Mwiminine Abapwililila Kabili Abashininkisha
‘Moneni! Ibumba Likalamba!’
CALI cipusho ico ababomfi ba kwa Yehova bafililwe ukwasuka pa myaka iingi. Balibombesha pa myaka iingi pa kufwaya ukwasuka ici cipusho ukubomfya Amalembo. Balilanshenye sana pali ici cipusho. Lelo icasuko ca mu Baibolo casukile casangwa, kabili casansamwishe abantu abalongene pa kulongana kukalamba mu Washington, D.C., mu 1935.
Icalengele ukuti kube ukulanshanya cali cipusho ca kuti: Bushe “cinkupiti mukalamba” (King James Version), nelyo “ibumba likalamba” (New World Translation), ilyalandwapo pa Ukusokolola 7:9 ni bani? Bushe ili bumba lya basumina lyali no kwikala ku muulu?
Icipusho Icali ca pa Myaka Iingi
Ukufuma ku nshiku sha mutumwa Yohane ukufika na mu nshiku shesu, Abena Kristu balifililwe ukwishiba “cinkupiti mukalamba.” Abasambi ba Baibolo balemona ibumba likalamba nge bumba lya bubili ilya ku muulu, ibumba ilyaishibe icine ca mu Baibolo lelo ilishalebombako sana mu kushimikila pali cene.
Lelo, kwali bamo abalebishanya na Bena Kristu basubwa abali abapimpa sana mu mulimo wa kushimikila. Tabalefwaya ukuya ku muulu. Cine cine, isubilo lyabo lyalingene ne lyashi lya cintubwingi ilyaleti “Amamilioni Abali aba Mweo Nomba Tabakatale Abafwa,” ilyalelandwa na bantu ba kwa Yehova ukutendeka mu 1918 ukufika mu 1922. Abantu ba musango yo bali no kupaalwa no bumi bwa muyayaya pe sonde.
The Watch Tower iya October 15, 1923, yalandile pa mulumbe wa kwa Yesu uwa mpaanga ne mbushi no kutila: “Impaanga shimininako abantu ba mu nko shonse, abashafyalwa ku mupashi lelo abafwaya ukucita icalungama, abasumina Yesu Kristu mu mintontonkanya nga Shikulu kabili abafwaya no kwenekela inshita yawamisha ilyo akalateka.”—Mateo 25:31-46.
Ulubuuto Lwabalikisha
Mu 1931, icitabo ca Vindication, Book One, calandile pali Esekiele icipandwa 9 no kwishibisha abashililwe akashilwa pa mpumi pa kuti bekonaulwa ilyo icalo cikonaulwa ukuti e mpaanga isho Yesu alandilepo mu mulumbe wakwe. Icitabo ca Vindication, Book Three (icasabankanishiwe mu 1932), calondolwele imibele isuma iya mwaume ushali mwina Israele uwaleitwa Yehonadabu, uwaninine mwi celeta lya Mfumu yasontwa iya mu Israele Yehu no kuya nankwe ku kumona ukupimpa kwa kwa Yehu mu kupingula bakapepa babufi. (2 Ishamfumu 10:15-28) Ici citabo catile: “Yehonadabu aleimininako ibumba lya bantu pe sonde [abo] bashaleumfwana no kuteyanya kwa kwa Satana, abatemenwe ubulungami, kabili e bo Shikulu akapususha pa Armagedone, ukubacingilila muli bulya bucushi, no kubapeela umweo wa muyayaya pe sonde. Aba e bapanga ibumba lya ‘mpaanga’.”
Mu 1934, The Watchtower yalondolwele bwino ukuti Abena Kristu ababa ne subilo lya kwikala pe sonde bafwile ukuipeela kuli Yehova no kubatishiwa. Ulubuuto pa lwe bumba lya pe sonde lwalibalikishe icine cine!—Amapinda 4:18.
Ulubuuto Lwawamisha Ulwa Kumfwikisha
Ukumfwikisha kwa Ukusokolola 7:9-17 kwali no kubalika mu lubuuto lwawamisha. (Amalumbo 97:11) The Watchtower yalandile pe subilo lya kuti ukulongana ukwali no kubako ukutendeka pa May 30 ukufika ku June 3, 1935, mu Washington, D.C., U.S.A., kwali no kuba “ukwa kusansamusha kabili ukwa kunonsha icine cine” kuli balya abaleimininwako na Yehonadabu. Kabili e fyo caishileba!
Mu lyashi lyacincimuka ilyalelanda pali “Cinkupiti Mukalamba,” ilyalandilwe ku balongene abali 20,000, ba J. F. Rutherford balandile pa bushininkisho bwa mu Malembo ubwa kuti “impaanga shimbi” isha pali lelo bamo bene ne “bumba likalamba” ilya pa Ukusokolola 7:9. (Yohane 10:16) Ilyo bafikile pa kalume ke lyashi lyakwe, bakalanda batile: “Abakwate subilo lya kwikala ku ciyayaya pe sonde kuti baimininako.” Ilyo abengi mwi bumba baiminine, ba Rutherford batile: “Moneni! Cinkupiti mukalamba!” Kwalitalele, lyene pa numa kwali ukupunda kwa nsansa. Pa bushiku bwakonkelepo, Inte sha kwa Yehova ishipya 840 shalibatishiwe, kabili abengi baletila ba mwi bumba likalamba.
Impendwa ya Kupapusha
Ilyo 1935 ishilafika, abengi abayankwile ku fyebo fyaba muli Baibolo no kupimpa mu kushimikila imbila nsuma balefwaisha ukwikala ku ciyayaya mu Paradise wa pe sonde. Tabalefwaya ukuya ku muulu, pantu Lesa tabapeele isubilo lya kwikala ku muulu. Ukuishibisha abene nga ba mwi bumba likalamba ilya mpaanga shimbi kwalangile ukuti ilyo umwaka wa 1935 wafikile ukwitwa kwa Bena Kristu basubwa ba 144,000 kwalipwile.—Ukusokolola 7:4.
Ilyo Inkondo ya Calo iya Cibili yatendeke, Satana Kaseebanya alibombeshe sana ukucilikila ukulonganya kwa balya abali no kupange bumba likalamba. Umulimo wa kushimikila pa Bufumu walibindilwe mu fyalo ifingi. Muli shilya nshiku shayafya, kabili ilyo kwashele fye inshiku ishinono ukuti bafwe mu January 1942, ba J. F. Rutherford batile: “Cilemoneka kwati ‘cinkupiti mukalamba’ takabe uwakulisha.”
Lelo pa mulandu we paalo lya kwa Lesa, ifintu tafyacitika nge fyo bamwene. Apo ‘baiminine abapwililila kabili abashininkisha,’ abasubwa ne fibusa fyabo, impaanga shimbi, balabomba umulimo bapeelwa uwa kulenga abasambi. (Abena Kolose 4:12, NW; Mateo 24:14; 28:19, 20) Ilyo cali mu 1946 impendwa ya Nte sha kwa Yehova ishaleshimikila mu calo conse yali 176,456—abengi pali aba bali ba mwi bumba likalamba. Mu 2000, ukucila pa Nte 6,000,000 muli bucishinka shalebombela Yehova mu fyalo 235—ibumba likalamba icine cine! Kabili impendwa iletwalilila ukukulilako.