Baebol i Talem Wanem . . .
Mared No Slip Wanples—?Weswan i Gud?
“?WETAEM bambae yumitu mared?” Samwe long 35 yia bifo finis, kwestin olsem ol yangfala we oli stap frengud tugeta oli stap tingbaot. Be tede, i gat risen blong tu yangfala olsem oli askem kwestin ya from we oli slip wanples finis. Taem i jenis mo tingting long saed blong mared tu i jenis. ?Weswan rod i gud moa: Mared, no slip wanples wetem hemia we yu laekem?
Ol stadi we ol man oli mekem oli soemaot se long Brasil, Franis, Sweden, Yunaeted Stet, mo plante narafala kantri, fasin blong ol man mo woman we oli slip wanples be oli no mared i kam antap. Maet fasin ya i laenap wetem tingting blong ol man tede, be hem i no wan nyufala samting. Nyufala samting hemia tingting blong ol man long saed blong fasin ya. Bifo ol man oli stap tingbaot fasin ya olsem sin, be naoia oli no mekem olsem no plante man oli letem se i oraet nomo.
Slip Wanples—?Hem i Gud?
Sam man oli talem se fasin blong man mo woman oli slip wanples be oli no mared i gud nomo, olsemia nao bambae tufala i save gud long tufala bifo tufala i mared blong stap tugeta blong olwe. Sam narafala man oli talem se i gud from we tufala i no save spenem tumas mane mo tufala i save hafhaf blong pem ren blong rum. Tufala i save kam independen long papa mama blong tufala. Tufala i nidim blong frengud, olsem long saed blong seks tu. Ol olfala man mo woman we oli stap slip wanples be oli no mared oli talem se oli no wantem lusum mane we gavman i stap pem long olgeta we oli gat pikinini be oli no mared.
Nating se i olsem i gat wan tingting we i agensem fasin blong slip wanples be i no mared, hemia se: Tufala i save seraot nomo long enitaem we tufala i wantem. Taswe Franis nyuspepa ya Le Monde i talem se long Sweden mo Nowe, haf blong ol man we oli stap slip wanples be oli no mared, oli no save stap tugeta go kasem tu yia. Mo stat long 60 go kasem 80% long olgeta ya oli stap seraot, oli no save stap tugeta kasem faef yia.
Mared—Hem i Gudfala Rod
Olgeta we oli laekem fasin blong slip wanples be oli no mared oli tokbaot stefeket blong mared olsem wan “pis pepa,” nating nomo, hem i no save mekem wan samting. Tingting olsemia oli stap soem tu long TV mo ol sinima, mo tu long laef blong ol man we oli stap plei long sinima. Taswe, naoia i gud blong tingbaot trufala mining blong “pis pepa” ya.
Taem yu joen long wan kampani no yu pem wan pis graon no yu givim mane long wan man, ?from wanem yu raetemdaon long wan pis pepa mo tu yu mekem man i saenem nem blong hem long pis pepa ya? Wan risen se tufala saed i bin saen from, mo ol tok we oli raetemdaon i blong givhan long tufala saed. Eksampel, sipos wan i ded, no i lus, no hem i lusum tingting blong hem, ol samting we tufala i saenem long pepa hem i stap yet mo loa i agri long hem. Samting ya, i sem mak long mared. Taem wan long tufala no tufala tugeta i ded, long plante kantri loa i mekem se oli save givhan long ol memba blong famle we oli stap laef yet. Samting olsem i no save kamaot long ol man we oli slip wanples be oli no mared. Pis pepa ya nao i makemaot se fasin blong slip wanples i no sem mak long mared. Mo stefeket blong mared i mekem se tufala i tingbaot promes we tufala i bin saenem blong laeklaekem tufala, ona long tufala, mo harem gud long tufala folem loa we promes blong mared i stanap long hem.
Wan woman we i mared i talem olsem: “Maet mi mi gat tingting blong bifo, be promes we mitufala i saenem long mared i mekem mi mi harem sef.” Hem i talem tok ya we God i talem taem hem i maredem tufala fas man mo woman: “Taswe oltaem man i aot long papa mo mama blong hem, i go joen wetem woman blong hem, nao tufala i kam olsem wan bodi nomo.”a (Jenesis 2:24) !Fasin blong kam wan bodi i spesel! Tufala i save kam olsem “wan bodi” long wan rod nomo: tufala i mas frengud fulwan, wetem tufala nomo, folem loa, mo long olgeta laef blong tufala—i no gat narafala rod.
Sam man oli talem se, oli save long sam man we oli slip wanples be oli no mared mo oli stap laef tugeta longtaem.
“I Gud Tufala i Mared”
Baebol i givim gudfala risen blong blokem man mo woman we oli slip wanples taem tufala i no mared. Hibrus 13:4 i talem se, “Mared i wan fasin we yufala evriwan i mas tinghae long hem. Man i mas stap tru long woman blong hem, mo woman i mas stap tru long man blong hem. God bambae i jajem boe mo gel we tufala i slip wan ples, mo bambae i jajem man we i slip wetem woman we i no woman blong hem, mo woman we i slip wetem man we i no man blong hem.” Baebol i klia nomo mo i talem se fasin blong man mo woman i slip wanples be tufala i no mared hemia i rabis fasin blong ronem man no woman. ?Be wanem mining blong tok ya se “fasin blong ronem man no woman”? Wan diksonari i tokbaot tok ya se “hemia fasin blong man wetem woman we tufala i slip tugeta be tufala i no mared.” Blong yumi gat gudfala voes blong hat, yumi mas folem advaes ya blong Baebol: “God i wantem we yufala i tabu, yufala i man blong hem, we yufala i no mekem ol fasin nogud wetem woman.”—1 Tesalonaeka 4:3.
?Olsem wanem sipos i gat sam man we oli no save holemtaet tingting long saed blong seks? Aposol Pol i raetem se: “Be sipos yufala i harem we yufala i wantem tumas blong yufala i mared, yufala i mared. Mared i moa gud, i winim fasin ya we oltaem man i wantem woman tumas.” Mo bakegen hem i se: “Be sipos i gat tufala we tufala i promes finis blong mared, be nao tufala i tingbaot blong livim mared fastaem. Nao sipos man ya i wantem gel ya tumas, mo hem i harem we bambae i mekem i no stret, . . . i gud tufala i mared, olsem we hem i wantem.” (1 Korin 7:9, 36) Makem se Pol i no talem se tufala i save ‘mekem samting we tufala nomo i wantem mo tufala i save slip wanples’ be, “I gud tufala i mared.”
Makem, fasin blong mared i no blong mekem man i harem gud nomo long saed blong seks. Tufala i mas save gud tufala bifo we tufala i mared. ?Be olsem wanem tufala i save mekem olsem sipos tufala i no slip wanples? I gat fasin we i stret blong tufala i save gat jans blong save gud tufala. Tingbaot samting we yu wantem long mared mo long fren blong yu. ?Wanem ol nid blong yu long saed blong bodi, filing, mo long speret? ?Bambae man ya we yu tingting blong mared wetem hem, hem i save givhan long yu blong kasem ol mak ya?—Matyu 5:3.
Taem yu tingtinggud long tok ya antap, bambae yu yu agri se tufala rod ya—slip wanples no mared—mared nao hem i moa gud. Man mo woman we tufala i slip wanples taem tufala i mared, voes blong hat blong olgeta i no stikim olgeta from, mo tu tufala i no fraet, tufala i glad long fasin respek blong ol fren mo famle blong tufala. Ol pikinini blong tufala bambae oli no kasem ol nogud filing olsem ol pikinini blong rod. Hem i impoten moa se God i glad taem tufala i respektem ol rul blong hem long saed blong mared.
[Futnot]
a Hibru tok ya da·vaqʹ (“stap tugeta”) “i karem mining se wan man i stap kolosap long narafala man from we hem i laekem mo hem i stap tru long hem.” (Theological Wordbook of the Old Testament) Long Grik, hem i karem sem mining ya nomo se i “glu long,” “mekem i strong,” “blong joenem gud tufala.”
[Tok blong pija long pej 16]
Mared long ol yia biaen long 1500 K.T.
[Credit Line]
Mared Blong Ol Man We Oli No Gat Nem, we Pieter Bruegel Elda i mekem, long ol yia we i ron biaen long 1500 K.T. Kunsthistorisches Musium, Viena i letem