IFINGAFWA INDUPWA
Ifyo Mwingacita nga ca Kuti Ifyo Muletontonkanya pa Fintu Fyapusana ne fyo Abena Mwenu Baletontonkanya
Inshita shimo abaupana kuti bafilwa ukulaumfwana bwino pa mulandu wa kuti balipusana ififyalilwa e lyo ne fyo batemwa. Lelo kwaliba na fimbi ifingalenga abaupana balafilwa ukumfwana bwino. Ku ca kumwenako, nalimo kuti bafilwa ukumfwana bwino ilyo balepingula:
Pa nshita bakalaba pamo na balupwa
Pa fyo bakulabomfya indalama
Pa kukwata abana
Finshi mwingacita nga ca kuti ifyo muletontonkanya pa fintu, fyapusana ne fyo abena mwenu baletontonkanya?
Ifyo mulingile ukwishiba
Tamulingile ukupalana muli fyonse pa kuti muleumfwana bwino. Na baupana abomfwana bwino, te lyonse basuminishanya ilyo balepingula pa fintu ifinono e lyo na pa fintu ifikalamba.
“Aba mu lupwa nakuliile balitemenwe sana ukuba pamo. Kanshi pa mpela ya mulungu twaleba pamo na balupwa ba bamayo e lyo na balupwa ba batata. Balupwa ba bena mwandi bena ilingi line tabaleba pamo. Ici cilalenga tulepusana mu fyo tumona inshita tufwile ukuba pamo na balupwa nelyo imiku tufwile ukulanshanya na balupwa abekala ukutali.”—E fyalandile ba Tamara.
“Ifyo abena mwandi babakushishe e lyo ne fyo bankushishe fyalilenga tulepusana mu fyo tutontonkanya pa fyo tulingile ukubomfya indalama. Ilyo twaupene fye, inshita shimo twalepusanina pa fya kubomfya indalama. Kanshi twalilanshenye imiku iingi pa kuti tuleke ukupusanina pa fya kubomfya indalama.”—E fyalandile ba Tyler.
Abantu babili kuti balolesha icintu cimo, lelo kuti balondolola ifyapusana pa fyo ico cintu cilemoneka. Ifi fine e fyo caba na ku baupana, ifyo batontonkanya pa fintu fimo kuti fyapusana
Pa kupwisha amafya yamo, abaupana balingile ukulanshanya bwino. Ku ca kumwenako, abaupana balingile ukulanshanya bwino nga ca kuti abafyashi babo balwala kabili balekabila ukulabasakamana. Na kabili balingile ukulanshanya bwino nga ca kuti umo alefwaya ukukwata abana e lyo umbi talefwaya.a
“Ine no mukashi wandi twalilanshanyapo sana pa kukwata abana. Na lyo line umwina mwandi ena alatontonkanyapo sana ica kuti twalitendeka no kupusana mu fyo tutontonkanyapo. Imona kwati tatwakasuminishanye.”—E fyalandile ba Alex.
Abaupana kuti balaumfwana nangu ca kuti ifyo batontonkanya pa fintu fyalipusana. Abasambilila bamo balanda ukuti nga mwafilwa ukusuminishanya na bena mwenu pa cintu cimo icacindama, mufwile ukucita icili conse pa kuti mupwishe ubo bwafya. Balanda no kutila kuti cawama fye no kupwisha icupo nga ca kuti ukucita ifi e kwingapwisha ubwafya. Nomba ifi balanda filalenga abaupana ukubika fye amano ku fyo baleumfwa ica kuti balalaba na ku mulapo balapile kuli Lesa ukuti bakalambatila ku bena mwabo nangu ifintu fyafye shani.
Ifyo mwingacita
Mule-esha na maka ukufikilisha umulapo mwalapile ilyo mwaleupana. Nga mulefwaisha ukufikilisha umulapo mwalapile pa kuupana, mukalabombela pamo na bena mwenu pa kuti mupwishe ubwafya mukwete.
Ilembo ilingamwafwa: “Ico Lesa alundenye, umuntu ecilekanya.”—Mateo 19:6.
Muletontonkanishisha libela pa fyo mwingacita nga mwakwata amafya yamo. Ku ca kumwenako, finshi mwingacita nga ca kuti abena mwenu balefwaya ukukwata abana e lyo imwe tamulefwaya? Kwaliba ifintu ifingi ifyo mulingile ukutontonkanyapo, pamo nga:
Ifyo icupo cenu cakosa.
Bushe kuti mwatwalilila ukumfwana bwino na bena mwenu nga ca kuti mwakwata no mulimo uukalamba uwa kukusha umwana?
Umulimo wa kukusha abana.
Kwaliba ifingi ifyo mulingile ukucita pa kukusha bwino abana. Tamulingile ukupelela fye pa kubafwaila ifya kulya, ifya kufwala no mwa kwikala.
Indalama mwakwata.
Bushe mukalakumanisha ukubomba incito, no kukwata inshita ya kuba pamo na bakashi na bana, e lyo ne ya kucita ifintu fimbi ifyacindama?
Ilembo ilingamwafwa: “Nani pali imwe nga alefwaya ukukuula ulupungu tabala ekala pa nshi no kupenda ishingapooswapo?”—Luka 14:28.
Mufwile ukutontonkanya na pa fintu fimbi. Kwaliba ifyo mwingacita nga mwafilwa ukusuminishanya pali fimo. Ku ca kumwenako, nga ca kuti abena mwenu balefwaya ukukwata abana e lyo imwe tamulefwaya, kuti cawama ukutontontonkanya pali aya mepusho:
‘Bushe nga nalanda ukuti nshilefwaya tukwate abana, ndosha mu kuti tatwakatale atukwatapo abana, nelyo ni pali ino nshita fye nshilefwaya?’
‘Bushe ico nkanina ukukwata abana ni co imona kwati te kuti mbakushe bwino?’
‘Bushe imona kwati nga twakwata abana, ninshi abena mwandi tabakulambikako amano?’
Uulefwaya ukukwata abana na o kuti cawama ayipusha ukuti:
‘Bushe natuipekanya ukuba abafyashi no kukusha abana?’
‘Bushe natukwata indalama isho twingabomfya pa kukusha bwino umwana?’
Ilembo ilingamwafwa: “Amano ayafuma ku muulu . . . yalenga umuntu ukuba . . . uushipampamina fye pa cintu cimo.”—Yakobo 3:17.
Muletontonkanya pa busuma bwingaba mu kukonka ifyo abena mwenu balelanda. Abantu babili kuti balolesha icintu cimo, lelo kuti balondolola ifyapusana pa fyo ico cintu cilemoneka. Ifi fine e fyo caba na ku baupana, ifyo batontonkanya pa fintu fimo pamo nga ifya kubomfya indalama kuti fyapusana. Kanshi nga mwapusana mu fyo muletontonkanya pa fintu fimo, mulebalilapo ukulanshanya pa fyo mwingasuminishanya.
Finshi bonse babili mulefwaya ukucita?
Busuma nshi bwingafuma mu fyo bonse babili mulefwaya ukucita?
Bushe te kuti ciwame nga mwakonka ifyo abena mwenu balefwaya pa kuti mutwalilile ukukosha icupo cenu?
Ilembo ilingamwafwa: “Mwilafwaya fye ifingamuwamina, lelo mulefwaya ne fingawamina abanenu.”—1 Abena Korinti 10:24.
a Cilawama ukulanshanya pa fintu ifyacindama ilyo mushilaupana. Na lyo line, ifintu fyabula ukwenekela kuti fyacitika, kabili mu kupita kwa nshita umulume nelyo umukashi kuti a-aluka mu fyo alemona ifintu.—Lukala Milandu 9:11.