Cinshi Ico Yehova Afwaya Kuli Ifwe Ilelo?
“Ishiwi lya mwi kumbi [lyatile], Uyu e Mwana wandi uwatemwikwa, uo mbekelwamo; muumfweni.”—MATEO 17:5.
1. Ni lilali Amalango yafikilishe imifwaile ya yako?
YEHOVA apeele uluko lwa Israele Amalango, ayakwate ifipope ifingi. Umutumwa Paulo alembele pali fyene ati: “[Kwali] ifipope fya mubili ifyapeelwa ikasuke ikese inshita ya kulungika.” (AbaHebere 9:10) Lintu Amalango yatungulwile abena Israele abashalapo ku kupokelela Yesu nga Mesia, nelyo Kristu, yafikilishe imifwaile ya yako. E ico, Paulo abilishe ati: “Kristu e mpela ya Malango.”—Abena Roma 10:4; Abena Galatia 3:19-25; 4:4, 5.
2. Ni bani bapeelwe Amalango, kabili ni lilali balubwilwe kuli yene?
2 Bushe e kutila tatulingile ukukonka Amalango ilelo? Kwena, icinabwingi ca bantunse tacapeelweko Amalango, nga fintu kemba wa malumbo alondolwele ati: “[Yehova] e ulongole cebo cakwe kuli Yakobo, ifipope fyakwe ne fya bupingushi fyakwe kuli Israele; tacitile ifyo ku luko lumbi nangu lumo, kabili ifya bupingushi fyakwe, inko tashafishibe.” (Amalumbo 147:19, 20) Lintu Lesa apangile icipingo cipya ice lambo lya kwa Yesu, no luko lwa Israele lwine lwalilubwilwe ku Malango. (Abena Galatia 3:13; Abena Efese 2:15; Abena Kolose 2:13, 14, 16) Nga ca kuti Amalango yalileko kubomba, ninshi cinshi ico Yehova afwaya kuli abo abafwaisha ukumubombela ilelo?
Ico Yehova Afwaya
3, 4. (a) Cintu nshi maka maka Yehova afwaya kuli ifwe ilelo? (b) Mulandu nshi tulingile ukukonkela mu makasa ya kwa Yesu?
3 Mu mwaka wa kulekelesha mu butumikishi bwa kwa Yesu, abatumwa bakwe Petro, Yakobo, na Yohane bamushindike ku lupili ulwasansama, nalimo pa Lupili lwa Hermone. Kulya bamwene icimonwa ca kusesema ica kwa Yesu mu bukata bukalamba kabili baumfwile ishiwi lya kwa Lesa umwine lilebilisha ati: “Uyu e Mwana wandi uwatemwikwa, uo mbekelwamo, muumfweni.” (Mateo 17:1-5) Ico e cintu maka maka Yehova afwaya kuli ifwe—ukumfwa ku Mwana wakwe no kukonka ica kumwenako cakwe ne fisambilisho. (Mateo 16:24) E mulandu wine umutumwa Petro alembele ati: “Kristu aculiile imwe no kumushile ca kumwenako, ukuti mukonke mu makasa yakwe.”—1 Petro 2:21.
4 Mulandu nshi tulingile ukukonkela mu makasa ya kwa Yesu? Pa mulandu wa kuti ukupitila mu kumupashanya, tulapashanya Yehova Lesa. Yesu alishibe Wishi sana, pantu ilyo ashilaisa pe sonde aikele nankwe imyaka iingi nga nshi mu muulu. (Amapinda 8:22-31; Yohane 8:23; 17:5; Abena Kolose 1:15-17) Ilyo ali pe sonde, Yesu aiminineko Wishi muli bucishinka. Alondolwele ati: “Nanda ifi fintu nge fyo Tata ansambilishe.” Na kuba, Yesu apashenye Yehova bwino icalengele no kuti asose ati: “Uwamona ine, amona na Tata.”—Yohane 8:28; 14:9.
5. Bushe Abena Kristu baba mu malango nshi, kabili ni lilali ayo malango yatendeke ukubomba?
5 Cinshi cabimbwamo mu kumfwa kuli Yesu no kumupashanya? Bushe cilepilibula ukukonka ifunde? Paulo alembele ati: “Nshili mwina Malango ne mwine.” Pano alelosha ku “cipingo ca kale,” icali e cipingo ca Malango icacitilwe kuli Israele. Paulo alandile ukuti ali “mu malango ya kwa Kristu.” (1 Abena Korinti 9:20, 21; 2 Abena Korinti 3:14) Lintu icipingo ca kale ica Malango capwile, “icipingo cipya” catendeke ukubomba pamo na “malango ya kwa Kristu” ya ciko ayo ababomfi ba kwa Yehova bonse ilelo bafwile ukumfwila.—Luka 22:20; Abena Galatia 6:2, NW; AbaHebere 8:7-13.
6. “Amalango ya kwa Kristu” kuti yalondololwa shani, kabili kuti twayomfwila shani?
6 Yehova tatantike “amalango ya kwa Kristu” mu fipope ifyalekanalekana, nga fintu acitile mu cipingo ca kale ica Malango. Amalango ayapya ku bakonshi ba kwa Kristu tayabimbamo umutande wa fipope ifyashika. Nangu cibe fyo, mu Cebo cakwe, Yehova alibakilila amalyashi yane ayalondolola ubumi bwa Mwana wakwe ne fisambilisho fyakwe. Ukulundapo, Lesa apuutilemo abakonshi ba kubalilapo aba kwa Yesu ukulemba amakambisho ya myendele, imilandu ya cilonganino, imikalile ya lupwa, ne milandu imbi. (1 Abena Korinti 6:18; 14:26-35; Abena Efese 5:21-33; AbaHebere 10:24, 25) Lintu twakonka ica kumwenako ca kwa Yesu Kristu ne fisambilisho fyakwe no kumfwila ukufunda kwa bakalemba ba Baibolo abapuutwamo aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, ninshi tuleumfwila “amalango ya kwa Kristu.” Ici e cintu Yehova afwaya ku babomfi bakwe ilelo.
Ubucindami bwa Kutemwa
7. Yesu akomailepo shani pa bucindami bwa malango yakwe ilyo asefeshe pamo na batumwa bakwe ica Kucilila ca kulekelesha?
7 Nangu cingati ukutemwa kwalicindeme mu Malango, mu malango ya kwa Kristu kwalicindamisha. Yesu akomaile pali ici cishinka lintu akumene na batumwa bakwe ku kusefya ica Kucilila mu 33 C.E. Pa kusupawila ifyacitike pali ubo bushiku, umutumwa Yohane alangilile ifyo Yesu alandile pa kutemwa imiku 28 mu mashiwi yakwe aya kufuma ku mutima. Ici calengele abatumwa bakwe ukumfwikisha ubucindami, nelyo ubupilibulo bwa malango yakwe. E ico, Yohane atendeke ukushimika ifyacitike pali ubo bushiku bwacindama ukupitila mu kusoso kuti: “Ilyo taulaisa umutebeto wa ca kucilila, Yesu aishibe ukuti yaise nshita yakwe iya kuti afume pano isonde no kuya kuli Wishi. Pa kutemwa abakwe abali pano isonde, abatemenwe na ku mpela.”—Yohane 13:1.
8. (a) Cinshi calangilile ukuti ilingi line abatumwa balekansana pali fimo? (b) Yesu asambilishe shani abatumwa bakwe ukuicefya?
8 Yesu alitemenwe abatumwa bakwe, kabili nangu ca kuti alyeseshe ukubafwa ukuti baleke ukufwaisha ulupaka no bukalamba, lelo tabalekele iyo. Imyeshi imo ilyo bashilafika mu Yerusalemu, ‘bali ne fikansa abati, umukalamba nani?’ Kabili ilyo bashilaisa mu musumba ku ca Kucilila, balikansene pa walingile ukubo mukalamba. (Marko 9:33-37; 10:35-45) Icacitike ilyo fye abatumwa baingile mu muputule wa pa muulu ku kusefya ica Kucilila ca kulekelesha cilangililo kuti ilingi line balekwata ubu bwafya. Pali iyo nshita takwali uwafwaile ukucita umwata wa cileela uwa kusamba amakasa ya banankwe. Pa kubasambilisha ukuicefya, Yesu umwine abasambile amakasa.—Yohane 13:2-15; 1 Timote 5:9, 10.
9. Yesu akalulwile shani ubwafya ubwacitike pa numa ya ca Kucilila ca kulekelesha?
9 Te mulandu ne sambililo abasambilishe, moneni ifyacitike na kabili pa numa ya ca Kucilila na lintu Yesu atendeke Icibukisho ca mfwa yakwe iyapalamine. Mwi Landwe lyakwe, Luka ashimiko kuti: “Kwaimine ne fikansa muli bene ifya kuti nani pali bene uwalingwo kubo mukalamba.” Yesu tafulilwe no kukalipila abatumwa bakwe, lelo abafundile mu cikuuku ukuti tabalekabila ukupala bakateka ba pe sonde abafwaisho lupaka. (Luka 22:24-27) Lyene abebele icingetwa ishintililo lya malango ya kwa Kristu, ati: “Ifunde lipya ndemupeela, lya kuti muletemwana: ifyo namutemenwe, na imwe mutemwane.”—Yohane 13:34.
10. Lifunde nshi Yesu apeele abasambi bakwe, kabili cinshi cabimbilwemo?
10 Icungulo cilya cine Yesu alibalondolwelele ifyo ukutemwa ukwapala ukwa kwa Kristu kwaba. Atile: “Ili e funde lyandi, ilya kuti mutemwane, ifyo natemwa imwe. Takuli untu akwato kutemwa ukwacila pali uku, ukwa kuti umuntu apoosele ababiye umweo wakwe.” (Yohane 15:12, 13) Bushe Yesu apilibwile ukuti abakonshi bakwe balingile ukuba abaitemenwa ukufwila abasumina banabo nga cakabilwa? Kwena e fyo Yohane uwali nsangwapo aumfwikishe aya mashiwi, pantu aishilelemba ukuti: “Muli ici e mo twaishibilo kutemwa, ica kuti Wene [Yesu Kristu] atutuuliile umweo wakwe; kabili ifwe tufwile ukutuulila aba bwananyina imyeo yesu.”—1 Yohane 3:16.
11. (a) Kuti twafikilisha shani amalango ya kwa Kristu? (b) Ca kumwenako nshi Yesu apayenye?
11 E co kanshi, te mu kusambilisha fye pa lwa wene tufikilisha amalango ya kwa Kristu. Tufwile no kupashanya Yesu mu mikalile yesu ne myendele. Ca cine ukuti Yesu alebomfya amashiwi ayasuma mu malyashi yakwe. Nalyo line, alesambilisha ukupitila ku ca kumwenako. Nangu ca kuti Yesu ali cibumbwa ca maka ica mupashi mu muulu, aliikatishe ishuko lya kubombo mulimo wa kwa Wishi pe sonde no kutulangilila ifyo tulingile ukwikala. Ali uwaicefya, uwa cikuuku, kabili uulangulukilako, uwaleafwilisha abafininwa kabili abanyanyantilwa. (Mateo 11:28-30; 20:28; Abena Filipi 2:5-8; 1 Yohane 3:8) Kabili Yesu acincishe abakonshi bakwe ukutemwana, nga fintu abatemenwe.
12. Mulandu nshi twingatila amalango ya kwa Kristu yalikatamika ukutemwa Yehova?
12 Bushe ifunde ilikulu mu Malango ilya kutemwa Yehova lyacindama shani mu malango ya kwa Kristu? (Mateo 22:37, 38; Abena Galatia 6:2) Bushe lyalicepako? Iyo! Ukutemwa Yehova no kutemwa Abena Kristu banensu kwalikuminkana. Umuntu te kuti atemwe Yehova nga tatemwa munyina, pantu umutumwa Yohane alandile ati: “Ngo muntu atila, Natemwa Lesa, kabili apata munyina, ninshi wa bufi; pantu uushatemwa munyina uo amona, te kuti atemwe Lesa uo ashamona.”—1 Yohane 4:20; linganyeniko 1 Yohane 3:17, 18.
13. Cinshi cafuminemo lintu abasambi baumfwilile ifunde lipya ilya kwa Yesu?
13 Lintu Yesu apeele abasambi bakwe ifunde lipya ilya kutemwana nga fintu abatemenwe, alondolwele icingafumamo muli ici. Atile: “Muli ici e mo bonse bakeshibilo kuti muli basambi bandi, nga mwaba no kutemwana.” (Yohane 13:35) Tertullian, uwaikeleko imyaka ukucila pali 100 pa numa ya mfwa ya kwa Yesu, alondolwele icafuminemo mu kutemwa kwa bumunyina ukwa Bena Kristu aba kubalilapo. Tertullian ayambwile ifyo abashali Bena Kristu balandile pa lwa bakonshi ba kwa Kristu ati: ‘Moneni ifyo batemwana na fintu baba abaiteyanya ukufwila abanabo.’ Kuti twaipusha atuti, ‘Bushe na ine e fyo natemwa Abena Kristu banandi ukushininkisho kuti ndi musambi wa kwa Yesu?’
Ifyo Tushininkisha Ukutemwa Abanensu
14, 15. Cinshi cingalenga ukuti citwafye ukumfwila amalango ya kwa Kristu, lelo cinshi cingatwafwa ukumfwila?
14 Ababomfi ba kwa Yehova bakabila ukulangisha ukutemwa ukwapala ukwa kwa Kristu. Lelo bushe cilamwafya ukutemwa Abena Kristu banenu abalangisha imibele ya bukaitemwe? Kwena, nga fintu tumwene, abatumwa na bo balekansana no kufwaya ukuba aba bukaitemwe. (Mateo 20:20-24) Abena Galatia na bo balekansana. Ilyo abebele ukuti ukutemwa abanensu kufikilisha Amalango, Paulo abasokele ati: “Lelo, nga mulasumana no kufunsana, cenjeleni epali mwaonana.” Ilyo alondolwele ifyo imilimo ya bumubili yapusana ne fisabo fya mupashi wa kwa Lesa, na kabili Paulo akonkomeshe ati: “Twiba na matutumuko, twikalifyanya, twikwatilana akalumwa.” Lyene umutumwa acincishe ati: “Musendelane ifisendo, kabili e fyo mufishepo amalango ya kwa Kristu.”—Abena Galatia 5:14—6:2.
15 Yehova nga atweba ukumfwila amalango ya kwa Kristu, bushe ninshi alefwaya tulecita ifyo tushingakumamo? Nangu cingati calyafya ukulanga icikuuku kuli abo batusalwile no kutukalifya umutima, tufwile ukuba ‘abapashanya Lesa, nga bana abatemwikwa, kabili abendela mu kutemwa.’ (Abena Efese 5:1, 2) Tulekabila ukutwalilila ukumona ica kumwenako ca kwa Lesa, ‘uusokololo kututemwa kwakwe kwine, pa kuti ilyo twali tucili ababembu Kristu alitufwilile.’ (Abena Roma 5:8) Ukupitila mu kuitendekelako ukwafwa bambi, ukusanshako abatubifishe, kuti twaikushiwa pa kwishibo kuti tulapashanya Lesa no kumfwila amalango ya kwa Kristu.
16. Kuti twashininkisha shani ukuti twalitemwa Lesa na Kristu?
16 Tulingile ukwibukisho kuti tushininkisha ukutemwa kwesu ku fyo tucita, te ku fintu fye tusosa. Nangu fye ni Yesu inshita imo calimwafishe ukupokelela ulubali lumo ulwa kufwaya kwa kwa Lesa pa mulandu wa fyonse ifyabimbilwemo. Apepele ati: “Tata, nga mwafwaya, fumyeni pali ine ulukombo ulu.” Lelo mu kwangufyanya alundilepo ati: “Lelo, te kufwaya kwandi, kano kwenu, e ko kucitwe.” (Luka 22:42) Te mulandu na macushi yonse ayo Yesu apitilemo, alicitile ukufwaya kwa kwa Lesa. (AbaHebere 5:7, 8) Icumfwila cishininkisha ukutemwa kwesu kabili cilangililo kuti tumona inshila ya kwa Lesa ukuba iyawamisha. Baibolo itila: “Uku e kutemwa Lesa, ukuti tunakile amafunde yakwe.” (1 Yohane 5:3) Kabili Yesu aebele abatumwa bakwe ati: “Nga mwantemwa kuti mwabaka amafunde yandi.”—Yohane 14:15.
17. Lifunde nshi ilyaibela Yesu apeele abakonshi bakwe, kabili twaishiba shani ukuti na ifwe ilelo tulingile ukumfwila lyene?
17 Ukulunda pa kukambisha abakonshi bakwe ukutemwana, lifunde nshi ilyaibela Kristu abapeele? Abakambishe ukubomba umulimo wa kushimikila uo abasambilishe. Petro atile: “Atukonkomeshe ukubila ku Bantu, no kushimikisha.” (Imilimo 10:42) Yesu mu kulungatika akambishe ati: “E ico kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, mulebabatishisha mwi shina lya kwa Tata ne lya Mwana ne lya Mupashi wa mushilo: mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.” (Mateo 28:19, 20; Imilimo 1:8) Yesu asokolwele ukuti abakonshi bakwe bali no kulaumfwila aya makambisho ne lelo mu “nshita ya ku mpela,” pantu atile: “Imbila nsuma iyi ya bufumu ikabilwa ku fyalo fyonse ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo impela ikesa.” (Daniele 12:4; Mateo 24:14) Kwena, ni Lesa e ufwaya tuleshimikila. Lelo, bamo kuti batila tatwingakumamo ukubombo yu mulimo uyo Lesa afwaya kuli ifwe. Lelo bushe ico ca cine?
Umulandu Cimoneka Ukwafya
18. Cinshi tulingile ukwibukisha lintu twacula pa mulandu wa kucita ico Yehova afwaya?
18 Nga fintu tumwene, ukufuma ku kale Yehova afwaya abantu balekonka amafunde yakwe ayalekanalekana. Kabili ifyo alefwaya kuli bene e lyo na mesho balepitamo fyali ifyalekanalekana. Umwana wa kwa Lesa uwatemwikwa apitile mu mesho ayayafya sana, kabili asukile aipaiwa mu nshila ya bunkalwe pa mulandu wa kucita ico Lesa alefwaya. Lelo lintu twacula pa mulandu wa kucita ico Yehova afwaya, tulingile ukwibukisho kuti te utuletela amesho. (Yohane 15:18-20; Yakobo 1:13-15) Ilyo Satana apondweke aletele ulubembu, ukucula, ne mfwa, kabili e waleteleko imibele iilenga ciletwafya ukucita ico Yehova afwaya ku babomfi bakwe.—Yobo 1:6-19; 2:1-8.
19. Mulandu nshi cabela lishuko ukucita ico Lesa afwaya kuli ifwe ukupitila mu Mwana wakwe?
19 Ukupitila mu Mwana wakwe, Yehova alitungulula ababomfi Bakwe muli ino nshita ya mpela ukubilisha mwi sonde lyonse ukuti ukuteka kwa Bufumu e kukapwisha amacushi yonse aya bantunse. Ubu buteko bwa kwa Lesa bukafumyapo amafya yonse pe sonde, bukafumyapo inkondo, bumpulamafunde, ubupiina, ubukote, ukulwala, ne mfwa. Na kabili ubu Bufumu bukaletako paradise wa pe sonde uwa bukata, umo na bafwa bakabuushiwa. (Mateo 6:9, 10; Luka 23:43; Imilimo 24:15; Ukusokolola 21:3, 4) Mwandi lishuko ukubilisha imbila nsuma iya fintu fisuma ifya musango yo! Cine cine, ifyo Yehova afwaya tulecita tafyayafya. Tulakumanya ukukaanya, lelo Satana Kaseebanya ne calo cakwe e uletako aya mafya.
20. Kuti twacimfya shani amafya Kaseebanya aletako?
20 Bushe kuti twacimfya shani amafya Satana aletako? Ukupitila mu kwibukisha aya mashiwi ayatila: “We mwana wandi, ube uwa mano, ulenge umutima wandi ukusamwa, ukuti njasuke ku ulenseebanya.” (Amapinda 27:11) Yesu alengele Yehova ukwasuka ku museebanya wa kwa Satana ukupitila mu kusha umutelelwe wa bumi bwa ku muulu no kwisa pe sonde ku kucita ukufwaya kwa kwa Wishi. (Esaya 53:12; AbaHebere 10:7) Ilyo ali umuntunse, Yesu ashipikishe amesho yonse ayamuponene, ukubikako ne mfwa pa cimuti ca kucushiwilwapo. Nga twamukonka nge ca Kumwenako cesu, ne fwe bene kuti twashipikisha amacushi no kucita ico Yehova afwaya kuli ifwe.—AbaHebere 12:1-3.
21. Mumona shani pa lwenu ukutemwa uko Yehova no Mwana wakwe balangishe?
21 Mwandi Lesa no Mwana wakwe balitutemwa! Pa mulandu we lambo lya kwa Yesu, abantunse aba cumfwila balikwate subilo lya kwikala kuli pe na pe mu Paradise. E co twisuminisha icili conse ukufimbilikisha isubilo lyesu. Lelo, shi natwangweko ku fyo Yesu atupayanishishe, nga fintu Paulo, asosele ati: ‘Umwana wa kwa Lesa, alintemenwe no kuipeela pa mulandu wa ine.’ (Abena Galatia 2:20) Kabili ukufuma ku mutima shi natutashe Yehova Lesa wa kutemwa, uushifwaya tulecita ifyo tushingakumamo.
Kuti Mwayasuka Shani?
◻ Cinshi ico Yehova afwaya kuli ifwe ilelo?
◻ Icungulo ca kulekelesha na batumwa bakwe, Kristu akomailepo shani pa bucindami bwa kutemwa?
◻ Kuti twashininkisha shani ukuti twalitemwa Lesa?
◻ Mulandu nshi cabela lishuko ukucita ico Yehova afwaya kuli ifwe?
[Icikope pe bula 23]
Lisambililo nshi Yesu asambilishe lintu asambile amakasa ya batumwa bakwe?
[Icikope pe bula 25]
Te mulandu no kukaanya, ukushimikila imbila nsuma lishuko ilitupeela ubuseko