“Nkakulwisha We Goge”

1, 2. Ni nkondo nshi iikalamba iili no kubako nomba line, kabili mepusho nshi twingakwata? (Moneni icikope pa ntendekelo.)

PA MYAKA iingi nga nshi, icalo calikowela no mulopa wa bantu abengi abo baipaya mu nkondo ukubikako fye no mulopa wa bantu abo baipeye mu nkondo shibili isha calo ishaliko mu myaka ya ba 1900. Lelo inkondo iikalamba pali shonse iyo abantu bashatala abamonapo ileisa. Nomba iyi nkondo, tayakabe fye ni nkondo ya bantunse, umo ifyalo fikalalwishanya pa mulandu na bukaitemwe. Lelo ikaba ni “nkondo ya bushiku ubukalamba ubwa kwa Lesa Wa Maka Yonse.” (Ukus. 16:14) Umulwani wa cilumba, akalenga kukabe iyi nkondo ilyo akasansa icalo ico Lesa atemwa. Ilyo uyu mulwani akasansa ici icalo, akalenga Shikulu Mulopwe Yehova akabomfye amaka yakwe ayakalamba nga nshi ayo abantunse bashatala abamonapo ilyo akonaula abalwani bakwe.

² Nomba amepusho yacindama ayo twingepusha ya kuti: Nani uyu wine umulwani? Calo nshi akasansa? Ni lilali akasansa ici calo, mulandu nshi akacisanshila kabili akacisansa shani? Apo ifi ifikacitika ku ntanshi fikatukuma fwe bapepa Yehova mu nshila iyasanguluka pano isonde, tufwile ukwishiba amasuko ya aya mepusho. Amasuko kuti twayasanga mu busesemo ubwalembwa muli Esekiele icipandwa 38 ne cipandwa 39.

Umulwani—Goge wa ku Magoge

3. Landeni pa fishinka ifikalamba ifyo ubusesemo bwa kwa Esekiele ubulanda pali Goge wa ku Magoge bulandapo.

³ Belengeni Esekiele 38:1, 2, 8, 18; 39:4, 11. Ifi e fishinka ifikalamba ifyo ubu ubusesemo bulandapo, butila: “Mu myaka ya kulekeleshako” umulwani beta ukuti ‘Goge wa ku Magoge’ akasansa “icalo” ca bantu ba kwa Lesa. Lelo ifi uyu mulwani akasansa icalo ca bantu ba kwa Lesa fikalenga Yehova ‘akakalipe nga nshi,’ kabili akamwimina no kumucimfya.a Ilyo Yehova akacimfya uyu mulwani akalenga ‘ifyuni ne finama fya mpanga fikamulye’ pamo na bo akaba nabo. Na pa kulekelesha, Yehova akapeela Goge “incende ya kumushiikamo.” Pa kuti tumfwikishe ifyo ubu busesemo buli no kufikilishiwa, tufwile ukubalilapo ukwishiba Goge.

4. Finshi twasambilila muli ino paragrafu pali Goge wa ku Magoge?

⁴ Nomba bushe Goge wa ku Magoge nani? Ukulingana ne fyo Esekiele amulondolola, kuti twatila Goge mulwani wa bapepa Yehova mu nshila iyasanguluka. Bushe Goge e shina limbi ilyo beta Satana mu busesemo, umulwani mukalamba uwa kupepa kwa cine? Pa myaka iingi ifi e fyo twalelanda mu mpapulo shesu, lelo pa numa ya kusambilila sana pa busesemo bwa kwa Esekiele, twalyalwile ifyo twaishibe pali Goge. Ulupungu lwa kwa Kalinda lwalondolwele ukuti, amashiwi ya kuti Goge wa ku Magoge tayalanda pa cibumbwa ca ku mupashi icishimoneka, lelo yalanda pa mulwani umuntunse uumoneka e kutila inko ishikomana akapi pa kuti shikalwishe ukupepa kwasanguluka.b Ilyo tushilalanda pa fyalengele twalule ifyo twaishibe, natubalilepo ukulanda pa fintu fibili ifyaba mu busesemo bwa kwa Esekiele ifilanga ukuti Goge te cibumbwa ca mupashi.

5, 6. Finshi ifyaba mu busesemo bwa kwa Esekiele ifilanga ukuti Goge wa ku Magoge te cibumbwa ca mupashi?

⁵ “Nkalenga ifyuni ne finama fya mpanga fikakulye.” (Esek. 39:4) Ilingi line Amalembo nga yalanda pa fyuni ifilelya icitumbi, ninshi yalesoka abantu pa bupingushi bwa kwa Lesa. Ifi fine e fyo Lesa acitile pa kusoka abena Israele ne nko shimbi ishishali abena Israele. (Amala. 28:26; Yer. 7:33; Esek. 29:3, 5) Ishibeni ukuti abo Lesa asokele, te fibumbwa fya ku mupashi, lelo bantu abakwata umubili wa munofu no mulopa. Pantu na kuba ifyuni ne finama fya mpanga filya iminofu, tafilya umupashi. Kanshi uku ukusoka ukwaba mu kusesema kwa kwa Esekiele kulanga ukuti Goge te cibumbwa ca mupashi.

⁶ “Nkapeela Goge incende ya kumushiikamo mu Israele.” (Esek. 39:11) Amalembo tayalandapo ukuti ifibumbwa fya mupashi balafishiika pano isonde. Lelo Satana ne fibanda fyakwe bakabapoosa mu cilindi cabula impela pa myaka 1,000, kabili pa numa bakabapoosa muli bemba ya mulilo iya mampalanya, icilepilibula ukuti bakabonaula umupwilapo. (Luka 8:31; Ukus. 20:1-3, 10) Apo ubusesemo bulanda ukuti Goge bakamupeela “incende ya kumushiikamo” pano isonde, kuti twatila Goge te cibumbwa ca mupashi.

7, 8. Ni lilali “imfumu ya ku kapinda ka ku kuso” bakayonaula, kabili bushe ifi fyapalana shani ne fikacitikila Goge wa ku Magoge?

⁷ Nga ca kuti Goge te cibumbwa ca mupashi, ninshi uyu umulwani uukasansa abapepa Yehova pa muku wa kulekeleshako nani? Natulande pa masesemo yabili aya mu Baibo ayalenga twaishiba Goge wa ku Magoge.

⁸ “Imfumu ya ku kapinda ka ku kuso.” (Belengeni Daniele 11:40-45.) Daniele alisobele pa mabuteko ayakwatisha amaka ayali no kulabako ukufuma mu nshiku shakwe ukufika na muno nshiku. Ubusesemo bwalilandile na pa mabuteko ayali no kulalwishanya, e kutila “imfumu ya ku kapinda ka ku kulyo” ne “mfumu ya ku kapinda ka ku kuso.” Pa myaka iingi ifyalo ifiba ishi mfumu tafiba fimo fine pantu ifyalo fya pano isonde filalwishanya pa kuti fikwate amaka ukucila ifyalo fimbi. Ilyo Daniele alelanda pa fyo imfumu ya ku kapinda ka ku kuso ikasansa “mu nshita sha ku mpela,” atile: “Ikaya ninshi naikalipa nga nshi mu kulofya no konaula abengi.” Abapepa Yehova e bo imfumu ya ku kapinda ka ku kuso ifwaisha ukusansa.c Nomba nga filya fine cikaba kuli Goge wa ku Magoge, imfumu ya ku kapinda ka ku kuso nayo ‘bakayonaula’ ilyo fye ikasansa abantu ba kwa Lesa ica kuti ikafilwa ukubonaula.

9. Bushe ifikacitikila Goge wa ku Magoge ne fikacitikila “imfumu sha ba pano isonde bonse” fyapalana shani?

⁹ “Imfumu sha ba pano isonde bonse.” (Belengeni Ukusokolola 16:14, 16; 17:14; 19:19, 20.) Ibuuku lya Ukusokolola lyalisobele ukuti “imfumu sha pe sonde” shikasansa Yesu “Imfumu ya shamfumu,” iya ku muulu. Apo imfumu sha pe sonde te kuti shiye ku muulu mu kusansa Yesu, shikasansa abekala pe sonde abatungilila ubufumu bwakwe. Lyena imfumu sha pe sonde bakashicimfya pa nkondo ya Armagedone. Ishibeni ukuti bakashonaula pa numa shasansa abantu ba kwa Yehova. Ifi nafipalana ne fyo balanda pali Goge wa ku Magoge.d

10. Bushe nomba kuti twalanda ukuti Goge wa ku Magoge nani?

¹⁰ Ukulingana ne fyo twalandapo, bushe kuti twatila Goge ni nani? Ica kubalilapo, Goge te cibumbwa ca mupashi. Ica bubili, Goge ni nko sha pe sonde ishili no kusansa abantu ba kwa Lesa nomba line fye. Ishi nko shifwile shikomana akapi. Mulandu nshi shikacitila ifi? Apo abantu ba kwa Lesa baba mwi sonde lyonse, ishi nko shikakabila ukubombela pamo pa kuti shikabasanse. (Mat. 24:9) Nangu ca kuti inko e shikabasansa, icishinka ca kuti uukalenga ifi fikacitike ni Satana. Pa myaka iingi alalenga amabuteko yalesansa ukupepa kwa cine. (1 Yoh. 5:19; Ukus. 12:17) Nomba amashiwi Esekiele aseseme ayalanda pali Goge wa ku Magoge, yalanda sana pa fyo inko sha pe sonde shikasansa abantu ba kwa Yehova.e

“Calo” Nshi Akasansa?

11. Bushe ubusesemo bwa kwa Esekiele bwalondolola shani “icalo” ico Goge akasansa?

¹¹ Nga fintu tusambilile mu paragrafu 3, Goge wa ku Magoge akalenga Yehova akakalipe nga nshi ilyo akasansa icalo ico Yehova atemwa sana. Calo nshi akasansa? Lekeni tumone na kabili ifyo Esekiele aseseme. (Belengeni Esekiele 38:8-12.) Aseseme ati Goge ‘akasansa icalo ca bantu abapusuka’ kabili abo ‘babweseshe ukufuma mu nko.’ Moneni na kabili ifyo ubu busesemo bwalandile pa bantu abalepepa Yehova abapuswike kabili abaleikala muli ici calo, bwatile: “Bekala umutende”; bekala mu mishi “iishacingililwa na malinga, imipindo nelyo impongolo”; kabili ‘balalonganika ifyuma.’ Ici cine e calo umo abapepa Yehova mu nshila iyasanguluka mwi sonde lyonse bekala. Nomba kuti twaishiba shani ici calo?

12. Bushe Lesa alengele shani ifintu fyaba nge fyo fyali pa kubala mu calo ca Israele mu nshita balelemba Baibo?

¹² Icingatwafwa, kusambilila pa fyo Yehova alengele ifintu fyaba nge fyo fyali pa kubala mu calo ca Israele, icalo umo abantu ba kwa Lesa baleikala, umo balebombela kabili umo balepepela Yehova pa myaka iingi nga nshi. Yehova aebele Esekiele ukusobela ukuti abena Israele nga baleka ukuba ne cishinka kuli ena, icalo cabo cali no kushala icibolya umwabula akantu nangu kamo. (Esek. 33:27-29) Lelo Yehova asobele no kuti abena Israele abali no kushalapo kabili abali no kulapila, bali no kufuma muli bunkole mu Babiloni no kubwelelamo ku calo cabo, kabili bali no kuyabwesha ukupepa kwasanguluka muli cilya calo. Kanshi Yehova nga abapaala, icalo ca Israele cali no kwaluka, cali no kuba “nge bala lya Edeni.” (Esek. 36:34-36) Lesa alitendeke ukulenga ifintu fyaba nge fyo fyali pa kubala mu mwaka wa 537 ninshi Yesu talaisa pano isonde, ilyo abaYuda bankole babwelelemo ku Yerusalemu no kuyabwesha ukupepa kwa cine mu calo cabo ico batemenwe.

13, 14. (a) Bushe icalo ca ku mupashi ni cinshi? (b) Cinshi Yehova atemenwa sana ici calo?

¹³ Ifi fine e fyacitika na ku bapepa Lesa mu nshila iyasanguluka muno nshiku. Nga filya twasambilile mu Cipandwa 9 muli cino citabo, ilyo umwaka wa 1919 walefika, abantu ba kwa Lesa balibalubwile muli Babiloni Mukalamba umo bali bankole pa myaka iingi. Muli ulya mwaka, Yehova aletele abamupepa mu calo ca ku mupashi. Ici icalo ni paradaise ya ku mupashi iyacingililwa, umwaba ifya kulya fya ku mupashi ifingi, umo tubombela pamo Yehova kabili umo twaba abaikatana na bamunyinefwe na bankashi. Muli ici calo, bonse twalicingililwa, twaliba no mutende kabili takuba nangu cimo icitusakamika. (Amapi. 1:33) Tulapokelela ifya kulya fya ku mupashi ifingi, kabili tulabomba imilimo iingi iyakuma umulimo wa kubila pa Bufumu bwa kwa Lesa iilenga tuleba ne nsansa. Na kuba tulamona ukuti ifyo ili ipinda lilanda fya cine, litila: “Yehova nga apaala umuntu, ifintu filamwendela bwino, kabili uo apaala tacula.” (Amapi. 10:22) Konse fye uko twikala pano isonde tulaba muli ici calo, e kutila, muli paradaise ya ku mupashi, kulila fye tuletungilila sana ukupepa kwasanguluka mu fyo tulanda na mu fyo tucita.

¹⁴ Yehova alitemwa ici calo ca ku mupashi. Cinshi twalandila ifi? Ni co amona abekala muli ici calo ukuti “fyuma fya nko shonse,” abantu abo aleta mu kupepa kwasanguluka. (Hag. 2:7; Yoh. 6:44) Aba bantu balaibikilishako pa kuti bafwale ubuntu ubupya, umumonekela imibele ya kwa Lesa iyacila imibele yonse. (Efes. 4:23, 24; 5:1, 2) Apo bapepa Yehova mu nshila iyasanguluka, balaipeelesha nga nshi pa kuti babombe imilimo yakwe, kabili ilyo balemubombela balalenga acindikwa kabili balalanga ukuti balimutemwa. (Rom. 12:1, 2; 1 Yoh. 5:3) Kuti twaelenganya ifyo Yehova asekelela nga amona abamupepa balebombesha pa kuti balenge icalo ca ku mupashi ciwamineko. Taleni tontonkanyeni pali ifi: Nga mwatangisha ukupepa kwasanguluka mu mikalile yenu, mukalalenga paradaise ya ku mupashi ikalewaminako fye, kabili mukalalenga umutima wa kwa Yehova ukalesekelela!—Amapi. 27:11.

Ni Lilali Goge Akasansa ici Calo? Cinshi Akacisanshila? Kabili Akacisansa Shani?

15, 16. Ni lilali Goge wa ku Magoge akasansa icalo cesu ica ku mupashi?

¹⁵ Tulatontonkanya ifingi nga twatontonkanya ukuti nomba line inko ishikomana akapi shili no kusansa icalo cesu ica ku mupashi ico twatemwa. Tufwile ukwishibilapo ifingi pali uku ukusansa uko Baibo yasobela, pantu kukakuma fwe bapepa Yehova mu nshila iyasanguluka. Tontonkanyeni pali ifi ifipusho fitatu ifyo twingayipusha.

¹⁶ Ni lilali Goge wa ku Magoge akasansa icalo cesu ica ku mupashi? Ubusesemo butila: “Mu myaka ya kulekeleshako, ukasansa icalo.” (Esek. 38:8) Ifi ubu busesemo bulanda filanga ukuti, ifi fikacitika ilyo cino calo cikaba mupepi na ku mpela. Tamufwile ukulaba ukuti ubucushi bukalamba bukatendeka ilyo bakonaula Babiloni Mukalamba, e kutila imipepele yonse iya bufi. Pa numa imipepele yonse iya bufi bayonaula kabili ilyo Armagedone ishilatendeka, Goge akasansa bonse ababa mu kupepa kwa cine, kabili uku e kukaba ukusansa kwa kulekeleshako.

17, 18. Bushe Yehova akalenga ifintu fikabe shani mu bucushi bukalamba?

¹⁷ Cinshi Goge akasanshila icalo ca bapepa Yehova mu nshila iyasanguluka? Ubusesemo bwa kwa Esekiele bulanga ukuti ifintu fibili e fikalenga. Ica kubalilapo, Yehova akalenga ifi fikacitike, ne ca bubili, Goge akaba na mapange ayabi.

¹⁸ Yehova akalenga ifi fikacitike. (Belengeni Esekiele 38:4, 16.) Moneni ifyo Yehova aeba Goge, amweba ati: “Nkabika ifya kukobelako mu mibango yobe,” kabili “nkalenga ukasanse icalo candi.” Bushe aya amashiwi yalolele mu kuti Yehova akapatikisha inko ukusansa abantu bakwe abamupepa? Awe! Te kuti alenge ifyabipa fyacitikila abantu bakwe. (Yobo 34:12) Lelo Yehova alishiba abalwani bakwe, alishiba ukuti bakapata abamupepa mu nshila iyasanguluka, kabili tabakafilwe ukubasansa ilyo bakakwata ishuko lya kubasansa pantu bafwaya ukubalofya. (1 Yoh. 3:13) Yehova akalenga ifintu fikacitike ukulingana no kufwaya kwakwe, kabili fikacitike pa nshita ilya ine afwaya fikacitikilepo. Ifi Yehova akacita cikaba kwati abika ifya kukobelako mu mibango ya kwa Goge no kulamutungulula. Pa nshita imo, pa numa Babiloni Mukalamba bayonaula, Yehova nalimo akalenga inko shikacite ifikaba mu mitima ya shiko. Kanshi Yehova akacita ifikalenga inko shikasanse abantu bakwe. E lyo nga shasansa abantu bakwe shikalenga kukabe Armagedone, inkondo iikacila inkondo shonse ishabako pano isonde. Lyena akapususha abantu bakwe, akalenga cikeshibikwe sana ukuti e walinga ukuteka, kabili akalenga ishina lyakwe ilya mushilo likabeleko ilya mushilo.—Esek. 38:23.

19. Cinshi cikalenga Goge akafwaye ukupoka ukupepa ukwasanguluka?

¹⁹ Amapange ayabi ayo Goge akakwata. Inko ‘shikapanga amapange ayabipa.’ Shikalanga ifyo pa nshita iitali shafulilwa abapepa Yehova ne fyo shabapata. Abantu ba kwa Yehova bakamoneka kwati tabacingililwa, kabili bakamoneka nga bekala “mu mishi iishacingililwa na malinga, imipindo nelyo impongolo.” Na kabili inko shikafwaisha “ukupoka ifintu ifingi” no “kusampa ifipe ifingi” ifya “balelonganika ifyuma.” (Esek. 38:10-12) “Fyuma” nshi ifi fine? Abantu ba kwa Yehova balikwata ifyuma fya ku mupashi ifingi nga nshi; ukupepa kwasanguluka e cuma icacindamisha ico twakwata ico tupeela fye Yehova eka. Inko shikafwaya ukupoka ukupepa kwasanguluka, te pa mulandu wa kuti shalikutemwa lelo ni pa mulandu wa kuti shalikupata kabili shalipata na bonse abatungilila ukupepa kwasanguluka.

20. Bushe Goge akasansa shani icalo ca ku mupashi nelyo paradaise ya ku mupashi?

²⁰ Bushe Goge akasansa shani icalo ca ku mupashi, nelyo paradaise ya ku mupashi? Nalimo inko shikesha ukutulesha ukucita ifyo tucita pa kupepa Yehova, no kutulesha fye ukupepa. Nalimo kuti batulesha ukulakwata ifya kulya fya ku mupashi, ukutulesha ukulongana, ukutulesha ukulacita ifintu ifilenga tuleba abaikatana e lyo no kutulesha fye ukulabila imbila nsuma ya kwa Lesa. Ifi fyonse fyaba muli paradaise ya ku mupashi. Satana akalenga inko shikafwaye ukulofya abapepa Yehova pe sonde pamo no kupepa kwabo ukwasanguluka.

21. Cinshi mutashisha Yehova ifi amusokela kabela pa fikacitika ku ntanshi?

²¹ Ilyo Goge wa ku Magoge akasansa icalo ca ku mupashi, ifyo akacita fikakuma bonse abapepa Yehova ababa muli paradaise ya ku mupashi. Tulatasha sana ifi Yehova atusokela limo pa fikacitika ku ntanshi. Pali ino nshita ilyo tulelolela ubucushi bukalamba, natutwalilile ukulatungilila ukupepa kwasanguluka, no kulacita ifilanga ukuti e kwacindamisha mu mikalile yesu. Nga tulecita ifi, twakulalenga na pali ino ine nshita paradaise ya ku mupashi ilewaminako fye. Ici cikalenga tukamoneko ilyo ifintu ifyacindama fikacitika ku ntanshi, e kutila ifyo Yehova akapususha abantu bakwe pa Armagedone ne fyo akalenga ishina lyakwe likabe ilya mushilo. Icipandwa cikonkelepo cikalondolola ifyo akacita ifi.