Baibolo Ilaalula Abantu
CINSHI calengele ukuti uwa mpali kabili uwalecusha Inte sha kwa Yehova kale abe Nte? Cinshi calengele uwali kale shimapepo wa ku Pentekosti abe Nte? Cinshi ca-afwile namayo uushakulile bwino ukupwisha ubwafya akwete ubwa kuisuula no kuipata, ica kuti apilibuka aba na cibusa wa kwa Lesa? Cinshi calengele umuntu uwatemenwe sana inyimbo sha bacintomfwa abe umubomfi wa kwa Lesa? Belengeni ilyashi lyabo pa kuti mwishibe icalengele.
“Nomba Naliba Bwino ku Mwina Mwandi.”—RIGOBERT HOUETO
UMWAKA BAFYELWE: 1941
ICALO: BENIN
IFYO BALI: BAUPILE IMPALI, BALECUSHA INTE SHA KWA YEHOVA
INKULILO YANDI: Njikala mu musumba ukalamba uwa Cotonou, mu calo ca Benin. Nakuliile mu Katolika lelo nshaleyako lyonse ku calici. Bakatolika abengi uko naleikala balyupile abanakashi abengi, pantu ifunde lya calo pali ilya nshita lyalisuminishe ukuupa impali. Naupile abanakashi bane (4).
Ilyo abantu baimiine ubuteko pa kuti balule imitekele ya calo muli ba 1970, nalemona kwati kuti nalenga icalo cesu ukuwama. Nali pa bali pa ntanshi mu kwalula imitekele ya calo kabili nalingile na mu fikansa fya calo. Abalelwisha ubuteko tabatemenwe Inte sha kwa Yehova pantu baNte tabaleibika mu fikansa fya calo. Pa balecusha baNte na ine epo naali. Ilyo bamishonari babatamfishe mu calo mu 1976, nalemona kwati tabakatale ababwela na kabili.
IFYO BAIBOLO YANJALWILE: Ukubuukila ubuteko kwapwile mu 1990. Ilyo fye kwapwile, nalipapile sana pantu bamishonari ba baNte balibwelele. Natampile ukulatontonkanya ukuti kanshi nalimo Lesa aaba na ba bantu. Pali ilya nshita nalingile incito kumbi. Umo uo nalebomba nankwe aali ni Nte, kabili ukwabula no kwikata ku cani atampile ukulansambilishako. Alinangile ifyalembwa mu Baibolo ifilondolola ukuti Yehova ni Lesa uwatemwa abantu kabili wa mulinganya. (Amalango 32:4; 1 Yohane 4:8) Iyi mibele ya kwa Lesa nali-itemenwe sana. Nalefwaya ukwishibilapo na fimbi pali Yehova, e co nalisumine ukusambilila Baibolo.
Ukwabula no kupoosa inshita natampile ukulaya mu kulongana ne Nte sha kwa Yehova. Nalitemenwe sana ifyo baali no kutemwa kwa cine cine, tabali no musobolola nangu umucisha cinani. Ilyo natwalilile ukula-ampana na baNte, cailangile fye apabuuta tuutu ukuti cine cine aba bantu, basambi bene bene aba kwa Yesu.—Yohane 13:35.
Natontonkenye ukuti nga ndi no kubombela Yehova, ninshi ningile ukuleka ukupepa ku Katolika. Ala pa kuleka calyafishe, pantu nalelanguluka ifyo abantu baali no kumona. Pa numa ya nshita iikalamba, Yehova alingafwile, kabili nalishipile naleka no kuya mu kupepako.
Nomba kwali icikalamba na cimbi ico nalingile ukuleka. Ilyo nalesambilila Baibolo nasangile ukuti Lesa tasuminisha impali. (Ukutendeka 2:18-24; Mateo 19:4-6) Naishibe no kuti ukulingana ne fyo Lesa afwaya, ningile ukuba fye no mukashi umo, ulya wine nabalilepo ukuupa. E ico nalilembeshe icupo no mukashi wandi uwa kubalilapo, natamfya na bakashi bandi bambi, nabapekanishisha no bwikalo. Umuye nshiku, babili pa bali abena mwandi kale, baishileba Inte sha kwa Yehova.
IFYO NANONKELAMO: Nangu ca kutila umwina mwandi acili apepa ku Katolika na ino ine nshita, alincindika pa fyo napingulapo ukubombela Yehova. Twalishiba bonse babili ukuti kwena naliba bwino ukucila ifyo nali kale.
Nalemona kwati kuti nawamya ifintu mu bwikashi nga naingila mu fikansa fya calo, nomba tapali ne fyo nacitilemo. Ino nshita nalishiba ukuti Ubufumu bwa kwa Lesa e bwingalubula fye abantunse ku mafya yabo. (Mateo 6:9, 10) Ndetasha Yehova pa kunanga ifya kwikala bwino.
“Calingafishe Ukwaluka.”—ALEX LEMOS SILVA
UMWAKA BAFYELWE: 1977
ICALO: BRAZIL
IFYO BALI: BALI NI BASHIMAPEPO KU PENTEKOSTI
INKULILO YANDI: Uko naleikala ilyo nalekula ni ku nse ya musumba wa Itu, mu citungu ca São Paulo. Kuli iyi ncende uko naleikala kwali sana bumpulamafunde no lukakaala.
Naali uwa lubuli sana kabili impulumushi ya kapela makufi. E lyo kabili naleshitisha imiti ikola. Mu kuya kwa nshita nalilwike ukuti ukwikala kwa musango uyu kuti kwantwala fye ku cifungo nangu ku manda; e calengele ukuti ndeke. Ilyo nalekele, natampile ukuya ku calici lya Pentekosti, nasukile naba na shimapepo.
Nalemona kwati kuti nayafwa sana abantu nga ndi muli ili icalici. Nalepepesha na pa mulabasa wa cikaya, kanshi abantu kuli iyi ncende balinjishibe sana. Nomba panono panono natampile ukumona ukuti ili icalici, talyabikile amano ku kwafwa abantu babo, kabili tabalepoosa na mano ku kucindika Lesa. Nasangile ukuti icikalamba ico ili calici lyaimininepo kupanga indalama. Napingwilepo ukuleka ukupepako.
IFYO BAIBOLO YANJALWILE: Ilyo natampile ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova, nalimwene fye apo pene ukuti balipusana na macalici yambi ayashala. Kwali ifintu fibili ifyo natemenwemo sana. Ica ntanshi ca kuti Inte sha kwa Yehova tabalanda fye pa kanwa ukuti balitemwa Lesa na banabo iyo; balacita ne fyo balanda. Ica bubili, tabaitumpa mu mapolitiki na mu nkondo. (Esaya 2:4) Ifi fintu fibili e fyalengele ukuti inshininkishe ukuti ninsanga icilonganino ca mapepo ica cine umwaba abantu baba mu musebo wafyenenkana uutungulula ku mweo wa muyayaya.—Mateo 7:13, 14.
Nalilwike ukuti nga ndefwaya ukusekesha Lesa ningile ukwaluka sana. Nalingile ukubika amano ku lupwa lwandi. Kabili nalingile ukuba umuntu waiceefya sana. Ala calyafishe pa kuti njaluke, lelo Yehova alingafwile no kwaluka na-aluka. Umwina mwandi alitemenwe sana pa kumona ifyo napilibwike. Ena e wabalilepo ukusambilila Baibolo, nomba ilyo amwene ifyo nali, alilundulwike bwangu mu masambililo yakwe aya Baibolo. Tapakokwele, ifwe bonse babili twalafwaya no kuba Inte sha kwa Yehova. Twalibatishiwe ubushiku bumo.
IFYO NANONKELAMO: Ine no mwina mwandi twalyafwa abana besu batatu ukuba ifibusa fya kwa Yehova. Tulekala bwino pa ng’anda. Ndatasha Yehova pa kungafwa ukwishiba icine icaba mu Cebo cakwe, Baibolo. Ala cishinka ukuti Baibolo ilalula abantu! Shi moneni fye ifyo yanjalula!
“Nalisanguluka Kabili ndi Muntu.”—VICTORIA TONG
UMWAKA BAFYELWE: 1957
ICALO: AUSTRALIA
IFYO BALI: TABAKULILE BWINO
INKULILO YANDI: Nakuliile mu musumba wa Newcastle, mu citungu ca New South Wales. Nine beli pa bana 7, abafyalwa ku bafyashi aba lubuli, nga ni batata bena babikapo na bucakolwa. Bamayo balentuka no kunguma ku bwaice. Lyonse balenjeba abati ndi mubi kabili Lesa aali no kungoca mu mulilo wa pe. Naleumfwa sana umwenso pa fyo balenjeba.
Pa mulandu wa kunguma kuli bamayo, limo nalefilwa no kuya ku sukulu. Ilyo nali ne myaka 11, ubuteko bwalimpokele ku bafyashi bwatampa ukunsunga e lyo inshita imbi bantwele ku ba mapepo e balansunga. Ilyo nakumenye imyaka 14, nalibutwikeko ku ba mapepo. Nshalefwaya ukubwelelamo ku mwesu, natampile fye ukulaikala mu misebo ya mu Kings Cross, mu musumba wa Sydney.
Ilyo naleikala mu misebo, natampile ukubomfya imiti ikola, ubwalwa, ukutamba ifye shiku, na bucilende. Kwali icacitike cimo icalengele ing’umfwe sana umwenso. Naleikala mu ng’anda ya muntu uwakwete icikuulwa umo abantu balenwena ubwalwa no kucinda ubushiku. Bushiku bumo icungulo, kwaishile abaume babili ku kumumona. Antamfishe ku kati uko alelala, lelo naleumfwa ilyashi lyonse ilyo balelanda. Umwine wa cikuulwa alefwaya ukunshitisha kuli aba bantu. Balepanga ukumfisa mu bwato bwa fipe no kuntuma ku Japan ku kuya mu kubomba mu cikuulwa ca bwalwa. Nalyumfwile umwenso ica kuti nalitolweke ukufuma pa valanda ya pa muulu wa ng’anda, pa kuti abantu bantuule.
Nasangile umwaume umweni mu Sydney, awe namulondolwela fye fyonse, ine nalemona kwati alampeelako indalama. Lelo anjebele ukuti imukonke uko aleikala pa kuti ningayasamba no kulyako ifya kulya. E fyo mukwai naikeele uko kwine. Pa numa ya mwaka umo, twalyupene no yu muntu.
IFYO BAIBOLO YANJALWILE: Ilyo natendeke ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova, umutima walencusha sana. Nalikalipe sana pa kwishiba ukuti Satana e walenga ukuti kube ububifi; ine ukufuma fye na kale bansambilishe ukuti Lesa e ulenga ukuti tulecula. Naumfwile kwati bantuula icipe icafina ilyo naishibe ukuti Lesa tooca abantu mu mulilo wa pe, ala ici cisambilisho calentiinya pa myaka iingi.
Nalitemenwe sana pa kumona ifyo baNte balekonka ifyalembwa mu Baibolo muli fyonse ifyo balecita. Balakonka sana ifyo batetekela. Nali uwa-afya sana, nomba baNte balintemenwe no kuncindika nangu nalanda ifibi nelyo ukucita ifishiweme.
Ubwafya ubukalamba sana ubo nakwete, bwa kuisuula. Ala nali-ipatile icine cine, ica kuti na lintu nabatishiwe naba ne Nte ya kwa Yehova, ubwafya tabwapwile nakalya. Nalishibe ukuti Yehova nalimutemwa, nomba nshalemona ukuti na o kuti atemwa umuntu uwaba nga ine.
Ubu bwafya bwapwile imyaka 15 pa numa ya lubatisho. Kwali uwalandile ilyashi mu Ng’anda ya Bufumu, uwalandile pe lembo lya kwa Yakobo 1:23, 24. Ifi fikomo filanda ukuti Icebo ca kwa Lesa caba kwati cilola ico twingamonamo pa kuti twaishiba ifyo Yehova atumona. Natampile ukutontonkanya nampo nga ifyo njimona fyalipusana ne fyo Yehova amona. Pa kubalilapo fye nshasumine ifyo ili lembo lyalanda. Nalemona kwati ca kutali sana fye ukuti Yehova kuti antemwa.
Ilyo papitile inshiku shinono, nabelengele ilembo ilyamfikile sana pa mutima. Ilyo ilembo lya kwa Esaya 1:18, apo Yehova alanda ukuti: “Iseni, lekeni tulanshanye kabili nalamwafwa ukuwamya bucibusa bwenu na ine. . . . Imembu shenu nelyo shakashika ce, shikabuuta tuutu kwati butonge.” Ilyo nabelengele ili lembo naumfwile kwati Yehova alenjeba ati: “Ale Viki natulanshanye pa kuti tuwamye bucibusa bwesu. Ala nalikwishiba, ne membu shobe shine nalishishiba, nalishiba ne fyaba mu mutima obe, ala mune na ine wine nalikutemwa.”
Ubo bushiku nshatumwene utulo. Naletwishika ukuti Yehova alintemwa, nomba natampile ukutontonkanya pe lambo lya cilubula ilya kwa Yesu. Awe apo pene, nalikutulwike ukuti kanshi iyi nshita yonse Yehova alintekanishishe, alenanga ukuti alintemwa mu nshila fye ishingi. Nomba mu nshita ya kuti nsumine ukuti alintemwa, cali kwati ndemweba nati: “Ukutemwa kwenu mwe Lesa takwafikapo sana. Nangu Umwana wenu atuulile ubumi bwakwe te kuti fingafwe.” Cali kwati ndekaana icifuta mulandu ica kwa Yehova. Lelo nomba pa numa ya myaka yonse iyi, nalishibe ukuti Yehova alintemwa, ne calengele, mulandu wa kutontonkanya sana pa bupe ubo atupeela ubwa cilubula.
IFYO NANONKELAMO: Nalisanguluka kabili ndi mutuntulu sana. Nalitampa ukwikala bwino sana no mwina mwandi, kabili ndomfwa bwino ukwebako bambi ifyancitikila pa kuti bengasambililako. Nomba nalipalama sana kuli Yehova.
“Icacitike Calangilile Ukuti Lesa Alyaswike Ipepo Lyandi.”—SERGEY BOTANKIN
UMWAKA BAFYELWE: 1974
ICALO: RUSSIA
IFYO BALI: BALITEMENWE SANA INYIMBO SHA BACINTOMFWA (HEAVY-METAL)
INKULILO YANDI: Nafyalilwe mu Votkinsk. Mu lupwa lwesu twali abapiina. Batata bali ne mibele iingi iisuma nomba baali ni bacakolwa, e calengele ukuti pa ng’anda lyonse pelaba umutende.
Nshalebomba bwino ku sukulu, kabili ilyo nalekula, natampile ukulamona kwati abantu bonse balicindama ukuncila. Nalilekele ukusansamukila abantu kabili nalebatwishika. Nshaleumfwa bwino nga naya ku sukulu. Nga banjeba ukulanda fimo ifyo banjebele libela ukuyalanda pa ntanshi ya bana be sukulu banandi, ilingi line nalefilwa ukulondolola ne fintu ifya-anguka ifya kuti nalishiba no kufilondolola. Ilyo napwishishe gredi 8, bakafundisha wandi balembele lipoti ya kuti: “Taishiba amashiwi ayengi aya kubomfya pa kulanda, kabili taishiba kulanda.” Ala aya mashiwi yanengele naisuulilila fye. Natampile no kulatwishiba nampo nga paliba ico fwe bantu twabela pano calo.
Ilyo nali umulumendo, natampile ukunwa ubwalwa. Pa kutampa nga nanwa naleumfwa bwino sana. Nomba nga nanwa ubwalwa ubwingi, nalecula sana no mutima. Nalemona kwati tapali ico nabela umumi. Natampile ukulaaba sana no bulanda, ica kuti limo nalefuma na pa ng’anda pa nshiku ishingi. Natampile ukulatontonkanya pa kuipaya.
Ilyo nakumenye imyaka 20, nalitekenyeko nomba tapakokwele sana. Natampile ukulaumfwa inyimbo sha bacintomfwa isha congo sana. Naleumfwa bwino sana nga ndeumfwa ishi nyimbo kabili natampile ukufwaya abantu abatemenwe ukumfwa kuli ishi nyimbo. Nalitekele imishishi, natula na matwi, kabili nalefwala ifya kufwala ifya bakalisha wa nyimbo abo nalefwaya ukulakonkelesha. Nasukile naba fye icibebeebe kabili umukali, ilingi line twalekansana na ba pa ng’anda.
Nalemona kwati nga ndeumfwa ku nyimbo sha bacintomfwa kuti naba ne nsansa, nomba te fyo cali. Natampile ukuba fye cimbi cimbi! Ilyo naishibe ukuti bakalisha wa nyimbo abo nalepashanya bali ne mibele yabipa, calinkalipe sana.
Natampile ukulatontonkanya sana pa kuipaya na kabili. Icalendesha fye ni co naletontonkanya pa fyo bamayo bali no kumfwa nga naipaya. Balintemenwe sana kabili balincitiile fingi sana. Kanshi umutima waliculile sana. Nshalefwaya ukuba umumi, nomba nalefilwa ukuipaya.
Pa kuilafya ku kuipaya, natampile ukulabelenga amabuuku aya cina Russia aya kale ayasuma. Nalibelengele ilyashi limo ilya muntu uwalebombela icalici. Awe apo pene naumfwile umutima walafwaisha ukubombela Lesa na bantu. Nshabalile mpepapo kuli Lesa, nomba pali ubu bushiku pena nalipepele no mweo onse. Nalombele Lesa ukuti angafwe ifyo ningeshiba ico nabela pano calo. Ilyo nalepepa nalyumfwile bwino sana ica kuti napapa no kupapa, naumfwile kwati kwali uwantuula icipe icafina. Nomba kwali na cimbi icampapwishe icacitike fye pa numa ya kupepa. Ilyo papitile fye ama-awala yabili, Nte ya kwa Yehova alikonkonseshe ku ciibi no kunjeba ukuti alefwaya ukulansambilisha Baibolo. Ifyacitike pali ubu bushiku fyalangilile ukuti Lesa alyaswike ipepo lyandi. E bushiku bwa kubalilapo ubo natampile ukwikala bwino sana.
IFYO BAIBOLO YANJALWILE: Nalipoosele fyonse ifyalundanishiwe ku nyimbo sha bacintomfwa nangu ca kuti calyafishe. Lelo inyimbo shine shi naleshitontonkanyapo sana pa nshita iitali. Lyonse nga napita apalelila ishi nyimbo umutima waleya ku fyo nali kale. Nshalefwaya ukulatontonkanya pa fyabipa ne fisuma pa nshita imo ine pantu nomba naletontonkanya pa fisuma kabili e fyaleya filefula mu mutima wandi. E ico nshalefwaya ukuya ku fifulo ukwaleba inyimbo sha musango uyu. Kabili lyonse umutima nga wati uye ku fya kale, nalepepa kuli Lesa no mweo onse. Ukupepa kwalengafwa ukuba “no mutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse.”—Abena Filipi 4:7.
Mu kusambilila Baibolo, nasambilile ukuti Abena Kristu bafwile bale-ebako bambi ifyo basambilila. (Mateo 28:19, 20) Ine nalemona kwati nshakatale mombapo umulimo wa musango uyu. Pa nshita imo ine, ifipya ifyo nalesambilila fyalindeteele insansa no kuntalalika umutima. Nalishibe ukuti na bambi bafwile ukusambilila icine ico nasambilile. Nangu ca kuti naleumfwa umwenso, nalitampile ukulashimikilako abantu ifyo nalesambilila. Nalipapile sana ukusanga ukuti kanshi ukushimikila abantu ifya mu Baibolo kulalenga umuntu aleka ukulaimona ukuti tapali ifyo aaba. Kabili ukushimikila kwalingafwile ukukosa mu fyo nasumina.
IFYO NANONKELAMO: Pali ino nshita nalyupa kabili nalikala bwino sana mu lupwa, kabili nalyafwa na bamo bamo ukusambilila Baibolo, ukubikako fye na nkashi yandi na bamayo. Ukubombela Lesa no kwafwa abantu ukumwishiba kwalengele nakwata ubuyo mu bumi.