Mifala i Lukaot Kingdom Fastaem
OLSEM OLIVE SPRINGATE I TALEM
Mama i jes kilim laet blong kandel mo i aot long rum ya afta we hem i lesin long prea blong mifala. Kwiktaem nomo, yangfala brata blong mi i askem long mi se: “Olive, ?olsem wanem God i save lukluk mo i harem yumi tru long wol we oli mekem wetem brik?”
MI ANSA se: “Mama i talem se God i save lukluk tru long eni samting, i save luk stret insaed long hat blong yumi tu.” Mama i wan woman we i fraetgud long God mo i laekem tumas blong ridim Baebol, mo hem i tijim mifala ol pikinini blong gat dip respek long God mo long ol rul blong Baebol.
Papa mama blong mifala, tufala i memba blong Anglikan jyos long smol taon blong Jatam, Kent, Engglan. Nating se Mama i go oltaem long skul, hem i bilif se, blong kam wan Kristin i no minim nomo se yu go sidaon long jea long skul wantaem long wan wik. Hem i sua tu se God i mas gat wan tru skul nomo.
Fasin Tangkyu From Trutok Blong Baebol
Long 1918, taem mi gat samwe long faef yia, Mama i kasem ol volyum blong buk ya Studies in the Scriptures, we Charles T. Russell, faswan presiden blong Watch Tower Bible and Tract Society i raetem. Sam yia biaen, taem mifala i stap long wan smol ples we oli kolem Wigmor, wan long ol Baebol Studen, hemia nem we oli yusum blong kolem ol Wetnes blong Jeova long taem ya, i visitim Mama. Mama i akseptem buk ya The Harp of God, buk we i givhan blong mekem Baebol stadi, mo insaed long buk ya, hem i stat blong faenem ol ansa blong plante kwestin we hem i gat long saed blong Baebol. Evri wik hem i kasem wan ping kad long postofis, we long kad ya i gat ol kwestin blong ol wanwan japta. Mo tu, kad ya i soem stret ples long buk ya we hem i save faenem ol ansa long hem.
Long 1926, papa mama blong mi, sista blong mi, Beryl, mo mi, mifala i no moa go long Anglikan Jyos from mifala i no agri nating long fasin we skul ya i gat blong joen long politik, mo tu mifala i no agri long plante tijing blong hem we oli no stret nating. Wan bigfala tijing se God bambae i mekem man i harem nogud blong olwe long wan helfaea. Mama blong mi, we i rili stap lukaot trutok blong Baebol, i bilif se Anglikan Jyos i no tru skul.
Smoltaem biaen, Misis Jackson, wan Baebol Studen, i visitim mifala, olsem ansa blong prea we Mama i stap mekem oltaem. Long kolosap tu haoa, hem i toktok wetem Mama mo mi, i stap yusum Baebol blong ansarem ol kwestin blong mitufala. Long ol narafala samting, mitufala i glad tumas blong lanem se prea blong yumi i mas go long Jeova God, Papa blong Jisas Kraes, mo i no long tok haed ya Triniti. (Ol Sam 83:18; Jon 20:17) Be, long mi, wan kwestin blong Mama we mi no save fogetem nating, hemia: “?I minim wanem blong lukaot Kingdom fastaem?”—Matyu 6:33.
Ansa we i stanap long Baebol i jenisim laef blong mitufala bigwan. Long wik ya nomo, mitufala i stat blong go long ol miting blong ol Baebol Studen mo serem wetem ol narafala ol samting ya we mitufala i stap lanem. Mitufala i bilif se mitufala i faenem trutok. Sam manis biaen, long 1927, Mama i tekem baptaes blong soem se hem i givim laef blong hem blong mekem wok blong Jeova, mo long 1930, mi tu mi tekem baptaes.
Joen Long Wok Blong Paenia
Famle blong mifala i joenem Gilingham kongregesen, we insaed i gat samwe long 25 man. Sam long olgeta oli fultaem Kristin minista, we oli kolem ol paenia, mo evriwan long olgeta oli gat hop blong go long heven. (Filipae 3:14, 20) Kristin fasin blong olgeta blong wok strong i gat paoa kwiktaem long narafala. Taem mi mi no kasem twante yia yet, mi mekem wok blong paenia blong smoltaem long Beljiom, jes biaen long 1930. Samting ya i mekem se mi wantem gohed moa long wok blong Kingdom. Long taem ya mifala i joen blong seremaot buklet ya The Kingdom, the Hope of the World long evri lida blong skul.
Biaen papa blong mi i strong blong agensem Kristin wok blong mifala, mo from samting ya wetem sam narafala samting tu, mi muf i go long London long 1932 blong go long hae skul. Biaen mi mi kam wan skul tija blong fo yia mo long taem ya mi joen wetem Blakhit kongregesen, wan long ol fo kongregesen nomo long London long taem ya. Hem i long taem ya nao we mifala i stat blong harem ripot se ol Kristin brata sista blong mifala oli stap go long kalabus mo oli stap harem nogud long Jemani we Hitler i rulum from oli no wantem sapotem ol wok blong Hitler blong faet.
Long 1938, stret manis we mi finisim ol kaon blong mi long ol buk we mi bin kasem, mi lego wok blong mi blong mekem samting we mi laekem tumas, blong kam wan paenia. Sista blong mi Beryl i stat blong mekem wok blong paenia long London long semtaem, be hem i stap long wan defren haos blong paenia. Mildred Willett i faswan paenia we i wok wetem mi, we biaen hem i maredem John Barr, we naoia i wan memba blong Hed Kampani blong ol Wetnes blong Jeova. Mitufala wetem ol narafala long grup blong mifala, mifala i ron long baskel blong go long teritori mo blong stap ful dei long ples ya, nating se plante taem i gat ren.
Saen blong faet i kavremap Yurop finis. Ol man we oli no faet oli mas tren blong yusum wan samting blong blokem fes long ol posen gas, mo oli stat blong mekem rere blong karemaot ol pikinini oli go long ol ples afsaed long ol bigfala taon blong Engglan no long ol smosmol taon, sipos i gat faet i kamaot. Mi gat inaf mane nomo blong pem sus, mo mi no save kasem help long saed blong mane long papa mama blong mi. Be Jisas i bin talem se: ‘Olgeta narafala samting ya bambae yu kasem sipos yu lukaot Kingdom fastaem.’ (Matyu 6:33) Mi bilif fulwan se Jeova bambae i givim olgeta samting we mi mi nidim, mo i tru, hem i bin givim plante long ol yia ya. Wanwan taem, long taem blong faet, antap long smol kakae we oli stap givim long ol man, mi kasem smol kakae blong mi taem mi stap pikimap ol frut we oli foldaon long ol trak we oli stap pas long rod. Mo plante taem mi kasem kakae taem mi seremaot ol buk we oli tokbaot Baebol mo oli givim ol ligim mo ol frut from.
Sista blong mi, Sonia i bon long 1928. Hem i gat seven yia nomo taem i givim laef blong hem long Jeova. Sonia i talem se nating we hem i yang long taem ya, wok blong paenia i stap olsem mak we hem i wantem kasem. Long 1941, smoltaem afta we hem i baptaes long wora blong soemaot se hem i givim laef blong hem long Jeova, hem i kasem mak ya taem oli sanem hem mo Mama blong mekem wok blong paenia long Kaefili, Saot Wels.
Kristin Minista Wok Blong Mifala Long Taem Blong Faet
Long Septemba 1939, Namba Tu Bigfala Faet Blong Wol i stat, mo long Engglan, oli putum sam Kristin brata mo sista blong mifala long kalabus from sem risen we oli putum ol brata sista long Nasi Jemani long kalabus—oli no wantem tekem saed mo joen long faet. Oli stat blong sakem bom long Engglan long medel blong yia 1940. Evri naet, i gat bigfala noes blong plen we i sakem bom, be wetem help blong Jeova, mifala i save slip smol mo kasem paoa blong go long wok blong prij long nekis dei.
Plante taem we mifala i go long teritori blong mifala blong prij, mifala i faenem nomo se plante haos oli nogud. Long Novemba, oli sakem wan bom sam mita nomo longwe long haos we sam long mifala i stap long hem, we i brebrekem ol windo long plante pis. Bigfala doa we i stanap long fored i foldaon, mo ples we smok i stap kamaot long hem i brok. Afta we mifala i spenem naet ya long ples blong haed long taem blong faet, mifala i seraot blong go stap long ol haos blong ol defren Wetnes.
Smoltaem afta long taem ya, oli askem mi blong go wok long Kroidon, long London we i Bigfala Moa. Ann Parkin, hem i paenia we i wok wetem mi, we biaen, brata blong hem, Ron Parkin i kam olsem brata we i lukaot long ol wok long Branj Komiti long Porto Riko. Afta mi muf i go long Brijen, Saot Wels, long ples ya mi gohed long wok blong paenia, we long sikis manis, mi stap long wan smol haos wetem wil, we hos i save pulum. Long ples ya, mifala i ron long baskel long 6 kilomita blong go long wan bigfala kongregesen long Pot Talbot, kongregesen we i stap moa kolosap.
Long taem ya ol man oli stap kam strong blong agensem mifala, oli stap kolem mifala se ‘conchies’ (ol man we oli no faet from oli folem voes blong hat mo tingting). Samting ya i mekem se i hadwok long mifala blong faenem wan rum blong slip, be Jeova i lukaotgud long mifala olsem we hem i bin promes.
Biaen, oli sanem mifala eit blong wok olsem spesel paenia long Swansi, wan taon long haba blong Saot Wels. Taem faet i kam strong tumas, ol man tu oli strong blong tok agens long mif ala. Oli raetem tufala tok ya, “ol rat” mo “ol man blong fraet,” long wol blong haos blong mifala ol paenia. Bigfala samting we i pusum ol man blong agens, hemia ol nyuspepa we oli agensem mifala se mifala i no tekem saed long faet. Biaen, oli sanem seven long mifala i go long kalabus, wan afta narawan. Mi spenem wan manis long haos kalabus long Kadif long yia 1942, mo biaen sista blong mi, Beryl i go stap long ples ya tu. Nating se mifala i gat smol samting nomo long saed blong bodi mo ol man oli sakem rabis tok mo daonem mifala, mifala i rij long saed blong speret.
Long sem taem, Mama mo Sonia, tufala i stap mekem wok blong paenia long Kaefili mo tufala i kasem sem ekspiryens. Faswan Baebol stadi we Sonia i mekem, hem i wan woman we Sonia i mekem plan blong visitim hem long Fraede aftenun. Sonia i gat tingting se bambae Mama i go wetem hem, be Mama i eksplenem se: “Mi gat wan narafala ples blong go long hem. Yu bin mekem plan finis, taswe yu save go yu wan.” Nating se Sonia i gat 13 yia nomo, hem i go hem wan, mo woman ya i gohedgud long saed blong speret mo afta hem i givim laef blong hem long Jeova, olsem wan Wetnes.
Kristin Wok Afta Long Faet—Mo Gilead Biaen
Taem Namba Tu Bigfala Faet Blong Wol i finis long 1945, mi mi stap wok long ol teritori long bus long Wali Brij, Debishia. Long moning ya we oli talemaot se faet i stop, mifala i visitim mo leftemap tingting blong ol man we oli kam taed finis long faet wetem ol trabol we i kamaot from—ol pikinini we oli no gat papa mama, ol wido, mo olgeta we faet i spolem bodi blong olgeta.
Sam manis biaen, Sosaeti i askem sam volontia blong go prij long Aerlan, Emral Ael. Long taem ya i gat samwe long 140 Wetnes blong Jeova nomo long aelan ya, taswe i olsem wan teritori blong misinari. Long sam manis nomo, oli sanem 40 spesel paenia long ples ya, mo mi mi wan long olgeta.
Afta we mi wok smoltaem long Koleran mo Kukstaon long not, oli sanem mi, wetem tri narafala i go long Drogheda, long is saed kolosap long solwora. Nating se ol man Aerlan oli kaen tumas mo oli gat fasin blong welkamem ol man we oli kam long haos, ol man blong skul oli strong long fasin blong tok agens. Taswe, long wan ful yia, mifala i save givimaot smol namba nomo blong ol buk we oli save givhan long ol man blong stadi long Baebol (blong talem stret wan buk nomo mo sam buklet).
Long taem ya we mifala i stap long Drogheda, mi aot long baskel long wan plantesin blong go long wan narafala plantesin taem wan yangfala wokman i ron i kamaot long bus i kam long rod. Hem i lukluk long tufala saed blong rod, ale i askem wetem wan smol voes se: “?Yu yu wan long ol Wetnes blong Jeova?” Taem mi ansa se yes, hem i gohed se: “Las naet, mi wetem woman we bambae mitufala i mared, mitufala i rao bigwan long saed blong yufala ol gel, mo mitufala i seraot from. Hem i talem strong se yufala ol Komunis, olsem ol Katolik pris mo ol nyuspepa oli stap talem, be mi talem se samting ya i no save tru nating, from we yufala i stap go oltaem long open ples nomo long ol haos wanwan.”
Mi givim wan buklet long hem blong ridim, nao hem i haedem long poket blong hem, mo mitufala i mekem plan blong storeyan moa afta we ples i tudak, from hem i talem se: “Sipos oli faenem se mi stap toktok long yu, bambae mi lusum wok blong mi.” Long naet ya, tu long mifala i mitim hem mo mitufala i ansa long plante kwestin blong hem. I luk olsem we hem i kasem save se hemia nao trutok, mo hem i promes blong kam long haos blong mifala long narafala naet blong lanem moa. Hem i neva kam, ale mifala i ting se sam man we oli ron pas long baskel long faswan naet, oli bin luksave hem mo ating hem i lusum wok blong hem. Plante taem mifala i stap tingting sipos man ya i kam wan Wetnes no no gat.
Biaen long wan distrik asembli long 1949 long Braeton, long saot blong Engglan kolosap long solwora, oli askem sam long mifala blong go long ‘Watchtower Bible School of Gilead’ long Nyu Yok Stet. Wan total blong 26 brata sista oli aot long Engglan oli kam blong joen long namba 15 klas, we oli tekem stefeket blong olgeta long Julae 30, 1950, long taem blong intenasnal asembli long Yanki Stadium.
Kristin Wok Blong Mifala Long Brasil
Long yia we i kam biaen, oli sanem mi long Sao Polo, Brasil, wan long ol taon long wol we namba blong ol man i gru kwiktaem tumas long hem. !Long taem ya, i gat faef kongregesen nomo blong ol Wetnes blong Jeova, be naoia i gat kolosap 600! !I defren olgeta long ol samting we oli stap hapen long Aerlan! Plante long ol haos we ol man oli stap long olgeta long teritori blong mifala long Sao Polo oli flas tumas, mo, oli raonem wetem ol bigfala hae aean fenis wetem ol bigbigfala aean get we oli luk naes. Mifala i klapem han blong mifala blong singaot ol man blong haos no ol haos gel.
Taem ol yia oli pas, oli sanem mi long ol narafala ples. Mi gat jans blong givhan blong stanemap ol nyufala kongregesen long ol defren ples insaed long stet blong Sao Polo, olsem wan long Jundiae long 1955 mo wan narafala long Pirasikaba long 1958. Biaen, long 1960, sista blong mi Sonia i kam wan misinari we i wok wetem mi, mo oli sanem mitufala i go long Poto Alegre, bigfala taon long stet blong Rio Gran do Sul. Maet yu save tingting se, ?olsem wanem hem i kam long Brasil?
Sonia mo Mama tufala i gohed blong wok wanples long wok blong paenia long Engglan afta long Namba Tu Bigfala Faet Blong Wol. Be long stat blong ol yia biaen long 1950, oli katem Mama from kansa, mekem se hem i no moa gat inaf paoa blong go long ol haos wanwan, ale hem i save mekem ol Baebol stadi mo raetem leta nomo. Sonia i gohed long wok blong paenia, mo long semtaem hem i givhan long lukaot long Mama. Long 1959, Sonia i gat jans blong go long namba 33 klas blong Gilead mo oli sanem hem i go long Brasil. Nao Beryl i lukaot long Mama gogo kasem we Mama i ded long 1962. Long taem ya Beryl i mared finis, mo hem mo famle blong hem oli strong blong mekem wok blong Jeova.
Long Brasil, Sonia mo mi mitufala i givhan long sam man gogo oli givim laef blong olgeta long Jeova mo tekem baptaes. Be, wan long ol problem we ol man Brasil oli gat se blong mekem mared blong olgeta i folem loa. From we i no isi blong mekem pepa blong divos long Brasil, plante taem ol man mo woman oli stap wanples we oli no stretem mared blong olgeta. Samting ya i tru moa sipos wan long tufala i seraot long faswan man no woman we hem i bin mared wetem folem loa.
Wan woman, nem blong hem Eva, i kasem trabol ya taem mi mitim hem. Hasban blong hem i no moa stap, taswe blong faenem hem, mifala i mekem wan mesej long radyo. Taem oli faenem hasban blong hem, mi folem hem i go long wan narafala taon, blong man ya i save saen long wan pepa we i save mekem woman ya i fri blong hem i save mekem mared blong hem wetem man we hem i stap wetem i folem loa. Taem jaj i stap harem ol samting ya, hem i askem Eva mo mi blong eksplenem from wanem Eva i wantem stretem rod blong mared blong hem. Jaj ya i soem se hem i sapraes mo i haremgud tu taem mitufala i eksplenem samting ya long hem.
Long wan narafala taem, mi go wetem wan long ol Baebol stadi blong mi blong mekem rod blong wan loea i stretem problem blong hem. Bakegen mitufala i givim wan gudfala wetnes long saed blong mared mo ol stret fasin blong God. Long taem ya, praes blong divos i antap tumas mekem se hasban mo waef tufala i mas wok blong pem ol fi blong tufala. Be long tufala nyufala Baebol studen ya, traehad ya i karem frut. Sonia mo mi mitufala i gat jans blong wetnes long mared blong tufala, mo afta, mitufala wetem ol smol pikinini blong tufala, mifala i lesin long wan sotfala tok blong Baebol long haos blong olgeta.
Wan Rij Laef We i Givim Blesing
Taem Sonia mo mi mitufala i givim laef blong mitufala long Jeova mo taem mitufala i kam paenia, mitufala i stap tingting, sipos ol samting oli go gud, se mitufala i save gohed long fultaem minista wok long ful laef blong mitufala. Neva mitufala i tingting tumas long samting we i save hapen long mitufala taem bambae mitufala i kam olfala no long taem blong sik no hadtaem blong kasem mane. Be, stret olsem we Jeova i bin promes, hem i no bin lego mitufala.—Hibrus 13:6.
O, yes, samtaem fasin blong sot long mane i wan problem. Long wan taem, sista we i stap prij wetem mi mo mi, mitufala i kakae sanwij we i gat wankaen lif long hem long dina blong wan ful yia, be neva mitufala i hanggri, no mitufala i no sot long ol impoten samting we mitufala i nidim.
Taem ol yia oli stap pas, paoa blong mitufala i godaon. Long ol yia biaen blong 1980, oli katem wanwan long mitufala from bigfala sik, mekem se mitufala i kasem strong traem, from wok blong prij blong mitufala i godaon bigwan. Long Janewari 1987, oli askem mitufala blong kam memba blong olgeta we oli wok long hedkwota blong ol Wetnes blong Jeova long Brasil.
Bigfala famle blong mitufala we i gat bitim wan taosen Kristin minista long hem i stap 140 kilomita afsaed long Sao Polo long ol naesfala haos we oli stap wan ples, long ples we mifala i stap prentem ol buk blong Brasil mo blong sam narafala haf blong Saot Amerika. Long ples ya, ol man we oli stap wosip long Jeova oli keagud long mitufala wetem fasin lav. !Taem mi kam fastaem long Brasil long 1951, i gat samwe long 4,000 man blong talemaot mesej blong Kingdom, be naoia i gat bitim 366,000! Papa blong yumi long heven we i kaengud i rili givim ‘ol narafala samting’ long mitufala from we mitufala i lukaot Kingdom fastaem.—Matyu 6:33.
[Tok blong pija long pej 22]
Olive wetem Mildred Willett kolosap long wan kat we ol man oli go long hem blong faenemaot sam samting, 1939
[Tok blong pija long pej 25]
Olive mo Sonia Springate