Halpem Famle Blong Yumi Long Saed Blong Bilif Long Bosnia
OL WETNES BLONG JEOVA oli no joen long ol faet long saed blong politik. (Jon 17:16) Be, folem advaes blong Pol, blong mekem i gud long olgeta man, “antap moa, long famle blong yumi long saed blong bilif,” ol Wetnes oli rere blong halpem ol Kristin brata sista blong olgeta we oli stap long ol ples we faet i stap kamaot oltaem long hem. (Galesia 6:10, Beck) Kolosap long koltaem blong 1993 mo 1994, sam Wetnes blong Ostria mo Kroatia, oli putum laef blong olgeta long denja, blong halpem famle blong olgeta long saed blong bilif we oli stap long Bosnia. Hemia ripot blong olgeta.
Stat long Maj kasem Oktoba 1993, i no gat rod blong sanem ol saplae i go long Bosnia. Be, long stat blong Oktoba, ol haeman blong gavman oli talem se maet oli save sanem ol saplae i go. Hemia i wan wok we i denja tumas, from we i gat ol strong faet oli stap kamaot long ol ples long Bosnia.
Nating se i olsem, long Tusde, Oktoba 26, 1993, ol trak blong mifala oli aot long Viena, wetem 16 tan kakae mo faeawud, blong karem i go long ol Kristin brata sista long Bosnia. Mifala i putum ol baj blong distrik asembli blong soemaot mifala.
Taem mifala i kasem bodaa blong Kroatia mo Bosnia, oli lidim mifala i go long wan ples blong ol ami mo oli jekemapgud ol trak blong mifala. Oli no agri taem mifala i askem olgeta blong pastru long eria blong Sebia. !Bambae oli letem mifala blong pas long medel blong Bosnia nomo—stret long ples ya we faet i stap kamaot long hem!
?Ol Traehad Blong Mifala Oli Blong Nating?
Taem ol ami oli stap lidim mifala i go long wan ples blong jekem mifala, afta i go long narawan, mifala i harem ol bigfala noes blong ol bigbigfala trak blong faet mo ol masket we oli faerap. Long naet, tufala trak we oli karem ol bigfala masket mo wan fo wil draeva oli lidim mifala tru long bus. !Ol trak blong mifala i ron sloslou nomo tru long ples ya we oli stap faet long hem! Trep blong mifala i gohedgud, be long moning ol man oli sut long masket antap long hed blong mifala mekem se mifala i mas haed biaen long wan hil. Smoltaem biaen, ol man oli no moa sut, mo mifala i gohed long trep blong mifala.
Taem mifala i kasem wan kamp blong ol soldia, kapten blong olgeta i askem se mifala i hu mo se mifala i wantem wanem. Afta we mifala i talem from wanem mifala i kam, hem i talem se: “Bambae ol plan blong yufala oli no save stanap. Yufala i no save kamaot long ples ya, nating se long sam mita nomo. I gat hadtaem tumas blong kasem kakae long kantri ya, mo bambae ol man oli faetem yufala mo stilim olting blong yufala.” Hem i talem strong long mifala blong tanraon mo gobak.
?Ol fasin traehad blong mifala bambae “oli foldaon”? ?I krangke we mifala i ting se mifala i save pastru long ol ples blong faet mo ol ples we ol man oli sot long kakae, be mifala i no ded mo ol man oli no stilim olting blong mifala? Mifala i mas mekem wan bigfala disisen. Mifala i harem finis noes blong masket we i faerap mo bigfala noes blong ol bom we oli bosta. Long naet ya we mifala i spenem wetem ol soldia, mifala i luk we oli reregud blong faet. Oli putum ol spesel klos we i save blokem bolet blong i no kasem olgeta mo oli gat plante masket blong olgeta. Man we i stap kukum kakae blong olgeta, hem tu i hangem wan bigfala masket long baksaed blong hem. !Be mifala i putum sot, nektae, mo ol baj nomo! ?I waes blong mifala i gohed long trep blong mifala?
Mifala i Kasem Travnik
I luk olsem se, wan samting nomo we mifala i save mekem, se mifala i mas toktok wetem namba tri grup blong ol man we i stap mekem faet. Long nekis moning, mifala i askem wan yangfala woman sipos hem i save weples mifala i save faenem ol hedkwota blong namba tri grup ya. Woman ya i talem se: “I no longwe. Narasaed nomo long bus ya, bambae yufala i faenem wan haos, we bifo i wan hospital.” Mifala i wantem blong go kwik. Ol soldia oli sapraes tumas taem oli luk we mifala i aot long kamp ya we mifala i no karem wan tul blong faet nating.
Haos ya we bifo i wan hospital, faet i spolem finis, be i gat wan haeman blong ami i stap long hem. Hem i agri blong halpem mifala, mo i talem long mifala blong toktok wetem kapten blong ol soldia blong hem fastaem. Hem i tekem mifala long trak blong hem we i benben nogud mo mifala i krosem ples ya we oli stap faet long hem we trak ya i spid we i spid. Mifala i stop long wan haos, mo long ples ya wan kapten blong ol soldia i toktok wetem mifala long wan rum we i no gat laet.
Hem i talem se: “Las naet, mifala i wantem sutum yufala. ?Yufala i wantem wanem?”
“Mifala ol Wetnes blong Jeova, mo mifala i wantem karem ol saplae i go long ol brata sista blong mifala.”
Hem i sek—mo i sapraes tumas—from se plante wik finis we ol man oli fraet tumas blong karem ol saplae long trak i go long Bosnia. Afta we oli jekemapgud mifala, oli raetem wan pepa we i givim raet long mifala. !Long naet we i jes pas, mifala i ting se bambae mifala i no save gohed nating long trep blong mifala, be naoia mifala i save gohed we ol soldia oli no lidim mifala!
Mifala i ron tru long bus, pas long plante ples we oli jekem mifala, mo samtaem mifala i pas stret long ples we oli stap faet long hem. Nating se i gat denja, mifala i kasem Travnik, we mifala i no kasem trabol. Wan soldia we i harem se mifala i kasem ples ya, i ron i go long wan haos we ol brata sista blong mifala oli hivap long hem. Hem i singaot bigfala se: “!Sam man blong yufala oli kam long ples ya long sam trak!” Traem tingbaot glad blong olgeta. Mifala i karem kakae i go long haos we oli stap long hem, toktok smol wetem olgeta, ale mifala i mas gohed long trep blong mifala. Ples i stap kam tudak, mo i gat denja i stap yet long 32 kilomita we i stap.
Mifala i Go Long Senika
Wan trak we i spid tumas, i lidim mifala i go tru long bus. Samfala man oli talem se mifala i no save kasem Senika, be mifala i kasem. I luk olsem se fasin blong harem nogud i kavremap taon ya. I no gat laet mo i no gat trak long rod. Ol ami oli raon long Senika long evri saed, mekem se ol man oli gat hadtaem tumas blong kasem kakae mo oli harem nogud.
!Taem mifala i ron folem rod i go, mifala i luk wan samting blong sapraes—tu Kristin sista, tufala i stap prij! Mifala i harem se, long miting we oli mekem wan dei bifo, oli mekem disisen se bambae ol brata oli go long bus blong lukaot kakae, from we kolosap bambae kakae blong olgeta i finis. !Mifala i kasem ples ya long stret taem! Mifala i tekemaot olting long wan trak long 4 klok long moning, taem i no gat man long rod.
Long nekis dei mifala i go luk wan haeman blong ol soldia, we i sapraes se mifala i save kasem Senika. Naoia mifala i wantem faenemaot sipos mifala i save go long Sarayevo, wan narafala ples we mifala i wantem go long hem.
Haeman ya i talem se: “Plante manis finis we i no gat man i go long ples ya long trak.” Biaen, hem i givim raet long mifala blong gokros long ol hil. Hem i givim woning se: “Be mi talem stret long yufala, hem i no isi blong kasem ples ya. Mi no sua se ol trak blong yufala oli strong inaf blong go kasem ples ya.”
Haeman ya i no tok plei. !Taem we mifala i stap 40 kilomita nomo aot long Sarayevo, mifala i mas livim rod mo pastru long wan bus we longfala blong hem i kasem 140 kilomita! Mifala i no save fogetem trep ya we i stat long Senika i pastru long Sarayevo i go kasem Jablanika, wan trep blong tri dei mo tu naet we plante taem mifala i ron long 5 kilomita nomo long wan haoa. “Rod” i kam nogud olgeta taem ol bigbigfala trak blong faet oli pas long hem plante taem bakegen. Mifala i ron antap long ol ston mo ol hol we oli save mekem man i fraet. Plante taem, mifala i mas ron we mifala i no putum laet, mo tu taem, kolosap se ol trak blong mifala i glis i godaon long saed blong ol hil we oli denja tumas. Wan trak blong ol ami we i stap folem mifala, i putum laet blong hem kwiktaem nomo, be taem hem i mekem olsem, ol soldia oli sutum trak blong hem wantaem. Samtaem mifala i mas fiksimap ol brij mo wil blong trak we oli brok.
Taem mifala i kasem ples kolosap long Sarayevo, mifala i askem blong toktok wetem haeman blong ol soldia we i lukaot long ples ya. Taem mifala i stap wet, mifala i luk wan trak long rod, we i stap karem ten dedbodi mo wan bag we i fulap long ol hed blong man; ol soldia oli stap toktok from ol plan blong givimbak ol dedbodi ya—i tru se i nogud tumas blong luk samting ya, i mekem mifala i wantem tumas se taem ya we bambae faet i finis i kam kwik.—Aesea 2:4.
Long 10 klok long moning, oli askem wan long mifala blong go toktok wetem wan haeman blong ami mo ol man blong hem long wan rum we i tudak, we oli laetem wan kandel nomo long hem.
Haeman ya i askem se: “?Yufala i hu?”
“Mifala ol Wetnes blong Jeova. Mifala i wantem karem kakae i go long ol brata blong mifala, ol Wetnes long Sarayevo.”
“?Yufala i save se i gat plante Wetnes blong Jeova long Sarayevo?”
“Yes, hemia nao risen from wanem mifala i kam long ples ya.”
Haeman ya i talem nem blong wan Wetnes mo i askem se: “?Yufala i save hem?”
“Yes, hem i fren blong mifala.”
Haeman ya i talem se: “Hem i fren blong mi tu. Mitufala i skul tugeta. Stat long taem ya we hem i kam wan Wetnes, mi laekem hem moa. Hem i bin mekem plante samting blong halpem yufala. Plis storeyan moa long mifala long saed blong ol Wetnes blong Jeova.”
Mifala i storeyan blong wan haoa, afta mifala i seremaot moa long 12 magasin mo buklet long olgeta. Afta long namba tu miting, haeman ya i agri blong mekem spesel plan blong mifala i save karem ol saplae ya i go long ol brata sista long Sarayevo.
Hemia wan bigfala wok. Samwe long 30 man, i gat sam we oli no Wetnes tu, oli karem ol bokis we hevi blong ol wanwan bokis ya i kasem samwe long 27 kilo. Oli stat wok long 8 klok naet kasem long 5 klok moning, long tufala naet—we i mekem 18 haoa evriwan. !Wan elda i talem se ol traehad blong ol brata blong karem ol saplae ya i kam i tajem hat blong ol man we oli stap raonabaot long hem tumas, mekem se oli nildaon wetem ol brata ya mo talem tangkyu long Jeova! Yes, olgeta tu oli kasem sam kakae.
!Tingbaot glad blong ol brata blong yumi taem oli kasem 11,000 kilo blong ol saplae! Laef i had we i had. Long ples ya, wan kilo flaoa, mane blong hem i kasem samwe 30,000 mo 66,000 vatu. Wan bandel faea wud, mane blong hem i kasem samwe long 26,000 vatu, mo wan lita masut, mane blong hem i kasem samwe long 2,000 vatu.
I olsem se evri denja we mifala i fesem long rod, naoia mifala i kasem pei from. Mifala i haremgud tumas blong luk glad blong ol brata sista taem oli kasem ol saplae ya. Hem i wan ekspiryens we olgeta—mo mifala tu—i no save fogetem. Be naoia mifala i mas stat blong tingbaot strong trep blong mifala blong gobak long ples blong mifala.
Mifala i Gobak
Mifala i askem haeman blong ol ami se: “?Bambae mifala i gobak long wanem rod?”
Hem i ansa se: “Long sem rod we yufala i kam long hem.”
Mifala i taed tumas, kolosap masut i finis, mo mifala i no gat ol spe-wil. Ren i stat blong foldaon, mo mifala i no save ron long ol ples we i gat sofmad. Mifala i askem haeman ya sipos mifala i save pas long saot.
Hem i talem se: “I gat ol bigbigfala faet oli stap gohed long ples ya. Sipos wan rat i go, hem i no save pastru.” Be, smoltaem biaen, hem i tingting bakegen. Hem i talem se: “Yufala i traem. Yufala i kasem ples ya finis, maet yufala i naf blong kasem longwe.”
Mifala i mas livim wan trak long Sarayevo mo yusum masut blong hem long tri narafala trak. Mifala i aot long medel naet, mo bakegen, mifala i ron i go insaed long bus.
I no se i no gat problem taem mifala i stap kambak. Long rod, mifala i faenem wan trak blong ol ami we i stap ledaon long saed blong hem, we haf blong hem i blokem brij we mifala i mas krosem. Mifala i luk se sipos mifala i tekemaot wan wil nomo blong trak ya, bambae i gat naf ples blong mifala i pas.
Mifala i toktokgud wetem wan soldia we i stap holem masket. “?Mifala i save tekemaot wan wil mo putumbak afta we mifala i krosem brij?”
Soldia ya i poenem masket long mifala mo i ansa: “Sipos yufala i tajem wil ya, bambae mi sutum yufala.”
Mifala i ting se i moa gud mifala i mekem sam kofe mo givim wan kap long soldia ya. Mifala i tekem sam haoa blong tokbaot ol intenasnal asembli blong 1991, olsem hemia we mifala i mekem long Sakrep. Afta long samting ya, tingting blong hem i jenis, mo hem i letem mifala blong tekemaot wan wil.
Long Jablanika, wan long mifala i toktok wetem wan haeman blong ol ami, mifala i tokbaot rod we mifala i wantem folem. Hem i no save bilif long samting we mifala i wantem mekem. “?Yufala i wantem pastru long Vali blong Neretva?”
Mifala i kasem save from wanem hem i wari. Ol defren ami oli stap long saed blong ol hil blong Vali blong Neretva. Ol ami ya oli stap gohed nomo blong sutum olgeta. Kolosap long 16 kilomita, rod i denja tumas. Haeman ya blong ol ami i talem se: “?Evri samting i olsemia, be yufala i wantem go?”
Afta we haeman ya i tingtinggud long bisnes ya, hem i talem se mifala i save go—be nomo se ol haeman blong ami oli mas kam wetem mifala. !Be, ol haeman ya oli no wantem kam wetem mifala! Biaen, mifala i askem nomo sipos oli save talemaot rod blong mifala long olgeta long narasaed. Mifala i save gokros nekis moning we i no gat man i lidim mifala.
Wetem ol bigbigfala raeting, mifala i raetem long trak blong mifala se mifala i stap karem ol saplae. Afta we mifala i mekem wan prea, mifala i ron i go long vali ya. Mifala i agri se sipos masket i faerap, mifala i no mas spid moa we i save mekem se ol ami oli no trastem mifala.
Mifala i krosem brij, mifala i go narasaed blong reva mo mifala i gohed blong pastru long wan narafala vali, mifala i luk plante dedbodi blong ol anamol mo ol trak mo ol bigbigfala trak we oli karem masket we oli nogud finis. Wantaem nomo, mifala i luk wan bom i stap long rod, mo i mekem i hadwok long mifala blong pas. Mifala i mekem wesil blong trak gogo kasem we tufala soldia oli pusum hed blong tufala i kamaot biaen long wan ston. Tufala i askem strong se: “?Yufala i hu? ?Yufala i wantem wanem?”
Afta we mifala i talemaot mifala long olgeta, mifala i askem sipos oli save tekemaot bom ya long rod, mo oli agri. Biaen mifala i gotru narasaed.
Ol soldia long ples ya oli sapraes tumas taem oli luk mifala. Oli kamaot sloslou long ol ples we oli stap haed long hem, oli kam kolosap long trak blong mifala we oli poenem masket blong olgeta i kam stret long mifala. Mifala i soemaot ol pepa we oli givim raet long mifala blong pas long rod ya mo namba blong trak blong mifala, we mifala i tekemaot blong mekem se mifala i save sef nomo taem mifala i pastru long ol ples we faet i stap kamaot long olgeta.
Wan soldia i talem se: “I no gat wan man i save se bambae yufala i kamtru. ?Olsem wanem yufala i save kam kasem ples ya?”
!I defren long samting we mifala i askem, i no gat wan i bin talemaot long ol man long ol kamp ya se mifala i stap kam! Haeman ya blong ol ami i talem se: “Mifala i holem trika blong masket blong mifala finis, mo mifala i rere blong sutum yufala.”
Mifala i askem long olgeta from wanem oli no sutum mifala.
Wan soldia i ansa se: “Mi no save. Mi bin ting se bambae yufala i mas ded. Be taem mifala i lukluk yufala tru long spae glas blong mifala, mo mifala i luk raeting ya se ‘ol saplae,’ mifala i no save se bambae mifala i mekem wanem long yufala. Taswe, yufala i stap sef kasem ples ya.” Biaen, mifala i mekem wan prea we i kamaot long hat blong talem tangkyu long Jeova from hem i lukaotgud long mifala.
Nating se laef blong ol brata sista blong mifala long Bosnia i had tumas, tingting blong olgeta i strong mo i mekem mifala i strong moa tu. Oli serem olting blong olgeta wetem ol narafala, mo tu plante toktok blong soem bilif mo leftemap tingting. Long Senika, i gat 40 Wetnes we oli strong long wok blong prij, 2 spesel paenia, 11 haftaem paenia, mo 14 we oli jes baptaes. Ol 65 Wetnes mo 4 haftaem paenia we oli stap yet long taon blong Sarayevo, oli stap mekem 134 Baebol stadi. Evri manis, ol Wetnes wanwan oli spenem 20 haoa blong tokbaot gud nyus blong Kingdom blong God long ol narafala.
Tru ya, raonabaot long wol, ol Wetnes blong Jeova oli mekemap wan famle blong ol man we oli bilif. Oli rere blong putum laef blong olgeta long denja blong mekem i gud long ol Kristin brata sista blong olgeta—nating se oli neva mitim olgeta bifo. ?From wanem oli mekem olsem? From we oli laekem olgeta tumas. Jisas Kraes i talem se: “From we yufala i stap laeklaekem yufala, bambae olgeta man oli luksave se yufala i man blong mi.” (Jon 13:35) I tru nomo, hemia nao samting we i hapen long famle blong ol Kristin brata sista blong yumi long Bosnia.
[Futnot]
a Mak blong graon we i seraotem tu kantri.
[Map blong pija long pej 24]
(Lukluk niuspepa)
Solwora blong Adriatik
OSTRIA
SLOVENIA
HANGARI
KROATIA
BOSNIA
Travnik
Senika
Sarayevo
SEBIA
[Foto]
Karem help i go long Bosnia mo Hersegovina
[Tok blong pija long pej 26]
Sloslou oli ron pas long wan trak we i kafsaed