Yumi Evriwan i Wan Famle Nomo

?WANEM tingting blong yu long ol man we kala blong skin blong olgeta no laen blong olgeta i defren long yu? ?Yu yu luk olgeta se oli sem mak long yu? Sore tumas, plante man oli ting se ol man we kala blong skin blong olgeta i defren, oli daon moa long olgeta. Wan diksonari i talem se: “Flas from kala blong skin i wan tingting se kala blong skin blong man i gat bigfala paoa long ol fasin blong hem mo samting we hem i naf blong mekem. Mo se ol defren kala blong skin oli mekem se ol man blong wan kala oli hae moa long ol man blong narafala kala.”

Plante man oli harem nogud from tingting ya. Tija ya Wen-Shing Tseng i raetem long buk blong hem (Handbook of Cultural Psychiatry) se, tingting ya se ol man blong wan kala oli hae moa long ol narafala i olsem “wan eskius blong ol man Yurop bifo oli save mekem i strong tumas long ol blakman. Mo i wan eskius blong mekem sam narafala grup blong man oli mas wok olsem slef.” Hem i talem tu se ol man oli yusum kala blong skin olsem “wan risen blong talem se i stret nomo we oli no mekem i sem mak long evri man, long saed blong wok, mane, mo politik.” Tede tu, long plante ples long wol, i gat problem ya yet we man i flas from kala blong skin. ?Be olsem wanem? ?Tingting ya, we i mekem plante man oli harem nogud, i stret? ?Ol saentis mo Baebol, oli talem wanem long saed ya?

?Ol Saentis Oli Talem Wanem?

Ol save we ol saentis oli faenemaot long saed blong genesa i soemaot we tingting ya i no stret. Ol man we oli stadi long ol man blong ol defren kantri, oli jusum tu man we tufala i blong defren ples long wol. Mo oli faenemaot se nomata wanem ples long wol we tufala man ya i kamaot long hem, klosap evritaem i gat samwe 0.5 pesen blong DNA (deoxyribonucleic acid) blong tufala we i defren.b Mo samwe 86 kasem 90 pesen blong olgeta ya we DNA blong olgeta i defren, kala blong skin blong olgeta i sem mak. Taswe, i min se olgeta we kala blong skin blong olgeta i no sem mak mo oli gat samwe 0.5 pesen blong DNA blong olgeta we i defren, oli samwe 14 pesen nomo.

Niuspepa ya Nature i talem se “genes blong ol man oli sem mak nomo.” Taswe, “ol save ya long saed blong genes oli save givhan bigwan mo yumi mas yusum olgeta olsem wan tul we i impoten, blong halpem ol man blong kasem save long problem ya blong flas from kala blong skin, mo blong yumi winim problem ya.”

Hemia i no fastaem we man i tingting olsem. Stat long yia 1950, Ogenaesesen blong Edukesen, Saens, mo Kalja, blong Yunaeted Neson, i raetem long sam buk, ol toktok blong agensem problem ya blong flas from kala blong skin. Ol man we oli raetem ol toktok ya, oli stadi long saed blong fasin mo kalja blong ol man, genes blong ol man, mo fasin blong ol man blong joen gud long ol komuniti. Be problem blong flas from kala blong skin i stap yet. I klia se, i no naf we ol man i kasem save nomo long ol save we ol saentis oli faenemaot. Ol save ya i mas kasem hat no tingting, mo filing we oli stap dip insaed long man. Jisas Kraes i talem se: “Long tingting blong man nao, ol rabis tingting olsem, oli save kamaot.”​—Matiu 15:19, 20.

Samting We Baebol i Talem

Ol tok long Baebol oli kasem hat blong man. Olsem nao, Baebol i talem trutok ya we ol saentis oli faenemaot, se: “[God] i mekem wan man nomo, nao olgeta man long wol oli kamaot long man ya, mo hem i putum olgeta oli stap long evri ples long wol.” Be Baebol i talem tu se: “God i stap mekem i sem mak nomo long olgeta man. . . . Sipos wan man i ona long God, mo i mekem ol samting we i stret long fes blong hem, bambae God i glad long hem, i nating we hem i wan laen blong Isrel, no i kamaot long wan narafala laen olgeta.” (Ol Wok 10:34, 35; 17:26) Tru ya, save long saed blong stret fasin blong Jeova i pulum yumi blong lavem hem.

Jeova God i wantem se yumi tekem ol fasin blong hem, blong yumi soemaot we yumi lavem hem. Efesas 5:1, 2 i talem se: “Yufala i pikinini blong God, mo hem i lavem yufala tumas, nao from samting ya, yufala i mas traehad blong folem fasin blong hem. Yufala i mas lavem ol man.” Toktok ya “lavem ol man,” i min se yumi lavem ol narafala olsem God i lavem olgeta, nomata wanem kala blong skin blong olgeta mo nomata wanem laen blong olgeta.​—Mak 12:31.

God i no save letem wan man we i laekem nogud fasin, i kam wan man blong Hem. Hemia i minim fasin ya tu blong no laekem nating narafala mo blong flas from kala blong skin. (1 Jon 3:15) Yes, i no longtaem bambae God i spolem olgeta rabis man long wol ya. Ale ol man we oli traehad blong folem ol fasin blong God, bambae oli stap long wol ya. Long taem ya, bambae olgeta man long wol oli kam wan famle nomo, long saed blong bodi mo tu long saed blong wosip blong olgeta.​—Ol Sam 37:29, 34, 38.

[Ol futnot]

[Tok blong makem poen long pej 25]

“Genes blong ol man i sem mak nomo”