Icebo ca kwa Lesa Cacite “Fipesha Mano”
NGA FINTU CASHIMIKWA NA THÉRÈSE HÉON
Ubushiku bumo mu 1965, naingile mu cikuulwa ca bukwebo no kutambika bamagazini ba Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! kuli bashimakwebo. Ilyo napilibwike ukuti ndeya, naumfwile umukunto. Icipoolopoolo calashile pa mushili mupepi na pa makasa yandi. “Ee, Inte sha kwa Yehova e fyo shalingo kushicite fyo fine,” e fyatumfishe shimakwebo umo.
CILYA ca kukumanya calintulumwishe—lelo te kuntulumusha ica kunenga ukuleka ubutumikishi bwandi ubwa nshita yonse. Icine ca Baibolo ico nali ninsambilila cali icaumo mutengo nga nshi ica kuti tacingasuminisha icili conse ukunenga ukuleka ubutumikishi bwandi. Lekeni nondolole umulandu nalandile fyo.
Pa numa ya kufyalwa kwandi mu July 1918, abafyashi bandi baikele mu Cap-de-la-Madeleine, umushi unono uwa mu Quebec, Canada, uwaishibikwa nga The Place of Miracles (Icifulo ca Fipesha Amano). Abatandashi balekonkomokela kuno ku kupeela umucinshi ku lufuba lwa kwa Nacisungu Maria. Nangu cingatila ifipesha amano ifyaletunganishiwa ukuti Maria aleficita tafyashininkishiwa, Icebo ca kwa Lesa calicita icaba ni cikanga cibe cipesha amano mu myeo ya bantu bafula ilyo umushi wakula ukusanguka litauni lya bekashi bacila pali 30,000.
Lintu nali mupepi ne myaka 20 iya bukulu, batata balimwene ifyo nasekelele mu milandu ya fya mapepo kabili balimpeele Baibolo wabo. Lintu natendeke ukuibelenga, nalipapile ukwisaishiba mu Ukufuma icipandwa 20 ukuti ukupepe fipasho kwalisenukwa apabuuta. Ilyo line fye nalilekele no kucetekela ifisambilisho fye Calici lya ciKatolika no kuleka ukusangwa ku Minsa. Nshalefwaya ukupepa ifimpashanya. Ncili ndebukisha Tata ukunjeba ati, “Thérèse, bushe tauleya ku calici?” Na ine nalyaswike nati, “Iyo, ndebelenga Baibolo.”
Ukubelenga Baibolo kwalitwalilile ukuba lubali lwa bumi bwandi nangu fye ni lintu naupilwe mu September uwa mwaka wa 1938. Apantu umulume wandi, Rosaire, ilingi line alebombo bushiku, nacipangile icibelesho ukubelenga Baibolo lintu ali ku ncito. Mu kwangufyanya naishilesondwelelo kuti Lesa afwile ukukwata abantu, kanshi natendeke ukubafwaya.
Ukufwaya Abantu ba kwa Lesa
Pa mulandu wa fintu nasambilile mwi calici, ilyo nali umwaice, naletiina ukuya ku kusendama epali nashibukila mu helo. Pa kucimfya uyo mwenso, naleyeba ne mwine ukuti Lesa wa kutemwa tengaleka icintu cabipishe fyo ukucitika. Mu kuicetekela, natwalilile ukubelenga Baibolo, ukusapike cine. Nali nga mutungwi umwina Etiopia uwalebelenga lelo uushaleumfwikisha.—Imilimo 8:26-39.
Ndume yandi André no mwina mwakwe, abaleikala mu ŋanda yali pe samba lya ŋanda yesu, batendeke ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova mupepi na 1957. Naebele bukwe bwandi ukuti alensokako pa kukonkonsha pali palafu lintu baNte baisa ku kushimikila mu cikuulwa. E lyo ningeshiba ukuti niya ku kwisulako. Bushiku bumo alilabile ukunsoka.
Ubo bushiku naliswileko no kukumanya Kay Munday, painiya, nga fintu abatumikishi ba nshita yonse aba Nte sha kwa Yehova betwa. Alandile kuli ine pa lwe shina lya kwa Lesa, ukulondololo kuti Lesa alikwate shina lya pa lwakwe, Yehova. Pa numa lintu aile, nabebetele Baibolo wandi ukushininkisho kuti ifyo alandile fyaleafwilishiwa ku malembo ya mu Baibolo. Ukusapika kwandi kwanengele ukuba uwa nsansa nga nshi.—Ukufuma 6:3, Douay Version, utulembo twa mwi samba; Mateo 6:9, 10; Yohane 17:6.
Lintu Kay abwelele na kabili, twalanshenye pa cifundisho ca baKatolika ica Bulesa Butatu, icitungo kuti Lesa aba bantu batatu muli Lesa umo. Pa numa nabebetele Baibolo wandi wine mu kusakamana ukuti ningaishininkishisha ne mwine ifyo taisambilisha Bulesa Butatu. (Imilimo 17:11) Ukufwailisha kwandi kwashininkishe ukuti Yesu taba umukalamba nga Lesa. Wene alibumbilwe. Alikwete intendekelo, ilintu Yehova takwate ntendekelo. (Ilumbo 90:1, 2; Yohane 14:28; Abena Kolose 1:15-17; Ukusokolola 3:14) Pa kwikushiwa na fintu nalesambilila, nali uwa nsansa ukutwalilila ukulalanshanya Baibolo.
Ubushiku bumo mu 1958, mu kupongoloka kwa mfula yabuuta ukwalecitika mu November, Kay alindaalike ukuyasangwa ku kulongana kwa muputule ukwaliko icungulo bulya bwine bushiku mu ciyanda ca kusonkela. Nalisumine ukuyasangwako kabili naliipakishe programu. Pa numa, mu kulanshanya na Nte uwantununwike, namwipwishe nati, “Bushe Umwina Kristu wa cine afwile ukushimikila ukufuma ku ŋanda ne ŋanda?”
Atile: “Ee, imbila nsuma ifwile ukubilwa, kabili Baibolo isokololo kuti ukutandalila abantu pa mayanda yabo ni nshila yacindama iya kushimikililamo.”—Imilimo 20:20.
Fintu nali uwacankwa kuli ico casuko! Calinshinine ukuti ninsanga abantu ba kwa Lesa. Nga ayaswike ati, “Iyo, tacabe cafwaikwa,” nga nalitwishike ukuti nalisangile icine, pantu nalishibe cintu Baibolo isosa pa lwa kushimikila ukufuma ku ŋanda ne ŋanda. Ukufuma pali ilya nshita no kutwalilila, nalilundulwike lubilo lubilo.
Pa numa ya kulya kulongana kwa muputule, natendeke ukusangwa ku kulongana kwa Nte sha kwa Yehova ukwalebela mwi tauni lyapalamineko ilya Trois-Rivières. Kay no munankwe baleenda nankwe, Florence Bowman, bali fye e baNte abaleikala mu Cap-de-la-Madeleine. Bushiku bumo natile, “Nkamukonka mailo mu kushimikila.” Balisansamwike ukuti ningabashindika.
Ukushimikila mwi Tauni lya ku Mwesu
Natontonkenye fyo uuli onse aali no kupokelela ubukombe bwa mu Baibolo, lelo bwangu bwangu nasangile ukuti te fyo cali. Lintu Kay na Florence babatumine kumbi, nali fye neka ne waleshimikila icine ca Baibolo ukufuma ku ŋanda ne ŋanda mu mushi wesu. Ukwabulo mwenso, natwalilile ukushimikila neka pa myaka mupepi na ibili mpaka na lintu nabatishiwe pa June 8, 1963. Ubushiku bwine ubo nalembeshe ico pali iyo nshita baleita ukuti bupainiya bwa pa kutuusha.
Nalitwalilile nga painiya wa pa kutuusha pa mwaka umo. Lyene, Delvina Saint-Laurent alaile ukuti aali no kulaisa ku Cap-de-la-Madeleine no kulabomba na ine limo mu mulungu umo nga naba painiya wa nshita yonse. E co nalilembele ifipepala fya kulombelapo bupainiya. Ku ca bulanda, nangu ni fyo, imilungu fye ibili ilyo nshilatendeka ubo butumikishi bwa nshita yonse, Delvina alifwile. Nali no kucita shani? Kwena, nali ninemba kale ifipepala fya kulombelapo bupainiya kabili nshalefwaya ukubwelele numa. E co mu October 1964, natendeke umulimo wandi uwa butumikishi bwa nshita yonse. Pa myaka ine yakonkelepo, naleya ku ŋanda ne ŋanda neka.
BaKatolika bakosa aba mu Cap-de-la-Madeleine ilingi line baleba abankalwe. Bamo baleita bakapokola ku kwesha ukuncilikila ukushimikila. Bushiku bumo, nga fintu nondolwele pa kutendeka, shimakwebo umo aeseshe ukuntiinya pa kupike mfuti mupepi na ku makasa yandi. Kwena, ici calengele icimpungili mwi tauni. Umulabasa wa fikope uwa muli ilya ncende waitile cene nge cipekeni ca kulwisha Inte sha kwa Yehova. Ica kucitika conse ici cafuminemo ukucitilo bunte ukushaiwamina. Na kuba, imyaka 10 pa numa, lupwa kwa ulya shimakwebo uwampikile asangwike Inte na o wine.
“Ifipesha Amano” Fyacitwa Ukupitila mu Cebo ca kwa Lesa
Mu kupita kwa myaka, nalimona uko icibumba ca kukaanye cine panono panono cilewa mu Cap-de-la-Madeleine. Mupepi na 1968, Inte shimbi shalikukiile kuno, kabili abekashi ba kuli ino ncende batendeke ukwankula ku cine ca Baibolo. Ukufika ku kubangilila kwa ba 1970, icafuminemo, kwaliko, ukufulisha kwa masambililo ya Baibolo. Cafikile pa cipimo ica kuti nali no kulombako Inte shimbi ukubuulako amasambililo ya Baibolo ayafulilako yantu naletungulula pa kuti ningatwalilila ukulabombako na mu butumikishi bwa ku ŋanda ne ŋanda.
Bushiku bumo umukashana umo apokele kuli ine ica kwaafwo kusambilila Baibolo Icine Icitungulula ku Bumi bwa Ciyayaya. Umunankwe pali ilya nshita aali mulumendo we shina lya André, intalamisoka ya mimonekele ya bumunshilukutilwe loba uyo uwaishileilunda ku kulanshanya. Ukulanshanya na André kwalibalamwine ubuseko, kabili isambililo lya Baibolo lyalitendeke. Mu kwangufyanya André atendeke ukulanda ku fibusa fyakwe pa lwa fintu alesambilila.
Pa nshita imo, nalesambilila Baibolo na bane aba mwi bungwe lya ntalamisoka, umo uwa bene talelandapo sana lelo aleumfwikisha. Ishina lyakwe aali ni Pierre. Ulucelo lumo mupepi na 02:00 hrs, ine no mulume wandi twaumfwile ukukonkonsha ku ciibi. Elenganyeni icalecitika: Aba mwi bungwe bane nabeminina palya nabankwatile fipusho. Ku ce shuko, Rosaire tatalile ailishanya pa lwa uku kutandala kwa pa nshita shalubana.
Pa kutendeka aba baume bane balesangwa ku kulongana. Nangu cibe fyo, ni André na Pierre fye e batwalilile. Baalwile ubumi bwabo mu kumfwana ne fipimo fya kwa Lesa kabili balibatishiwe. Pa myaka ukucila pali 20 nomba, aba baume bonse babili balibombela Yehova mu busumino. Lintu batendeke ukusambilila, baishibikilwe ku ncitilo sha misoka kabili balebaceeceeta kuli bakapokola. Limo limo bakapokola baleisa mu kubafwaya pa numa ninshi twapwe sambililo lya Baibolo nelyo lintu tuli mu kulongana. Ndi uwa nsansa ukuti nalishimikile ku “bantu bonse,” na muli fyo ukuimwena ne mwine fintu Icebo ca kwa Lesa ciletako ukwaluka uko kumoneka mu cine cine ukwa cipesha amano.—1 Timote 2:4.
Nga ca kuti lintu natendeke ubutumikishi naebelwe ukuti kuli no kubako Iŋanda ya Bufumu mu Cap-de-la-Madeleine no kuti ili no kwisulamo abantu ba kwa Yehova, nshali na kucisumina. Mu kuba no kucankwa icilonganino cinono mu musumba wapalaminako uwa Trois-Rivières calikula ukufika ku filonganino fyatemfuma 6 ifilonganina mu Mayanda ya Bufumu yatatu, ukusanshako ne cilonganino ca mu Cap-de-la-Madeleine.
Pa lwandi nalikwato buseko bwa kwafwilishako abantu mupepi na 30 ukufika ku kuipeela no kubatishiwa. Nomba, pa myaka ya bukulu 78, kuti mu kucetekela natila ndi uwa nsansa pa kuti nalipeele ubumi bwandi kuli Yehova. Mfwile ukusumina, nangu cibe fyo, ukuti ndakwatako utushita twa kufuupulwa. Pa kucincintila utushita twa musango yo, lyonse nkupukula Baibolo wandi no kubelenga ifipande fimo ifyo fimpembesula apakalamba. Nshakatale nangu panono ukuleka ubushiku bumo ukupita ukwabulo kubelenga Icebo ca kwa Lesa. Icinkoselesha ukucilisha caba ni Yohane 15:7, apatila: “Nga mwaikala muli ine, ne fyebo fyandi fyaikala muli imwe, lombeni ico mulefwaya, na co cikamucitilwa.”
Ndesubila ukumona Rosaire mu calo cipya icipalamishe nga nshi. (2 Petro 3:13; Ukusokolola 21:3, 4) Ilyo fye talafwa mu 1975, alelunduluka bwino ukulola ku lubatisho. Pali ino nshita, ndi uwapampamina pa kutwalilila mu butumikishi bwa nshita yonse no kutwalilila ukulasekelela mu mulimo wa kwa Yehova.