Abana Balakabila Abakalamba Abakubatungulula

BUSHE ABANA BABATUNGULULA SHANI KU BAKALAMBA?

Abana balakabila abakalamba abakubatungulula no kubapandako amano. Mwe bafyashi ni mwe mwakwata umulimo wa kutungulula no kupanda abana benu amano. Na lyo line, abakalamba na bambi kuti baleyafwa no kupanda abana benu amano.

MULANDU NSHI CACINDAMINA UKUTI ABAKALAMBA BALETUNGULULA ABANA?

Mu fyalo ifingi, abacaice tababa pamo na bakalamba pa nshita iikalamba. Ku ca kumwenako:

• Abana balapoosa inshita ikalamba ku sukulu, kabili ilingi line abana be sukulu balafula ukucila bakafundisha nelyo abakalamba bambi.

• Nga bainuka ku sukulu baba fye beka pantu basanga abafyashi nabaya ku ncito.

• Ilyo abafwailisha pa fintu bafwailishe pali ili ilyashi mu America, basangile ukuti, abana abali ne myaka 8 ukufika kuli 12 cila bushiku balapoosa amaawala nalimo 6 ukutamba TV, ukukutika ku nyimbo, nelyo ukuteya ifyangalo fya pa kompyuta.a

Icitabo citila Hold On to Your Kids cilanda ukuti: “Abacaice nga balefwaya ukubapandako amano nelyo ukubatungulula, tabaya kuli banyinabo, bashibo, bakafundisha nelyo abakalamba bambi, lelo baya . . . ku bacaice banabo.”

IFYO MWINGACITA PA KUTUNGULULA ABANA

Muleba pamo na bana benu.

IFYO BAIBOLO ILANDA: “Sambilisha umwaice umo afwile ukubela; ne lyo akakota takafumemo.”—Amapinda 22:6.

Mu cifyalilwa fye, abana balenekela abafyashi babo ukulabatungulula. Na kuba, abafwailisha pa fintu balanda ukuti na lintu abana bakula no kuba imisepela, balatwalilila ukucetekela sana ifyo abafyashi babo babeba ukucila ifyo abanabo bengabeba. Ba Dr Laurence Steinberg balembele mu citabo ca You and Your Adolescent ukuti, “Ifyo abafyashi bacita e filenga maka maka umwana akula bwino nelyo iyo.” Balandile no kuti: “Abacaice balabika sana amano ku fyo mulanda kabili balomfwa nangu ca kuti limo te kuti basumine fyonse ifyo mulelanda.”

Kanshi mufwile ukulaba nabo, ukulabeba ifyo mumona ifintu, ifyo mwatemwa, ifyo mwapata e lyo ne fyo mwapitamo.

Muleleka abakalamba bambi ababa ne mibele iisuma baleyafwa abana benu.

IFYO BAIBOLO ILANDA: “Uule-enda na ba mano akaba uwa mano.”—Amapinda 13:20.

Bushe kwaliba umukalamba uo mwaishiba ukuti aliba ne mibele iisuma uwingalapandako abana benu amano? Nga e ko aba, kuti mwalanda nankwe pa kuti aleba na bana benu. Na lyo line, tafwile ukumupoka umulimo wa kukusha abana. Uyu umukalamba kuti alemwafwako fye ukubapanda amano no kubatungulula. Paulo uo Baibolo yalandapo, alitwalilile ukuba cibusa wa kwa Timote kabili alemupandako amano na lintu akulile.—Abena Filipi 2:20, 22.

Mu myaka iyapita, aba mu ndupwa ishingi tababa pamo pa mulandu wa kuti ilingi line bashikulu ba bana, banalume, banyinasenge, banyina mwaice nelyo balupwa bambi nalimo bekala ku ncende ishapusapusana. Nga ca kuti na imwe ba lupwa lwenu bekala ku ncende shimbi, muleleka abana benu baleba pamo na bakalamba ababa ne mibele iisuma.