Ukucingilila Abanakashi—Ifyo Baibo Yalandapo
Abanakashi abengi nga nshi mwi sonde lyonse balabacusha sana. Bushe na imwe balamucusha? Moneni ifyo Lesa amona ukucusha abanakashi e lyo ne fyo akacitapo pa fyo abantu bacusha abanakashi.
“Ilyo nali umwaice, ndume yandi alempuma kabili alensaalula cila bushiku. Na lintu naupilwe, abapongoshi bandi abanakashi na bo balencusha sana. Bena e lyo na bapongoshi abaume balencusha fye kwati musha. Naletontonkanya na pa kuipaya.”—E fyalandile ba Madhu,a aba ku India.
“Ukucusha abanakashi kwaliseeka sana mwi sonde lyonse,” e fyalandile akabungwe ka World Health Organization. Aka kabungwe kalondolwele ukuti mupepi no mwanakashi umo pa banakashi batatu pa nshita imo, balamupuma nelyo ukumupatikisha ukulaala nankwe.
Na imwe ifi nga fyalimucitikilapo, nalimo kuti mwalaumfwa umwenso no kumona kwati konse uko mwaya ifya musango uyu nalimo kuti fyamucitikila na kabili. Nomba nga ca kuti balemucusha pa mulandu wa kuti muli banakashi, kuti mwalamona kwati abantu bamona ukuti ‘Abanakashi tabacindama.’ Nomba bushe abanakashi balicindama kuli Lesa?
Baibo ilanga ukuti Lesa afwaya abanakashi ukucingililwa
Bushe Lesa amona shani abanakashi?
Ilembo: “Umwaume no mwanakashi e fyo [Lesa] ababumbile.”—Ukutendeka 1:27.
Umo ili ilembo lyalola: Lesa abumbile umwaume e lyo no mwanakashi. Amona ukuti bonse babili balicindama kabili tulingile ukubacindika. Na kabili enekela umulume ukutemwa “umukashi wakwe ifyo aitemwa umwine,” te kulamweba fye lyonse ifya kucita nelyo ukulamweba amashiwi ayabipa nangu ukumucusha. (Abena Efese 5:33; Abena Kolose 3:19) Ici cilanga fye ukuti Lesa afwaya abanakashi ukucingililwa.
“Ilyo nali umwaice, balupwa lwandi balempatikisha ukulaala nabo. Ilyo nali ne myaka 17, abanjingishe incito balentiinya ukuti nga nakaana ukulaala nabo ninshi balantamfya incito. Ilyo nakulile, abalume bandi, abafyashi e lyo na bena mupalamano balinsuulile. Lelo mu kuya kwa nshita nalisambilile pali Yehova,b Kabumba. Alicindika abanakashi. Ici calengele nashininkisha ukuti alintemwa kabili nalicindama kuli ena.”—E fyalandile ba Maria, aba ku Argentina.
Finshi fingamwafwa ukutendeka ukumfwako bwino?
Ilembo: “Kwaba icibusa icilambatila ukucila munonko mwafyalwa nankwe.”—Amapinda 18:24.
Umo ili ilembo lyalola: Cibusa wa cine akalamwafwa. Nga mwamona ukuti cili fye bwino, kuti mwaebako cibusa wenu uo mwacetekela ifyo muleumfwa.
“Pa myaka 20 nshaebelepo nangu umo ukuti balencenda. Ici calengele ukuti ilyo nalekula niba ne nsansa, imbe no mwenso e lyo na masakamika. Nomba ilyo naebeleko umo uwaipeeleshe ukukutika ku fyalencitikila, nalyumfwileko bwino.”—E fyalandile ba Elif, aba ku Türkiye.
Ilembo: “Mulepoosa amasakamika yenu yonse pali Lesa, pantu asakamana imwe.”—1 Petro 5:7.
Umo ili ilembo lyalola: Nga mwapepa, Lesa alomfwa. (Amalumbo 55:22; 65:2) Apo alatusakamana, kuti amwafwa ukwishiba bwino ifyo mwacindama.
“Ukusambilila pali Yehova kwalengele natendeka ukupola ku mafya ayali nge filonda. Nomba pali ino nshita kuti napepa kuli Lesa no kulondolola amafya nkwete. Aba kwati ni cibusa uwishiba ifyo ndeumfwa.”—E fyalandile ba Ana, aba ku Belize.
Bushe Lesa akalenga abanakashi bakaleke ukubacusha?
Ilembo: ‘Yehova akapingwilako umwana wa nshiwa no watitikishiwa, ukuti umwina kufwa uwa pano nse eba wa kututumya na kabili.’—Amalumbo 10:17, 18.
Umo ili ilembo lyalola: Nomba line fye Lesa akapwisha ulufyengo, ubunkalwe e lyo no kucusha abanakashi.
“Ukwishiba ukuti nomba line fye Yehova ali no kulenga abantu bakaleke ukucusha abanakashi na bakashana, kwaba kwati muti kuli ine. Ici calilenga naba no mutende wa muntontonkanya.”—E fyalandile ba Roberta, aba ku Mexico.
Pa kuti mwishibilepo na fimbi pa fyo Baibo ilenga twaba ne subilo, umulandu mulingile ukucetekela amalayo e lyo na pa fyo Inte sha kwa Yehova bafwa abantu ukwishiba ifyo Baibo ingabafwa, ebeni abamupeele lino ipepala ukuti mulefwaya ukulamutandalila.
a Amashina nabayalula.
b Yehova e shina lya kwa Lesa. (Amalumbo 83:18) Moneni icipande citila “Bushe Yehova Nani?”