Icipandwa 16
“Mube Abacincila mu Kutemwana”
1. Cinshi ilingi line abesa ku kulongana kwa Nte sha kwa Yehova umuku wa kubalilapo batemwako sana?
ILYO abantu besa umuku wa kubalilapo ku kulongana kwa Nte sha kwa Yehova, ico batemwako ilingi line kutemwa uko abantu balanga kulya. Bamona uko kutemwa mu fyo babapokelela na mu kubishanya kwa nsansa. Nangu fye bantu besa ku mabungano yesu na bo balamona uku kutemwa. Uwa ku mulabasa umo alembele pa lwe bungano limo ati: ‘Takwali uwabomfeshe imiti ikola nelyo uwanwene ubwalwa. Takwali ifya kupundapunda. Takwali ifya kusunkanasunkana. Takwali ukusaalulana nelyo ukulapishanya. Takwali umusamwe wa musaalula nelyo insele. Takwali uwalepeepa fwaka. Takwali ubupupu. Takwali uwalepoosaika ifikopo pa lunkoto. Awe mwandini nshatalamona ica musango yu.’ Conse ici bushininkisho bwa kutemwa, ukutemwa ‘ukushicita cishiyene, ukushiifwaila ifya kuko.’—1 Abena Korinti 13:4-8.
2. (a) Mu kuya kwa nshita, cinshi cifwile ukumoneka pa fyo tulanga ukutemwa? (b) Pa kupashanya Kristu, musango nshi uwa kutemwa tufwile ukulundulula?
2 Ukutemwa aba bwananyina e cishibilo ca Bena Kristu bene bene. (Yohane 13:35) Ilyo tulekula ku mupashi, tusambilila ukucishapo ukulango kutemwa. Umutumwa Paulo apepele ukuti ukutemwa kwa Bena Kristu banankwe “kupake ukucilamo no kucilamo.” (Abena Filipi 1:9) Umutumwa Yohane alangile ukuti ukutemwa kwesu kufwile kwaba ukushili kwa bukaitemwe. Alembele ati: “Muli ici e mo twaishibilo kutemwa, ica kuti Wene atutuuliile umweo wakwe; kabili ifwe tufwile ukutuulila aba bwananyina imyeo yesu.” (1 Yohane 3:16; Yohane 15:12, 13) Bushe cine cine kuti twafwila bamunyinefwe? Nangu kwena te lingi ico cibe fyo, bushe twesha ukufika pi ukwafwa bamunyinefwe pali lelo, na lintu fye cikosele ukubaafwa?
3. (a) Kuti twacishapo shani ukulango kutemwa? (b) Mulandu nshi cacindamina ukuba abacincila mu kutemwana pali nomba?
3 Ukulunda pa micitile yesu iishili ya bukaitemwe, tukabila ukuba aba bucibusa bwine bwine kuli bamunyinefwe. Icebo ca kwa Lesa citucincisha ati: “Ku kutemwa aba bwananyina mube aba kutemwanisha.” (Abena Roma 12:10) Bonse tulomfwa uko kutemwa pa bantu bamo. Lelo bushe teti cibe fye bwino ukusambilila ukumfwa uko kutemwa na pa bantu bambi? Ilyo impela ya cino calo cikote ilepalama, nacicindama ukuti pali nomba tupalame sana ku Bena Kristu banensu. Baibolo itila: “Impela ya fyonse naipalama. . . . Pali fyonse mube abacincila mu kutemwana; pa kuti ukutemwa kufimba pa membu ishingi.”—1 Petro 4:7, 8.
Ilyo Kwaba Amafya
4. (a) Mulandu nshi kwingabela amafya pa bantu ababa mu cilonganino? (b) Nangu kwena te kuti lyonse tulemenene ku kucite co, busuma nshi bwingafumamo nga twaumfwilile ukufunda kwa mu Baibolo?
4 Kwena, apo fye tucili abashapwililika, inshita shimo tukalacita ifintu ifingafulwisha bambi. Bamunyinefwe na bo kuti batubembukila mu nshila shalekanalekana. (1 Yohane 1:8) Nga ica musango yo camucitikila, cinshi mwingacita? Amalembo yalatweba ifikabilwa ukucitwa. Lelo ifyo yalanda pambi te kuti fibe filya fine fwe bantunse bashapwililika twalemenenako ukucita. (Abena Roma 7:21-23) Lelo, ukuba no mupampamina wa kumfwila ukupanda amano ukwaba mu Baibolo kukashinina ukuti cine cine tulafwaisha ukutemuna Yehova. Ukucite co kukawamyako ukutemwa kwesu kuli bambi.
5. Nga umo atukalifya, mulandu nshi tushifwile ukulandwila?
5 Ilyo abantu bakalifiwa, limo limo balesha ukufwaya inshila sha kulandwilamo uubakalifye. Lelo ico cilenga fye ifintu ukubipilako. Nga tulefwaya icilandushi, tufwile ukushiile co mu maboko ya kwa Lesa. (Amapinda 24:29; Abena Roma 12:17-21) Bamo kuti bafwaya ukukanamonana no ubalufyenye. Lelo tatufwile ukucite co kuli bakapepa banensu, pantu pa kuti ukupepa kwesu kupokelelwe, cimo icikabilwa, kutemwa bamunyinefwe. (1 Yohane 4:20) E co, Paulo alembele ati: “Mube abashipikishanya, no kubelelano luse nga umo aba na kafiimbo ku mubiye; ifyo Shikulu amubelelo uluse, e fyo na imwe mubelele uluse.” (Abena Kolose 3:13) Bushe kuti mwacite co?
6. (a) Miku inga tufwile ukulekelela munyinefwe? (b) Cinshi tufwile ukumfwikisha icingatwafwa ukwishibe ca kucita nga ca kuti batubembukila?
6 Cinshi twingacita nga ca kuti umo aletubembukila libili libili lelo tabembwike ulubembu ulukalamba ulo bengamutamfishapo mu cilonganino? Umutumwa Petro alandile pa membu shinono isha musango yo ati kuti cawama ukulekelela “ukufika ku miku cinelubali.” Lelo Yesu atile: “Nshiletila kuli iwe, ukufika ku miku cinelubali (7), lelo ukufika ku miku [amakumi cinelubali na cinelubali (77), NW].” Alandile pa bupusano bushaikulila ubwa misha twaba na yo kuli Lesa ukuilinganya ku misha umuntu fye onse engatukwatila. (Mateo 18:21-35) Cila bushiku tulabembukila Lesa mu nshila ishingi—limo pa mulandu wa bukaitemwe, ifyo tusosa nelyo ukutontonkanya, nelyo ukufilwa ukucita fimo, ukwabula no kwishiba ukuti tulebembuka. (Abena Roma 3:23) Nalyo line, Lesa atwalilila fye ukuba uwa nkumbu kuli ifwe. (Amalumbo 103:10-14; 130:3, 4) Afwaya ifwe ukulange nkumbu shimo shine pa kati kesu. (Mateo 6:14, 15; Abena Efese 4:1-3) Nga twacite fyo ninshi tulelanga umusango wa kutemwa ‘ukushilinga cabipa.’—1 Abena Korinti 13:4, 5; 1 Petro 3:8, 9.
7. Cinshi tufwile ukucita nga munyinefwe ali na kantu kuli ifwe?
7 Limo limo kuti napamo twailuka ukuti nangu ca kuti tatwafimbila munyinefwe, ali na kantu kuli ifwe. Kuti twasalapo ukuti ‘ukutemwa kufimbe pali ako kantu,’ nge fyo 1 Petro 4:8 alangilila. Napamo kuti twabalilapo ukulanda kuli wene no kwesha ukutendeka ukulaumfwana mu mutende nga kale.—Mateo 5:23, 24.
8. Nga uwasumina munensu acite cintu icatukalifya, cinshi tufwile ukucitapo?
8 Nalimo kuti uwasumina munenu alecita cimo icilekalifya imwe na bantu bambi. Bushe tacingawama ukulanda nankwe? Napamo kuti cawama. Nga mwamulondolwela ubo bwafya mu cikuuku, kuti mwafume fisuma. Lelo intanshi mufwile ukuipusha ukuti: ‘Bushe cine cine ico alecita cintu icilepusana na malembo? Nelyo bushe icilengele ubwafya maka maka mulandu fye wa kuti icikulilo cakwe nacipusana ne fyo nakushiiwe?’ Cenjeleni ukuti tamuipangiile ifipimo no kutendeka ukupingula bambi umwabele fyo fipimo. (Yakobo 4:11, 12) Yehova alapokelela abantu ba fikulilo fyalekanalekana ukwabula akapaatulula kabili alabatekanishisha ilyo balekula lwa ku mupashi.
9. (a) Ni bani babombela pa milandu ya kulufyanya kwabipa mu cilonganino? (b) Ni lilali cishalila ku o balufyenye ukubalilapo ukucitapo cimo, kabili icikalamba mu kucite fyo cinshi?
9 Nga umo mu cilonganino acito lubembu lwabipisha, pamo nga bucisenene, ico cilingile ukubombelwapo ilyo line. Na bani? Na baeluda. (Yakobo 5:14, 15) Lelo, nga ca kuti ulubembu lucitilwe ku muntu umo, nakalimo mu fya bukwebo nelyo mu nsoselo sha kukalifya, lyene uo babembukile afwile intanshi ayamonana no umulufyenye babili fye. (Mateo 18:15) Nga ca kuti ico tacipwishishe ubwafya, na fimbi kuti fyacitwa, nga filya fyalembwa pali Mateo 18:16, 17. Ukutemwa twatemwa munyinefwe uulufyenye no kufwaisha ukuti ‘awiikishiwe’ kukatwafwa ukucita fyonse ifi mu nshila ya kufwayo kumufika pa mutima.—Amapinda 16:23.
10. Nga kwaba ubwafya, cinshi cikatwafwa ukumona bwino ubo bwafya?
10 Ilyo kwaba ubwafya, bube bukalamba atemwa bunono, cikatuwamina nga twatukuta ukumfwikisha ifyo Yehova amona ubo bwafya. Yehova tasuminisha ulubembu lonse fye apo lwapela, kabili mu nshita yakwe iyalinga, abacite membu shabipisha lelo abashilapila balafumishiwa mu cilonganino cakwe. Lelo, twilaba ukuti bonse tulabembuka mu tuntu utunono kabili tulakabila ukutekanya kwakwe ne nkumbu. Yehova kanshi alitwimikila icipasho ca kuti tukonke ilyo bambi batubembukila. Ilyo twaba ne nkumbu, ninshi tulepashanya ukutemwa kwakwe.—Abena Efese 5:1, 2.
Fwayeni Inshila ‘Mwingakushishamo’ Ukutemwa
11. Mulandu nshi Paulo akoseleseshe abena Korinti ‘ukukusha’ ukutemwa?
11 Paulo apoosele imyeshi iingi ukukosha icilonganino ca mu Korinti, mu Greece. Alibombeshe ukwafwa aba bwananyina kulya, kabili alibatemenwe. Lelo bamo muli bene tabamutemenwe. Balemulengulula sana. Abacincishe ‘ukukusha’ ukutemwa. (2 Abena Korinti 6:11-13; 12:15) Kuti cawama nga ca kuti ifwe bonse twaibebeta no kumona apafika ukutemwa kwesu kuli bambi no kufwaya inshila twingakushishamo ukutemwa.—1 Yohane 3:14.
12. Kuti twakusha shani ukutemwa bonse ababa mu cilonganino?
12 Bushe mu cilonganino mwaliba abo citukosela ukupalama? Nga twabalilapo ukulabako fye ku kupusana konse uko twapusana na bo—nge fyo ne fwe twingafwaya bambi bacite kuli ifwe—ici kuti cawamya bucibusa bwesu. Bucibusa twabakwatila kuti bwawaminako nga twaesha ukumona imibele isuma muli bene no kulatontonkanya pali yene. Ukwabulo kutwishika ici cikalenga ukutemwa twabatemwa ukukula.—Luka 6:32, 33, 36.
13. Kuti twakusha shani ukutemwa ku baba mu cilonganino cesu?
13 Ca cine, tulapelebela mu fyo twingacitila bambi. Te kuti nalimo tuposhe bonse pali cila kulongana. Ilyo twalaalika ifibusa ku ca kulya nalimo kuti cayafya ukwita bonse. Lelo bushe te kuti tukushe ukutemwa ukupitila mu kupaatulako amaminiti yanono ku kuleka twishibe bwino umuntu umo mu cilonganino cesu? Bushe limo limo, te kuti napamo tulaalikeko uo tushaishiba bwino ukuti abombe na ifwe mu butumikishi bwa mwi bala?
14. Ilyo tuli pa Bena Kristu tushatala atumona, kuti twalanga shani ukucincila mu kutemwana?
14 Amabungano ya Bwina Kristu yatulenga ukuba ne nshita yawamisha iya kukusha ukutemwa kwesu. Kuti nalimo kusangilwe abantu amakana na makana. Te kuti tumonane na bonse aba, lelo imicitile yesu ifwile ukulango kuti tucindamika ifingawamina bambi ukucila ifingatuwamina. Pa nshita ya kutuusha, kuti twafwaisha ukwishibana na bo tuli na bo mupepi ukupitila mu kubalilapo ukubaposha. Bushiku bumo inshita ikesa ilyo bonse abakaba pe sonde bakaba ni bamunyinefwe ne nkashi, abaikatana mu kupepa Lesa wine wine kabili Shifwe wa bonse. Ala kwena cikaleta ukwanga ilyo tukeshibana bonse! Ukucincila mu kutemwana kukatulenga ukufwaya ukucite co. Cinshi tushingatendekela ukucite co nomba line?
Ukulanshanya kwa Kupitulukamo
• Nga kwaba amafya pa kati ka Bena Kristu, ni shani yalingile ukubombelwapo, kabili mulandu nshi?
• Ilyo tulekula lwa ku mupashi, ni mwi umo ukutemwa kwesu kulingile ukukula?
• Ni shani twingaba abacincila mu kulango kutemwa na kuli bambi abengi ukucila fye ifibusa twaishibana na fyo?
[Icikope pe bula 148]
Ukutemwa kwa Bwina Kristu kumonekela mu nshila ishingi, pamo nga pa kulongana kwa cilonganino