Japta 5
?Olsem Wanem Blong No Joen Long Wol?
“Yufala i no man blong wol ya.”—JON 15:19.
1. ?Wanem samting we Jisas i makemgud long tingting blong ol man blong hem long laswan naet blong hem long wol ya?
LONG laswan naet we Jisas i stap long wol ya olsem wan man, hem i wari bigwan long ol man blong hem we bambae hem i lego olgeta oli stap. Hem i prea long saed blong olgeta, i talem long Papa blong hem se: “Mi mi no askem long yu blong yu tekemaot olgeta long wol ya. Mi wantem blong yu blokem man nogud ya Setan, blong i no kam spolem olgeta, yu holem olgeta oli stap gud oli sef. Mi mi no man blong wol ya, mo long sem fasin, olgeta tu oli no man blong wol ya.” (Jon 17:15, 16) Long prea ya, Jisas i toktok wetem fulhat blong hem. Hem i soemaot se hem i lavem ol man blong hem tumas, mo i soemaot tu se ol narafala tok ya we hem i talem long semfala naet ya, oli impoten tumas, se: “Yufala i no man blong wol ya.” (Jon 15:19) Yes, ol tok ya blong Jisas oli soemaot se i impoten tumas we ol man blong hem oli no joen long wol.
2. ?Wanem “wol ya” we Jisas i tokbaot?
2 “Wol ya” we Jisas i tokbaot i minim olgeta man we oli stap longwe long God, we Setan i rulum olgeta, mo we oli olsem slef nomo blong ol rabis fasin blong Setan olsem fasin blong tingbaot olgeta nomo mo fasin flas. (Jon 14:30; Efesas 2:2; 1 Jon 5:19) Tru ya, “man we i stap folem ol fasin blong wol, olsem we i mekem fren wetem olgeta, wantaem nomo hem i mekem badfren long God.” (Jemes 4:4, NTB) ?Be olsem wanem wan man we i wantem se God i lavem hem oltaem, i save stap long wol ya mo long semtaem i no joen long wol? Bambae yumi tokbaot faef rod blong mekem olsem. (1) Yumi mas sapotem Kingdom blong God we Kraes i King blong hem mo yumi no mas joen long politik. (2) Yumi mas faet agensem spirit blong wol. (3) Yumi mas putum klos we i stret mo mekem hea long fasin we i stret. (4) Yumi mas gat ae we i klia gud. (5) Yumi mas putum olgeta klos blong faet long saed blong spirit.
SAPOTEM KINGDOM MO NO JOEN LONG POLITIK
3. (a) ?Wanem tingting blong Jisas long saed blong politik? (b) ?Olsem wanem ol man blong Jisas we tabu spirit i makemaot olgeta oli mekem wok blong ambasada? (Tokbaot futnot.)
3 Jisas i no joen long politik taem hem i stap long wol. Hem i putum tingting blong hem i stap long wan samting nomo, hemia wok blong talemaot Kingdom blong God. Kingdom ya hemia gavman we God bambae i stanemap long heven, we Jisas nao i King blong hem. (Daniel 7:13, 14; Luk 4:43, NW; 17:20, 21, NW) Taswe taem Jisas i stanap fored long Ponjes Paelat we i hedgavman blong Rom, hem i talem se: “Kingdom blong mi i no blong wol ya.” (Jon 18:36, NW) Ol man blong Jisas oli folem eksampol blong Jisas taem oli sapotem fulwan Kraes mo Kingdom blong hem, mo taem oli talemaot Kingdom ya long olgeta man long wol. (Matiu 24:14, NW) Aposol Pol i raetem se: “From samting ya, mifala i man blong karem tok blong Kraes [“mifala i ambasada blong Kraes,” NW.] . . . Long nem blong Kraes, mifala i talem long yufala se, ‘Plis, yufala i letem God i tanem yufala, yufala i no moa enemi blong hem, yufala i kam fren blong hem.’”a—2 Korin 5:20.
4. ?Olsem wanem ol trufala Kristin oli soemaot se oli sapotem Kingdom blong God? (Lukluk bokis long pej 52.)
4 Ambasada i wan man we i go long narafala kantri blong wok long nem blong kantri blong hem. Hem i no joen long ol bisnes blong politik blong kantri ya we hem i go stap long hem. Nating se i olsem, ambasada i mekem ol wok we i sapotem gavman blong kantri blong hem. Hemia nao samting we ol trufala man blong Kraes, we tabu spirit i makemaot olgeta, oli mekem. Olgeta ya oli “man blong heven,” i olsem we oli sitisen blong heven. (Filipae 3:20) From we olgeta ya oli wok wetem strong tingting blong talemaot Kingdom, oli halpem plante milian “narafala sipsip” blong Kraes blong oli ‘kam fren blong God.’ (Jon 10:16; Matiu 25:31-40) Ol narafala sipsip ya oli olsem ol man blong karem tok we oli wok aninit long ol ambasada ya we oli ol tabu brata blong Jisas. Olgeta ya evriwan oli joen olsem wan grup nomo we i sapotem Kingdom blong Mesaea, mo olgeta evriwan oli no joen long ol politik blong wol ya.—Aesea 2:2-4.
5. ?Olsem wanem Kristin kongregesen i defren long Isrel blong bifo, mo olsem wanem ol Kristin oli soemaot samting ya?
5 Fasin blong stap tru long Kraes i wan risen from wanem ol trufala Kristin oli no joen long politik, be i no hemia nomo. Ol man Isrel bifo oli gat prapa kantri blong olgeta we God i givim long olgeta, be ol man blong God tede oli stap long defdefren kantri raon long wol. (Matiu 28:19; 1 Pita 2:9) Taswe sipos oli sapotem ol politik pati long ples blong olgeta, bambae oli no save gat strong tingting blong talemaot se Kingdom nomo hem i rod blong stretem ol trabol blong man, mo bambae oli no save joengud long wan tingting nomo. (1 Korin 1:10) Mo tu, sipos ol trufala Kristin oli sapotem faet we kantri blong olgeta i mekem agensem narafala kantri, bambae ol Kristin ya oli mekem faet agensem ol brata blong olgeta long narafala kantri ya. Hemia i agensem tok we Jisas i talem se ol trufala Kristin oli mas lavlavem olgeta. (Jon 13:34, 35; 1 Jon 3:10-12) From risen ya nao, Jisas i talem long ol disaepol blong hem se oli no mas tekem naef blong faet. Mo hem i talem tu se oli mas lavem ol enemi blong olgeta.—Matiu 5:44; 26:52; lukluk bokis long pej 55, “?Mi Mi No Joen Nating Long Wol Ya?”
6. ?Taem yu givim laef blong yu i go long God, samting ya i min se fasin blong yu long Sisa i olsem wanem?
6 Ol trufala Kristin oli givim laef blong olgeta i go long God, i no long wan man, wan ogenaesesen, no wan kantri. 1 Korin 6:19, 20 i talem se: “Fastaem, bodi blong yufala i blong yufala nomo, be naoia, i blong God. ?Weswe yufala i no save samting ya? Hem i pemaot yufala finis long bigfala praes.” Ol man blong Jisas oli givimbak long “Sisa” ol samting we oli blong Sisa taem oli respektem gavman, pem takis, mo obei gogo kasem mak we God i putum. Be fastaem oli mas ‘givimbak long God ol samting we i blong God.’ (Mak 12:17; Rom 13:1-7) Ol samting we i blong God hemia wosip, fasin blong lavem God wetem ful laef blong olgeta, mo fasin blong obei fulwan long God fastaem. Oli rere tu blong ded blong mekem samting we God i wantem.—Luk 4:8; 10:27; Ol Wok 5:29; Rom 14:8.
AGENSEM “SPIRIT BLONG WOL”
7, 8. ?Wanem ya ‘spirit blong wol,’ mo olsem wanem hem i “mekem wok” blong hem long wan man?
7 Wan narafala rod we i soem se ol Kristin oli no joen long wol, hemia taem oli agensem nogud spirit blong hem. Pol i raetem se: “Spirit ya we yumi kasem finis, hem i no wan spirit we i kamaot long wol. Hem i Spirit blong God.” (1 Korin 2:12) Mo hem i talem long ol man Efesas se: “Bifo, yufala i wokbaot long ol fasin . . . blong wol ya, mo yufala i folem jif ya blong paoa blong win, hemia spirit ya we i stap mekem wok naoia long ol pikinini we oli no obei long God.”—Efesas 2:2, 3, NW.
8 “Win” blong wol, hem i spirit blong wol. Hem i wan samting we yumi no save luk. Hem i olsem wan paoa we i pulum ol man blong oli no obei long God. Paoa ya i mekem we “oltaem man i wantem tumas ol rabis samting we tingting blong hem i wantem, mo i wantem tumas ol samting we ae blong hem i luk.” (1 Jon 2:16; 1 Timoti 6:9, 10) Spirit ya i olsem “paoa” blong wol from we hem i lidim man blong mekem sin, hem i wok long fasin we i haed, mo neva hem i spel, hem i stap long evri ples, olsem win. Mo tu, spirit ya i “mekem wok” long ol man taem hem i jenisim fasin blong olgeta sloslo nao oli stap wokem ol fasin we God i no laekem, olsem fasin we man i tingbaot hem wan nomo, i flas, i hanggri from paoa mo haenem, i wantem we hem wan nomo i jusum wanem fasin we i stret blong mekem, mo i rebel.b Blong talem stret, spirit blong wol i wok sloslo blong jenisim hat blong wan man, blong i karem ol fasin blong Devel Setan nomo.—Jon 8:44; Ol Wok 13:10; 1 Jon 3:8, 10.
9. ?Olsem wanem spirit blong wol i save kam long tingting mo hat blong yumi?
9 Spirit blong wol ya i save gru mo holemtaet tingting mo hat blong yu, olsem ol rus blong wan tri. Be samting ya i save hapen nomo sipos yu yu letem hem i gru from we yu no strong blong blokem. (Ol Proveb 4:23) Spirit ya i save stat mekem wok blong hem long yu we yu no luksave nating, maet tru long ol fren we yu ting se oli gud nomo, be oli no rili laekem Jeova nating. (Ol Proveb 13:20; 1 Korin 15:33) Mo tu, yu letem spirit ya we i nogud i mekem wok blong hem insaed long yu taem yu ridim ol buk we oli nogud, wajem ol doti pija blong seks, ridim toktok blong ol man blong apostasic long Intenet, mo taem yu laekem luk ol spot we oli raf. Yes, eni man no eni samting we i karem tingting blong Setan mo wol blong hem, i save putum spirit blong wol long yu.
10. ?Olsem wanem blong agensem spirit blong wol?
10 ?Olsem wanem blong agensem spirit blong wol we i save trikim yu, mo stap oltaem we God i lavem yu? I gat wan rod nomo, hemia blong yusumgud evri samting we Jeova i givim blong mekem bilif blong yu i strong, mo blong prea oltaem blong kasem tabu spirit. Jeova i strong moa i bitim Devel Setan mo rabis wol ya we i stap long paoa blong hem. (1 Jon 4:4) Taswe i impoten tumas blong stap klosap long Jeova oltaem tru long prea.
KLOS MO HEA WE I STRET
11. ?Olsem wanem spirit blong wol i save jenisim stael blong klos blong yumi?
11 Wan samting we i soemaot wanem spirit we i stap bos long wan man, hemia ol klos mo hea blong hem, mo fasin blong hem blong stap klin. Long plante kantri ol stael blong klos oli kam nogud olgeta. Wan man we i toktok long televisin i talem se ol gel oli werem klos olsem woman blong rod nomo, mekem se yumi no moa luksave hu i rili mekem wok blong woman blong rod. Ol smol gel tu we oli no kasem 13 yia yet be oli stap folem ol stael ya blong klos. Wan niuspepa i tokbaot ol stael blong klos ya se “yu save luk bodi nomo, be klos i smol.” Wan narafala stael hemia blong jenis olbaot nomo. Hemia fasin blong man we i wantem rebel, hem i wan fasin we i no pulum narafala blong gat respek long man mo i soem tu se man ya i ting nating nomo long hem wan.
12, 13. ?Wanem ol tingting blong God long Baebol we oli mas lidim yumi blong jusum stael blong klos mo hea blong yumi?
12 From we yumi man blong wok blong Jeova, yumi wantem luk naes. Hemia i min se yumi mas putum klos we i stret, i klin, i naes, mo i stret long ol defdefren wok we yumi mekem. Oltaem, ol klos mo hea blong yumi oli mas “stret nomo, i no blong pulum ae blong man, mo i no blong flas.” Mo ol klos mo hea wetem “ol gudgudfala wok” blong yumi tu, oltaem oli mas stret long ol man mo woman we “oli stap talem se oli lavem God.” I nogud yumi tingting tumas blong pulum ae blong narafala, be yumi mas tingbaot moa blong ‘stap long laef ya we oltaem yumi save se God i stap lavem yumi.’ (1 Timoti 2:9, 10; Jud 21) Yes, yumi no wantem flasem afsaed blong bodi nomo be yumi wantem we ‘ol fasin we oli stap haed long hat blong yumi oli flasem yumi, hemia ol fasin we God i tinghae tumas long olgeta.’—1 Pita 3:3, 4, NW.
13 I gud tu blong tingbaot se stael blong klos mo hea blong yumi i save mekem we ol man oli gat gudfala tingting long saed blong trufala wosip, no oli save tingting nogud long hem. Grik tok ya we long Bislama oli tanem se “no pulum ae,” taem oli yusum blong tokbaot fasin blong man, hem i min se man i ona, i tinghae, mo i soem respek long filing mo tingting blong ol narafala. Taswe, yumi mas traehad blong tingbaot voes blong hat blong ol narafala fastaem, mo putum ol samting we yumi talem se yumi gat raet blong mekem oli stap long seken ples. Antap long olgeta samting ya, yumi wantem we ol narafala oli tinghae long Jeova mo ol man blong hem, mo yumi wantem soemaot we yumi ya, yumi ol man blong wok blong God, we yumi stap ‘mekem olgeta samting blong leftemap nem blong God.’—1 Korin 4:9; 10:31; 2 Korin 6:3, 4; 7:1.
?Taem ol man oli luk mi, oli tinghae long Jeova?
14. ?Wanem ol kwestin we i gud blong tingbaot long saed blong klos, hea, mo bodi we i klin?
14 I impoten moa blong tingbaot klos, hea, mo bodi we i klin, taem yumi stap long wok blong prij mo long ol Kristin miting. Traem tingbaot se: ‘?Mi mi pulum ae blong ol man from ol klos blong mi oli no stret no maet bodi blong mi i no klin? ?Ol narafala oli sem blong wokbaot wetem mi? ?Mi mi gat tingting ya se, mi gat raet blong mekem wanem we mi mi wantem, mo mi no kea sipos samting ya i blokem mi, blong mi no kasem wok insaed long kongregesen?’—Ol Sam 68:6; Filipae 4:5, NW; 1 Pita 5:6.
15. ?From wanem Tok blong God i no putum wan lis blong ol rul we yumi mas folem long saed blong stael blong klos mo hea mo rod blong stap klin?
15 Baebol i no putum wan lis blong ol rul blong talem wanem stael blong klos mo hea we i stret mo olsem wanem blong gat bodi we i klin. Nogat. Jeova i no wantem spolem fasin fri we ol man oli gat blong jusum samting we oli laekem, be hem i wantem we ol man oli yusum prapa tingting blong olgeta. Yes, hem i wantem we yumi kam bigman we yumi naf blong kasem save long ol tingting blong hem long Baebol, mo we yumi ‘yusum mo trenem tingting blong yumi gogo yumi kam naf blong luksave mo jusumaot wanem i stret mo wanem i no stret.’ (Hibrus 5:14, NW) Antap long olgeta samting ya, Jeova i wantem we yumi letem lav nao i lidim yumi. Hemia lav we yumi gat long God mo long ol man raonabaot long yumi. (Mak 12:30, 31) I tru se God i putum ol mak we yumi no mas bitim long saed blong klos mo hea, be nating se i olsem, yumi gat janis yet blong jusum plante defren kaen stael blong klos mo hea we oli gud. Yumi luksave samting ya klia nomo, long ol kalakala klos blong ol hapi man blong Jeova long ol defdefren ples long wol taem oli hivap wanples.
YU MAS MEKEM AE BLONG YU I “KLIA GUD”
16. ?Olsem wanem spirit blong wol i defren long ol tijing blong Jisas, mo wanem kwestin we yumi mas tingbaot?
16 Spirit blong wol i save trikim man mo i pulum milian man blong ting se oli save hapi sipos oli gat mane mo plante samting. Be Jisas i talem se: “Maet man i gat plante samting blong hem, be stamba blong prapa laef blong man i no stap long ol samting ya.” (Luk 12:15) Jisas i no minim se man i mas laef olsem puaman mo i no gat raet blong gat samting. Nogat. Jisas i talem se ol man we oli wantem kasem laef mo trufala glad, oli mas “luksave se oli nidim ol samting long saed blong spirit.” Mo tu, oli mas mekem ae blong olgeta i “klia gud,” i min se oli wantem tumas mekem fren wetem God, we oli no giaman. (Matiu 5:3, NW; 6:22, 23, NTB) Traem tingbaot se: ‘?Mi mi rili bilif long ol samting ya we Jisas i tijim, no maet Setan we hem i “stamba blong ol giaman toktok” i stap winim mi? (Jon 8:44) ?Ol toktok blong mi, ol mak we mi stap putum se mi mas kasem, ol samting we mi ting se oli moa impoten, mo fasin blong laef blong mi, oli soemaot wanem long saed blong mi?’—Luk 6:45; 21:34-36; 2 Jon 6.
17. Talem sam blesing we man i kasem taem hem i mekem ae blong hem i klia gud.
17 Jisas i talem se: “Ol gudfala wok blong ol man we oli stap folem waes blong God, oli stap soemaot we waes ya i tru.” (Matiu 11:19) Tingbaot gudfala samting we wan man i kasem from we hem i mekem ae blong hem i klia gud. Man olsem i faenem pis long tingting blong hem taem hem i mekem ol wok blong Kingdom. (Matiu 11:29, 30) Hem i no wari from ol samting we oli nating nomo, mo from samting ya, tingting mo filing blong hem i no trabol. (1 Timoti 6:9, 10) From we hem i glad nomo long wanem we hem i gat finis, hem i gat moa taem blong spenem wetem famle blong hem mo ol Kristin fren blong hem. Mo from samting ya hem i slip gud long naet. (Prija 5:12) Hem i kasem glad we i kamaot taem man i rere blong givim samting long narafala, from we hem i mekem samting ya enitaem we hem i gat janis blong mekem. (Ol Wok 20:35) Mo hem i ‘putum tingting blong hem i stap strong moa long God oltaem,’ hem i gat pis long tingting mo hem i glad. (Rom 15:13; Matiu 6:31, 32) !Ol blesing ya oli nambawan tumas, oli no samting we yumi save pem wetem mane!
PUTUM “OLGETA KLOS BLONG FAET WE GOD I GIVIM”
18. ?Baebol i talem se enemi blong yumi wetem fasin blong hem blong wok i olsem wanem, mo faet blong yumi i wan faet we i olsem wanem?
18 Olgeta we oli stap long laef ya we God i lavem olgeta, oli harem gud tu from we God i protektem olgeta, blong Setan i no stopem olgeta blong wosipim God. Setan ya i no wantem we ol Kristin oli glad mo i no wantem nating we oli kasem laef we i no save finis. (1 Pita 5:8) Pol i talem se: “Yumi mas faet, be i no agens long ol man we i gat bodi blong mit mo blad, nogat. Yumi mas faet agens long ol gavman, agens long ol haeman, agens long ol rula blong wol ya we i tudak, mo agens long paoa blong ol rabis spirit we oli stap long ol ples long heven.” (Efesas 6:12, NW) Long Grik lanwis, tok ya we long Bislama i talem se “faet” i rili minim ‘resling.’ Tok ya i soemaot klia se Setan mo ol man blong hem oli no stap farawe long yumi be oli stap klosap nomo, olsem we man i resling wetem narafala man. Mo tu, ol tok long vas ya se “ol gavman,” “ol haeman,” mo ol “rula blong wol ya,” oli soemaot se Setan wetem ol rabis enjel blong hem oli no wok olbaot, be oli stanemap ol plan blong olgeta mo oli wok olsem wan ogenaesesen we yumi no save luk.
19. Tokbaot ol defdefren haf blong klos blong faet blong ol Kristin.
19 Nating sipos yumi man nomo, yumi no strong mo yumi no naf blong mekem evri samting, be yumi save win. ?Yumi save win olsem wanem? Yumi save win sipos yumi putum “olgeta klos blong faet we God i givim.” (Efesas 6:13, NW) Efesas 6:14-18 (NW) i tokbaot ol defdefren haf blong klos ya blong faet i se: “Taswe yufala i mas stanap strong, mo trutok i mas olsem strap we yufala i fasem raon long bel blong yufala, mo stret fasin i mas olsem aean klos we i kavremap jes blong yufala. Mo yufala i mas rere oltaem blong talemaot gud nius blong pis, hemia i olsem sus long leg blong yufala. Mo samting we i impoten moa, yufala i mas gat bilif we i olsem bigfala sil ya we yufala i save yusum blong blokem ol ara blong Setan we faea i laet long olgeta. Mo yufala i mas tingting strong se God bambae i sevem yufala [hop], hemia i olsem hat blong faet blong yufala. Mo yufala i mas yusum Tok blong God we i olsem naef blong faet long saed blong spirit. Oltaem yufala i mas gohed blong prea mo letem tabu spirit i lidim yufala, mo taem yufala i mekem olsem, yufala i mas yusum evri fasin blong prea mo yufala i mas krae long God blong i halpem yufala.”
20. ?Olsem wanem faet blong yumi i no sem mak olsem faet blong ol prapa soldia?
20 Klos blong faet ya, God nao i givim, taswe yumi save sua se sipos yumi werem klos ya oltaem, samting ya i save lukaotgud long yumi. Faet blong ol Kristin i no olsem faet blong ol narafala soldia blong wol, we samtaem oli gat smoltaem blong spel. Nogat. Ol Kristin oli faet oltaem nomo, evri dei, blong oli no lusum laef blong olgeta, mo bambae oli gohed nomo blong faet gogo kasem taem we God i spolem rabis wol blong Setan mo i sakem ol rabis enjel oli go long bigfala hol ya we i godaon we i godaon. (Revelesen 12:17; 20:1-3) Taswe yu no mas kam slak blong faet agensem ol slak fasin blong yu mo ol nogud samting we maet tingting blong yu i wantem. Yumi evriwan i mas “faetem” bodi blong yumi, blong yumi save holemstrong long Jeova. (1 Korin 9:27, NW) !Yes, sipos yu luk we yu no moa stap resling, hemia nao taem we yu stap long denja!
21. ?Olsem wanem yumi save sua blong winim Kristin faet blong yumi?
21 Mo tu, yumi no save winim faet ya long prapa paoa blong yumi. Taswe Pol i mekem yumi tingbaot bakegen se, i impoten tumas blong prea long Jeova ‘oltaem mo letem tabu spirit i lidim yumi.’ Long semtaem, yumi mas lesin long Jeova. Yumi mekem olsem taem yumi stadi long Tok blong hem mo yumi joen oltaem wetem ol narafala “soldia,” from we yumi no stap long faet ya yumi wan. (Filimon 2; Hibrus 10:24, 25) Olgeta we oli no kam slak blong mekem ol samting ya bambae oli sua blong winim faet ya, be i no hemia nomo. Taem ol narafala oli agensem bilif blong olgeta, bambae oli naf tu blong toktok from bilif blong olgeta.
RERE OLTAEM BLONG TOKTOK FROM BILIF BLONG YU
22, 23. (a) ?From wanem yumi mas rere oltaem blong tok from bilif blong yumi, mo wanem ol kwestin we i gud yumi askem? (b) ?Wanem save we bambae yumi tokbaot long nekis japta?
22 Jisas i talem se: “Yufala i no man blong wol ya, . . . taswe ol man blong wol ya oli no laekem yufala.” (Jon 15:19) From samting ya, ol Kristin oli mas rere oltaem blong tok from bilif blong olgeta, mo taem oli mekem olsem oli mas mekem wetem respek mo kwaet fasin. (1 Pita 3:15, 16a) Traem tingbaot se: ‘?Mi mi save from wanem samtaem ol Witnes blong Jeova oli jusum blong mekem samting we i defren olgeta long wanem we bighaf blong ol man oli mekem? ?Taem mi fesem traem ya se mi mas jusum wanem saed bambae mi stanap long hem, mi mi rili bilif se wanem we Baebol i talem mo wanem we slef we i stret mo waes i talem, hemia nao i stret blong folem? (Matiu 24:45, NW; Jon 17:17) ?Mo taem mi mas mekem samting we i stret long lukluk blong Jeova, mi mi glad nomo mo mi praod blong mekem, nating se ol man oli luk mi se mi defren?’—Ol Sam 34:2, NW; Matiu 10:32, 33.
23 Plante taem, ol samting we oli pulum yumi blong folem fasin blong wol oli kam long fasin we i haed. Olsem we yumi tokbaot finis, Setan i yusum ol samting we man i mekem blong spel mo harem gud, blong traem pulum ol man blong Jeova oli go long wol. ?Taem yumi wantem spel mo gat gudtaem, olsem wanem yumi save jusum ol samting we oli gud, we bambae oli mekem tingting blong yumi i spel mo oli no agensem voes blong hat blong yumi? Samting ya nao we bambae yumi tokbaot long nekis japta.
a Stat long lafet blong Pentekos long yia 33 K.T. Kraes i King antap long kongregesen blong ol tabu brata blong hem we oli stap long wol. (Kolosi 1:13, NW) Long 1914, Kraes i kasem paoa blong i King blong rulum “ol kingdom blong wol ya.” Taswe ol Kristin we tabu spirit i makemaot olgeta tede, oli stap mekem wok tu olsem ambasada blong Kingdom blong Mesaea.—Revelesen 11:15.
b Lukluk buk ya Reasoning From the Scriptures, pej 389-393 (Franis, Comment raisonner à partir des Écritures, pej 140-143), we ol Witnes blong Jeova oli wokem.
c Fasin blong lego trufala bilif mo agensem hem.
d Lukluk Sam Moa Save, long pej 212-15.