Umulandu Ukupepa kwa Bwina Kristu Kwabela Ukwacilapo

Ifishinka Fikalamba Ukufuma Muli kalata ku BaHebere

YEHOVA LESA aishibishe imbali shacishamo isha kupepa lintu atumine umwana wakwe, Yesu Kristu, kwi sonde. Ico caali ifyo pa mulandu wa kuti Yesu, Kasanga wa buKristu, alicilapo pali bamalaika na pali kasesema Mose. Bushimapepo bwa kwa Kristu bwalisumbukisha lintu bwalinganishiwa kuli ubo ubwa bena Lebi muli Israele wa pa kale. Kabili ilambo lya kwa Yesu lyalicilapo apakalamba kuli ilyo ilya nama lyalepeelwa pe samba lye Funde lya kwa Mose.

Ifi fishinka fyalengwa ukumfwika muli kalata ku BaHebere. Mu kumonekesha yalembelwe no mutumwa Paulo mu Roma mupepi na 61 C.E. no kutumwa ku BaHebere basumina mu Yudea. Ukufuma mu nshita sha mu kubangilila, Abena Kristu aba ciGreek na ba ku Asia basumine ukuti Paulo ewali kalemba, kabili ici calyafwilishiwa kuli fyonse fibili ukubelesha kwa kumfwikisha ukwa kwa kalemba ukwa Malembo ya ciHebere no kubomfya kwakwe ukulundula kwabamo kupelulula, ifyaba fya kumwenako mu mutumwa. Kuti pambi ashiile ishina lyakwe pa mulandu wa mpatila ya ciYuda kuli wene kabili pa mulandu wa kuti aishibikwe pamo ngo “mutumwa wa Bena fyalo.” (Abena Roma 11:13) Nomba katuloleshe mu kupalamisha pa mbali shacilamo isha buKristu, nga fintu shasokololwa muli kalata wa kwa Paulo ku BaHebere.

Kristu Uwacilapo Pali Bamalaika na Mose

Icalangwa intanshi cifulo cacilapo ica mwana wa kwa Lesa. (1:1-3:6) Bamalaika balamufukamina, kabili ukuteka kwakwe ukwa bufumu kwashintilila pali Lesa. E co tufwile ukupeelako ukusakamana kwaibela ku casoselwe no Mwana. Ukulundapo, tufwile ukwibukisha ukuti nangu cingati umuntu Yesu aali uwacepako ukucila bamalaika, alisansabikwe pa mulu wabo no kupeelwa ukuteka pe sonde lyaikalwamo ilili no kwisa.

Yesu Kristu na kabili alicilapo pali Mose. Ni shani ifyo? Cisuma, Mose aali fye ni kapyunga mu ŋanda ya bena Israele iya kwa Lesa. Nangu cibe fyo, Yehova abikile Yesu pali ilya ŋanda yonse, nelyo icilonganino ca bantu ba kwa Lesa.

Abena Kristu Baingila mu Kutusha kwa kwa Lesa

Umutumwa mu kukonkapo asontako ukuti kuti cacitikako ukwingila mu kutusha kwa kwa Lesa (3:7-4:13) Abena Israele balubwike ukufuma mu busha bwa mu Egupti bafililwe ukwingila muli kwene pantu baali bacintomfwa kabili babulwe icitetekelo. Lelo kuti twaingila muli uko kutusha nga twabelesha icitetekelo muli Lesa na mu cumfwila ukukonka Kristu. Lyene, mu cifulo ca kubaka fye Isabata lya cila mulungu, tukaipakisha lyonse ipaalo lyacilapo ilya kukwata ukutusha ukufuma ku milimo ya kaso yonse.

Ukwingila mu kutusha kwa kwa Lesa bulayo bumo ubwa cebo cakwe, ico “[icatwo] kucilo lupanga lonse ulwatwila kubili kubili, kabili cilatula na kukulekanyo mutima no mupashi.” Cicita ifyo mu kuti cilapeka ku kwiluka inkuntu ne mibele, ku kulekanya pa kati ka kufwaisha kwa ku mubili ne mibele ya muntontonkanya. (Linganyeniko Abena Roma 7:25) Nga “umweo” wesu, nelyo ubumi ngo muntu umo umo, waikatana no “mupashi” wa bukapepa, nelyo ukukongama, kuti twaingila mu kutusha kwa kwa Lesa.

Bushimapepo Bwacilapo ne Cipingo

Paulo mu kukonkapo alangisha ukucilapo kwa bushimapepo bwa kwa Kristu no kwa cipingo cipya. (4:14-10:31) Yesu Kristu wabula ulubembu alikwata inkumbu ku bantunse ababembu pantu, ukupala ifwe, alyeshiwa muli fyonse. Ukulundapo, Lesa alimusonta nga “shimapepo mukalamba umuyayaya ku bukonkani bwa kuli Melkisedeke.” Ukukanapala bashimapepo bakalamba aba bwina Lebi, Yesu akwata ubumi ubushingonaulwa na muli ifyo takabila impyani mu mulimo wakwe uwa kupususha. Tafwile ukupeela amalambo ya nama, pantu alipeela umubili wakwe uwacilapo apakalamba uwabula ulubembu kabili aingila mu mulu mu kuba no mutengo wa mulopa wakwe.

Icipingo cipya, icalengelwe ica mutengo ku mulopa wa kwa Yesu, calibe cacilapo kwi Funde lya cipingo. Ababa mu cipingo cipya bakwata amafunde ya kwa Lesa mu mitima yabo kabili baipakisha ukwelelwa kwa membu. (Yeremia 31:31-34) Ukutasha kuli ici kubasesha ku kucita ukulumbulula kwa pa cintubwingi ukwe subilo lyabo no kulongana na basumina banabo. Ukukanapala bena, ababembu ba ku mufulo tabakwata na kabili ilambo ilili lyonse ku membu.

Icitetekelo Calikatama!

Pa kunonkelamo ukufuma ku cipingo cipya icacilapo, tukabila icitetekelo. (10:32-12:29) Ukushipikisha na ko kulakabilwa nga tuli no kupokelela ico Yehova alaya. Ngo kukoselesha ku kushipikisha, twakwata ‘ikumbi likalamba’ ilya nte sha pa ntanshi ya Bwina Kristu ukutushinguluka. Ukucilisha, nangu cibe fyo, tufwile ukulanguluka mu kupalamisha inshila ya kwa Yesu iyabula icilubo pe samba lya kucula. Ukucula ukuli konse uko Lesa asuminisha ukutuponena pambi mu nshila imo kuti kwamonwa ngo kusalapula uko kwingatwalako icisabo ca mutende ica bulungami. Ukushintililwapo kwa malayo ya kwa Yehova kufwile ukukusha ukufwaisha kwesu ku kubomba umulimo washila kuli wene “no bufuuke na katiina.”

Paulo asondwelela mu kuba no kukonkomesha. (13:1-25) Icitetekelo cifwile ukutusesha ukulangisha ukutemwa kwa bumunyina, abasekelela abeni, ukwibukisha abasumina banensu abalecula, ukusunga icupo mu mucinshi, no ‘kuteke imitima ku fintu ifyo mukwete.’ Tulingile ukupashanya icitetekelo ca abo baletungulula mu cilonganino kabili tulingile ukubanakila. Ukulundapo, tufwile ukusengauka ubusangu, ukushipikisha umuseebanya Yesu ashipikisheko, “tutuulile ilambo lya malumbo kuli Lesa,” no kutwalilila ukucita icisuma. Imibele ya musango uyo na kabili yaba pa kati ka mbali shacishamo isha buKristu bwa cine.

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 24]

Imbatisho Shalekanalekana: Imbali sha kupepa pe Hema lya bena Israele shakwete ifya kucita “ne fya kulya fye ne fya kunwa ne mbatisho shalekanalekana.” (AbaHebere 9:9, 10, NW) Ishi mbatisho shali kusamba kwa kusefya ukwalefwaikwa kwi Funde lya kwa Mose. Ifipe fyakoweshiwe fyalisamfiwe, kabili ukusefya kwa kuwamya kwasanshishemo ukucapa ifya kufwala fya umo no kusamba. (Ubwina Lebi 11:32; 14:8, 9; 15:5) Bashimapepo balesamba, kabili ifintu fyakwete ifya kucita ne fya kupeela ifya koca fyalesambwa mu menshi. (Ukufuma 29:4; 30:17-21; Ubwina Lebi 1:13; 2 Imilandu 4:6) Lelo “imbatisho shalekanalekana” tashasanshishemo ukusefya kwa ‘kubatisha kwa nkomaki, imisashi, ne fipe fya mukuba’ ifyabeleshiwe na baYuda bamo pa nshita Mesia afikile; nelyo AbaHebere 9:10 (NW) tailosha ku kwibisha mu menshi ukwacitilwe na Yohane Kabatisha nelyo ku lubatisho lwa abo beshibisha ukuipeela kwabo kuli Lesa nga Bena Kristu.—Mateo 28:19, 20; Marko 7:4; Luka 3:3.