Ifyo Mwingacita pa Kuti Incito Tailengele Mwilakwata Inshita ya Kuba Pamo na Bena Mwenu

Muno nshiku umo abantu babomfya sana ifya kupangapanga pamo nga amafoni, abamwingisha incito e lyo na bo mubomba nabo kuti balafwaya ukuti balemutumina pa fya ncito inshita iili yonse. Ici kuti calenga mwalafilwa ukukwata inshita ya kucitamo ifintu fimbi ifyacindama pamo ngo ukuba pamo na bena mwenu.

• Ifyo mulingile ukwishiba

• Ifyo mwingacita pa kuti mulekwata inshita ya kuba pamo na bena mwenu

• Ifyo abaupana balandapo

• Ifyo mwingacita

Ifyo mulingile ukwishiba

• Ifya kupangapanga kuti fyalenga mwalapoosa inshita iikalamba mu kubomba ukucila ukuba pamo na bena mwenu. Ici kuti calenga mwalafwaya ukubomba inshita iili yonse ilyo mwapokelela foni, meseji ya pa Intaneti nelyo pa foni.

  “Muno nshiku calyafya ukukwatako inshita ya kwisha na bena mwesu e lyo no lupwa pantu amameseji ya ku ncito e lyo na foni yesa fye inshita iili yonse, icilenga wabika sana amano ku ncito ukucila ukubika amano ku lupwa.”—Ba Jeanette.

• Mufwile ukwakanya bwino inshita iya kubombamo ifya ku ncito e lyo ne ya kuba pamo no lupwa lwenu. Nga tamwakenye bwino inshita, mukasanga ukuti mulebika sana amano ku ncito ukucila ukubika amano ku cupo cenu.

  “Abena mwenu e baculilamo ilingi pantu kuba ukutontokanya ukuti: ‘Na bo nabeshiba ukuti ndebomba. Balanjelelako fye. Na kuba twalaba nabo inshita imbi.’”—Ba Holly.

Ifyo mwingacita pa kuti mulekwata inshita ya kuba pamo na bena mwenu

• Mulemona ukuti icupo cenu calicindama. Baibolo itila: “Ico Lesa alundenye, umuntu ecilekanya.” (Mateo 19:6) Nga ca kuti umuntu tafwile ‘ukumulekanya’ na bena mwenu, ninshi ne ncito ine taifwile ukumulekanya?

  “Abantu bamo abo tubombako batontonkanya ukuti pa mulandu fye wa kuti balatulipila, bafwile fye ukututumina inshita balefwaya. Apo nalishiba ukuti ukuba na bena mwandi kwalicindama, ndabasuka ukuti nshilebomba lelo, nkabombelapo ilyo nkaya ku ncito.”—Ba Mark.

  Kuti mwatontonkanya pali ici, ‘Bushe ifyo ncita filanga ukuti nalibika sana mano ku bena mwandi ukucila ku ncito?’

• Mwilasumina fye ukubomba inshita yonse. Baibolo itila: “Abafuuka e ba mano.” (Amapinda 11:2) Nga ca kuti mwalifuuka mukamona ukuti inshita shimo mufwile ukukaana ukubomba imilimo iyo bamupeela nelyo ukuti mwaleka bambi ebo babombe.

  “Imomba umulimo wa kulungisha imipaipi ya menshi, kanshi abantu nga bantumina ukuti balefwaya ukubawaminshako umupaipi uutulike, balafwaya nayako bwangu bwangu. Nomba nga namona kuti te kuti njeko pa nshita balemfwaya, ndabafwailako umuntu umbi uwaishiba ukulungisha imipaipi ya menshi ukuti ayebalungishisha.”—Ba Christopher.

  Kuti mwatontonkanya pali ici: ‘Bushe ndaitemenwa ukukanabomba imilimo imo nga ca kutila kuti yalenga umwina mwandi alamona kuti nshamubikako amano? Bushe umwina mwandi nankwe ukuti atila ndaitemenwa ukukanabombako imilimo imo?’

• Muletantikako inshita ya kuba pamo. Baibolo itila: “Icintu conse calikwata inshita ya ciko.” (Lukala Milandu 3:1) Nga ca kuti namukwata imilimo iingi iya kubomba, e lyo mulingile no kusangako inshita ya kuba pamo na bena mwenu.

  “Nga natukwata imilimo iingi iya kubomba, tulasuminishanya pa nshita twalabako pamo. Pamo nga ukuliilako capamo ica kulya ca cungulo nelyo ukuyako mu kwenda, pa kuti tukwateko inshita ya kuba fye babili.”—Ba Deborah.

  Kuti mwatontonkanya pali ici: Bushe ndasangako inshita iyo ningalanda na bena mwandi ukwabula ifya kumpumfyanya? Bushe abena mwandi nga balibepwishe ici cine cipusho pali ine, kuti ba-asuka shani?

• Muleshimya amafoni nelyo amatabuleti. Baibolo itila: “Mwishibe bwino bwino ifyacilapo ukucindama.” (Abena Filipi 1:10) Kanshi inshita shimo kuti muleshimyako amafoni nelyo amatabuleti yenu pa kuti abo mubomba nabo belamutumina amameseji nelyo foni.

  “ndesha na maka ukuleka ukubomba pa nshita nabika ukuti mfwile ukulanda na bena mwandi. Iyo nshita nga yakumana ndabika foni apa kuti nangu yalila nelyo kwaisa meseji nshayumfwe.”—Ba Jeremy.

  Kuti mwatontonkanya pali ici: Bushe lyonse mfwaya foni nayaka pa kuti abanjingisha incito nelyo abo ndebombela imilimo nga batuma na basuka? Bushe abena mwandi nga balibepwishe ici cine cipusho pali ine, kuti ba-asuka shani?

• Mule-enekela ukuti fimo kuti fyamupumfyanya. Baibolo itila: “Lekeni abantu bonse beshibe ukuti muli ba mutembo.” (Abena Filipi 4:5) Ukulanda fye icinshika, limo kuti mwafilwa kusangako inshita ya kuba na bena mwenu pa mulandu ne milimo mukwete iya kubomba. Ku ca kumwenako, nalimo abena mwenu balipamfiwa sana pa mulandu ne ncito iyo babomba. Tekwesha ukubeba ukuba pamo naimwe inshita iikalamba ica kuti balafilwa no kubomba imilimo bakwete.

  “Abena mwandi balacita amakwebo, kabili inshita iingi balapokelela fimo ifyo bafwile ukubombelapo. Kwena limo nshumfwa bwino lelo pa mulandu wa kuti tulaba pamo inshita iikalamba nshisakamana sana.”—Beverly

  Kuti mwatontonkanya pali ici: ‘Bushe ifyo ncita filalenga abena mwandi bamona ukuti nalishiba ukutila balikwata ifya kucita ifingi? Bushe abena mwandi nga balibepwishe ici cine cipusho pali ine, kuti ba-asuka shani?’

Ifyo mwingacita

Ilyo tamulalanshanya na bena mwenu, baleni asukeni aya mepusho. Lyena panuma mulanshanye na bena mwenu ifyo mwala-asuka.

• Bushe abena mwenu balibala abailishanyapo ati mulatwalilila ukubomba na lintu muli ku ng’anda? Nga bali-ilishanyapo, bushe cine mulatwalilila ukubomba na lintu muli ku ng’anda?

• Bushe kwaliba ifyo mulingile ukwalukamo pa kuti mwilabomba pa nshita mulingile ukuba na bena mwenu?

• Bushe mwalitala amumonapo abena mwenu balatwalilila ukubomba na lintu bali ku ng’anda? Ni lilali ilyo line balebomba?

• Bushe finshi mwingafwaya abena mwenu balecita pa kuti belabomba na lintu bali ku ng’anda?