Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • ijwhf icipande 9
  • Ifya Kutungulula Bwino Abana

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Ifya Kutungulula Bwino Abana
  • Ifingafwa Indupwa
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • Ifyo mulingile ukwishiba
  • Ifyo mwingacita
  • Abana Balakabila Abakalamba Abakubatungulula
    Loleni!—2019
  • Mwe Bafyashi Beni ica Kumwenako Cisuma ku Bana Benu
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2006
  • Mwe Bafyashi, Muleafwa Abana Benu Ukutemwa Yehova
    Ulupungu lwa kwa Kalinda (Ulwa Kusambililamo)—2022
  • Kansheni Umwana Wenu Ukufuma ku Bwaice
    Icaba Inkaama ku Nsansa sha Lupwa
Moneni na Fimbi
Ifingafwa Indupwa
ijwhf icipande 9
Umufyashi umwaume alelanda no mwana wakwe umwaume

IFINGAFWA INDUPWA | IFYA KUKUSHA ABANA

Ifya Kutungulula Bwino Abana

  • Ifyo mulingile ukwishiba

  • Ifyo mwingacita

  • Ifyo abafyashi bambi balanda

Ifyo mulingile ukwishiba

Mu fifulo fimo, abana balomfwana sana na bafyashi babo kabili balafwaya no kuti abafyashi babo e bo balebapandako amano. Lelo mu fifulo fimbi, abana baya ku banabo ukuti babapandeko amano.

Ifi abana bamo baya ku banabo ukuti e bo babapandeko amano, filanga fye ukuti tabacindika ifyo abafyashi babo babeba. Na kabili, aba bana nga baba abapungwe (e kutila imyaka 13 ukufika ku 19), abafyashi batendeka ukulamona ukuti abana babo tababomfwila. Abana nga balepoosa inshita iikalamba na bana banabo ciba kwati abanabo e batendeka ukubakusha mu cifulo ca kuti abafyashi babo babakushe.

Cinshi cilenga abana ukulaumfwana sana na banabo ukucila abafyashi babo? Moneni fimo ifilenga.

  • Isukulu. Nga ca kuti abana balepoosa inshita iikalamba na banabo, balatendeka ukutemwa sana abanabo ukucila ifyo batemwa abafyashi babo. Ifi filacitika sana nga ca kuti aba bana nga baba abapungwe.

    Umulumendo alepeepeesha ukuboko ku banankwe ilyo alebashalikapo ku sukulu

    Abana bafwile ukulakonka sana ifyo abafyashi babo babeba ukucila ifyo abana be sukulu banabo babeba

  • Ukukanalaba pamo sana. Mu ndupwa ishingi abana nga babwela ku sukulu tabasangapo abali bonse pa ng’anda, ne cilenga ca kuti limo abafyashi balaba ku ncito.

  • Ifyo imisepela iingi itontonkanya. Abacaice nga baba imisepela batendeka ukutontonkanya ifyo imisepela iingi itontonkanya. Fimo ifyo imisepela iingi itontonkanya fya kuti ilingile ukulafwala, ukulalanda, no kulacita ifyo imisepela iingi icita. Balacindika sana ifyo abanabo babeba ukucila ifyo abafyashi babo babeba.

  • Amakwebo. Ifingi ifyo abamakwebo bapanga e lyo ne fya kuleseshamo icitendwe ifingi bapangila abacaice, tabapangila abakalamba. Ici cilenga cilekosela abafyashi ne misepela ukumfwana bwino. Ba Dr. Robert Epstein balembele ukuti, “Nga ca kuti imisepela yonse yaleka ukutontonkanya nge fyo imisepela iingi itontonkanya, amakampani ayakalamba ayengi kuti yawa.”a

Ifyo mwingacita

  • Mulelanshanya sana no mwana wenu.

    Baibolo itila: “Amashiwi ayo ndemweba lelo yabe mu mitima yenu; kabili muleyasambilisha ku bana benu no kuyalandapo ilyo mwikele mu mayanda yenu na lintu mule-enda mu musebo na pa kulaala na pa kubuuka.”—Amalango 6:6, 7.

    Abana kuti bakwata abanabo, lelo abanabo tabalingile ukumupoka umulimo wenu uwa kutungulula abana benu. Lelo tamufwile ukufuupuka, pantu abasambilila sana pa fya ku kusha abana batila, abana abengi e lyo ne misepela iingi balomfwila abafyashi babo kabili balafwaya ukucita ifingalenga abafyashi babo baba ne nsansa. Nga mulelanshanya sana na bana benu, bakalakonka ifyo mulebeba ukucila ukulakonka ifyo abanabo balebeba.

    Umufyashi umwaume ali no mwana wakwe umwaume mu parka, balebomfya kompyuta, kabili balelungisha motoka

    “Mufwile ukulakwata inshita ya kuba pamo na bana benu, ukulacitila pamo ifintu, pamo nga ukwipika, ukuwamya, e lyo fye no kulabafwako ifya ku sukulu. Muleisha nabo, muleangalila pamo nabo, muletamba nabo amafilimu nelyo TV. Mwilatontonkanya ukuti mufwile ukulaba fye na bana benu pa tushita utwaibela. Te kuti muleumfwana sana na bana benu nga ca kuti tamukwata inshita iikalamba iya kuba nabo!”—E fyalandile ba Lorraine.

  • Mwilaleka umwana wenu alekwata fye ifibusa aba mushinku wakwe.

    Baibolo itila: ‘Ubuwelewele bukakatila ku mutima wa mwaice.’—Amapinda 22:15.

    Abafyashi bamo balatemwa nga bamona ukuti umwana wabo alikwata ifibusa ifingi. Na lyo line, nangu ca kutila kuti camoneka kwati ukukwata ifibusa ifingi aba mushiku wakwe kuti kwalenga umwana alaumfwana bwino na bantu, pa kuti umwana akule bwino afwile ukukwata ifibusa aba mishinku yalekanalekana. Kabili abanankwe te kuti bamwafwe no kumutungulula, lelo abafyashi e bafwile ukutungulula umwana pa kuti akule bwino.

    “Ifibusa fya mwana wenu kuti baishiba ifintu fimo, lelo te kuti beshibe bwino ifya kwafwa abacaice banabo ukusala bwino ifya kucita, tababelesha kabili tababa na amano ya kwafwa abacaice banabo ukusala bwino ifya kucita. Abacaice nga balekonka ifyo abafyashi babo babeba, balakula bwino kabili balaba na mano ukulingana no mushinku wabo.”—E fyalandile ba Nadia.

  • Mulebapanda amano.

    Baibolo itila: “Uule-enda na ba mano akaba uwa mano.”—Amapinda 13:20.

    Na lintu abana benu bakula, balanonkelamo sana nga mulesangako inshita ya kuba nabo. Mulecita ifyo mwigatemwa abana benu ukulamupashanya.

    “Abo abana bapashanya sana bafyashi babo. Abana nga babasambilisha ukutemwa sana abafyashi babo no kulabacindika, bakalafwaya ukulapashanya abafyashi babo na lintu bakakula.”—E fyalandile ba Katherine.

Ifyo abafyashi bambi balanda

Ba Wendell, na bena mwabo ba Susan

“Ilingi line abacaice basala ifya kucita pa fintu ukulingana ne finono ifyo baishiba ukufuma apo bafyalilwa, kabili ifyo basalapo ukucita filabaletelela. Lelo nga balekonka ifyo abafyashi babo balebeba, baleshiba ifingi pantu balasambilila ku fingi ifyo abafyashi babo baishiba, kabili ici cilalenga balesala bwino ifya kucita.”—E fyalandile ba Wendell, na bena mwabo ba Susan.

Ba Courtney, na bena mwabo ba Erik

“Mulecita ifyo abana benu batemwa nangu ca kuti tamulefwaya ukuficita. Muletemwa ukuba pamo nabo. Mulecita ifingalenga bamucetekela, balemwebako ifya nkama, kabili balemupashanya. Abana bafwile ukwishiba ukuti mufwaya baleba ne nsansa.”—E fyalandile ba Courtney, na bena mwabo ba Erik.

Ukupitulukamo mu fyo tulandilepo: Ifya Kutungulula Bwino Abana Benu

  • Mulelanshanya sana no mwana wenu. Abana kuti bakwata abanabo, lelo abanabo tabalingile ukumupoka umulimo wenu uwa kutungulula abana benu.

  • Mwilaleka umwana wenu alekwata fye ifibusa aba mushinku wakwe. Nangu ca kuti ukukwata ifibusa ifingi ifya mushinku wakwe kuti kwalenga umwana alaumfwana bwino na bantu, pa kuti umwana akule bwino afwile ukukwata ifibusa aba mishinku yalekanalekana. Kabili abanankwe te kuti bamwafwe no kumutungulula, lelo abafyashi e bafwile ukutungulula umwana pa kuti akuule bwino.

  • Mulebapanda abano. Na lintu abana benu bakula, balanonkelamo sana nga mulesangako inshita ya kuba nabo.

a Fifumine mu citabo citila Teen 2.0—Saving Our Children and Families From the Torment of Adolescence.

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi