Ni Shani Yesu Engaalula Ubumi Bwenu?

YESU KRISTU ali ni Kasambilisha Mukalamba uwaikeleko mu Palestine nakalimo imyaka 2,000 iyapitapo. Finono nga nshi ifyaishibikwa pa bwaice bwakwe. Nangu cibe fyo, calishininwa bwino ukuti, lintu ali ne myaka 30, atendeke ubutumikishi bwakwe ubwa ‘kushimike cine ubunte.’ (Yohane 18:37; Luka 3:21-23) Abasambi bane abalembele ilyashi lya bumi bwakwe balanda sana pa myaka itatu na hafu iyakonkelepo.

Mu nshita alebomba ubutumikishi bwakwe, Yesu Kristu apeele abasambi ifunde ilingabomba ngo muti wa kupwisha amafya ayengi ayali mu calo ilelo. Lifunde nshi ilyo? Yesu atile: “Ifunde lipya ndemupeela, lya kuti muletemwana: ifyo namutemenwe, na imwe mutemwane.” (Yohane 13:34) Cine cine, umuti wingapwisha amafya ayengi aya bantu waba kutemwa. Inshita imbi, lintu Yesu bamwipwishe icali ifunde ilikulu, ayaswike ati: “Uletemwa sokulu Lesa ku mutima obe onse, na ku mweo obe onse, na ku kutontonkanya kobe konse. Ifunde ili likulu kabili lya ntanshi. Ne lya cibili, ilyapala ilyo, ni ili, Uletemwo mubiyo nga we mwine.”—Mateo 22:37-40.

Ukupitila mu fyo alesosa no kucita Yesu atulangile ifyo twingatemwa Lesa na bantu banensu. Natubebete ifya kumwenako finono no kumona ico twingasambilila kuli wene.

Ifyo Alesambilisha

Mu lyashi limo ilya kale ilyaishibikwa bwino nga nshi, Yesu Kristu aebele abakonshi bakwe ati: “Takuli uwingabombela bashikulu wakwe babili, pantu kuti apata umo no kutemwo mubiye, napamo kuti abisha umo no kusuulo mubiye. Te kuti mubombele Lesa na Mamone.” (Mateo 6:24) Bushe isambilisho lya kwa Yesu pa lwa kutangisha Lesa mu mikalile yesu licili lilabomba ne lelo, ilyo abantu abengi bacetekele ukuti indalama shilapwisha amafya yonse? Ca cine tulakabila indalama mu mikalile yesu. (Lukala Milandu 7:12) Lelo, nga twaleka “Mamone” ukuba shikulu wesu, “ukutemwe ndalama” e kukalatutungulula, kabili e sho tukalatontonkanyapo fye. (1 Timote 6:9, 10) Abengi abaponena muli ici citeyo balisuka balyonaula indupwa shabo, ubutuntulu bwabo, nangu fye ukufwa.

Lubali lumbi, ukushintilila pali Lesa nga Shikulwifwe kutulenga ukwikala ubumi bwalondoloka. Pamo nga Kabumba, e Ntulo ya bumi, kanshi, wene eka e wawaminwa ukupepa. (Amalumbo 36:9; Ukusokolola 4:11) Abasambilila pa mibele yakwe kabili abatendeka ukumutemwa balafwaisha ukumfwila amafunde yakwe. (Lukala Milandu 12:13; 1 Yohane 5:3) Nga twacite fyo tulacenjela.—Esaya 48:17.

Mu Lyashi lya pa Lupili, Yesu na kabili asambilishe abasambi bakwe ifya kutemwa abantu banabo. Atile: “E ico fyonse ifyo mufwayo kuti abantu bacite kuli imwe, e fyo na imwe mucite kuli bene.” (Mateo 7:12) Ishiwi “abantu” lintu Yesu abomfeshe pano lisanshamo na balwani ba muntu. Mu lyashi limo line, atile: “Temweni abalwani benu, pepeleni abamulamata.” (Mateo 5:43, 44) Bushe ukutemwa kwa musango yo takwingapwisha amafya ayengi ayo tulepitamo ilelo? Intungulushi ya baHindu Mohandas Gandhi wena atile kuti kwapwisha. Fino e fyo asosele: “Lintu [tukekatana] mu kumfwila ifyo Kristu asambilishe muli ili Lyashi lya pa Lupili, tukaba natupwisha amafya . . . ya calo conse.” Ukubomfya ifisambilisho fya kwa Yesu pa lwa kutemwa kuti kwapwisha amafya ya bantunse ayengi.

Incitilo Shakwe

Yesu tapeleelele fye pa kusambilisha icine icaumfwika pa fya kulanga ukutemwa lelo alecita ne fyo alesambilisha. Ku ca kumwenako, aletangishako ifyo bambi balefwaya ukucila fintu wene alefwaya. Bushiku bumo Yesu na basambi bakwe balipamfiwe nga nshi ukwafwilisha abantu ica kuti tabakwete na nshita ya kulya ica kulya. Yesu alimwene ukuti abasambi bakwe balekabila ukutuushako, e co abasendele ku mbali beka. Lelo ilyo bafikile kulya, basangile ibumba lilebalolela. Aciba ni mwe, nga mwacitile shani ilyo mwamona ibumba ilyalefwaya ukuti mutwalilile ukubomba pa nshita mulefwaya ukutuusha? Kwena, Yesu “abekatilwe nkumbu” kabili “atendeke ukubasambilishe fintu ifingi.” (Marko 6:34) Ukwangwa Yesu ayangilwe bambi lyonse kwalemulenga ukubafwa.

Fingi Yesu acitiile abantu, te kubasambilisha fye. Aalecitapo na fimo ku kubaafwa. Ku ca kumwenako, inshita imo aliishishe abantu ukucila pali 5,000 abawishishe akasuba balekutika fye kuli wene. Tapaapitile ne nshiku ishingi, aliishishe ibumba na limbi ilikalamba, uno muku ilyacilile pali 4,000, ilya balekutika kuli wene pa nshiku shitatu kabili ifya kulya baishile na fyo fyalipwile fyonse. Pali ulya muku wa kubalilapo abomfeshe imikate 5 ne sabi libili, na pa wakonkapo abomfeshe imikate 7 no tusabi utunono. (Mateo 14:14-22; 15:32-38) Bushe ifi te fipesha amano? E fyo, pantu ali ni kacita wa fipesha amano.

Na kabili Yesu aposeshe abengi abalwele. Aposeshe impofu, abalemana, aba fibashi, na bankomamatwi. Na kuba, alibuushishe fye na bafwa! (Luka 7:22; Yohane 11:30-45) Inshita imo uwa fibashi amupaapeete ati: “Nga mwatemwa, kuti mwansangulula.” Bushe Yesu ayankwileko shani? “Pa kwikatwe nkumbu, atambalike ukuboko, amukumya, amweba, ati Nintemwa; usangululwe.” (Marko 1:40, 41) Ukupitila mu fipesha amano fya musango yo, Yesu alangilile ifyo atemenwe abacushiwa.

Bushe cilamukosela ukusumina ifipesha amano fya kwa Yesu? Bamo cilabakosela. Ibukisheni, nangu ni fyo, ukuti Yesu alecitila ifipesha amano fyakwe pa lwalaala. Nangu fye ni balya balemulwisha, abalefwailisha ifilubo muli wene inshita yonse, tabakeene ukuti ali ni kacita wa fipesha amano. (Yohane 9:1-34) Ukulundapo, ifipesha amano fyakwe fyalikwete imifwaile. Fyayafwile abantu ukumwishiba ukuti E watuminwe na Lesa.—Yohane 6:14.

Icalelenga Yesu ukucite fipesha amano te mulandu wa kuti aaleifwaila ilumbo. Lelo, alecindika Lesa, Intulo ya maka yakwe. Inshita imo alipo mu ng’anda iyaiswilemo abantu mu Kapernahumu. Umwaume uwa bulebe alefwaya ukundapwa lelo alifililwe ukwingila mu ng’anda. E co abanankwe bamwishiishe pa butanda ukupula mu mutenge. Yesu pa kumona icitetekelo cabo, alyundepe uwa bulebe. Ne ci, calengele abantu “ukucindika Lesa” kabili batile: “Tatwatala atumone fi.” (Marko 2:1-4, 11, 12) Ukupitila mu fipesha amano fya kwa Yesu, Lesa wakwe Yehova alilumbanishiwe na balekabila ukwafwiwa balyafwilishiwe.

Lelo, ukuposha abalwele mu cipesha amano te capulilemo mu butumikishi bwa kwa Yesu. Umo uwalembele pa bumi bwa kwa Yesu alondolwele ati: “Ifi fyalembwa ukuti mutetekele ukuti Yesu e Kristu, Umwana wa kwa Lesa; no kuti mube no mweo mwi shina lyakwe pa kutetekela.” (Yohane 20:31) Kanshi, Yesu aishile pe sonde pa kuti abantunse abatetekela bengaba no mweo.

Ilambo Apeele

Napamo kuti mwaipusha amuti, ‘Bushe Yesu alishile pe sonde? Ni kwi afumine?’ Yesu umwine atile: “Naika mu muulu, te ku kucito kufwaya kwandi, kano ukufwaya kwa wantumine.” (Yohane 6:38) E ko ali ilyo ashilaisaba umuntunse, ali Umwana wa kwa Lesa uwafyalwa eka. Kanshi cinshi cali ukufwaya kwa Wamutumine pe sonde? Yohane, umo uwa muli bakalemba ba Malandwe atile: “Lesa atemenwe aba pano isonde ukutemwa kwa kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela eonaika, lelo abe no mweo wa muyayaya.” (Yohane 3:16) Bushe ici cali no kucitika shani?

Baibolo ilasokolola ifyo imfwa yaishileba icintu ico abantu bashingasengauka. Abantunse ba kubalilapo babili bapokelele ubumi ukufuma kuli Lesa ne subilo lya kwikala umuyayaya. Nangu cibe fyo, basalilepo ukupondokela Kabumba wabo. (Ukutendeka 3:1-19) Pa mulandu wa iyi ncitilo, iyali e lubembu lwa kubalilapo umuntu acitile, ubufyashi bwa kwa Adamu na Efa bwapyene ubupyani bwabipa ubwa mfwa. (Abena Roma 5:12) Pa kuti abantunse bengapeelwa ubumi bwine bwine, ulubembu ne mfwa filingile ukufumishiwapo.

Takuli sayantisti nangu umo uwingafumyapo imfwa ukupitila mu kwalula imfyalo no kupanga abantu abakosa. Lelo Kabumba wa bantu alikwata inshila ya kubwesesha abantu bacumfwila ku kupwililika pa kuti bengekala umuyayaya. Mu Baibolo iyi nshila itwa icilubula. Abantunse babili abaupana aba kubalilapo no bufyashi bwabo baliishitishe abene na bana babo ku busha bwa lubembu ne mfwa. Basalilepo ubumi bwa kuikalila ukwabula Lesa kabili basuulile ubumi bakwete nga bantunse bapwililika abomfwila Lesa, pa kuti baleipingwila icili icalungama ne cabipa. Pa kukwata ubumi bwapwililika na kabili, umutengo uwalingana na bulya bumi bwa buntunse ubo abafyashi besu aba kubalilapo balufishe walekabila ukulipilwa. Apo abantunse balipyene ukukanapwililika, tabali abalinga ukulipila uyo mutengo.—Amalumbo 49:7.

E co Yehova alinyantukilemo ukuti atwafwe. Akuushishe ubumi bwapwililika ubwa Mwana wakwe uwafyalwa eka ukwisa mwi fumo lya kwa nacisungu, uwaishilefyala Yesu. Mu myaka ya ku numa, pambi tamwatetekele mu kuti nacisungu kuti afyala. Nangu cibe fyo, ilelo basayantisti balipanga inama ukufuma ku nama shimbi ukupitila mu kukuushisha imfyalo sha nama imo ukuya mu nama imbi. E co, nani kanshi, uwingatwishika ukuti amaka ya kwa Kabumba kuti yacila pa nshila abantu bafyalilamo?

Apo ubumi bwapwililika ubwa buntunse bwaishilebako, umutengo wa kulubula abantu ku lubembu ne mfwa walimoneke. Nalyo line, Yesu uwafyelwe nga kanya pe sonde alekabila ukukula ukuti abe “dokota” uwingapayanya “umuti” wa kupwisha amafya ya bantu. Acitile ci ukupitila mu mikalile aikele iyapwililika, kabili iyabulo lubembu. Yesu alimwene ifyo abantu bacula ku lubembu kabili na o wine alipitile mu kukalipwa kwa ku mubili uko abantu bapitamo. Ici camulengele ukuti acilileko ukuba dokota wa nkumbu. (AbaHebere 4:15) Ukundapa kwa fipesha amano uko acitile lintu ali pe sonde fyashinine ukuti alafwaisha ukuposha abalwala kabili alikwata na maka ya kucite fyo.—Mateo 4:23.

Pa numa ya kubomba ubutumikishi pa myaka itatu na hafu pe sonde, Yesu alipaiwe ku balemulwisha. Alangilile ukuti umuntu uwapwililika kuti aumfwila Kabumba te mulandu ne fyo amesho engapitamo yengakulisha. (1 Petro 2:22) Ubumi bwakwe ubwapwililika ubwapeelwe nge lambo e bwaishileba umutengo wa cilubula, uwakwete amaka ya kulubula abantu ku lubembu ne mfwa. Yesu Kristu atile: “Takuli untu akwato kutemwa ukwacila pali uku, ukwa kuti umuntu apoosele ababiye umweo wakwe.” (Yohane 15:13) Pa bushiku bwalenga shitatu ukutula apo afwilile, Yesu alibuushiwilwe ku bumi bwa ku mupashi, kabili ilyo papitile imilungu ya kupenda alininine ukuya ku muulu ku kuyapeela umutengo wa cilubula kuli Yehova Lesa. (1 Abena Korinti 15:3, 4; AbaHebere 9:11-14) Pa kucite fyo, Yesu alibomfeshe umutengo we lambo lya cilubula kuli abo abamukonka.

Bushe kuti mwatemwa ukumwenamo muli iyi nshila ya kundapilamo abantu lwa ku mupashi, mu nkuntu, na malwele ya ku mubili? Pa kuti mumwenemo cifwaya ukuti mutetekele Yesu Kristu. Mulandu nshi mushingeshila kuli Dokota mwe bene? Kuti mwacite fyo ukupitila mu kusambilila pa lwa kwa Yesu Kristu no mulimo abomba mu kupususha abantu aba busumino. Inte sha kwa Yehova shikatemwa ukumwafwilisha.

[Icikope pe bula 5]

Yesu alafwaisha ukuposha abalwala kabili alikwata na maka ya kucite fyo

[Icikope pe bula 7]

Bushe mwambukilwako shani ku mfwa ya kwa Yesu?