Bushe Mwalikwata “Umutima wa Cumfwila”?

LINTU Solomone atendeke ukuteka Israele wa pa kale, ayumfwile uwapelebela. E ico alombele amano no kwishiba kuli Lesa. (2 Imilandu 1:10) Na kabili Solomone apepele ati: “Peni umubomfi wenu umutima wa cumfwila ukuti apingule abantu benu.” (1 Ishamfumu 3:9, NW) Nga ca kuti Solomone alikwete “umutima wa cumfwila,” ali no kukonka amalango ne fishinte fya kwa Lesa kabili ali no kupokelela amapaalo ya kwa Yehova.

Umutima wa cumfwila te cisendo iyo lelo e mufumo kusekelela. Umutumwa Yohane alembele ati: “Uku e kutemwa Lesa, ukuti tunakile amafunde yakwe. Kabili amafunde yakwe tayayafisha.” (1 Yohane 5:3) Ca cine, tulingile ukumfwila Lesa. Pantu Yehova ni Kabumba wesu Wakulisha. E mwine we sonde na fyonse ifyabapo, ukubikako fye ne cuma conse. E co mu cine cine tatwingapeela Lesa icintu icili conse, nangu cingati alatusuminisho kubomfya ifyuma fyesu mu kulangisho kuti twalimutemwa. (1 Imilandu 29:14) Yehova afwayo kuti tulemutemwa no kwenda bufuke bufuke na wene, no kucito kufwaya kwakwe.—Mika 6:8.

Lintu Yesu Kristu aipushiwe pa lwe funde ilikulu mu Amalango, atile: “Uletemwa sokulu Lesa ku mutima obe onse, na ku mweo obe onse, na ku kutontonkanya kobe konse. Ifunde ili likulu kabili lya ntanshi.” (Mateo 22:36-38) Ukumfwila Lesa e nshila imo iya kulangilamo uko kutemwa. E ico umo umo uwa ifwe tulingile ukupepa kuli Yehova ukuti atupeele umutima wa cumfwila.

Balikwete Umutima wa Cumfwila

Baibolo yalikwata ifya kumwenako fishaifulila ifya bantu bakwete umutima wa cumfwila. Ku ca kumwenako, Yehova aebele Noa ukukuula icibwato ku kubakilila imyeo. Uyu wali mulimo ushaikulila uwasendele imyaka 40 nelyo 50. Nangu fye kubomfya ifibombelo fya malaiti ifya muno nshiku pamo ne fisolobelo fimbi, kuti waba mulimo wa cipesha amano ukukuula icintu icakule fyo icingeleela pa menshi. Ukulundapo, Noa ali no kusoka abantu abalemuwela no kumupumya. Nalyo line ali ne cumfwila cakosa. Baibolo itila: “E fyo acitile.” (Ukutendeka 6:9, 22; 2 Petro 2:5) Pa kuba ne cumfwila ca busumino pa myaka iingi, Noa alangishe ukuti alitemenwe Yehova. Mwandi ici ca kumwenako cisuma kuli ifwe!

Na kabili, langulukeni icikolwe Abrahamu. Lesa amwebele ukufuma mu calo casambala ica Uri wa bena Kaldi no kuya ku calo ico ashaishibe. Abrahamu alyumfwilile ukwabula ukukaanako. (AbaHebere 11:8) Wene pamo no lupwa lwakwe baikele mu mahema ubumi bwakwe bonse. Pa numa ya kwikala imyaka iingi mu calo ca cilendo, Yehova alimupaalile pamo no mukashi wakwe uwa cumfwila, Sara, ukukwato mwana uwe shina lya Isaki. Kwena Abrahamu uwali ne myaka 100 afwile alitemenwe uyu mwana uwa mu bukote! Ilyo papitile imyaka imo, Yehova aebele Abrahamu ukupeela Isaki nge lambo lya ca kuninika caocewa. (Ukutendeka 22:1, 2) Abrahamu cifwile calimukalipe lintu atontonkenye ukucita ica musango yo. Nangu cibe fyo, alyumfwilile pantu alitemenwe Yehova no kutetekelo kuti ulubuto lwalaiwa lwali no kwishila muli Isaki, nangu fye nga Lesa ali no kumubuusha ku bafwa. (AbaHebere 11:17-19) Lintu Abrahamu apene epaye mwane, Yehova alimuleseshe no kutila: “Nomba ninjishibo kuti watiina Lesa, apo taunkenye umwana obe, umwana obe umo wine.” (Ukutendeka 22:12) Pa mulandu wa cumfwila cakwe, Abrahamu uwaletiina Lesa aitilwe “Cibusa wa kwa Lesa.”—Yakobo 2:23.

Yesu Kristu aba ca kumwenako capulamo ica cumfwila kuli ifwe. Ilyo ashilabo muntunse, abekelwe mu kumfwila Wishi mu muulu. (Amapinda 8:22-31) Mu buntunse, Yesu aleumfwila Yehova muli fyonse, kabili abekelwe pe mu kucito kufwaya kwakwe. (Ilumbo 40:8; AbaHebere 10:9) E mulandu wine Yesu alandile mu bufumacumi ati: “Nshicita kantu neka nangu kamo, lelo nanda ifi fintu nge fyo Tata ansambilishe. No wantumine tuli nankwe; tandekele mbe neka; ico ine ncita pe ifya kumutemuna.” (Yohane 8:28, 29) Mu kupelako, pa kwebela bumulopwe bwa kwa Yehova no kulubula abantunse ba cumfwila, Yesu mu kuitemenwa atuulile umweo wakwe, ukufwe mfwa ya museebanya kabili iyatapata nga nshi. Na kuba, ilyo aali “mu mibele ya buntunse, aipetamike no kubo wa kunakila ukufika na ku mfwa, awe ukufika ku mfwa ya pa capindama [“cimuti ca kucushiwilwapo,” NW].” (Abena Filipi 2:8) Mwandi ali ca kumwenapo mu kulangililo mutima wa cumfwila!

Ukumfwila fye Muli Fimo Fimo Takwakumanina

Tacipilibulo kuti bonse abaitunga ukumfwila Lesa ninshi mu cine cine balamumfwila. Langulukeni Imfumu Shauli iya Israele wa pa kale. Lesa amukambishe ukukufya abena Amaleke ababifi. (1 Samwele 15:1-3) Nangu cingati Shauli alibonawile ngo luko, alitengele imfumu yabo, impaanga shabo ne ng’ombe shabo. Samwele amwipwishe ati: “Cinshi ico ushaumfwilile kwi shiwi lya kwa Yehova?” Pa kwasuka, Shauli atile: “Cine cine ning’umfwa kwi shiwi lya kwa Yehova . . . Lelo abantu [abena Israele] babuulilepo ifitapwa, impaanga ne ng’ombe, ifyawamisha fya mu fyapeelwa . . . , ku kube lambo kuli Yehova.” Pa kulangililo kuti icumfwila cakumanina cilakabilwa, Samwele ayaswike ati: “Bushe Yehova abekelwa mu fya kuninika na malambo, nga mu kuumfwa kwi shiwi lya kwa Yehova? Mona, ukunakila kwawamo kucile lambo, kabili ukuumfwa kwawamo kucila amafuta ya basukusuku. Pantu bucintala bwaba ngo lubembu lwa kubuka, kabili imisuula yabo ngo kupepe fya fye no tulubi. Apo wakaane cebo ca kwa Yehova, na o akukaana ku kube mfumu.” (1 Samwele 15:17-23) Mwandi Shauli alipusumwine ifingi pa mulandu wa kukanakwata umutima wa cumfwila!

Nangu fye ni Mfumu Solomone, uwalombele umutima wa cumfwila, tatwalilile ukumfwila Yehova. Ukupusanako no kufwaya kwa kwa Lesa, aupile abanakashi bambi bambi abalengele ukuti abembukile Lesa. (Nehemia 13:23, 26) Lesa alilekele ukusenamina Solomone pa mulandu wa kuti tatwalilile ukukwato mutima wa cumfwila. Mwandi ici ca kusoka kuli ifwe!

Ici tacilolele mu kuti Yehova afwaya ababomfi bakwe aba buntunse ukuba abapwililika. ‘Ebukisho kuti tuli lukungu.’ (Ilumbo 103:14) Ifwe bonse mu nshita mu nshita tulalufyanya, lelo Lesa alamona nga mu cine cine tulafwaisha ukumutemuna. (2 Imilandu 16:9) Nga twalufyanya pa mulandu wa kukanapwililika kwa buntunse lelo twalapila, kuti twalomba ukwelelwa pa cishinte ce lambo lya cilubula ilya kwa Kristu, ukucetekelo kuti Yehova ‘akatulekelela apakalamba.’ (Esaya 55:7; 1 Yohane 2:1, 2) Ukwaafwa kwa baeluda ba Bwina Kristu abakwato kutemwa na ko kwine kuti kwakabilwa pa kuti twingapuupuutulwa lwa ku mupashi no kukwata icitetekelo icituntulu no mutima wa cumfwila.—Tito 2:2; Yakobo 5:13-15.

Bushe Icumfwila Cenu Cakumanina Shani?

Pamo nga ababomfi ba kwa Yehova, ukwabulo kutwishika bonse tulayumfwo kuti twalikwata umutima wa cumfwila. Nalimo kuti twapelululo kuti, Bushe nshilebombako umulimo wa kushimikila Ubufumu? Bushe nshishangila lintu kwaimako imilandu ikalamba pamo ngo kukanaibimbamo mu milandu ya calo? Kabili bushe lyonse nshisangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu, nga fintu umutumwa Paulo acincishe? (Mateo 24:14; 28:19, 20; Yohane 17:16; AbaHebere 10:24, 25) Ca cine, mu cinkumbawile abantu ba kwa Yehova balangisha icumfwila ica kufuma ku mutima mu milandu yacindama iya musango yu.

Lelo ni shani pa lwa mibele yesu mu milandu ya cila bushiku, nakalimo mu milandu iimoneka iinono? Yesu alandile ukuti: “Uwa cishinka ku cacepesha e wa cishinka na ku fingi, no ushalungama ku cacepesha, e ushalungama na ku fingi.” (Luka 16:10) E ico, kuti cawama umo umo uwa ifwe ukuipusha ukuti, Bushe nalikwato mutima wa cumfwila mu tuntu utunono atemwa mu milandu iinono iyo bambi bashaishiba?

Kemba wa malumbo alandile ukuti na lintu fye aali mu ng’anda yakwe, umo bambi bashalemumona, ‘aendele muli bumpomfu bwa mutima bwakwe.’ (Ilumbo 101:2) Ilintu muli mu ng’anda yenu namwikala, kuti pambi mwaasha televishoni no kutendeka ukutamba filimu. Apo pene, icumfwila cenu kuti caeshiwa. Nalimo muli filimu mwaisamo imibele ya bucisenene. Bushe mukatwalililo kutamba, no kuilungamiko kuti e musango wa mafilimu ayaseekele muli shino nshiku? Nelyo bushe umutima wenu uwa cumfwila ukalengo kuti mumfwile ikambisho lya mu Malembo ilitila, ‘ubulalelale no kukowela konse, mwileka filumbulwe muli imwe’? (Abena Efese 5:3-5) Bushe mukashimya TV, nangu fye ilyashi lilecincimusha? Nelyo bushe mukalukila ku mulabasa umbi nga ca kuti muli programu mwaisamo ulukaakala? Kemba wa malumbo aimbile ati: “Yehova alengulo mulungami; apato mubifi no watemwo lufyengo [“lukaakala,” NW].”—Ilumbo 11:5.

Umutima wa Cumfwila Uletako Amapaalo

Kwena, kwaliba imbali ishingi isha bumi isho twinganonkelamo nga twaibebeta ukumona nga ca cine tulomfwila Lesa ukufuma ku mutima. Ukutemwa kwesu kuli Yehova kulingile ukutulengo kumutemuna no kucita ifyo atweba mu Cebo cakwe, Baibolo. Umutima wa cumfwila ukatwaafwa ukusungilila ukwampana kusuma na Yehova. Mu cine cine, nga tuli ne cumfwila cakumanina, ‘ifyebo fya mu kanwa kesu na matontonkanyo ya mu mutima wesu fikalatemuna Yehova.’—Ilumbo 19:14.

Apantu Yehova alitutemwa, atusambilisha icumfwila pa kuti twingamwenamo. Kabili mu kukutika no mutima onse ku kusambilisha kwa kwa Lesa tulanonkelamo apakalamba. (Esaya 48:17, 18) E ico, mu kusekelela lekeni tupokelele ukwaafwa uko Shifwe wa mu muulu apayanya ukupitila mu Cebo cakwe, mu mupashi wakwe, na mu kuteyanya kwakwe. Tulesambilishiwa bwino ica kuti cili kwati tulomfwe shiwi ku numa yesu, lileti: “Iyi e nshila, e mo mwende.” (Esaya 30:21) Ilintu tulesambilishiwa na Yehova ukupitila mu Baibolo, mu mpapulo sha Bwina Kristu, na mu kulongana kwa cilonganino, shi natulekutikako, tulebomfya ifyo tusambilila, no kuba “aba cumfwila mu fintu fyonse.”—2 Abena Korinti 2:9.

Umutima wa cumfwila ukaletako ukusekelelo kwingi na mapaalo ayengi. Ukatuletelo mutende wa muntontonkanya, pantu tukeshibo kuti tulatemuna Yehova Lesa no kulengo mutima wakwe ukusamwa. (Amapinda 27:11) Umutima wa cumfwila ukatucingilila lintu twatunkwa ukucita icabipa. Cine cine, tulingile ukumfwila Shifwe wa mu muulu kabili tulingile ukupepa atuti: “Peni umubomfi wenu umutima wa cumfwila.”

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 29]

Ukufuma mu Self-Pronouncing Edition of the Holy Bible, iyakwata ubupilibulo bwa King James no bupilibulo bwa Revised