi no bwandi. Nangu cingati aali impofu ilinso limo kabili ukuba mu busanso bwa kukanamona na ku libiye, mu kwangufyanya atendeke ukucitilo bunte kuli ine ukufuma muli Baibolo pa lwa kwa Yehova no Bufumu. Pa numa ya nshiku shinono, alifumine mu cipatala, lelo antashishe ku kusakamanwa ne Nte shimo abamutandalile. Pa numa ya kulanshanya kwatwalilila, aba na bo balifumine, lelo umo atwalilile ukusambilila na ine ukupitila mu makalata. Na kabili ampeele impapulo shalekanalekana isha kusambililamo isha Baibolo, isho nabelengele mu kuba no buseko.

Muli iyi nshila napokelele ica kulya ca ku mupashi, kabili ukupopomenwa kwandi kwaalwilwe mu nsansa. Camoneke kwati icalici lyandi lyalempeela “asidi” ku kunwa, lelo nomba nalepokelela amenshi ya mweo apa fye. Natashishe Yehova mu mutima wandi pa kundubula ku fisumino fya kutiine mipashi, pamo nga Bulesa Butatu, bumunshifwa bwa mweo, ukutiina abafwa, no kupepe fikolwe.

Ukufika pali nomba nalefwaya ukufuma mu cipatala. Lyene naishibe ukuti indupwa shibili isha batumikishi ba nshita yonse bali no kupeelwo lubali ku Wembo Nyama, e co napingwilepo ukwikala ukufikila ukwisa kwabo. We nsansa nayumfwile ilintu mu kupelako baishile no kunsanga mu busanshi bwandi mu cipatala! Nomba nali na maka ya kutwalilila isambililo lyandi line ilya Baibolo ukucila ukupitila mu melu.

Pa numa ya nshiku shinono, nalibepwishe nga ca kuti balikwete ukulongana mu Ŋanda ya Bufumu, nga fintu nabelengele muli bamagazini. Banjebele ukuti batungulwile ukulongana kwabo konse mu kayanda akanono umo umwaleikala umo uwa bene. Na kabili basosele ukuti bakaba aba nsansa ukuntwala kulya pa ncinga! Te mulandu no bukali bwabipisha mu mongololo wandi na mu mfyumfyu shandi shonse, mu buseko nasangilwe ku kulongana konse. Lintu nakumenye ififwaikwa, nali fye na maka ya kupeela lipoti cila mweshi pamo nga kasabankanya uushabatishiwa, ukutendeka April 1974.

Imyeshi itatu pa numa, nalangilile ukuipeela kwandi kuli Yehova ukupitila mu kwibishiwa kwa mu menshi. Nacitile ubunte ku babomfi ba mu cipatala, ku balwele kulya, kuli bamishonari ba ciProtestanti abaishile ku kutandala, na ku filundwa fya lupwa lwandi—ukwabulo kusakamana ukukaanya kwali no kuletwako na balekelesha. Pali iyi nshita, nacitile ubunte ilintu naleele pa busanshi bwandi nelyo lintu naleenda pa cipuna ca mipeto ico icipatala campayanishishe ukufikila nashita icandi.

Ukushipikisha Kwaleteleko Ukumwenamo

Ukwabulo kusakamana ukukaanya ukwa lupwa lwandi, natwalilile ukwenda mu nshila ya kwa Yehova kabili nalipaalilwe mu kufumba. Umukashi wandi apokelele icine kabili alibatishiwe mu 1975. Twapingwilepo ukwikala ku Katako-Kombe, uko ukwali kale kale icilonganino icaimikwe. Abafyashi bandi balisakamikwe pa lwa ifwe pa mulandu wa kuti umuntu umo abebele ukuti Inte bonse bakepaiwa mu 1975. Lintu twakeene ukusha ukubishanya kwesu, balekele ukututumina ifya kulya, kabili twabulishe ifikabilwa fya ku mubili icabipisha. Ndebukisha ukuti pa kashita kamo umwana wandi umwaume umwaice aliponene ku nsala pa numa tube natwikala ubushiku bumo nacitika ukwabula ifya kulya. Lelo lyene bamunyinefwe aba Bwina Kristu batuletele isabi no bunga. Pa numa, abafyashi bandi batendeke ukutwafwilisha na kabili, lelo bamunyinefwe tababalile abaleka ukutupeela ukwaafwa kwa ku mubili.

Mu February 1975 ukuboko kwandi ukwa kulyo kwabele ukwa bulebe kabili kwatendeke ukondoloka. Lelo nasungilile icitetekelo candi kabili nali uwapampamina ukutwalilila ukubombela Yehova mu kuba no buseko. Ndi uwa nsansa ukusoso kuti ukuboko kwandi pa numa kwabele ukwa maka na kabili, kabili kuti nakusunsha ne lelo, ukungafwilisha ukwisula Baibolo yandi no kubomfya impapulo sha Sosaite.

Uwashipa pa Ntanshi ya Balashi

Mu 1977 umulashi wa cikaya ampeele umulandu pa ntanshi ya mulashi wa citungu, uyo aikete bwangu bwangu fye painiya waibela pa cilonganino ca mupepi. Bushiku bumo umushilika alishile ku kumfwaya na saimoni. Napepele no lupwa lwandi, nakoseleshe icilonganino, kabili lyene no kuya pamo nankwe. Ca kutasha ku mupashi wa kwa Yehova, nali na maka ya kupeela icasuko cashipa ku kupeelwa kwa milandu, kabili pa numa ya kulanshanya kwalepa na balashi ba buteko na bafita, nalilekelwe capamo na painiya waibela.

Imyeshi imo pa numa, nalitilwe ku mulashi na umbi, na kabili, mu kuba no kwaafwa kwa kwa Yehova, nali na maka ya kucingilila imbila nsuma mu kuba no buseko no kushipa. Nakwete ukulanshanya kwalepa no yu muntu, kabili pa mpela ya kuko, alinkakwile kabili pa lwakwe ayenseshe umupando wandi uwa mipeto no kumfumya mwi ofesi. Lyene mu mutalalila atile: “Wise ku mwandi cino cungulo bushiku.” Pa numa ya kutandala ukwingi, nali na maka ya kutendeka isambililo lya Baibolo na wene. Mu kupelako, nakwete amasambililo ya Baibolo aya pa ŋanda cinelubali mu kuba na bantu bapusanapusana aba mu bulashi. Ubwingi ubwa bene basangilwe ku kulongana kwa cilonganino ukupekanishiwa pa mwabo.

Umulimo Waibela

Naipwishe Yehova ukungafwa, te mulandu no kulwala kwandi, ukufikilisha umulapo wandi uwa kumubombela na maka yandi yonse. Ukwabulo kulembesha kwasuminishiwa, naeseshe ukukumanisha icipimo ca kwa painiya wa kwafwilisha. Yehova alingafwile ukutunguluka, e co natwele apa kulombela uyu mulimo mu myeshi ya June ukufika mu October. Lyene Sosaite yapokelele apa kulombela pandi ku kuba painiya wa nshita yonse, kabili natendeke uyu mulimo mu November 1976. Mu September 1977 ubuseko bwandi bwalikumanine lintu napokelele ukupeelwa kwa mulimo nga painiya waibela mu cilonganino ca Katako-Kombe.

Ni shani nali no kupwishishisha uyu mulimo? Nafimbile icifulo mu kubomfya umupando wandi uwa mipeto mu kuba no kwaafwa kwa mukashi wandi uwatemwikwa na bamunyina mu cilonganino. Inshita shimo naleya neka mu kuba ne fya kuseemenako. Umuku umo nelyo ibili nalewa. Lyene nali no kupembelela fye, pa nshi ukwabulo kwenda, ukufikila umupita nshila angaafwa ukunjimya no kumpela ifya kuseemenako fyandi. Lyonse naleibukisha umupampamina wa batumwa na basambi ba kwa Yesu. (Imilimo 14:21, 22; AbaHebere 10:35-39) Inshita iili yonse nawile, napepele ukuti Yehova endeka ukufuupulwa lelo, ukucila, ampeele ubukose bwa kutwalilila ukumubombela. Lyonse naleibukisha ubulayo bwawamisha ubwalembwa mu busesemo bwa kwa Esaya, ukuti “uwalemana amolu akacilauka nge nsebula, no lulimi lwa kwa cibulu lukaaula.”—Esaya 35:6.

Ukucililako naingilisheko umulimo wandi, e kucililako nacimfishe ubulema bwandi ubwa ku mubili. Mu 1978 nakwete ishuko lya kusangwa kwi Sukulu lya Butumikishi bwa Bufumu pa Lubumbashi, icabimbilemo ukwenda amakilomita 2,000 ne cimbayambaya, ubwato, ne shitima. Mu cine cine, kuli ulu lwendo Yehova alengele ubulamba ukufula ku lubali lwandi. (Esaya 12:2; 40:29) Nomba kuti naenda—mu kuba no bwafya ubukalamba—ukufika ku mamita 100 ukwabulo kwaafwa kwa fya kuseemenako. Ndi uwashininwa ukuti Yehova alyumfwile ipepo lyandi ku numa mu 1973 ku kumpeela ubukose ku kumubombela no mupampamina.

Ukupeelwa kwa Mulimo Ukupya

Mu 1984, pa numa ya myaka cinelubali mu cilonganino ca Katako-Kombe, napokelele ukupeelwa kwa mulimo mu cilonganino ca pa Lodja-Centre. Umwaka umo pa numa twatendeke isambililo lya citabo ilipya amakilomita 12 ukutalukako, kabili mu kwangufyanya twatendeke na limbi amakilomita 30 ukufuma pali ilyo. Ili lya kulekelesha mu kwipipa lyaishibikwe nge bumba lyaba lyeka kabili mu 1988 lyapokelelwe nge cilonganino, uko nomba momba nga eluda.

Bupainiya bwaliba ubusuma kuli ine, ponse pabili lwa ku mupashi na lwa ku mubili. Ku nse mu mulimo, mu kuba ne fya kuseemenako fyandi, nali na maka ya kupwishishisha ukutukusha umubili uko badokota batashishe. Nalicilako ukukosa nomba ukucila lintu natendeke bupainiya, kabili ukufwaisha kwandi kushipikisha muli uno mulimo ukufika ku mpela. Ndefwaisha ukwisamona ifyo Yehova akangaafwa “[ukucilauka] nge nsebula” pa nshita iyo nshakabale nshipikisha ubukali bwabipisha ubwa ubu bulwele.

Mu kuba no mutima wandi onse, ndetasha Shifwe wa mu mulu, uwampeela ubukose, ukushipa, no mulimo wa nshita yonse. Ndi ne myaka ya bukulu 36 nomba, kabili pa numa ya myaka 11 mu mulimo wa bupainiya, nsubila ukutwalilila, te mulandu na cintu inshita ya ku ntanshi ingakwata. Ndi uwapampamina ukubomfya amaka yandi yonse aya bulamba mu kucindika no kutasha Lesa mukalamba Yehova.