Fasin Blong Laekem Mane Tumas Stampa Blong Plante Fasin Nogud

WANWAN man i save talem se long laef blong hem, bitim ol narafala man bifo, hem i bin luk fasin blong ronem samting ya we ol man oli lukaot moa bitim ol narafala samting—hemia !mane! Evriwan long ol man ya oli save tokbaot ol faet we ol man long taem blong olgeta oli mekem blong kasem plante mane mo ol rij samting, mo plante taem, faet i finis nomo taem mane i finis.

Raonabaot long wol, plante milyan man oli bin lusum laef blong olgeta from mane. Sam man oli stilim ol pikinini blong ol papa mama we oli gat plante mane, mo oli holem pikinini gogo papa mama blong hem oli pem wan ransom—mane we oli talem se tufala i mas pem blong oli letem pikinini blong tufala i kambak sef nomo. Samfala oli sek we oli lusum olgeta mane we oli bin sevem long ful laef blong olgeta, from wan trik blong ol man blong stil. Ol stilman oli go insaed long haos blong ol man blong lukaot mane nomo mo blong stilim. Oli kolem ol man we oli no fraet blong stil, “Nambawan Pablik Enemi,” sipos oli stilim mane long bang wan taem nomo. I no gat wan man i save talem se long laef taem blong hem nomo, ol man i bin luk ol nogud wok ya. Eksampel, i no gat wan man we i save talem se long laef taem blong hem nomo, ol man i luk wan griri fasin blong lukaot mane we i moa nogud long hemia we wan rabis man blong brekem loa i mekem, taem i givim nambawan fren blong hem, man we i hae moa long olgeta man, long ol enemi blong hem from 30 pis selva mane.

Be, samting ya we i had blong kasem, we yumi stap yusum blong pem ol samting, mo we wan man blong raetem buk long Amerika i kolem “dola we i hae olsem God,” fasin ya blong ronem hem i kam antap bigwan long taem blong yumi. Yumi luk moa fasin blong stil long bang bitim ol taem bifo—i no ol bigman mo woman nomo be ol yangfala tu oli bin yusum masket blong stilim plante milyan vatu long ol bang. Naoia ol stilman olsem oli kam plante tumas, mekem se ol nyuspepa mo radyo oli no moa tokbaot tumas. Fulap bang oli bin brokdaon from we ol bos blong olgeta we oli gat fasin griri oli stilim plante milyan dola blong ol man we oli stap putum mane long bang, mo oli yusum mane ya blong mekem ol samting blong olgeta nomo, ale oli mekem se ol bang oli sot long mane mo ol man ya oli no gat mane nating.

?Yumi save talem wanem long saed blong sam man we oli wok long ol ofis tede, we oli stap stilim plante milyan vatu long ol bos blong olgeta blong traem folem fasin blong laef blong ol rijman mo olgeta we oli gat haenem? Yumi save raetem plante pej long saed blong olgeta we oli haed long tudak long ol kona long rod blong stilim mane long basket blong ol man mo woman we oli stap pas. ?Mo olsem wanem long fasin we plante man oli save luk long delaet tu, we ol man oli no fraet blong poentem masket long narafala, oli kilim i ded olgeta mo stilim mane blong olgeta? Sam man we oli stap long taon, oli harem nogud taem oli talem se: “I no se bambae oli poentem masket long yu long rod no no gat, be hamas taem.” Sam man oli karem ‘mane blong stilman’ wetem olgeta, hemia mane blong givim long stilman blong mekem hem i glad, ale from samting ya, maet stilman i no kilim ded olgeta. Sore tumas, long taem blong yumi naoia, bitim ol narafala taem bifo, fasin blong ol man blong lukaot mane long ol rod we oli no gat sore nating long ol narafala, i kam antap bigwan tumas.

Paoa Blong Mane Long Famle

Traem luk ol rao from mane we oli stap kamaot evri dei bitwin ol hasban mo ol waef. Wan woman blong stadi i raetem se: “Mane i olsem wan pis stil we i pulum aean i kam long hem, ale mane i pulum olgeta fasin blong kros i kam long laef blong yumi.” Hem i talem se: “Sipos yu mo hasban no waef blong yu, yutufala i wantem stop long fasin blong faet from mane, yutufala i mas kasem save olsem wanem yutufala i stap tingbaot mo yusum mane.” Nating se ol famle oli rij no oli pua no oli jes stap long medel nomo, bighaf blong ol man blong stadi long bisnes ya oli agri se mane nao i bigfala samting we i stap mekem se ol hasban mo waef oli faet. Wan narafala man blong stadi i talem se: “Mi sapraes tumas blong luk namba blong ol faet we oli kamaot from fasin blong spenem mo sevem mane.” Eksampel, tingbaot ol famle we oli rij tumas. Plante taem, hasban no waef we i skelemgud fasin blong spenem mane, i stap sevem mane blong hem, be hemia we i no tingtinggud long fasin blong yusum mane, i spenem olbaot. Nating se tufala i gat plante mane, ol faet oli kamaot—i no from we tufala i no gat mane, be i from we tufala i gat plante mane. I gat samfala we oli maredem narafala from mane blong hem, oli haremgud long wan fasin blong laef we i moa gud bitim olgeta samting we oli bin tingbaot bifo, mo biaen oli mekem divos long hasban no waef blong olgeta mo kasem bigfala mane from.

Long wol blong naoia we ol man oli krangke long mane, sipos wan man i gat plante mane, i olsem we hem i gat paoa mo hem i filim se hem i nafgud blong mekem eni samting. From samting ya, plante taem hasban i kros taem waef i kasem moa mane bitim hem. Taem waef i kasem moa mane, hasban i save harem se waef blong hem i tekemaot paoa long hem, mo i no moa harem se hem i nafgud blong mekem plante samting. Biaen, fasin jelas i mekem trabol i kamaot—i no from wan man we sloslou i kam bitwin long tufala—be from vatu we tufala i mekem i kam hae olsem God mo tufala i wantem tumas, hemia nao samting we i kwik blong seraotem tufala. Taem mane i faetem lav, plante taem mane i win.

Mo ol samting oli gohed olsem nao. I tru tumas, “fasin blong laekem mane tumas, hem i stampa blong olgeta fasin nogud.” (1 Timote 6:10) Be, fasin blong no gat mane tu, i bin mekem plante man oli harem nogud tumas mo oli kasem bigfala trabol from olgeta we oli stap ronem mane.

Mane, Mane Long Evri Ples

Plante taem ol man oli talem se, i nidim mane blong kasem moa mane. Traem luk ol bigfala mane—plante milyan vatu—we ol man blong salem ol samting oli stap spenem blong mekem ol pablisiti blong pulum ol man blong oli kam pem olting blong olgeta. Jekem ol leta we yu yu kasem, maet i gat wan we i soem wan rod blong winim mane—ating yu nao bambae yu nekis man blong “winim ten milyan vatu.” I luk olsem se i no moa gat man i intres long wan milyan vatu nomo; naoia i stat long ten milyan, i go antap. Sam man oli mekem sabskripsen long ol magasin we oli no wantem, mo ating neva bambae oli ridim, be sipos oli no kasem, oli fraet se bambae oli mestem wan jans blong kasem mane we oli no tingbaot blong kasem. Plante man oli no sua long promes ya we oli stap mekem long plante pablisiti se, “Yu no nid blong pem wan samting blong win.”

!Traem lukluk hamas ples long Yunaeted Stet we naoia oli gat ol lotri, we ol man blong winim olgeta, oli save kasem mane we i go antap kasem plante milyan dola! Oli tingbaot sam milyan dola olsem “smol mane nomo.” Naoia, wan man i save winim 50 milyan kasem 100 milyan dola taem hem i plei wan taem nomo. I luk olsem i no gat en blong mane we oli save yusum long ol jakpot praes.a Long plante kantri, ol bigfala loteri we olgeta man long evri ples long kantri oli save joen long hem, oli bin stap long plante yia finis. Sam man oli spenem pei blong olgeta blong wan ful wik long wan jans blong winim bigfala mane. Plante famle oli no gat inaf kakae mo klos—from mane we oli nidim blong pem ol samting ya, oli givim olsem wan sakrifaes long “god blong Laki.”—Aesea 65:11.

Makemgud hamas milyan man oli drim se bambae oli winim bigfala mane long plelake. Tingbaot olgeta we oli traem blong mekem drim ya i kamtru long ol kasino raonabaot long wol. Sakem daes wan taem, pulum wan stret kad, pulum handel blong mesin blong plelake wan taem nomo, oli hop se wan long ol samting ya bambae i mekem drim blong olgeta i kamtru. Be oltaem, plelake i no mekem drim blong olgeta i kamtru. I moa isi sipos ol man olsem oli traem blong holemtaet oel long han blong olgeta.

Olsem nao, ol man oli stap gohed long ful spid blong ronem mane, samting ya we i had blong kasem, be i olsem we ol man ya oli stap traem blong ronem win nomo. Nating se samfala oli bin kam rij tumas, oli faenem se kwiktaem nomo, long wan sot taem we oli no tingbaot, mane blong olgeta i lus. Long taem ya ol tok ya blong waes King Solomon i gat impoten mining long olgeta, se: “Mane blong yu i save lus kwiktaem nomo, olsem we wing blong hem i gru mo hem i flae i gowe olsem wan igel.”—Proveb 23:5, Today’s English Version.

Lukluk Long Saed We i Defren Olgeta

I tru nomo se i gat sam man we oli mekem olgeta mo famle blong olgeta oli harem nogud tumas taem oli spenem ol laswan vatu blong olgeta long plelake. Plante taem, oli pua, oli no gat plante samting, oli stap kasem smol vatu nomo we kolosap i no naf blong pem ol samting we oli nidim blong laef. Sam narafala oli les mo oli laekem moa fasin blong plelake blong traem kasem vatu we oli no nid blong wok from. Be long wol tede, bighaf blong ol puaman oli ol man we oli no save jenisim ol samting long laef blong olgeta. Yumi save kaontem plante plante milyan man we oli no gat inaf edukesen blong raetem prapa nem blong olgeta. Plante narafala we man i no save kaontem, trabol long saed blong mane long ples blong olgeta i mekem se oli kasem mane we i smol tumas i no naf blong pem ol samting we oli nidim. Plante tu we oli bin go long hae skul, ol bos oli no akseptem olgeta taem oli aplae blong kasem wan wok. Taem ol bigbigfala kampani oli katemdaon namba blong ol samting we oli stap mekem from we oli plante tumas bitim namba we oli salem, i gat plante taosen man bakegen oli lusum wok blong olgeta. ?Oli mekem wanem blong winim hadtaem ya?

Wan jans blong kasem mane long rod we i no stret i save pulum olgeta. Maet oli gat tingting se eni fasin i oraet, sipos oli kasem samting we oli wantem kasem. “Bambae mi mi mekem eni samting blong givim kakae long famle blong mi” i wan tingting we plante taem i stap long hed blong olgeta we oli stap fesem hadtaem long saed blong mane. I gat plante rod we oli no stret, ol woman oli mekem woman blong rod, ol man oli stil. ?Yu ting se i oraet blong mekem fasin we i no stret samtaem nomo blong kasem mane, maet fasin blong stil, no fasin blong plelake—ol fasin blong kasem vatu we oli no wok from? Wol i fulap long ol man we oli ting se i oraet.

?Yu yu bilif long Bigfala Man we i Wokem Olgeta Samting, Jeova God? Advaes blong hem se yu yu talemaot olgeta trabol blong yu long hem, mo dipen long sapot blong hem long taem we yu sot long sam samting. Afta we Pol i laef olsem wan Kristin man blong 25 yia, hem i save raetem se: “Sipos mi trabol, be mi save rod blong samting ya finis. Sipos mi gat plante samting, be mi save rod blong samting ya tu, from we mi gotru long ol samting ya finis. Nao long wanem rod mi pas long hem, be mi stap haremgud. Sipos mi fulap gud, no mi hanggri, sipos mi gat plante samting, no mi trabol, be nating. Mi save mekem evri samting, long paoa blong Kraes ya we i stap mekem mi mi strong.” (Filipae 4:12, 13) I klia nomo se taem Pol i trabol long sam samting, hem i no mekem ol fasin we oli no stret blong traem kasem ol samting ya, be hem i trastem Jeova mo Jeova i givhan long hem.

Ale sipos yu yu pua, no yu nidim sam samting, yu no mas traem blong kasem samting long fasin we i no stret. I tru se i no rong blong kasem mane long rod we i stret; Jisas hem wan i talem se “taem wan man i wok blong ol man, i stret blong ol man oli pem hem.” (Luk 10:7) Mo i no gat wan samting i rong long fasin blong kam rijman. Be yu neva mas daonem ol gudfala fasin blong kasem ol samting we yu nidim. Wokem fasin blong frengud wetem Jeova God, Bigfala Man we i Wokem yu, mo dipen long hem blong halpem yu blong faenem rod blong winim ol hadtaem mo ol problem blong laef. “Yufala we i stap tingting tumas, yufala i mas putum ol trabol blong yufala long han blong hem, from we oltaem hem i stap tingbaot yufala.”—1 Pita 5:6, 7.

[Futnot]