Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • w93 2/1 amabu. 5-7
  • Bushe Ubusuma Bukabala Abucimfya Ububi?

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Bushe Ubusuma Bukabala Abucimfya Ububi?
  • Ulupungu lwa kwa Kalinda—1993
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • Ukulwisha Ububi mu Dachau
  • Ukucimfya Ububi mu Kati Kesu
  • Ukufubalisha Ciwa
  • “Tafyakacite Bubi”
  • Ubusuma Ukulolenkana no Bubi—Ubulwi bwa Nshita Ntali
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—1993
  • Ifyo Ubusuma Bukacimfya Ububi
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2006
  • “Mwiba Ababwesesho Muntu Nelyo Umo Ububi pa Bubi”
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2007
  • Uwalenga Ukuti Kube Ububifi Aishibikwa!
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2007
Moneni na Fimbi
Ulupungu lwa kwa Kalinda—1993
w93 2/1 amabu. 5-7

Bushe Ubusuma Bukabala Abucimfya Ububi?

MUPEPI ne myaka amakana yabili iyapitapo, Yesu Kristu, umwaume wa kaele, aali pa bwesho pa mulandu wa bumi bwakwe. Abantu babipa balepanga ukumonaula pantu alandile icine. Apeelwe imilandu ya bufi iya kupinuno buteko, kabili ibumba lyaliweleshe ukufwaya ukuputunkanishiwa kwakwe. Kateka wa ciRoma, uwakatamike ukulumbuka kwakwe umwine ukwa bupolitiki ukucila pa bumi bwa kwa kabasa waicefya, asenwike Yesu ku mfwa yakaluka. Ku mimonekele yonse iya ku nse, camoneke ukuti ububi bwali nabucimfya.

Nangu cibe fyo, ubushiku pa ntanshi ya kuputunkanishiwa kwakwe, Yesu aebele abasambi bakwe ati: “Ine nincimfya aba pano [calo, NW].” (Yohane 16:33) Cinshi apilibwile? Lubali lumo, ukuti ububi mu calo tabwamukalifye atemwa ukumulenga ukulandula mu mano yapalako. Icalo tacamufenenkeshe mu cikombola ca bubi. (Linganyako Abena Roma 12:2, Phillips.) Nelyo fye lintu alefwa, alipepeleko bakaputunkanya bakwe ukuti: “Tata, mubalekelele; pantu tabeshibe ico balecita.”—Luka 23:34.

Yesu alangilile—ukufikila ukufwa—ukuti ububi kuti bwacimfiwa. Acincishe abakonshi bakwe ukuilwishisha ububi abene. Ni shani fintu bengacita ici? Ni pa kumfwila ukupanda amano kwa mu Malembo ukwa kuti “mwiba ababwesesho . . . ububi pa bubi” no ‘kucimfya ububi mu kucita icisuma,’ nga fintu Yesu acitile. (Abena Roma 12:17, 21) Lelo bushe inshila ya musango yo ilabomba?

Ukulwisha Ububi mu Dachau

Else aali mwanakashi umwina Germany uwabikilwe mu cifungo mu Dachau uwapeele ica bupe caumo mutengo ku mukashana umwina Russia uwa myaka ya bukulu 14, ica bupe ca citetekelo ne subilo.

Dachau yaali ni nkambi ya kucushiwilwamo iyaishibikwe bubi bubi umo amakana balifwile kabili imyanda, ukusanshako na uyu wine mukashana wacaice umwina Russia, basangwilwe ifya kwesha fya miti ya cipatala ifya kutulumusha. Dachau yamoneke ukuba e cipasho ca bubi. Nangu ni fyo, nelyo fye ni mu mushili uumoneka uwaumba uwa musango yo, ubusuma bwalipuukile no kusanda.

Else aumfwile ubulanda bwabipisha kuli uyu mukashana wacaice umupungwe uwapatikishiwe na kabili ukumona uko bamalonda ba SS bacendele nyina ubucende bwa kwikata kama. Else, ukubika ubumi bwakwe bwine mu kaposa mweo, afwailishe amashuko ya mu nshita aya kulanda ku mukashana pa lwa busuma no bubi na pa lwe subilo lya mu Malembo ilya kubuuka. Asambilishe cibusa wakwe uwacaice ukutemwa ukucila ukupata. Kabili umukashana umwina Russia alipusunswike amakankamike ya mu Dachau, ukutootela kuli Else.

Else acitile cintu acitile pantu alefwaya ukukonka ica kumwenako cabulamo akaso ica kwa Kristu. Nga umo uwa Nte sha kwa Yehova, alisambilile ukukanabwesesha ububi pa bubi, kabili icitetekelo cakwe camuseseshe ku kwaafwa bambi ukucita cimo cine. Nangu cingati aliculile mu Dachau, alicimfishe ubulwi bwa mibele isuma pa kuteka kwa bubi. Kabili te wacitile co eka fye.

Paul Johnson, mu citabo cakwe A History of Christianity, alandilepo ukuti: “[Inte sha kwa Yehova] bakeene ukubombela pamo ukuli konse no buteko bwa ciNazi ubo basuushishe pamo ngo bubi umupwilapo. . . . Amaperesenti amakumi pabula na cinelubali baculile ukupakaswa mu mibele imo nelyo iinankwe.” Bushe kwali kushomboka kwabulamo isubilo? Mu citabo Values and Violence in Auschwitz, uwasambilila ifya kwangalila capamo umwina Poland Anna Pawelczynska asosele pa lwa Nte ukuti: “Ili bumba linono ilya bafungwa lyali maka yakosa aya cifundisho kabili bacimfishe ubulwi bwabo ubwa kulwisha ubuNazi.”

Ku cinabwingi ca ifwe, nangu ni fyo, ubulwi bukalamba bulalwiwa mu kulwisha ububi bwa mu kati ukucila ububi bwa ku nse. Kuli kushashala mu kati ka fwe bene.

Ukucimfya Ububi mu Kati Kesu

Umutumwa Paulo alondolwele uku kulwa mu nshila yakonkapo: “Te busuma ubo mfwaya ukucita e bo ncita mu cine cine; cili bubi ubo nshifwaya ukucita ebo ntwalilila ukucita.” (Abena Roma 7:19, The New Testament, iya kwa William Barclay) Nga fintu Paulo aishibe bwino, ukucite cisuma te lyonse kwisa mu cifyalilwa.

Eugenioa aali mulumendo umwina Spain uyo, pa myaka ibili iituntulu, alwile ubulwi ukulwisha ukukongama kwakwe ukubi. “Nali no kuisalapula,” e fyo alondolola. “Ukufuma pa mushinku wa kubangilila, nakongamine kuli bucisenene. Ngo mupungwe, nalyakene mu kwangala kwacishamo ukwa kulaalana kwa ba bwamba bumo bwine, kabili ukwabulo kulamba, naipakishe ulya musango wa bumi.” Cinshi mu kupelako camulengele ukufwayo kwaluka?

“Nalefwaya ukutemuna Lesa, kabili nasambilile ukufuma muli Baibolo ukuti tasuminishe inshila nalekulilamo,” e fyasosele Eugenio. “E co napingwilepo ukuba umuntu wa musango wapusanako, ukwikalilila ku fya kutungulula fya kwa Lesa. Cila bushiku, nalwishishe amatontonkanyo yapusanako, aya fiko ayo ayatwalilile ukwandatila umuntontonkanya wandi. Nali uwapampamina ukucimfya ubu bulwi, kabili napepeele mu mukoosha ukwaafwa kwa kwa Lesa. Pa numa ya myaka ibili icabipisha calipwile, nangu cingati ncili ndaisalapula. Lelo ukushomboka kwaliwamine cene. Nomba nalikwata umucinshi wa pa lwandi, icupo icisuma, kabili, pa muulu wa fyonse, ukwampana kusuma na Lesa. Nalishiba ukufuma ku ca kukumanya ca pa lwandi ukuti amatontonkanyo yabi kuti yatandulwa ilyo tayalatwale fisabo—nga ca kuti mu cituntulu wacita ukubombesha.”

Ubusuma bulacimfya ububi lyonse lintu itontonkanyo libi lyakaanishiwa, lyonse ilyo twakaana ukubwesesha ububi pa bubi. Nalyo line, ukucimfya kwa musango yo, nga fintu kwabo kwacindama, takufumyapo intulo shikalamba shibili isha bubi. Nangu twingesha shani, tatwingacimfya umupwilapo amabunake yapyanwa, kabili Satana acili alabelesha ukusonga kubi pa mutundu wa muntu. E ico bushe iyi mibele ikabala ayaluka?

Ukufubalisha Ciwa

Bucishinka bwa kwa Yesu ukufika ku mfwa bwali kucimfiwa kukalamba kuli Satana. Ciwa afililwe mu kwesha kwakwe ukutoba bumpomfu bwa kwa Yesu, kabili kulya kufilwa kwaishibishe ukutendeka kwa mpela kuli Satana. Nga fintu Baibolo ilondolola, Yesu alisondele mfwa pa kuti “mu kufwa afubalishe uukwete amaka ya mfwa . . . [Ciwa, NW].” (AbaHebere 2:14) Pa numa ya kubuuka kwakwe Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Kuli ine kwapeelwa amaka yonse mu muulu na pano isonde.” (Mateo 28:18) Kabili aya maka yali no kubomfiwa ku kufumyapo imilimo ya kwa Satana.

Ibuuku lya Ukusokolola lilondolola ubushiku lintu Yesu aali no kufwampula Satana ukufuma mu myuulu. Kacita wa bubi mukalamba, pamo ne fibanda fyakwe, baali no kupeleshiwa ku bwina mupalamano bwe sonde. Nge ca kufumamo, Baibolo isoka ukuti ububi bwali no kufula: “Kalanda . . . [kwi sonde, NW] na bemba! pa kuti [Ciwa, NW] naikila pali imwe, ali ne cipyu cikalamba, pa kwishibo kuti ali ne nshita inono fye.”—Ukusokolola 12:7-9, 12.

Ubusesemo bwa Baibolo bulangilila ukuti ici ca kuponako cakatama mu lyashi lya kale calicitika kale kale—mupepi ne nshita ya Nkondo ya Calo iya Kubalilapo.b Ici cilondolola ukwingilishiwako kwamonekesha mu bubi ica kuti twaliba bansangwapo mu nshita yesu. Lelo mu kwangufyanya Satana akaleshiwa umupwilapo ica kuti te kuti asonge na kabili uuli onse.—Mona Ukusokolola 20:1-3.

Cinshi cintu ici conse cikapilibula ku mutundu wa muntu?

“Tafyakacite Bubi”

Nge mfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa, Yesu mu kwangufyanya akabomfya ‘amaka yakwe pe sonde’ ku kuteyanya programu ya kusambilisha cipya cipya ukwa ku mupashi. “Abekashi ba pano isonde [bakasambililo] bulungami.” (Esaya 26:9) Ubunonshi bukaba ubwamwenekeshiwa ku uli onse. Baibolo ilatwebekesha ukuti: “Tafyakacite bubi, kabili tafyakonaule . . . pantu [isonde likesulamo, NW] ukwishiba Yehova, ifyo amenshi yafimba pali bemba.”—Esaya 11:9.

Nelyo fye ni nomba line, ubwingi bwa kukongama kwesu ukubi kuti bwacimfiwa. Lintu ukusonga kwa fibanda takuliko na kabili, mu kushininkisha cikaba icacilishapo kwanguka ‘ukutaluka ku bubi no kucita icisuma.’—1 Petro 3:11.

Natukwato mulandu uuli onse uwa kubela abacetekelo kuti ubusuma bukacimfya ububi pantu Lesa musuma, kabili mu kuba no kwaafwa kwakwe abo abalefwayo ukucito busuma kuti bacimfya ububi, nga fintu Yesu ashinine ku ca kumwenako cakwe cine. (Ilumbo 119:68) Abo nomba abali abaitemenwa ukulwisho bubi kuti balolesha ku ntanshi ku kwikala mwi sonde lyasangululwa ilikatekwa no Bufumu bwa kwa Lesa, kamfulumende yaipeelesha ku kufumyapo bubi kuli pe na pe. Kemba wa malumbo alondolola ica kufumamo kuti: “[Icikuuku ca kutemwa, NW] ne cishinka nafikumana, ubulungami no mutende nafifyompana; icishinka cimena pa nshi, no bulungami bulengela [ukufuma] mu muulu.”—Ilumbo 85:10, 11.

[Amafutunoti]

a Te shina lyakwe ilya cine cine.

b Ku fyebo fyalundwako mona amabuula 20-2 aya citabo Kuti Waikala Kuli Pe na pe muli Paradise Pe Sonde, icasabankanishiwa na Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi