Cetekela Yehova ku Kufikilisha Imifwaile Yakwe

“Abalungama bakapyaninine calo, no kwikalamo inshiku pe.”—ILUMBO 37:29.

1. Cinshi caba imifwaile ya kwa Yehova ku bantunse na kuli lino isonde?

LINTU Yehova abumbile abafyashi besu aba kubalilapo, Adamu na Efa, abalengele abapwililika. Kabili ababumbile ukuti bengekala kuli pe na pe pali lino isonde—nga ca kuti baumfwilile amafunde yakwe. (Ukutendeka 1:26, 27; 2:17) Mu kulundapo, Lesa ababikile mu fyashingulukako fya paradise. (Ukutendeka 2:8, 9) Yehova atile kuli bene: “Fyaleni, fuleni, kumaneni pe sonde no kupanasha.” (Ukutendeka 1:28) Muli ifyo, ubufyashi bwabo mu kupelako bwali no kusalangana mu kusaalala kwe sonde, kabili uno planeti ali no kuba paradise uwaisulamo umushobo wa bantu uwapwililika, uwa nsansa. We kutendeka kwawamisha ulupwa lwa buntunse lwakwete! “Lesa amwene conse ico acitile, kabili, moneni, naciwamisha.”—Ukutendeka 1:31.

2. Imibele ya bantunse imya ifipusho nshi?

² Lelo, imibele ya bantunse iyabako pa makana ya myaka yalipusana apakalamba ne mifwaile ya kutendekelako iya kwa Lesa. Umutundu wa muntu walitaluka nga nshi ukufuma ku kupwililika kabili tawaba uwa nsansa nangu panono. Imibele ya calo yaliba iya kulenga ukushikitika, kabili nga fintu casesemwe, yalibipilako apakalamba mu nshita yesu. (2 Timote 3:1-5, 13) E co ni shani fintu twingaba abacetekela ukuti imifwaile ya kwa Lesa ku bantunse ikafikilishiwa mu nshita ya ku ntanshi iipaleme? Bushe ifiputulwa fya nshita ifyafulilako ifyalepa fikapita mu kuba ne mibele ya kulenga ukushikitika ukutwalilila?

Cinshi Calubene?

3. Mulandu nshi Lesa ashapwishishe apo pene ukupondoka kwa mutundu wa muntu?

³ Abo abakwata ukwishiba kwalungikwa ukwa Cebo capuutwamo ica kwa Lesa balishiba umulandu Yehova asuminishisha iyi mibele yabipa pe sonde. Na kabili balishiba ico akacita pali yene. Ukufuma ku bulondoloshi bwalembwa ubwa Baibolo, balisambilila ukuti abafyashi besu aba kubalilapo babomfeshe bubi bubi ica bupe ca kusungusha ica kuisalila ico Lesa aali napeela abantunse. (Linganyako 1 Petro 2:16.) Mu cilubo basalile inshila ya bucaibela ukufuma kuli Lesa. (Ukutendeka, ifipandwa 2 na 3) Ukupondoka kwabo kwaimishe ifipusho fya cipimo cakulisha, pamo nga: Bushe Mulopwe wa Kubumbwa konse alikwata insambu ya kuteka abantunse? Bushe ukuteka kwakwe e kwawamisha kuli bene? Bushe ukuteka kwa buntunse kuti kwatunguluka ukwabula ubwangalishi bwa kwa Lesa? Inshila yashininkishiwa iya kusangilamo ifyasuko kuli ifi fipusho yali kuleka imyanda ya myaka iya kuteka kwa buntunse ukupitapo. Ifya kufumamo fyali no kulangisha ukwabula ukutwishika ukuli konse nampo nga abantunse kuti batunguluka ukwabula Kalenga wabo.

4, 5. (a) Cinshi caba e ca kufumamo ca kukaana kwa bantunse ukwa kuteka kwa kwa Lesa? (b) Cinshi cintu ukupita kwa nshita kwalangisha ukwabula ukutwishika ukuli konse?

⁴ Lintu Adamu na Efa bashiile Lesa, tabatungilile na kabili mu kupwililika. Ukwabula ukwaafwa kwakwe, balibotelele. Ica kufumamo cali kukanapwililika, ubukote, na mu kupelako imfwa. Ukupitila mu mafunde ya mfyalo, abafyashi besu aba kubalilapo bapishishe iyo mibele yabipa ku ntuntuko shabo shonse, ukusanshako na ifwe. (Abena Roma 5:12) Kabili ni shani pa fya kufumamo fya makana ya myaka aya kuteka kwa buntunse? Yaba iya kayofi, kwati fye fintu Lukala Milandu 8:9 mu cishinka alondolola ukuti: “Abantu bacito lukambo ku bantu ku kubabifya.”

⁵ Ukupita kwa nshita kwalangisha ukwabulo kutwishika ukuli konse ukuti te ca bantunse ukutungulula imilandu yabo mu kutunguluka ukwabula Kabumba wabo. Kalemba wa Baibolo uwapuutwamo Yeremia abilishe ukuti: “Mwe Yehova, ninjishibo kuti te kwa muntunse ukwenda kwakwe; te kwa muntu uuleya ukushikimika amatampulo yakwe.”—Yeremia 10:23; Amalango 32:4, 5; Lukala Milandu 7:29.

Imifwaile ya kwa Lesa Tayaaluka

6, 7. (a) Bushe amakana ya myaka aya lyashi lya kale yalyalula imifwaile ya kwa Yehova? (b) Cinshi casanshiwa mu mifwaile ya kwa Yehova?

⁶ Bushe ukupita kwa makana ya myaka aya lyashi lya kale ilya buntunse—iyaisulamo ububifi no kucula—kwalyalula imifwaile ya kwa Lesa? Icebo cakwe cilondololo kuti: “E fyo asosa Yehova, Kalenga wa myulu, wene ni Lesa uwabumbile icalo no kucicita, wene e wacipampamike, tacilengele cimfulumfulu, acibumbile ku kwikalwamo.” (Esaya 45:18) E co Lesa abumbile isonde ku kwikalwamo na bantunse, kabili iyo icili e mifwaile yakwe.

⁷ Yehova tabumbile fye isonde ku kwikalwamo lelo na kabili afwaile lyene ukuba paradise uo abantu bapwililika, aba nsansa baali no kuipakisha. Uyo e mulandu wine Baibolo yasobele ukuti kwali no kubako “icalo cipya,” sosaite wa buntunse umupya, “umwaikalo bulungami.” (2 Petro 3:13) Kabili pa Ukusokolola 21:4, Icebo ca kwa Lesa citweba ukuti mu calo cakwe icipya, “akafuute filamba fyonse ku menso [ya mutundu wa muntu], ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka.” Ni pali iyi milandu Yesu engalandila ulwa cilya calo cipya cileisa pe sonde nga “Paradise.”—Luka 23:43.

8. Mulandu nshi twingabela abashininkisha ukuti Yehova akafikilisha imifwaile yakwe?

⁸ Apantu Yehova e Kabumba wa kubumbwa konse uwa maka yonse na mano yonse, tapali nangu umo uwingacilima imifwaile yakwe. “Yehova wa milalo nalapa, ati: Cine cine ifyo napangile, e fyo cikaba, cine cine ifyo napandile amano, e fyo cikeminina.” (Esaya 14:24) Muli ifyo, lintu Lesa atila akalenga lino isonde ukuba paradise waikalwamo na bantu bapwililika, ico cine fye e cikacitika. Yesu atile: “Balishuka abafuuka; pantu bakakwate calo.” (Mateo 5:5; linganyako Ilumbo 37:29.) Kuti twashintilila pa kufikilishiwa kwa ubo bulayo. Na kuba, kuti twaba abaipekanya ukupoosa ubumi bwesu pali bwene.

Bacetekele Yehova

9. Cinshi cintu Abrahamu acitile icalangishe ukucetekela kwakwe muli Yehova?

⁹ Abantu abengi abatiina Lesa mu lyashi lya kale bali abaipekanya ukupoosa ubumi bwabo pa mifwaile ya kwa Lesa kwi sonde pa mulandu wa kuti balishininwe ukuti aali no kufikilisha yene. Nangu ca kuti ubwishibilo bwabo bwali ubwapelela, bacetekele Lesa no kukuula ubumi bwabo pa kucita ukufwaya kwakwe. Ku ca kumwenako, kwaliko Abrahamu, uwaikeleko imyaka mupepi na 2,000 pa ntanshi Yesu talaenda pe sonde—inshita yalepa pa ntanshi Baibolo tailatendekwa ukulembwa. Acetekele Yehova ku kufikilisha amalayo Yakwe. Mu kupalishako, Abrahamu asambilile pa lwa kwa Kabumba ukufuma ku cikolwe cakwe ica busumino Shemu, uwasambilishiwe kuli Noa. E co lintu Lesa aebele Abrahamu ukufuma mu calo casambala ica Uri wa bena Kaldi ukuya mu calo icilendo kabili ica busanso ica Kanaani, cilya cikolwe alishibe ifyo kuti acetekela Yehova, na muli ifyo aliile. (AbaHebere 11:8) Mu kupita kwa nshita, Yehova amwebele ukuti: “Nkakucito kubo luko lukalamba.”—Ukutendeka 12:2.

10, 11. Mulandu nshi Abrahamu abelele uwaitemenwa ukupeela umwana wakwe uwafyalwa eka Isaki ica kuninika?

¹⁰ Cinshi cacitike pa numa Isaki afyelwe kuli Abrahamu? Yehova alangilile kuli Abrahamu ukuti cali kupitila muli Isaki e mo intuntuko shakwe shali no kulundulukila mu kuba uluko lwakosa. (Ukutendeka 21:12) Muli ifyo, cifwile camoneke ukuba ica kupilika nga nshi lintu Yehova aebele Abrahamu, pamo ngo bwesho bwa citetekelo cakwe, ukupeela umwana wakwe Isaki ilambo. (Ukutendeka 22:2) Lelo, mu kuba no kucetekela Yehova kwakumanina, Abrahamu abuulile intampulo ku kumfwila, mu cishinka ukubuula umwele wakwe ku kwipaya Isaki. Pa kashita nyunsu, Lesa atumine malaika ku kulesha Abrahamu.—Ukutendeka 22:9-14.

¹¹ Mulandu nshi Abrahamu abelele uwacumfwile fyo? Pa AbaHebere 11:17-19 pasokololo kuti: “Ni ku citetekelo e ko Abrahamu, pa kweshiwa, atuulile Isaki nge lambo; uwapokelele amalayo apene atuule mwane uwafyalwa eka; uo kwalandilweko ukuti, Ni muli Isaki e mukenikilwo bufyashi bobe: pa kutila Lesa engabuusha na ku bafwa; ukufuma uko kwine amupokelele kwati ni mu mulumbe wa kushukuka.” Pa Abena Roma 4:20, 21 mu kupalako palondololo kuti: “Pa kulosha amenso ku cilayo ca kwa Lesa, ukukanatetekela takwamunenwine [Abrahamu], . . . ukushininkisho kuti wa maka ku kucite co alaile.”

12. Ni shani fintu Abrahamu alambwilwe pa citetekelo cakwe?

¹² Abrahamu alilambwilwe pa citetekelo cakwe te pa kutengelwa fye kwa kwa Isaki na pa kukwata “uluko lukalamba” ukwisa ukupitila muli wene lelo na kabili mu nshila na imbi. Lesa aebele Abrahamu ukuti: “Mu bufyashi bobe e mo shikaifwailo kupaalwa inko shonse isha pano isonde; pa kuti nuumfwe shiwi lyandi.” (Ukutendeka 22:18) Shani? Imfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa ubwa mu muulu yali no kwisa ukupitila mu mutande wa ntuntuko uwa kwa Abrahamu. Bulya Bufumu buli no kushonaula ukufumyapo cino calo cibifi icaba pe samba lya kwa Satana. (Daniele 2:44; Abena Roma 16:20; Ukusokolola 19:11-21) Lyene, mwi sonde lyasangululwa pe samba lya kuteka kwa Bufumu, Paradise ikalundululwa mu cibulungwa, kabili ukufuma mu “nko shonse” abantu abacita ukufwaya kwa kwa Lesa bali no kuipakisha ubutuntulu bwa bumi ubwapwililika no bumi kuli pe na pe. (1 Yohane 2:15-17) Kabili nangula ca kuti Abrahamu akwete fye ubwishibilo bwapelela pa lwa Bufumu, acetekele Lesa kabili aloleshe ku ntanshi ku kwimikwa kwa buko.—AbaHebere 11:10.

13, 14. Mulandu nshi Yobo acetekele Lesa?

¹³ Imyanda ya myaka iyafulilako pa numa, kwaliko Yobo, uwaikeleko pa kati ka mwanda wa myaka uwalenga 17 no walenga 16 B.C.E. mu calo caishibikwa nomba nga Arabia. Na o wine aikeleko pa ntanshi Baibolo tailatendeka ukulembwa. Yobo “ali uwa mpomfu kabili uwatambalala, uutiina Lesa kabili uwatalukako ku bubi.” (Yobo 1:1) Lintu Satana aletele ubulwele bwa makankamike, ubwa kukalifya pali Yobo, ulya muntu wa busumino “tasoselepo ishiwi lya lubembu nangu limo” ukupulinkana ica kukumanya cakwe cabipa conse. (Yobo 2:10, The New English Bible) Yobo acetekele Lesa. Kabili ilintu taishibe ifishinka fya kulonsha ukukuma ku mulandu aleculila apakalamba ifyo, ali uwaipekanya ukupoosa ubumi bwakwe pali Lesa na pa malayo Yakwe.

¹⁴ Yobo alishibe ukuti nelyo fye nga ca kuti afwa, Lesa kasuba kamo kuti amubwesesha ku bumi ukupitila mu kubuuka. Alangilile isubilo lyakwe lintu asosele kuli Yehova Lesa ukuti: “Iye, nga mwambika mwansungila ku Mbo, . . . nga mwambikile cipope, no kunjibukisha! Umuntu uwafwa, nga engaba no mweo kabili . . . nga mwaita, na ine nayasuka.” (Yobo 14:13-15) Nangu ca kuti ali mu kukalipwa, Yobo alangilile icitetekelo muli bumulopwe bwa kwa Yehova, ukulondololo kuti: “Nsuke ndeke umweo te kuti ndeke bumpomfu bwandi.”—Yobo 27:5.

15. Ni shani fintu Davidi alumbulwile ukucetekela kwakwe mu mifwaile ya kwa Yehova?

¹⁵ Imyanda ya myaka mupepi na mutanda pa numa ya kwa Yobo kabili mupepi ne myaka ikana limo pa ntanshi Yesu talaisa kwi sonde, Davidi alumbulwile ukucetekela kwakwe mu calo cipya. Mu malumbo asosele ukuti: “Abalolela Yehova, bene bakapyaninine calo. Pashala panono, e lyo umubifi takabepo; . . . lelo abalanda bakapyaninine calo, no kuilemeno bwingi bwa mutende. Abalungama bakapyaninine calo, no kwikalamo inshiku pe.” Pa mulandu wa ili subilo lishipungaila, Davidi acincishe ukuti: “Tetekela Yehova . . . ilemene kuli Yehova, na o akakupeele fifwayo mutima obe.”—Ilumbo 37:3, 4, 9-11, 29.

16. Lisubilo nshi ilyo ‘ikumbi lya nte ilyakula’ lyakwete?

¹⁶ Ukutentemuka ukupulinkana imyanda ya myaka, abaume ba busumino na banakashi balikwata ili subilo limo line ilya bumi bwa ciyayaya pe sonde. Na kuba, bapangile ‘ikumbi lya nte ilyakula’ abo mu mano ya cine cine bali abaipekanya ukupoosa ubumi bwabo pa malayo ya kwa Yehova. Abengi aba shilya nte sha ku kale isha kwa Yehova balilungulushiwe no kwipaiwa pa mulandu wa citetekelo cabo, “ukuti bamone ukubuuka ukwawamako.” Shani ifyo? Mu calo cipya, Lesa akabalambula mu kuba no kubuuka kwawamako ne cilolelo ca bumi bwa muyayaya.—Yohane 5:28, 29; AbaHebere 11:35; 12:1.

Inte sha Bwina Kristu Shicetekela Lesa

17. Ukucetekela kwa Bena Kristu ba mu kubangilila muli Yehova kwakosele shani?

¹⁷ Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E., Yehova asokolwele ku cilonganino ca Bwina Kristu caimikwe icipya ifishinka fya kulonsha ifyafulilako pa lwa Bufumu no kuteka kwa buko ukwe sonde. Ku ca kumwenako, umupashi wakwe wapuutilemo umutumwa Yohane ukulemba ukuti impendwa ya abo abali no kubishanya na Yesu Kristu mu Bufumu bwa mu muulu yali no kuba 144,000. Aba bali no kuba babomfi ba busumino aba kwa Lesa “abalubwilwe mu bantu.” (Ukusokolola 7:4; 14:1-4) Bali no kuteka isonde na Kristu “nge shamfumu” mu muulu. (Ukusokolola 20:4-6, NW) Aba Bena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo bacetekele Yehova ukuti akafikilisha imifwaile yakwe iya Bufumu bwa mu muulu no bwikashi bwa buko ubwa pe sonde mu kukosa nga nshi ica kuti baali abaitemenwa ukufwila pa citetekelo cabo. Abengi aba bene bacitile ifyo fine fye.

18. Ni shani fintu Inte sha kwa Yehova ilelo shipashanya abanabo aba pa kale?

¹⁸ Ilelo, mupepi ne Nte sha kwa Yehova amamilioni yasano bakwata ukucetekela Lesa kumo kwine ngo kwakwete abanabo abaikeleko imyanda ya myaka pa ntanshi yabo. Ishi Nte sha muli kano kasuba nasho shine shaliba ishaipekanya ukupoosa ubumi bwa shiko pa malayo ya kwa Lesa. Shalipeela ubumi bwa shiko kuli wene kabili shakwata Baibolo uwakumanina ku kukosha icitetekelo ca shiko. (2 Timote 3:14-17) Ishi Nte sha kwa Yehova isha muno nshiku shipashanya abakonshi ba kwa Yesu aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo ababilishe ukuti baali no “kunakila Lesa ukucilo kunakila abantu.” (Imilimo 5:29) Muli uno mwanda wa myaka abengi aba ishi Nte sha Bwina Kristu balipakaswa mu bunkalwe. Bamo balipaiwa fye no kwipaiwa pa mulandu wa citetekelo cabo. Bambi balifwa pa mulandu wa kulwala, amasanso, nelyo ubukote. Ukupala inte sha busumino isha mu nshita shapita, nangu cibe fyo, balicetekela Lesa pa mulandu wa kuti balishibe ukuti ali no kubabwesesha ku bumi mu calo cakwe icipya ukupitila mu kubuuka.—Yohane 5:28, 29; Imilimo 24:15; Ukusokolola 20:12, 13.

19, 20. Cinshi twaishiba pa lwa masesemo ya Baibolo aya kasuba kesu?

¹⁹ Inte sha kwa Yehova shilatesekesha ukuti ukuletwa kwa shiko ukufuma mu nko shonse ukwingila muli bumunyina bwa mu cibulungwa kwalisobelwe kale sana mu busesemo bwa Baibolo. (Esaya 2:2-4; Ukusokolola 7:4, 9-17) Kabili Yehova alelenga bene ukubomba umulimo wa mu kusaalala kwa calo uwa kushimikila ku kulonganika na bambi aba mitima ya bufumacumi ku bubile bwakwe no kucingilila. (Amapinda 18:10; Mateo 24:14; Abena Roma 10:13) Bonse aba babika ukucetekela kwabo ukwakumanina muli Yehova, ukwishiba ukuti mu kwangufyanya akaleta icalo cakwe icipya icawamisha.—Linganyako 1 Abena Korinti 15:58; AbaHebere 6:10.

²⁰ Amasesemo ya Baibolo yalangilila ukuti icalo ca kwa Satana caba mu nshiku sha ciko isha kulekelesha pa myaka mupepi na 80 nomba, ukutula mu mwaka wa pa kwalukila uwa 1914. Cino calo cilepalamina impela ya ciko. (Abena Roma 16:20; 2 Abena Korinti 4:4; 2 Timote 3:1-5) Inte sha kwa Yehova muli ifyo shilakoselela pantu shalishiba ukuti mu kwangufyanya Ubufumu bwa kwa Lesa bukabuula ubutungulushi bwakumanina ubwa milandu ya pe sonde yonse. Pa kuleta ino micitile ya calo iilipo iibifi ku mpela no kuletamo icalo cakwe icipya ica bulungami, Lesa akafumyapo umupwilapo imibele yabipa iyaba pe sonde pa myanda ya myaka iyafulishe fi.—Amapinda 2:21, 22.

21. Mulandu nshi twingasekelela te mulandu ne mpika sha ndakai?

²¹ Lyene, ukupulinkana iciyayaya conse, Lesa akalangisha ukusakamana kwakwe ukukalamba kuli ifwe pa kupongolola amapaalo ayakacishapo ukufuta ukucenwa ukuli konse uko pambi twapokelela mu nshita yapita. Ifintu fisuma ifingi fikatucitikila mu calo cipya ica kuti impika shesu isha ku numa shikafuutwa ukufuma mu fibukisho. Fintu cili ica kusansamusha ukwishiba ukuti Yehova lyene ‘akafumbatule minwe yakwe, no kwikusha conse ica mweo ifyo cilefwaya.’—Ilumbo 145:16; Esaya 65:17, 18.

22. Mulandu nshi tulingile ukubikila ukucetekela kwesu muli Yehova?

²² Mu calo cipya, umutundu wa muntu uwa busumino ukamona ukufikilishiwa kwa Abena Roma 8:21 apatila: “Ifibumbwa na fyo fikalubulwa ku busha bwa kubola no kutwalwa mu buntungwa bwa bukata bwa bana ba kwa Lesa.” Bakamona ukufikilishiwa kwa ili pepo ilyo Yesu asambilishe abakonshi bakwe ilya kuti: “Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano nse nga mu muulu.” (Mateo 6:10) E co biika ukucetekela kobe ukwakumanina muli Yehova pantu ubulayo bwakwe ubwabulo kuluba bwa kuti: “Abalungama bakapyaninine calo, no kwikalamo inshiku pe.”—Ilumbo 37:29.

Kuti Wayasuka Shani?

◻ Cinshi caba imifwaile ya kwa Yehova ku bantunse na kuli lino isonde?

◻ Mulandu nshi Lesa asuminishisha imibele yabipa pe sonde?

◻ Ni shani fintu abantu ba busumino aba pa kale balangishe ukucetekela kwabo muli Yehova?

◻ Mulandu nshi ababomfi ba kwa Lesa ilelo bacetekela Yehova?

[Icikope pe bula 16]

Lesa abumbile abantunse ku kwikala kuli pe na pe mu nsansa pe sonde lya paradise

[Icikope pe bula 18]

Abrahamu abikile ukucetekela kwakwe mu maka ya kwa Yehova aya kubuusha abafwa