Koso Awer Kakara Dunya Ine
”Mkosasor mko insa rosai sḇukfarkor ninyan mko fasfarkin mko ro nyan sasar awer ma ḇekaku ḇa . . . ḇero supswan ine.”—KOLOSE 2:8.
1. Rosai Paulus fyas ḇe snonkaku Kristen ḇero Kolose sya ? (Mam sonin ro randak artikel ine.)
FAFISU taun 60-61 M, fyor Manwawan Paulus syun ro bui ḇero Roma, fyas syapram ḇe snonkaku Kristen ḇero Kolose sya. Fyasnaḇair ḇesi fandun kaku sna ”fawawi nakam ma kakara rurya”, iso samambraḇ fa komam rosai monda imnis kuker Yahwe mamam Ḇyedi. (Kolose 1:9) Paulus doḇe, ”Roi ḇeḇor nane kam yakofena, insa ono sḇeankar mko maroḇa kuker wos ḇerok marndanden. Mkosasor mko insa rosai sḇukfarkor ninyan mko fasfarkin mko ro nyan sasar awer ma ḇekaku ḇana, snar siso farkarkor ninyan ma rodur ḇero supswan ine, fama ḇyeknam ro Kristus ḇa.” (Kolose 2:4, 8) Ramnai, Paulus fyasnaḇair rosai ḇefnai fa kakara ḇeḇeso sifawi kwarna nama nsasar ma rosai ḇefnai fa snonkaku ḇebor simarisen faro kakara ḇeradirya. Imnis raris, snonkaku ḇeḇeso imbude sḇaḇir kakara ḇeradirya nafrur fa sifawi nanem syadi ḇaido sipyum syadi ro snonkaku ḇesesya. Inja, Paulus fyas syapram ḇe naek srar sya insama siso awer kakara dunya ine ma bisa seḇinkwanbur fararur ḇesasarna.—Kolose 2:16, 17, 23.
2. Rosai ḇefnai fa kofarkor contoh ḇeḇeso ro kakara dunya ine?
2 Snonkaku ḇeso kakara dunya ine, sifandun Yahwe wos farkin Ḇyena ḇa. Rofyor kosasor ko ḇa ido, kakara sena fawawas nafrur kakyar koḇena syambraḇ ḇa. Kirine, kakara dunya ine nasya ro moḇ nakame, raris ro televisi, internet, moḇ kofararur rona, ma rumfarkor. Inja, rosai kofrur ya insama kakara dunya ine nawyae ko ḇa? Ro artikel ine, nari kofarkor kakara ririm ḇero dunya ine ma nyan rariso insama nawyae ko ḇa.
KOKYAR KAKU ALLAH IMA ISYA KE?
3. Rosai kakara snonkaku ḇebor ro kirine? Rosai ḇefnai ya?
3 ”Kokyar awer faro Allah I. Koḇesnonkaku ḇefrurpyum ima imnis kwar.” Kakara ḇeradine nabor kaku ro moḇ ḇebor. Snonkaku ḇekofen radirya fyandun ḇa Allah ima isya ke roḇa. Kyara radirya snar nya ḇaḇemkei fa ifrur rosai monda imarisenna. (Wasya Mazmur 10:4.) Ḇesesya sḇaḇir na sepande rofyor sikofen, ”Yakyar faro Allah ḇa raryano, na yakenem pyum.”
4. Rosai na kokofen ḇe snonkaku ḇekyar ḇa snar Manḇedaw ima isya?
4 Rofyor kokara Manḇedaw isyaḇa ido, nsun ro swaruser ke? Snonkaku ḇeḇeso sisewar kankarem ḇyena kuker sifarkor fawawi dunya ine. Ḇape ḇarpur mura sikmome. Kakuya kankarem ḇyena samswenḇa. Imnis raris, rum oso na dores ro mankundi ro moḇ oso ke? Na jadi ḇa. Ono sisya ḇebawes rum ani. Inja, kokarapan kada: Roi ḇekenem sya, sisamswen syadi ro rum sariryakam. Sel oso ḇekasun ma ḇeḇemamḇa ḇero ḇekenem sya bisa ikram informasi ma ifrur i fa ibore. Inja, sel-sel anna bisa sna informasi ḇemnis inja bisa sifrur si fa sibore. Rum oso jadifa ifrur roi ine ḇa. Inja, mansei ḇefrur sel kuker samambraḇ Ḇyenakam? Refo kyarem, ”Snar snon oso ḇefawinananem ḇaḇawes rum ḇape snon ḇefawinananem ḇaḇawes roi ḇeborkam isoine Allah.”—Ibrani 3:4.
5. Rariso koḇuk kankarem faro snonkaku ḇekofen sikyar faro Allah ḇa raryano bisa sifrur roi ḇepyum?
5 Rariso kuker kakara ḇekofen snar kokyar faro Allah I ḇa raryano, bisa kofrur roi ḇepyum? Kakuḇae, Allah Wos Ḇyena doḇe snonkaku ḇekyar faro Allah ḇa sya kako bisa sakfrur roi ḇepyum. (Roma 2:14, 15) Imnis raris, snonkaku oso imbude ḇyesyowi ma iswar sinan ḇyesuya. Ḇape ro roi ḇesena, ifrur snemuk ḇeḇyeḇa kaku snar iso Yahwe wos farkin Ḇyena ḇa. (Yesaya 33:22) Osower ido, snonkaku ḇebor ḇefawinanem sya sakofen snonkaku sya jadifa sipyos samswen ro dunya ine ḇa ma sifandun fafnoḇek ro Allah I. (Wasya Yeremia 10:23.) Inja, kokara awer bisa kofrur roi ḇepyum kuker fafnoḇek ro Allah ḇa ma farkankin Ḇyena.—Mazmur 146:3.
KOFANDUN AGAMA KE?
6. Rariso kakara snonkaku ḇebor kuker agamana?
6 ”Kona agama ḇa, ḇape bisa koḇeaski.” Snonkaku ḇebor sḇaḇir agama nama nefandun ḇa. Agama ḇebor sḇuk farkarkor kuker api neraka, sidif snonkaku sya fa sḇuk farsarser, ḇaido sisaramper tokoh polotik sya. Inja, ine nafnai fa snonkaku ḇebor soḇe sna agama ḇa ḇape bisa sḇeaski. Imbude sikofen, ”Yamarisen yafawi kuker Allah, ḇape yamewer yasun ro agama sariryakam.”
7. Rosai ḇefnai fa agama ḇekaku bisa nafnoḇek ko fa kosma aski?
7 Kona agama ḇa, ḇape na koḇeaski ke? Kakuḇae, snonkaku oso bisa isma aski rofyor syun ro agama ḇekaku. Insama isma aski ḇekakuya, fandun fa ḇyebati kuker Yahwe I, ’Allah ḇaḇeaski’. (1 Timotius 1:11, NW) Rosai monda Yahwe ifrurna, nama ifrur fa nafnoḇek snonkaku sya. Snar koine Allah manfamyan Ḇyesya, kosma aski kako snar koḇensewar fa kofnoḇek snonkaku ḇesesya. (Kisah 20:35) Kwarapan rariso farsamsyom ḇekaku bisa nafnoḇek kina sya fa sisma aski. Imbeswa bisa sesyowiyae si ma siswaryae si, sifarkor romawa sesya fa sifrur pyum, ma na sikenem pyum ro kina seja. Snar farsamsyom ḇekaku ine, Yahwe kawasa Ḇyesya sifararur kayam kuker payamyum ro sidang yadori ma sifasna saswar faro naek srar sesya.—Wasya Yesaya 65:13, 14.
8. Ro Matius 5:3, rosai ḇefrur fa snonkaku sya sḇeaski kaku?
8 Inja, na koḇeaski rofyor kofarmyan ḇe Allah ḇa ke? Kwarapan kada: Rosai ḇefrur fa snonkaku sḇeaski? Sino sisya sisma aski snar fararur, olahraga, ḇaido hobi sena. Ḇesesya seaski rofyor sifaduru kina sesya ma sifnoḇek bati sesya. Roi nane kam na nafrur fa komarisen ḇae, mboi roi ḇefnai fa snonkaku koine kokenem ima roi anna monda ḇa. Iḇese kuker aiwansya, komamḇir Manḇedaw koḇedi ma kosyom I. Allah ifrur ko fa koḇaḇir koḇeaski rofyor kofrur roi ḇefesepen kuker ḇaḇerurya. (Wasya Matius 5:3.) Imnis raris, koḇaḇir kosma samambraḇ rofyor koso fananjur kayam kuker naek srar sya fa kosyom Yahwe I. (Mazmur 133:1) Ko kako koḇeaski snar koisya rofandu ḇaḇemanḇekanaek ro supswan ḇesiper, kankenem koḇena nasren, ma kona saneraro ḇepyum kaku faro fafisu iyama.
KOFANDUN FARKANKIN RO REFOYA KE?
9. (a) Rariso kakara snonkaku sya kuker seks? (b) Ro Allah Wos Ḇyena rosai ḇefnai fa kofrur fararur farḇuk kuker swa koḇedi ḇa ima nsasar?
9 ”Kofrur farḇuk kuker snon ḇaido bin oso ḇese ima nsasar ke?” Snonkaku sya imbude sifuken, ”Auma wamakakak rawo, wafrur rosai wamarisenna mura.” Ḇape, Allah Wos Ḇyena idwarek fararur farḇuk.a (Mam fas-fas kasun ro sop.) (Wasya 1 Tesalonika 4:3-8.) Yahwe nya hak fa ḇyuk sasoser ḇe ko snar iso ḇefrur ko. Doḇe snonkaku ḇefrur fararur farḇuk siso snon ma bin ḇefakawin kwar. Yahwe ḇyuk sasoser ine snar iswar ko. Ifawi sasoser Ḇyena nari nafrur kankenem koḇena napyum syadiwer. Kina ḇesouser Allah sasoser Ḇyena nari siswaryae si, sḇesyowiyae, ma sikyaryae si. Ḇape, Allah nari ḇyuk samamyai faro snonkaku ḇeyuk sasoser Ḇyena.—Ibrani 13:4.
10. Rariso nyan ya insama kofrur awer fararur farḇuk famfnom?
10 Refo ikofenḇair ḇeko nyan insama kofrur awer fararur farḇuk. Fandun fa kofara mka koḇena. Yesus doḇe, ”Mansei myam bin oso ma irmomen i ro sneri, ifrur farḇuk kuker i kwar ro sneri dori. Inja rofyor mkamsu ḇar rakuya ḇyeninyan au, weri ḇo wasawen i.” (Matius 5:28, 29) Inja, komam awer pornografi ma korower awer musik ḇeḇyeḇana. Paulus doḇe, ”Mkomun marisen rosai ḇero baken mkoḇena ro supswan ine.” (Kolose 3:5) Ko kako fandun fa kofara kakara ma rosai kawosna.—Efesus 5:3-5.
FANDUN FA KOSEWAR FARARUR MA NASAN ḆEKAKI RO DUNYA INE KE?
11. Rosai ḇefnai fa komarisen kona nasan ḇekaki?
11 ”Rofyor kona nasan ḇekaki insape nari kosma aski.” Snonkaku sya imbude sikofen ḇeko insama koḇuk oras ma samambraḇ koḇena fa kosewar nasan ḇekaki ro dunya ine, syadiwer faro roi ḇefrur fa koḇe snonkaku ḇepyum syadi, kona snonsnon, ḇaido kona arasai nabor kaku. Snonkaku ḇebor skara bisa kosma aski rofyor kona nasan ḇekaki syadi. Ine bisa nawyae ko kako.
12. Nasan ḇekaki bisa nun ḇaḇeaski ke?
12 Kosewar nasan fa koḇe snonkaku ḇepyum syadi ma kona snonsnon, na nafrur kona aski kaku ke? Aroḇa. Kwarapan kada, Setan mankundi imarisen nya snonsnon. Ma rosai imarisenna ndarirya. Ḇape isma aski ḇa, maraboi ifo kuker masasor. (Matius 4:8, 9; Wahyu 12:12) Ḇape kwarapan, nari kosma aski kaku rofyor kofnoḇek snonkaku ḇesesya fa sifawi Allah I ma fafisu ḇepyum Ḇyeasas kwar na. Nasan osoḇaḇeri ro dunya ine bisa nun ḇaḇeaski ḇeradirya. Komam kada, snonkaku bena nasan ro dunya ine sḇesnonkaku ḇefamfaḇri, ḇemasasor, ḇedafdifer, ḇaido ḇemamḇayayir snonkaku ḇesesya. Ḇarpur mura sisma sneprei ḇa. Refoya doḇe sima ”siyaw wambeso”.—Pengkhotbah 4:4.
Na kosma aski rofyor kofnoḇek snonkaku sya fa sifawi Allah I (Mam paragraf 12, 13)
13. (a) Rariso mamam koḇena faro fararur koḇena? (b) Rosai ḇefrur fa Paulus isma aski kaku?
13 Kakuḇae, kokame fandun fa kosewar robean, ma sasarḇa rofyor kokinfir fararur komarisen na. Ḇape, koswarepen insama fararur koḇena nḇe roi ḇefandun syadi awer ro kenem koḇena. Yesus doḇe, ”Snonkaku oser ipok duf farmyan tuan risuruḇa. Snar rofyor rarirya, nari dayin oso ma iswar suminya, roḇa ido ḇyeuser faro oso ḇoi suminya ḇyefandun i ḇa. Mkopok mkoḇe manfyan faro Allah ma faro papus ba.” (Matius 6:24) Roi na ḇefrur fa kona aski syadi yaiso kofarmyan ḇe Yahwe I ma kofarkor snonkaku ḇesesya kuker Refoya. Manwawan Paulus ḇyaḇir ro mankundi roi ine. Rofyor byabo ya, syewar fararur ma nasan ḇekaki. Ḇape ḇarpurya, roi ḇefrur fa isma aski syadi iso rofyor myam Allah anun Ḇyena nfadwer kankenem snonkaku ḇerower ankankinem ḇeḇye ḇyaryasna. (Wasya 1 Tesalonika 2:13, 19, 20.) Fararur ma nasan osoḇaḇeri ro dunya ine na ḇefrur fa kona aski syadi ro fararmyan ḇe Yahwe I ma kofarkor snonkaku ḇesesya fa sakfawi I!
SNONKAKU BISA SIPYOS SAMSWEN ḆERO DUNYA INE KE?
14. Rosai ḇefnai fa snonkaku simarisen kakara snar snonkaku sya bisa sifrur mnis kaḇer samswen nakam ḇero dunya ine?
14 ”Snonkaku sya bisa sipyos samswen nakame.” Rosai ḇefnai fa snonkaku ḇebor sya simarisen kakara ḇeradine? Snar kakara ine nkaku ido, ine kyurfasna snonkaku sya sifandun farkankin ro Allah ḇa ma bisa sifrur rosai monda simarisenna. Imbude fafisu oso korower snonkaku sya soḇe samswen raris mamamun, roi ḇeḇarḇor, dafduf ma sabarar nabor werḇa. Laporan oso ikofen, ”Kankenem snonkaku sya ro kirine ipyum syadiwer snar sḇensewar fa sifrur mnis kaḇer fafisu dunya ine.” Ḇape, kaku rarirya ke? Snonkaku sya bisa sifawi nyan fa sifrur mnis kaḇer samswen nakam ḇero dunya ine ke? Mkorama komam kakakuya.
15. Rosai ḇefasnaḇair snar samswen ro dunya ine naḇyeḇa syadiwer?
15 Snonkaku sya bisa sifrur mnai mamamun ya ke? Ro fafisu Perang Dunya I ma II, snonkaku ri 60 yuta syadi simar. Ma ro taun 2015 monda, snonkaku yuta ri 12 syadi sibur moḇ sena snar mamamun ḇaido ḇaḇewayam. Ine nafnai fa snonkaku ḇebur moḇ sena sḇe snonkaku yuta ri 65. Rariso kuker roi ḇeḇarḇor? Ro moḇ ḇeḇeso, ḇaḇeḇarḇor ḇesena nabor werḇa. Ḇape, roi ḇeḇarḇor raris roi ḇeḇyeḇa ḇero internet, mamun ro kina yadori, terorisme, ma korupsi nabor syadiwer. Rariso kuker dafdufna? Kakuḇae, snonkaku sḇuk pararei kwar faro dafduf ḇeḇeso. Ḇape ro taun 2013, laporan oso ikofenḇair snar taun ḇe taun snonkaku yuta risiw ḇeumur taun ri 60 ḇe sop simar snar dafduf jantung, strok, kanker, dafduf pernapasan, ḇaido diabetes. Rariso kuker ḇaḇesabarar? Bank Dunia ikofenḇair ro Afrika monda, snonkaku ḇesabarar sya ro 1990 sḇe yuta ri 280, ḇape ro taun 2012 nek isof yuta ri 330.
16. (a) Rosai ḇefnai fa Karajan Allah monda ḇesambraḇ fa ḇepyos samswen ro dunya ine? (b) Rosai Yesaya ma manḇefas mazmur sukofenna kuker Karajan Allah?
16 Kokandor ḇaḇeri kuker roi ḇeḇejadi anna. Kirine ḇefarkin organisasi ekonomi ma polotik iso snonkaku ḇefaḇri mankun sya. Jadi fa sipyos mamamun, roi ḇeḇarḇor, dafduf, ma ḇaḇesabarar ḇa. Karajan Allah iso monda na ḇepyosna. Kwarapan barakas nari Yahwe ḇyuk ḇe snonkaku sya. Karajan Ḇyedi nari ipyos roi ḇefnai mamamunya, raris rari ḇefabri mankun, korupsi, nasionalisme, agama ḇekakuḇa, ma Setan. (Mazmur 46:8, 9) Karajan Allah nari ipyos ḇaḇeḇarḇorna. Kirine kako, Karajan Allah isya fyarkor snonkaku syaran ma syaran insama sikyaryae ma siswaryae si. Ḇaḇesasoser osoḇaḇeri syambraḇ fa ifrur roi nanekam. (Yesaya 11:9) Yahwe nari ipyos ḇeri dafdufna ma snonkaku syakam nari sisma pararei. (Yesaya 35:5, 6) Nari ipyos ḇaḇesabarar ma ḇyuk barakas jasmani ma rohani nabor ḇe kawasa Ḇyesya. Ine ḇyemaeja syadi ro pipi ḇeborna.—Mazmur 72:12, 13.
”RARISO NARI MKOKAREM FARO SNONKAKU OSER-OSER”
17. Rariso insama kakara dunya ine nawyae ko ḇa?
17 Inja, kakara dunya isya ḇefrur kakyar koḇena nsambraḇ ḇa ido, iḇye kada kofarkor rosai Refo ikofen kuker roi anna. Kawos kuker naek srar ḇemas kwar ro sidang sya. Kokarapan rosai ḇefnai fa snonkaku sya simarisen faro kakara ḇeradirya, rosai ḇefnai fa kakara ḇeradirya nsasar, ma rariso kakara ḇeradirya nawyae ko ḇa. Bisa kokadaunwarek mankunko ro kakara dunya sariryakam kuker koso ananun Paulus ḇyedine, ”Mkokenem kuker fawawi faro snonkaku ḇekyar ḇasya . . . Isof mkofawi rariso nari mkokarem faro snonkaku oser-oser.”—Kolose 4:5, 6.
a Terjemahan Refo ḇeḇeso naser mnuk-mnuk ro Yohanes 7:53–8:11. Ḇape, mnuk nane srir warpuna monda ma nasya ro fasfas ḇekaku Refoya ḇa. Snonkaku sino sisya ḇewasya mnuk-mnuk nane ma skara sasarna. Skara snonkaku ḇefrur farḇuk famfnom nari sisma mankara ro snonkaku ḇesasar ḇa. Ḇape, sasoser Allah ḇyuk ḇe er Israel sya, nakofen, ”Rofyor snon oso denfus kuker bin bena swa kwar, sukame fandun fa sumar.”—Ulangan 22:22.