Baacitile Ukufwaya kwa kwa Yehova

Ukufwaila Isaki Umukashi

UYU mukoloci lubali lwa pa cishima ali uwafunshika. Wene na bakalume bakwe capamo ne ngamali shabo 10 bali nabenda ukufuma ku bwina mupalamano bwa Beere-sheba ukufika ku kapinda ka kuso aka Aramu Naharaimu (Mesopotamia)—intamfu ya bakilomita ukucila pali 800.a Apo nomba balifikile uko baleya, uyu mulendo wanakuka alipeemwine ku kutontonkanya pa lwa kutumwa kwakwe ukwayafya. Uyu mwaume ali nani, kabili mulandu nshi aimine ubu bulendo bwayafya?

Uyu mwaume ali mubomfi wa kwa Abrahamu, “umukalamba wa pa ŋanda yakwe.” (Ukutendeka 24:2) Nangu ca kuti talumbulwa ishina muli ubu bulondoloshi, cilemoneke fyo uyu aali ni Eliesere, untu Abrahamu pa nshita imo aitile ngo ‘musha [“umwana,” NW] wa mu ŋanda yakwe’ kabili uo alandilepo ukuti aba mu mutande wa ‘kumupyana.’ (Ukutendeka 15:2, 3) Kwena, ilyo ni lintu Abrahamu na Sara bali imbulwa mwana. Pali nomba, umwana wabo, Isaki, aali ne myaka ya bukulu 40, kabili nangu ca kuti Eliesere nomba tali ni mpyani nkalamba ya kwa Abrahamu, acili mubomfi wakwe. E co alyumfwilile lintu Abrahamu amwipwishe icintu cimo icayafya. Cali cinshi?

Umulimo Wayafya

Mu nshiku sha kwa Abrahamu icupo caleambukilako ulupwa no mukowa onse, nelyo ubwikashi bwa fikolwe. Muli fyo umwata wali wa kuti abafyashi balesalila abana babo uwa kuupana nankwe. Mu kufwaila umwana wakwe Isaki umukashi, nangu cibe fyo, Abrahamu alolenkene no bwafya bumo. Cali no kuba butumpe ukuufya umwana kuli umo uwa banakashi ba cikaya abena Kanaani pa mulandu wa nshila shabo ishabula bukapepa. (Amalango 18:9-12) Kabili ilintu cali mwata ku muntu ukuupila mu mukowa wakwe, abantu ba kwa Abrahamu baikele ukwalepele bakilomita abengi ku kapinda ka kuso aka Aramu Naharaimu. Talefwaya Isaki ukubwelelamo kulya, pantu Yehova alaile Abrahamu ati: “Ubufyashi bobe e bo nkapeele calo cino,” icalo ca Kanaani. (Ukutendeka 24:7) Muli fyo, Abrahamu aebele Eliesere ati: “Ku calo ca ku mwesu na ku bantu bandi, e ko ukayebuulilo mwana wandi Isaki umukashi.”—Ukutendeka 24:4.

Ashifika fye ku mpela ya lwendo lwakwe ulwalepa, Eliesere alituushishe pa cishima ilyo aletontonkanya pa lwa mulimo wakwe. Alishibe ukuti mu kwangufyanya abanakashi balatendeka ukwisa ku cishima ku kutapa amenshi ya kubomfyo bushiku. E co apaapeete kuli Yehova ati: “Nomba muleke umukashana uo nalati kuli wene, Shi isha umutondo obe, no kuleka nwepo; na o alati, Nwenipo, ne ngamali shenu na sho ndeshinwensha—muleke wene abe uo mwalingilo mubomfi wenu Isaki. Kabili e mo ndeishibilo kuti namubelelo luse kuli shikulu.”—Ukutendeka 24:14.

Ilintu acili alepepa, umukashana umusuma nga nshi ku kumoneka uwe shina lya Rebeka alifikile. “Shi leka nwepo utumenshi mu mutondo obe,” e Eliesere. Rebeka alimupeele, kabili lyene atile: “Ne ngamali shenu na sho ndeshitapila, shisuke shipwe ukunwa.” Uku kwali kuipeelesha kwa bukapekape, apantu ingamali iili ne cilaka kuti yanwa amalita ya menshi ukufika kuli 95 mu maminiti fye 10! Nampo nge fyo shaiketwe icilaka ingamali sha kwa Eliesere nelyo iyo, Rebeka afwile alishibe ukuti umulimo uo aipeeleshe ukubomba wali no kuba uwa kunasha. “Awe ayangufyenye ukwitulwila mu ca kunwenamo na yali mu mutondo, no kubutukila kabili ku cishima ku kutapa, asuka atapila ne ngamalli shakwe shonse.”—Ukutendeka 24:15-20.

Pa kwiluka ukuti bwali butungulushi bwa kwa Yehova, Eliesere apeele Rebeka icipini ca golde, na makoosa yabili aya golde, ifingashitwa napamo pa madola 1,400 nga ni lelo. Lintu Rebeka amwebele ukuti ali mwana wa kwa Nahore, munyina kwa Abrahamu, Eliesere alipepele ipepo lya kutasha kuli Lesa. Atile, “Yehova nantungulula mu nshila iya ku ŋanda ya bamunyina ba kwa shikulu.” (Ukutendeka 24:22-27) Eliesere aliletelwe ku lupwa lwa kwa Rebeka. Mu kupita kwa nshita, Rebeka aishileba umukashi wa kwa Isaki, kabili alikwete shuko lya kuba nacikolwe wa kwa Mesia, Yesu.

Amasambililo Twingasambililako

Yehova alipaalile ukubombesha kwa kwa Eliesere uko apepelepo ku kusangila Isaki umukashi uutiina Lesa. Nangu ni fyo, ibukisheni ukuti icupo ca kwa Isaki calundene mu kulungatana ne mifwaile ya kwa Lesa iya kuletako ubufyashi ukupitila muli Abrahamu. E co ubu bulondoloshi tabulingile ukutulenga ukutontonkanya ukuti uuli onse uwapepela ukuti akwate uwa kuupana nankwe akapeelwa mu cipesha amano. Nalyo line, nga ca kuti twakakatila ku fishinte fya kwa Yehova, akatupeela ubukose bwa kushipikisha amafya ayesako mu bumi—nampo nga twaba mu cupo nelyo tuli bashimbe.—1 Abena Korinti 7:8, 9, 28; linganyeniko Abena Filipi 4:11-13.

Eliesere alibombeshe nga nshi ukucita ifintu mu nshila ya kwa Yehova. Na ifwe bene kuti twasanga ukuti ukubomba umwabela ifipimo fya kwa Yehova te lyonse kwayanguka. Ku ca kumwenapo, kuti cayafya ukusanga incito iyo ishipumfyanya imibombele ya teokrasi, umwina mwesu uutiina Lesa, aba kubishanya na bo abakuulilila, ifya kusekesha ifishabotelela. (Mateo 6:33; 1 Abena Korinti 7:39; 15:33; Abena Efese 4:17-19) Lelo, Yehova kuti atungilila abakaana ukusuusukako ku fishinte fya Baibolo. Baibolo ilaya ukuti: “Tetekela Yehova umutima obe onse, na ku kwiluka kobe we mwine wishintililako; uko konse wenda umwishibe, na o akatambalike nshila shobe.”—Amapinda 3:5, 6.

[Futunoti]