Ifipusho Ukufuma ku Babelenga

Pa AbaHebere 11:26, bushe Mose alelandilwako nga “Kristu,” nelyo bushe nakalimo aali musango wa kwa Yesu Kristu?

Lintu alelanda pa citetekelo ca kwa Mose, umutumwa Paulo alembele ukuti Mose ‘alingilo kuti ukuseebana [kwa kwa, NW] Kristu e bucindami ubwakulo kucishe fyuma fya mu Egupti; pantu atontomeshe amenso ku cilambu.’ (AbaHebere 11:26) Cilemoneko kuti Paulo alelosha kuli Mose pamo nga “Kristu,” nelyo uwasubwa, mu mano yamo.

Kwena, mu nshila shalekanalekana Mose apayanishishe Mesia waleisa icipasho. Nangu cingati Mose umwine wine aali ni kasesema, asobele kasesema waleisa uwakulako ‘uwaba nga wene.’ AbaYuda abengi bailwike ukuti Yesu aali “Kasesema,” ico abasambi bakwe bashininkishe. (Amalango 18:15-19; Yohane 1:21; 5:46; 6:14; 7:40; Imilimo 3:22, 23; 7:37) Mose na kabili aali kawiikishanya wa cipingo ce Funde, lelo Yesu apokelele “umulimo uwacilamo” pamo nga “kawiikishanya wa cipingo icawamisha ukucila,” icipingo cipya ica bukata. (AbaHebere 8:6; 9:15; 12:24; Abena Galatia 3:19; 1 Timote 2:5) E co mu mbali shimo Mose kuti asoswa ukuba umusango wa kwa Mesia waleisa.

Ico, nangu cibe fyo, tacimoneka ukuba e bupilibulo bukalamba ubwa AbaHebere 11:26. Tapaba ukulangilila kwa kuti Mose aali uwaibukila ulwa kulonsha pa lwa kwa Mesia, mu kwibukila ukumona ico apitilemo mu Egupti ukuba pa mulandu wa kwa Mesia nelyo umwiminishi Wakwe.

Bamo balitubulula ukuti amashiwi ya kwa Paulo pa AbaHebere 11:26 yakwete ubupilibulo bwapalana ku kulandapo kwakwe ukwa kuti Abena Kristu bapitile mu “fya kucula fya kwa Kristu.” (2 Abena Korinti 1:5) Abena Kristu basubwa balishibe ukuti Yesu Kristu aliculile no kuti nga ca kuti ‘baculile pamo nankwe baali no kucindamikilwa pamo nankwe’ mu mulu. Lelo Mose taishibe ico Mesia waleisa aali no kuculako, kabili Mose takwete isubilo lya ku mulu.—Abena Roma 8:17; Abena Kolose 1:24.

Kwalibako ukumfwikisha kwacilapo kwanguka ukwa fintu Mose ‘alingilo kuti ukuseebana kwa kwa Kristu e bucindami.’

Lintu Paulo alembele “Kristu” pa AbaHebere 11:26, abomfeshe ishiwi lya ciGreek Khri·stouʹ, ilyalingana ne shiwi lya ciHebere Ma·shiʹach, nelyo Mesia. Yonse yabili “Mesia” na “Kristu” yapilibula “uwasubwa.” E co Paulo alelemba ulwa kwa Mose ‘ukulingo kuseebana kwa wasubwa.’ Bushe Mose umwine kuti aitwa “uwasubwa”?

Ee. Mu nshita sha Baibolo umuntu kuti pambi apampamikwa mu cifulo caibela pa kukwata amafuta ukupongololwa pa mutwe wakwe. “E lyo Samwele abuulile ulusengo lwa mafuta, no [kwitila Shauli] pa mutwe.” “Samwele abuulile ulusengo lwa mafuta, [asubile Davidi] mu kati ka bamunyina; no mupashi wa kwa Yehova walompokele pali Davidi.” (1 Samwele 10:1; 16:13; linganyako Ukufuma 30:25, 30; Ubwina Lebi 8:12; 2 Samwele 22:51; Ilumbo 133:2.) Nalyo line, bamo, pamo nga kasesema Elisha ne mfumu ya Suria Hasaele, balandilwako nga “basubwa” nangu cingati takwali ubushininkisho bwa kuti amafuta ya cine cine yalipongolwelwe pali bene. (1 Ishamfumu 19:15, 16; Ilumbo 105:14, 15; Esaya 45:1) E co, umuntu kuti aba “uwasubwa” ukupitila mu kusalwa nelyo ukutumwa mu kuibela.

Muli aya mano Mose umwine aali uwasubwa wa kwa Lesa, kabili amaBaibolo yamo yapeela fye no kupilibula pamo nga “Uwasubwa wa kwa Lesa” nelyo “Uwasubwa” pa AbaHebere 11:26. Mose alituminwe pamo ngo mwiminishi wa kwa Yehova kabili umo uwa kutungulula Israele ukufuma mu Egupti. (Ukufuma 3:2-12, 15-17) Nangula cingati Mose akushiwe mu kati ka fyuma no bukata ifya Egupti, akatamike apakalamba ukutumwa kwakwe, uko apokelele no kukufikilisha. Mu kulinga, Paulo aali na maka ya kulemba ukuti Mose ‘alingilo kuti ukuseebana kwa kwa Kristu e bucindami ubwakulo kucishe fyuma fya mu Egupti.’