ICIPANDE CA KUSAMBILILAMO 36
ULWIMBO 103 Bakacema Baba fya Bupe ku Bantu
‘Iteni Baeluda’
“Ete baeluda ba mu cilonganino.”—YAKO. 5:14.
IFYO TWALASAMBILILAPO
Twalasambilila pa co mulingile ukwebela baeluda ukuti bamwafwe ilyo mulekabila ubwafwilisho.
1. Bushe Yehova aalanga shani ukuti alitemwa impaanga shakwe?
YEHOVA alitemwa sana impaanga shakwe. Ishi mpaanga ashishitile mu mulopa wa Mwana wakwe, kabili alipeela baeluda umulimo wa kushisakamana. (Imil. 20:28) Lesa afwaya baeluda baleba ne cikuuku ilyo balesakamana impaanga shakwe. Apo Kristu alatungulula baeluda, balakoselesha aba bwananyina kabili balabacingilila ku fingalenga bucibusa bwabo na Yehova bwapwa.—Esa. 32:1, 2.
2. Ni bani abo Yehova abikako sana amano? (Esekiele 34:15, 16)
2 Yehova alasakamana sana impaanga shakwe, lelo abika sana amano ku mpaanga ishilecula. Yehova alabomfya baeluda pa kwafwa abantu bakwe aba kuti balicita imembu. (Belengeni Esekiele 34:15, 16.) Nomba nga twacita ulubembu, afwaya tulepepa kuli ena, kabili afwaya tule-eba “bakacema na bakasambilisha” ba mu cilonganino ukuti batwafwe.—Efes. 4:11, 12.
3. Bushe ifwe bonse kuti twanonkelamo shani nga twaishiba umulimo baeluda babomba?
3 Muli cino cipande, twalasambilila pa fyo Yehova abomfya baeluda pa kwafwa abantu bakwe aba kuti bucibusa bwabo na ena nabubwelela panshi. Twala-asuka aya mepusho: Ni lilali tulingile ukweba baeluda ukuti batwafwe? Mulandu nshi tulingile ukwebela baeluda ukuti batwafwe? Kabili bushe baeluda batwafwa shani? Nangu ca kuti nalimo pali ino nshita bucibusa bwesu na Yehova bucili ubwakosa sana, kabili tatulekabila ukuti baeluda batwafwe, ifyasuko fya aya mepusho fyalalenga tuletasha sana pali ifi Yehova abikako baeluda pa kuti baletwafwa. Kabili fyalalenga twishibe ifyo twingacita nga ca kuti bushiku bumo twakwata ubwafya.
NI LILALI TULINGILE ‘UKWITA BAELUDA’?
4. Mulandu nshi twingalandila ukuti pali Yakobo 5:14-16, 19, 20, Yakobo alelanda pa muntu uwa kuti bucibusa bwakwe na Yehova tabuli bwino? (Moneni ne fikope.)
4 Umusambi Yakobo alilondolwele ifyo Yehova abomfya baeluda pa kutwafwa. Alembele ati: “Bushe umo pali imwe nalwala? Ete baeluda ba mu cilonganino.” (Belengeni Yakobo 5:14-16, 19, 20.) Aya mashiwi Yakobo alembele yalangilila ukuti alelanda pa muntu uwa kuti bucibusa bwakwe na Yehova tabuli bwino. Ku ca kumwenako, Yakobo alembele ukuti uulwele alingile ukwita baeluda ba mu cilonganino, tatile afwile ukwita badokota iyo. Na kabili Yakobo alondolwele ukuti uulwele akapola nga ca kuti Yehova amwelela. Ifyo uubembwike afwile ukucita pa kuti bucibusa bwakwe na Yehova bube bwino, fyalipalana ne fyo umuntu uulwele afwile ukucita pa kuti apole. Nga natulwala tulaya kuli badokota, twabalondolwela ifyo tuleumfwa kabili tulakonka ne fyo batweba. Ifi fine e fyo tufwile ukucita nga ca kuti bucibusa bwesu na Yehova tabuli bwino. Tufwile ukuyaeba baeluda, tufwile ukubalondolwela ubwafya tukwete kabili tufwile ukukonka na mano ayo batupanda ayaba mu Cebo ca kwa Lesa.
Nga natulwala tuya mu kumona badokota, e lyo bucibusa bwesu na Yehova nga tabuli bwino tufwile ukuyaeba baeluda (Moneni paragrafu 4)
5. Kuti twaishiba shani nga ca kuti bucibusa bwesu na Yehova nabubwelela panshi?
5 Muli Yakobo icipandwa 5, Yakobo aletukoselesha ukuti nga twamona ukuti bucibusa bwesu na Yehova bwatampa ukubwelela panshi, tufwile ukuyaeba baeluda. Nomba kuti cawama sana twayaeba baeluda ilyo bucibusa bwesu na Yehova bushilapwa. Tatulingile ukulaibepa. Baibo ilatusoka ukuti nga tatucenjele, kuti twalamona kwati bucibusa bwesu na Yehova bucili ubwakosa, kanshi iyo. (Yako. 1:22) Ifi fine e fyo Abena Kristu bamo aba mu Sarde baleimona. Lelo Yesu abebele ukuti ifyo balecita tafyalesekesha Yehova. (Ukus. 3:1, 2) Cimo ico twingacita pa kuti twishibe nga ca kuti bucibusa bwesu na Yehova bucili ubwakosa, kulinganya ifyo twacincila pali ino nshita ku fyo twali abacincila kale. (Ukus. 2:4, 5) Kuti twayipusha atuti: ‘Bushe na pali ino ine nshita nalitemwa ukubelenga Baibo no kutontonkanya sana pa fyo ndebelenga nga fintu nalecita kale? Bushe ndalongana lyonse? Bushe ndapekanya ifyo tuya mu kusambilila ilyo tulelongana? Bushe ncili uwacincila mu kubila imbila nsuma? Bushe mpoosa inshita iikalamba mu kucita ifintu ifya kuisekesha fye? Bushe pali ino nshita ntontonkanya sana pa kupanga indalama?’ Nga ca kuti pali ifi twalandapo pali fimo ifyo mucita, ninshi nalimo bucibusa bwenu na Yehova nabubwelela panshi kabili nga tamucitilepo nangu cimo no kupwa kuti bwapwa. Nga ca kuti te kuti tukoshe bucibusa bwesu na Yehova pa lwesu, nelyo nga ca kuti twalicita kale fimo ifyakalifya Yehova, ninshi tufwile ukweba baeluda ukuti batwafwe.
6. Finshi umuntu uwa kuti nacita ulubembu ulukalamba afwile ukucita?
6 Kwena nga ca kuti umuntu nacita ulubembu ulukalamba ulwingalenga bamufumya na mu cilonganino, afwile ukuyaeba baeluda. (1 Kor. 5:11-13) Uucitile ulubembu ulukalamba afwile ukuyaeba baeluda ukuti bamwafwe pa kuti abe cibusa wa kwa Yehova na kabili. Pa kuti Yehova atubelele uluse pa mulandu wa cilubula ca Mwana wakwe, tufwile ukulacita ‘ifilanga ukuti natulapila.’ (Imil. 26:20) Pa filanga ukuti natulapila, paba no kweba baeluda nga ca kuti natucita ulubembu ulukalamba.
7. Ni bani bambi abafwile ukweba baeluda ukuti babafwe?
7 Bambi abo baeluda bafwa, ba bwananyina aba kuti balinaka. (Imil. 20:35) Ku ca kumwenako, nalimo kuti mwalaumfwa ukuti nacimukosela sana ukulwisha ulunkumbwa lwa kucita ifyabipa. Nalimo kuti camukosela sana ukulwisha ulunkumbwa nga ca kuti ilyo mushilaba Abena Kristu mwalebomfya imiti iyo babinda, mwaletamba ifye shiku nelyo mwalecita ubulalelale. Mwilamona kwati mufwile ukulwisha ulu lunkumbwa mweka. Kuti mwaebako eluda uo mulemona ukutila kuti akutika. Akamwebako ifyo mufwile ukucita pa kuti mutwalilile ukulwisha ulo lunkumbwa kabili akamwebako ukuti Yehova akatemwa nga ca kuti mwatwalilila ukulwisha aya matunko. (Luk. Mil. 4:12) Nalimo mulomfwa ububi pa mulandu wa kuti mwalitwalilila ukukwata ulunkumbwa. Nomba baeluda bakamwibukishako ukuti Yehova natemwa ifi mubebele ukuti bamwafwe. Bakamwibukishako no kuti ifi mubebele ukuti bamwafwe, ninshi tamwaicetekela kabili ninshi mufwaya ukulasekesha Yehova.—1 Kor. 10:12.
8. Bushe tufwile ukweba baeluda ifilubo fyonse ifyo twacita? Londololeni.
8 Bushe tufwile ukweba baeluda ifilubo fyonse ifyo twacita? Awe. Ku ca kumwenako, nalimo kuti mwaeba uwa bwananyina ifingamukalifya nelyo kuti mwamufulilwa. Nga caba ifi, mu cifulo ca kuyaeba baeluda, kuti cawama mwakonka ifyo Yesu atufundile. Kuti cawama mwayalanda no yo uwa bwananyina uo mukalifye no kulomba ubwelelo. (Mat. 5:23, 24) Kuti mwafwailapo ifyebo mu mpapulo shesu pa fyo twingaba abafuuka, abatekanya kabili abailama. Kwena nga mucili mulemona ukuti te kuti mupwishe ubu bwafya mwe bene, kuti mwaebako baeluda pa kuti bamwafwe. Muli kalata umutumwa Paulo alembeele abena Filipi, aebele uwa bwananyina umo ukuti afwilishe Yuodia na Suntuki pa kuti batampe ukumfwana. Ifi fine e fyo na eluda umo uwa mu cilonganino cenu engamwafwa pa kuti mutendeke ukumfwana.—Fil. 4:2, 3.
MULANDU NSHI TUFWILE UKWITILA BAELUDA?
9. Mulandu nshi tushifwile ukumfwila insoni sha kweba baeluda ukuti batwafwe nga twacita ulubembu? (Amapinda 28:13)
9 Tulingile ukukwata icitetekelo kabili tufwile ukuba abashipa pa kuti twebe baeluda ukuti batwafwe nga ca kuti natucita ulubembu ulukalamba, nangu nga tulemona ukuti te kuti tutwalilile ukulwisha ulunkumbwa. Tatufwile ukumfwa insoni sha kweba baeluda ukuti batwafwe. Mulandu nshi? Mulandu wa kuti Yehova alibikako baeluda aba kutwafwa pa kuti bucibusa bwesu na ena butwalilile ukuba ubwakosa. Kanshi nga twaeba baeluda ukuti batwafwe, ninshi tulelanga ukuti twalimucetekela kabili tulamumfwila. Na kabili ninshi tulelanga ukuti e wingatwafwa pa kuti tutwalilile ukucita ifisuma. (Amalu. 94:18) Na kabili nga twacita ulubembu, Lesa kuti atubelela uluse nga ca kuti twaeba baeluda ulubembu tucitile kabili nga ca kuti twaleka ukucita ifyabipa.—Belengeni Amapinda 28:13.
10. Finshi fingacitika nga ca kuti twafisa baeluda imembu isho tucitile?
10 Nga twalondolwela baeluda ulubembu tucitile, Yehova kuti atubelela uluse kabili kuti twaba ifibusa fyakwe na kabili. Nomba nga twabafisa, kuti twacula sana. Inshita imo, Imfumu Davidi yalifishile imembu yacitile. Ifi yacitile fyalengele ibe no bulanda sana, ileumfwa ububi sana pantu yalishibe ukuti Yehova tatemenwe ifyo yacitile. (Amalu. 32:3-5) Nga ca kuti natulwala, nangu nga ca kuti natuicena, kuti twalwalilako nelyo icilonda kuti cakulilako nga ca kuti tatwile bwangu ku cipatala. Ifi fine e fyo ciba nga twacita ulubembu ulukalamba nomba tatwebele bwangu baeluda pa kuti batwafwe, bucibusa bwesu na Yehova kuti bwapwa. Yehova tafwaya ifya musango uyu fyatucitikila, e co atwebela ukuti nga twacita ulubembu ulukalamba tufwile ukweba baeluda pa kuti batwafwe tube ifibusa fyakwe na kabili.—Esa. 1:5, 6, 18.
11. Bushe aba bwananyina kuti baculilamo shani nga ca kuti twafisa ulubembu ulukalamba?
11 Nga twafisa baeluda imembu isho tucitile, aba bwananyina kuti baculilamo. Kuti twalenga umupashi wa kwa Yehova waleka ukuba pa cilonganino, kabili ifi kuti fyalenga mu cilonganino mwaleka ukuba umutende. (Efes. 4:30) Na kabili, nga ca kuti natwishiba ukuti uwa bwananyina umo mu cilonganino nacita ulubembu ulukalamba, tufwile ukumukoselesha ukuti aye ebe baeluda.a Nga twafisa ulubembu ulo uwa bwananyina acitile, ninshi na ifwe twabembukila Yehova. (Lebi 5:1) Pa mulandu wa kuti twalitemwa Yehova, tukeba baeluda ukuti uwa bwananyina umo nacita ulubembu ulukalamba. Nga twacita ifi ninshi twacingilila bamunyinefwe na bankashi mu cilonganino, kabili ninshi twa-afwa uubembwike pa kuti abe cibusa wa kwa Yehova na kabili.
BUSHE BAELUDA BATWAFWA SHANI?
12. Finshi baeluda bacita pa kuti bafwe abanaka?
12 Baibo yeba baeluda ukuti baleafwa abanaka. (1 Tes. 5:14) Nga ca kuti mwacita ulubembu, baeluda kuti bamwipusha amepusho pa kuti beshibe ifyo muletontonkanya ne fyo muleumfwa. (Amapi. 20:5) Nalimo pa mulandu wa kuti muli ba nsoni nelyo muletiina ukuseebana pa fyo mwacitile, kuti camukosela ukweba baeluda ubwafya mukwete. Nomba kuti bamwafwa bwino nga ca kuti mwabalondolwela ubwafya mukwete. Mwilamona kwati mwalalufyanya mu fyo mwalaeba baeluda. (Yobo 6:3) Baeluda tabakangufyanye ukumupingula pa mulandu ne fyo mukabalondolwela. Lelo bakabala bakakutikishe pa kuti bakeshibe ifishinka fyonse ilyo bashilamupanda amano ya mu Baibo. (Amapi. 18:13) Baeluda balishiba ukuti palapita inshita pa kuti bafwe umuntu, kabili balishiba ukuti inshita shimo bafwile ukulanda nankwe ukucila pa muku umo.
13. Bushe baeluda batwafwa shani ukupitila mu mapepo ayo batupepelako na mano ya mu Baibo ayo batupandako? (Moneni ne fikope.)
13 Nga mwaita baeluda, tabakalenge mukomfwileko ububi pa fyo mwacitile, lelo bakamupepelako. Mukamona ukuti amapepo ayo bakamupepelako yakakwata “amaka sana.” Pa fyo baeluda bakamwafwa, pakaba no ‘kumusubila amafuta mwi shina lya kwa Yehova.’ (Yako. 5:14-16) Aya “amafuta,” cine icaba mu Cebo ca kwa Lesa. Baeluda bakamubelengela amalembo ya mu Baibo aya kumusansamusha kabili ayakalenga mukabe cibusa wa kwa Yehova na kabili. (Esa. 57:18) Ayo amalembo yakamukosha kabili yakalenga mukalefwaisha ukulacita ifyo Yehova afwaya. Baeluda nga bamwafwa, mukalaumfwa Yehova alemweba ukuti: “Iyi e nshila. E mo mwende.”—Esa. 30:21.
Baeluda balabomfya amalembo pa kusansamusha uubembwike na pa kumukoselesha (Moneni paragrafu 13-14)
14. Ukulingana ne fyo Baibo ilanda pa Abena Galatia 6:1, bushe baeluda bacita shani pa kwafwa umuntu ‘uulufyenye’? (Moneni ne fikope.)
14 Belengeni Abena Galatia 6:1. Umwina Kristu nga “alufyanya,” ninshi talecita ifyo Yehova afwaya. Umwina Kristu kuti alufyanya nga tasalile bwino ifya kucita, nelyo nga acita ulubembu ulukalamba. Apo baeluda balitemwa aba bwananyina, balaba abafuuka ilyo bale-esha “ukulungika” uulufyenye. Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula ukuti “ukulungika,” balelibomfya pa kulondolola ifyo dokota alecita pa kubika bwino ifupa ilikontweke pa kuti lipole bwino. Nga filya fine dokota uwaishiba bwino umulimo wakwe esha na maka yakwe yonse ukubika bwino ifupa pa kuti uo ifupa likontweke eumfwa ubukali sana, e fyo na baeluda bacita ilyo balelungika umuntu uubembwike. Tabafwaya aumfwa ububi sana pa fyo acitile. Baibo yeba baeluda no kuti ‘bafwile ukuba abacenjela.’ Ilyo baeluda baleafwa uwa bwananyina pa kuti alesala bwino ifya kucita, lyonse balebukisha ukuti nabo bene balalufyanya. E ico tabaimona ukuti balilungama ukucila umuntu uo baleafwa lelo balaba abaicefya kabili balalangulukilako uwa bwananyina uo baleafwa.—1 Pet. 3:8.
15. Finshi tufwile ukucita nga natukwata ubwafya?
15 Kuti twacetekela baeluda pantu Yehova alibasambilisha ifya kusunga inkaama. Alibasambilisha no kuti fyonse ifyo batufunda fifwile ukulafuma mu Baibo, te mu mitwe yabo. Na kabili alibasambilisha ukuti bafwile ukutwalilila ukulatwafwa pa kuti tuleshipikisha amafya. (Amapi. 11:13; Gal. 6:2) Baeluda bakwata imibele iyapusanapusana, kabili bamo balibomba bueluda pa myaka iingi ukucila bambi. Na lyo line, nga natukwata ubwafya, kuti twalondolwelako eluda uuli onse. Nomba tatufwile ukulaeba baeluda abalekanalekana ukuti batupandeko amano pantu fye tulefwaya kube eluda uwalatweba ukuti tucite ifyo tulefwaya. Nga tulecita ifi, kuti twaba nga bantu abafwaya “ukubeba ifyo abene balefwaya ukumfwa,” mu cifulo ca kubika amano kwi “sambilisho ilituntulu” ilyaba mu Cebo ca kwa Lesa. (2 Tim. 4:3) Nga twaebako eluda ubwafya tukwete, nalimo kuti atwipusha nga ca kuti twalyebako baeluda bambi, kuti atwipushako na pa fyo batwebele. Kabili pa mulandu wa kuti uyu eluda alifuuka, nalimo kuti aipushako eluda munankwe pa kuti amupandeko amano.—Amapi. 13:10.
NIFWE TUFWILE UKUISALILAPO
16. Finshi tufwile ukulacita?
16 Nangu ca kuti baeluda balatupandako amano kabili balatwafwa nga natukwata ubwafya, fwe bene nifwe tufwile ukuisalilapo ifya kucita. Mu fyo tucita na mu fyo tulanda tufwile ukulalanga ukuti twalitemwa Yehova kabili tufwaya ukulamusekesha. Yehova nga atwafwa kuti twalasalapo bwino ifya kucita ifingalenga twatwalilila ukuba aba cishinka kuli ena. (Rom. 14:12) E ico baeluda tabakatusalile ifya kucita, lelo bakatweba fye ifyo Baibo ilanda e lyo fwe bene tukaisalile ifya kucita. Nga twakonka amano ya mu Baibo ayo batupanda, kuti twaishiba ifya “kulekanya icalungama ne calubana,” kabili kuti twalasala bwino ifya kucita.—Heb. 5:14.
17. Finshi Yehova afwaya tulecita?
17 Tulatasha sana pa fyo Yehova atusakamana bwino nga filya fine kacema umusuma asakamana impaanga shakwe! Yehova atumine Yesu, “kacema umusuma” ukwisatuula umweo wakwe pa kuti tukekale umuyayaya. (Yoh. 10:11) Na kabili ukupitila muli baeluda, Yehova alifikilisha ubulayo bwakwe ubwa kuti: “Nkamupeela bakacema abakalacita ifyo umutima wandi ufwaya. Bakalenga mukabe na mano kabili mukaleiluka.” (Yer. 3:15) Kanshi nga ca kuti tulemona ukuti icitetekelo cesu nacibwelela panshi, nelyo tulingile ukuwamya bucibusa bwesu na Yehova, tatufwile ukutiina ukweba baeluda ukuti batwafwe. Nga twaeba baeluda ukuti batwafwe, tukashininkisha ukuti cine cine baeluda bupe ubo Yehova atupeela mu filonganino.
ULWIMBO 31 Natwende na Lesa!
a Nga ca kuti uwacitile ulubembu ulukalamba akokola sana ukuyaeba baeluda, imwe bene mufwile ukuyabeba pantu mulefwaya ukutwalilila ukuba aba cishinka kuli Yehova.