Baebol i Talem Wanem
Fogivim Mo Fogetem Rong Blong Narafala—?Olsem Wanem Blong Mekem?
“BAMBAE MI MI FOGIVIM OLGETA FROM RONG BLONG OLGETA, MO BAMBAE MI MI NO MOA SAVE TINGBAOT SIN BLONG OLGETA.”—JEREMAEA 31:34.
OL TOK ya we profet Jeremaea i raetemdaon, oli soemaot wan nambawan samting long saed blong fasin sore blong Jeova: Taem hem i fogivim wan man, hem i fogetem rong blong hem. (Aesea 43:25) Baebol i talem tu se: ‘Yufala i mas fofogivim yufala, long sem fasin ya we Jeova i fogivim yufala.’ (Kolosi 3:13) Taswe yumi ol Kristin man, yumi mas folem fasin blong Jeova blong fogivim narafala.
Be, i gat sam impoten kwestin we oli stanap long saed ya. Taem Jeova i fogivim yumi, ?samting ya i min se hem i no moa tingbaot ol sin blong yumi bakegen? Mo taem yumi fogivim narafala, ?samting ya i min se yumi mas fogetem ol sin blong hem, olsem we yumi no moa save mekem olgeta oli kam insaed long tingting blong yumi bakegen? Sipos yumi no fogetem ol sin blong narafala long fasin olsem, ?samting ya i min se yumi no rili fogivim hem?
Fasin Blong Jeova Blong Fogivim Man
Taem yumi fogivim narafala, i min se yumi lego ol filing blong kros. Taem Jeova i fogivim wan man, hem i fogivim fulwan.a Deved i raetem long Sam ya se: “[Jeova] i no save gogohed blong tok strong long man, mo kros blong hem i no save stap olwe. Ol sin ya blong yumi, hem i stap tekemaot olgeta oli go longwe tumas long yumi, olsem we saed long is i stap longwe tumas long saed long wes. Fasin blong Hae God, oltaem hem i stap mekem i gud tumas long olgeta we oli stap ona long hem, olsem we ol papa oli stap mekem long ol pikinini blong olgeta.”—Ol Sam 103:9, 12, 13.
Blong eksplenem moa olsem wanem fasin blong God blong fogivim man i fulwan, Ol Wok 3:19 i talem se: “Yufala i mas tanem tingting blong yufala from ol sin blong yufala, yufala i mas luk long God blong hem bambae i tekemaot ol sin blong yufala.” Tok ya “tekemaot” i kamaot long wan Grik vebb (e·xa·leiʹpho) we i minim “waepemaot, ravemaot.” (Lukluk Revelesen 7:17; 21:4.) The New International Dictionary of New Testament Theology i eksplenem se: “Tingting we veb ya i givim long ples ya mo ating long sam narafala ples, i blong mekem ston we oli raet long hem i saen bakegen mo i rere blong oli raet long hem bakegen ([lukluk] ‘waepem slet blong i kam klin’).” Taem yumi tanem tingting blong yumi from sin blong yumi, Jeova i ravemaot nogud samting ya we yumi bin mekem. ?Samting ya i min se hem i no moa save tingbaot ol sin blong yumi? Yumi lukluk wan eksampel long Baebol.
King Deved i slip wetem Batsiba we hem i woman blong narafala man. Biaen, Deved i traem blong haedem sin ya taem hem i mekem plan blong kilim i ded hasban blong woman ya. Nao Jeova i sanem profet Natan blong stretem Deved. (2 Samuel 11:1-17; 12:1-12) ?Wanem i kamaot from? Deved i harem nogud tumas mo i rili tanem tingting blong hem from sin ya, ale Jeova i fogivim hem. (2 Samuel 12:13; Ol Sam 32:1-5) ?Jeova i fogetem ol sin ya blong Deved? !No gat! Biaen, tufala man ya Gad mo Natan, tufala i raetemdaon ful store ya long buk blong 2 Samuel (we oli finisim samwe 1040 B.K.T.) jes bifo we Deved i ded.
Taswe store, no fasin blong rimemba ol sin ya blong Deved—wetem store we i soem se hem i tanem tingting blong hem mo Jeova i fogivim hem—oli stap yet, blong givhan long ol man we oli ridim Baebol long taem blong yumi. (Rom 15:4; 1 Korin 10:11) Yes, ‘tok blong Jeova [long Baebol] bambae i stap oltaem nomo.’ !Taswe, bambae yumi neva fogetem store blong ol sin blong Deved!—1 Pita 1:25.
Sipos i olsem, ?olsem wanem yumi save talem se Jeova i waepem yumi klin long ol sin blong yumi, taem yumi rili tanem tingting blong yumi fulwan long ol sin blong yumi? ?Wanem mining blong tok blong Jeova se: “Bambae mi mi fogivim olgeta from rong blong olgeta, mo bambae mi mi no moa save tingbaot sin blong olgeta”?—Jeremaea 31:34.
Fasin Blong Jeova Blong Fogetem
Hibru veb we oli tanem i kam ‘mi save tingbaot’ (i kamaot long za·kharʹ) i no minim nomo blong tingting bakegen long samting we i hapen finis. Folem Theological Wordbook of the Old Testament, hem i save minim “talem, soemaot, talem bakegen, talemaot klia, pulum tingting, makem, blemem, luksave.” Mo tu, Theological Dictionary of the Old Testament i talem se: “Yes, plante taem [za·kharʹ] i minim wan aksin no i joen wetem ol wod we oli soem aksin.” Taswe, taem Jeova i talem se ‘bambae hem i tingbaot sin’ blong ol man blong hem we oli mekem i no stret, hem i minim se bambae hem i tekem aksin agensem olgeta from we oli no tanem tingting blong olgeta. (Jeremaea 14:10) Taem Jeova i talem narafala samting ya se, “Bambae mi mi no moa save tingbaot sin blong olgeta,” hem i stap mekem promes long yumi se taem hem i fogivim ol sin blong yumi, bambae hem i no talemaot olgeta long yumi bakegen, blong blemem, jajem, no panisim yumi from.
Tru long profet Esikel, Jeova i eksplenem olsem wanem hem i fogivim mo fogetem ol sin blong man. Hem i se: “Long saed blong wan rabis man, sipos hem i tanem baksaed long ol sin we hem i bin mekem, mo hem i obei long ol loa blong mi mo i mekem ol stret fasin, bambae hem i save stap laef. Bambae hem i no ded. Olgeta sin we hem i bin mekem—bambae mi no moa agensem hem from. From stret fasin we hem i mekem, bambae hem i stap laef.” (Esikel 18:21, 22; 33:14-16) Yes, taem Jeova i fogivim wan man we i mekem sin mo i tanem tingting blong hem from, hem i waepemaot sin ya mo i mekem man ya i klin. Hem i fogetem sin ya long fasin ya we, long fyuja, bambae hem i no moa mekem wan samting agensem man ya from ol sin ya.—Rom 4:7, 8.
From we yumi no stretgud olgeta, neva yumi save fogivim narafala olsem we Jeova i stap fogivim narafala, hemia long fasin we i stret olgeta. Ol tingting mo fasin blong Jeova oli hae moa olgeta bitim yumi. (Aesea 55:8, 9) Taswe, ?i stret we yumi mas fogivim mo fogetem sin we narafala i mekem agens long yumi go kasem wanem mak?
Olsem Wanem Yumi Save Fogivim Mo Fogetem
Efesas 4:32 i talem se: “Yufala i mas glad blong fogivim yufala.” (NW) Man blong raetem ol diksonari, W. E. Vine, i talem se Grik tok we oli tanem i kam “glad blong fogivim” (kha·riʹzo·mai) i minim “blong mekem i gud long narafala fulwan.” Taem narafala i mekem wan smol samting nomo agensem yumi, ating i no hadwok tumas blong fogivim hem. Taem yumi tingbaot se yumi tu yumi no stretgud olgeta, samting ya i save mekem se yumi kavremap ol mastik blong narafala. (Kolosi 3:13) Taem yumi fogivim narafala, yumi lego filing blong kros agensem hem. Maet trabol ya i no spolem fasin fren blong yumi wetem hem blong longtaem. Afta we sam taem i pas, ating yumi save fogetem smol samting we hem i bin mekem agens long yumi.
Be, ?olsem wanem sipos wan i mekem bigfala sin agensem yumi, we i spolem yumi bigwan? Long saed blong ol samting we oli nogud olgeta, olsem fasin we wan memba blong famle i slip wetem narawan long famle, man i fosem woman blong slip wetem hem, mo fasin blong traem kilim narafala i ded, fasin fogif i gat plante haf blong hem. Samting ya i tru moa taem hemia we i mekem nogud i no luksave sin blong hem, i no tanem tingting from, mo i no talem sore.c (Proveb 28:13) Jeova i no stap fogivim ol man we oli no tanem tingting from sin, we oli gohed wetem hat we i strong blong mekem ol fasin nogud. (Hibrus 6:4-6; 10:26) Taem narafala i spolem yumi bigwan long filing mo tingting blong yumi, maet yumi neva save fogetem fulwan samting we i bin hapen. Be, yumi save haremgud long promes ya se long nyufala wol long fyuja, ‘bambae yumi no moa tingtingbak long ol samting blong bifo, mo bambae oli no moa kam insaed long hat blong yumi.’ (Aesea 65:17; Revelesen 21:4) Ol samting we yumi tingbaot long taem ya, bambae oli no mekem yumi harem nogud long tingting mo filing blong yumi, olsem we yumi harem nogud naoia.
Samtaem, maet yumi nidim blong mekem faswan samting blong stretem wan trabol, nao biaen yumi save fogif. Maet yumi save go toktok wetem hemia we i mekem i no stret long yumi. (Efesas 4:26) Long rod ya, yumi save kliarem enikaen rong tingting we hem i gat, ale hem i save talem sore, mo yumi save fogivim hem. ?Be olsem wanem yumi save fogetem? Maet yumi neva save fogetem fulwan samting we hem i bin mekem. Be yumi save fogetem long fasin ya we, yumi no moa agensem hem from sin ya, mo bambae yumi no moa tokbaot bakegen long fyuja. Bambae yumi no mekem toktok olbaot long saed ya. Mo bambae yumi no mekem fasin we yumi neva toktok bakegen wetem hemia we i mekem i no stret long yumi. Be, maet i tekem longtaem blong fasin fren i kamgud bakegen wetem hemia we i mekem nogud long yumi. Mo maet neva yumi save gat gudfala fasin fren wetem hem olsem bifo.
Tingbaot eksampel ya: Maet yu talemaot wan samting we i blong yu nomo long wan fren we yu trastem hem. Biaen, yu faenemaot se hem i talemaot samting ya long sam narafala. Nao yu sem bigwan mo yu harem nogud tumas from. Yu go luk hem blong toktok wetem hem long bisnes ya, mo hem i sore tumas. Hem i talem sore mo i askem yu blong fogivim hem. Taem yu harem ol tok blong hem we oli soem se hem i rili sore, hat blong yu i pusum yu blong fogivim hem. Be, ?i isi blong fogetem samting we i bin hapen? Ating no. I klia se long fyuja, bambae yu fraet blong talemaot long hem bakegen wan bisnes we i blong yu nomo. Be yu yu fogivim hem. Yu no gohed blong tokbaot trabol ya wetem hem. Yu no holem kros, mo yu no go talemaot trabol ya olbaot long ol narafala. Ating yu no moa harem se fasin fren blong yutufala i gud tumas olsem bifo. Be yu laekem hem yet olsem wan Kristin brata blong yu.—Ridim Proveb 20:19.
Be, ?olsem wanem sipos hemia we i mekem i no stret long yu, i no wantem luksave rong blong hem mo talem sore, nating se yu traehad blong stretem bisnes ya? ?Yu save fogivim hem long fasin ya we yu no moa stap kros long hem? Fasin blong fogivim narafala i no min se yumi agri long rong we hem i mekem, no yumi mekem bigfala rong blong hem i kam smol. No gat. Be fasin kros i wan bigfala hevi samting blong karem. Hem i save mekem yumi tingting tumas, we tingting blong yumi i no moa save stap kwaet. Sipos yumi stap wet long narafala ya blong talem sore, maet yumi save harem nogud moa, from we maet hem i neva talem sore. I olsem we yumi letem narafala we i mekem i no stret long yumi, i bos long ol filing blong yumi. Taswe, yumi mas fogivim ol narafala, lego ol filing blong kros, i no jes blong givhan long olgeta, be blong halpem yumi tu, mo blong mekem se yumi save gohed wetem laef blong yumi.
Samtaem i no isi blong fogivim narafala. Be taem yumi luk se hem i rili sore mo i tanem tingting blong hem from rong we hem i mekem, yumi save traem blong folem fasin blong Jeova blong fogif. Taem hem i fogivim ol man we oli sore mo oli tanem tingting from ol sin, hem i lego ol filing blong kros. Hem i waepem slet i kam klin, mo hem i fogetem long fasin ya we, hem i no moa agensem man ya long fyuja from ol sin blong hem. Yumi tu, yumi save traehad blong lego ol filing blong kros, taem hemia we i mekem i no stret long yumi i sore mo i tanem tingting blong hem from. Be, maet i gat sam taem we yumi no nidim blong fogif tu. I no stret blong fosem wan man blong fogivim narafala we hem i bin spolem hem long raf fasin mo mekem i no stret long hem bitim mak, mo biaen, i no tanem tingting blong hem from. (Ridim Ol Sam 139:21, 22.) Be kolosap evritaem we narafala i mekem sin agensem yumi, yumi save fogivim hem long fasin ya we yumi lego ol filing blong kros agensem hem. Mo yumi save fogetem long fasin ya we long fyuja, yumi no moa agensem brata blong yumi from bisnes ya.
[Ol Futnot]
a Lukluk haf ya, “Baebol i Talem Wanem: ?God i Stap Fogivim Man Kasem Wanem Mak?” long Wekap! (Engglis mo Franis) blong Desemba 8, 1993, pej 18 mo 19.
b Ol wod we oli soem aksin.
c Insight on the Scriptures, Buk 1, pej 862, i talem se: “Ol Kristin oli no nid blong fogivim olgeta we oli stap mekem ol rabis samting we oli save se i no stret, mo oli no tanem tingting blong olgeta from. Ol man olsem oli kam ol enemi blong God.”—Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. i prentem buk ya.
[Tok Blong Pija Long Pej 9]
Josef mo ol brata blong hemb