Japta 2
Wan Gudfala Faondesen Blong Mared Blong Yu
1-3. ?Matyu 7:24-27 i soemaot se wan gudfala laef i stanap long wanem?
SIPOS FAONDESEN blong wan haos i gud, bambae haos ya tu i stap gud nomo. Sem mak nomo long saed blong laef mo long saed blong mared. Long wan pija tok blong Jisas, hem i tokbaot tu man. Wan long tufala i waes, from we hem i wokem haos blong hem antap long bigfala ston. Be narawan i krangke from we hem i wokem haos blong hem long sanbij nomo. Taem bigfala ren i foldaon, wora i ron bigfala mo win i blu strong long tufala haos ya. Hemia we i stap stanap long ston i no foldaon. Be narafala haos we i stap long sanbij hem i foldaon evriwan.
2 Tok ya blong Jisas i no blong lanem ol man olsem wanem blong wokem haos. !No gat! Hem i wantem makem gud long tingting blong ol man se oli mas jusum wan gudfala faondesen long laef blong ol. Jisas i man blong karem tok blong God, taswe hem i save talem se: “Man we i harem ol tok ya blong mi, nao i stap mekem ol samting ya,” hem i olsem man ya we i wokem haos blong hem antap long bigfala ston. Be “man we i harem ol tok blong mi be i no mekem ol samting ya,” hem i olsem man ya we i wokem haos blong hem antap long sanbij.—Matyu 7:24-27.
3 Long tufala tok ya blong Jisas, hem i soemaot se i no naf blong harem ol advaes we i waes nomo, mo i no naf blong save wanem samting yumi mas mekem. Sipos yumi wantem kasem gudfala frut, yumi mas mekem ol samting we advaes ya i talem. “Naoia yufala i savegud ol samting ya. Oraet, sipos yufala i stap mekem olgeta, bambae yufala i save harem gud.”—Jon 13:17.
4. ?Wanem sam samting we yumi save lanem long mared blong Adam mo Iv? (Jenesis 2:22 kasem 3:19)
4 Samting ya i tru tumas long saed blong mared. Sipos yumi wokem mared blong yumi long wan strong faondesen, mared ya i save stanap strong, nating we yumi gat plante trabol mo traem. ?Be hu ya stampa blong nambawan faondesen ya? Jeova God. Hem i mekem faswan mared taem hem i putum Adam mo Iv tufala tugeta, olsem hasban mo waef. Afta, hem i givim sam gudfala advaes we tufala i save folem blong tufala i harem gud. Sipos tufala i agri blong folem ol advaes ya, tufala i save kasem wan gudfala laef blong olwe. Tufala i savegud ol loa blong God. Be sore tumas, tufala i tingbaot ol samting we tufala nomo i wantem, ale tufala i no moa obei long ol loa blong God. Tufala i mekem rong jus, tufala i no harem ol advaes ya. From samting ya, mared mo laef blong tufala i bagarap olsem haos ya we i stap antap long sanbij.
5, 6. ?God i givim wanem samting blong givhan long olgeta we oli mared finis, mo long olgeta we oli tingting blong mared long fyuja?
5 Jeova God i mekem faswan mared ya. Be tede hem i no jusum hasban no waef blong yumi wanwan. Nating we i olsem, be ol gudfala advaes blong hem oli stap yet, blong mekem mared blong yumi i hapi. Man we i tingting blong mared i save jusum sipos hem i wantem folem ol advaes ya, no no gat. Mo tu, Baebol i soemaot se yumi save prea long God. Ale, hem i save givhan long yumi blong faenem wan gudfala hasban no wan gudfala waef.—Jemes 1:5, 6.
6 Ol kastom long saed blong mared oli no sem mak long evri ples long wol. Long sam ples, ol man mo woman nomo oli jusum hasban no waef blong olgeta. Be long plante ples long wol, ol papa mo mama oli mekem toktok blong mared blong pikinini blong olgeta. Samtaem oli yusum wan narafala famle no fren blong mekem toktok ya. Long sam narafala ples bakegen, wan man i mas pem papa mo mama blong wan gel bifo we hem i save mared wetem hem. Mo sipos praes blong hem i antap tumas, i hadwok blong tufala i mared. Nomata wanem kastom long ples blong yu, be ol advaes blong Baebol oli save mekem se mared blong yu i stanap strong.
FASTAEM YU MAS SAVE GUD YU WAN
7-10. (a) ?Taem wan man i tingting blong mared, hem i mas save wanem long saed blong hem wan? ?Olsem wanem hem i save faenemaot ol samting ya? (b) ?Baebol i talem wanem blong soemaot ol gudfala risen blong mared?
7 ?Yu yu wantem mared blong kasem wanem samting? ?Yu yu nidim wanem long saed blong bodi, long ol filing blong yu, mo long saed blong speret? ?Long tingting blong yu, wanem samting oli impoten? ?Wanem ol mak we yu yu wantem kasem? ?Mo olsem wanem bambae yu kasem ol mak ya? Blong ansa long ol kwestin ya, yu mas save gud yu wan. Samting ya i no isi. Sipos yumi wantem save ol fasin blong yumi, fastaem yumi mas kam bigman long saed blong ol filing blong yumi. Mo sipos yumi bigman finis, i hadwok yet blong yumi rili luksave evri fasin blong yumi. Aposol Pol i talem samting ya long 1 Korin 4:4: “Naoia tingting blong mi i stap kwaet, be hemia i no min se olgeta wok blong mi i stret gud. Masta ya blong yumi, hem nomo i gat raet blong jajem mi.”
8 Long taem bifo, God i wantem we Job i luksave sam samting we hem i no kasem save long ol yet. Taswe, God i talem long hem se: “Yu letem mi mi askem sam kwestin long yu mo yu yu givim ansa long mi.” (Job 38:3) Sam kwestin oli save givhan long yumi blong luksave ol fasin blong yumi mo wanem i stap long hat blong yumi. Taswe naoia i gud yu tingbaot sam kwestin long saed blong mared.
9 ?Yu yu wantem mared blong harem gud long saed blong bodi, blong kasem kakae, klos mo haos? Yumi evriwan i nidim ol samting ya, olsem Baebol i talem, se: “Oraet, be sipos yumi gat kakae mo klos blong yumi, hemia i naf, yumi save harem gud nao.” ?Weswe long saed blong seks? I stret nomo we yu yu tingbaot kwestin ya, from we Baebol i talem se: “Mared i moa gud, i winim fasin ya we oltaem man i wantem woman tumas.” (1 Timote 6:8; 1 Korin 7:9) ?Yu yu wantem mared blong gat wan gudfala fren? From samting ya nao, God i stanemap faswan mared. Mo hem i wantem we tufala i wok tugeta long evri samting we tufala i mekem. (Jenesis 2:18; 1:26-28) Taem wan man i mekem gudfala wok, hem i save harem gud mo hem i save kasem pei from. Baebol i talem se: “Evri man i mas kakae mo dring mo harem gud long hadwok blong hem. Hemia wan presen long God.”—Eklesiastis 3:13.
10 Longtaem finis, ol man we oli lavem wan woman oli talem se ol filing blong olgeta oli kamaot long hat blong olgeta. Be Baebol i askem wan kwestin long saed blong hat blong yumi, we maet yumi sek from, i se: “?Hu nao i naf blong kasem save long hem?” (Jeremaea 17:9) ?Yu yu save gud wanem i stap insaed long hat blong yu?
11. ?Blong yumi harem gud long mared, hasban no waef blong yumi i mas tingbaot wanem filing blong yumi?
11 Plante man mo plante woman oli laekem wan narafala we fes mo bodi blong hem nomo oli naes. Be oli no luksave se samting ya i no naf. Oli gat nid tu long ol filing blong olgeta. ?Olsem wanem long yu? ?Taem yu yu lukaot wan waef no hasban, yu yu tingbaot nid blong yu blong faenem wan we hem i kaen gud, we hem i save gud yu mo we hem i lavem yu? Yumi evriwan i nidim wan fren we i olsem: Yumi save trastem hem, yumi save talemaot long hem olgeta samting we oli stap long hat blong yumi, be hem i no jikim yumi from. Hem i no “satem tingting blong hem, [we] i no wantem givhan” long yumi. (I Jon 3:17) ?Yu yu rere blong mekem ol fasin ya long hasban no waef blong yu, mo hem i rere blong givimbak sem kaen gudfala fasin long yu?
12. ?Blong mekem mared i hapi, from wanem i no naf blong harem gud long saed blong bodi mo long saed blong ol filing nomo?
12 Jisas i talem se: “Olgeta we oli luksave ol samting we oli nidim long saed blong speret, bambae oli harem gud.” (Matyu 5:3, NW) ?Yu nidim wanem long saed blong speret? ?Yu nidim wan gudfala wok? ?Bigfala mane? ?Plante samting? ?Olgeta samting ya oli save mekem we yu yu harem gud mo tingting blong yu i stap kwaet? No gat. Yumi evriwan i mas luksave se, nating we yumi kasem ol samting long saed blong bodi, be dip insaed long yumi, yumi nidim sam samting moa yet long saed blong speret. Yumi wantem save se: ?Yumi rili wanem kaen man? ?From wanem yumi laef? ?Mo bambae yumi folem wanem rod? Hemia nao sam nid long saed blong speret. ?Olsem wanem long yu? ?Yu yu wantem faenem ansa long ol kwestin ya? ?Yu yu save finis rod blong kasem olgeta?
TUFALA I STRET LONG TUFALA
13. Blong mekem mared blong yu i hapi, yu mas luksave ol nid blong yu. ?Mo yu mas luksave ol nid blong hu bakegen?
13 Ating yu yu luksave finis olgeta samting we yu yu nidim long saed blong bodi, tingting mo speret. ?Be olsem wanem long hem we bambae yu mared wetem hem? ?Hem tu i kasem save long ol nid ya? Blong mekem wan mared we i hapi, yu mas savegud ol nid blong yu wan. Be i no hemia nomo. Sipos yu tingting blong mared, yu mas luksave ol nid blong hem we bambae yu mared wetem hem tu. Yu yu wantem se hem tu i hapi. Sipos wan long yutufala i no hapi, be narawan i no save hapi tu.
14. ?Long sam mared, from wanem tufala i no stret long tufala?
14 Plante mared oli no hapi mo plante man mo woman oli divos finis from we tufala i no save agri. Hemia i min se fasin blong tufala i defren tumas, mo tufala i no save wokgud tugeta. Samting ya i impoten tumas blong mekem wan hapi mared. Sipos tufala i no save wokgud tugeta, bambae i hadwok blong mared ya i gohed gud. Long saed ya, yumi save tingbaot loa blong Moses we hem i talem se i tabu blong joenem tufala defren anamol blong pulum wan hevi samting, from we i strong tumas long tufala ya. (Dutronome 22:10) Sem mak long wan man mo wan woman we tufala i mared finis, be wan i defren tumas long narawan. Ale, wan i jusum defren kaen fren long narawan, wan i laekem defren kaen pleplei long narawan, mo tufala i no agri long fulap samting olsem. From samting ya, bambae mared blong tufala i kam hevi tumas.
15, 16. ?Sipos tufala i tingting blong mared, wanem sam samting we tufala i mas storebaot fastaem? ?Tufala i mas storeyan olsem wanem?
15 Baebol i talem se: “Olgeta plan blong man, oli no save kamtru sipos hem i no storeyan gud fastaem.” (Proveb 15:22) Sipos tufala i tingting blong mared, olsem wanem nao? ?Tufala i storeyan gud finis long evri samting long saed blong mared? ?Olsem wanem long wok blong hasban blong kasem vatu? Tufala i mas tingbaot se tufala i mas stap kolosap long ples blong wok blong hem. Mo tufala i mas tingbaot hamas mane bambae hem i winim blong pem ol samting we tufala i nidim. ?Weswan long tufala ya bambae i lukaot long mane ya? ?I gat nid blong waef i wok tu, mo tufala i wantem samting ya? ?Wetaem bambae tufala i spenem taem wetem ol famle blong tufala, olsem mama mo papa blong tufala? ?Wanem tingting blong tufala long saed blong seks, pikinini, mo olsem wanem blong trenem pikinini? ?Wan long tufala i wantem bos long narawan? no ?kaen fasin mo fasin blong tingbaot narafala bambae i mekem se tufala i hapi?
16 ?Yutufala i save toktok tugeta long ol kwestin olsem, long fasin we i stret mo kwaet? Sipos yutufala i save mekem, bambae yutufala i save harem gud long mared blong yutufala. ?Yutufala i save stretem enikaen trabol we i save kamaot? ?Yutufala i save toktok tugeta long evri samting? Hemia nao rod blong harem gud long mared.
17-19. ?Olsem wanem fasin blong agri insaed long mared i save kamaot from famle laef blong tufala bifo, taem we tufala i pikinini yet?
17 Sipos tufala i gat semkaen laef taem tufala i no mared yet, samting ya i save mekem se i moa isi long tufala blong joen gud. Buk ya Aid to Bible Understanding, long pej 1114 (Engglis), i tokbaot mared long taem bifo, i se:
“I luk olsem we kastom blong olgeta bifo i blong faenem wan hasban no waef insaed long famle no laen blong olgeta. Taem Leban i toktok long Jekob, hem i soemaot samting ya, i se: ‘I moa gud mi givim [gel blong mi] i go long yu, bitim we mi givim i go long narafala man.’ (Jen. 29:19, NW) Fasin ya i kamaot plante taem long medel blong olgeta we oli wosip long Jeova olsem Ebraham. Hem i sanem wan mesej i go long famle blong hem long ples blong hem, blong faenem wan waef blong boe blong hem Aesak. Hem i no wantem se Aesak i tekem wan gel blong ol man Kenan, we oli stap raonabaot long olgeta. (Jen. 24:3, 4)”
18 Samting ya i no minim se i gud blong mared wetem wan we i stret famle blong yu, from we sipos wan i mekem olsem tede, hem i save bonem pikinini we bodi no bren blong hem i nogud. Oraet, be tingting blong wan man, se wanem samting oli impoten long laef, i kamaot long tingting blong famle blong hem. Hem i lanem tingting ya taem hem i smol nomo. Taem yumi pikinini no yangfala, yumi folem fasin mo filing we yumi lanem insaed long famle blong yumi. I gud sipos fasin blong laef insaed long famle blong tufala i kolosap sem mak. Ale, bambae i no strong tumas long tufala blong ‘gru long sem graon mo harem gud long sem ples.’ Be samtaem tufala i kamaot long defren kaen famle no defren ples. Sipos tufala i bos long ol filing blong tufala, tufala i save jenisim sam fasin blong tufala, nao tufala i save harem gud long mared blong tufala.
19 I gud sipos yu save famle blong man no woman we yu wantem mared wetem hem. Mo tu, yu mas luksave sipos hem i joen gud wetem ol famle blong hem, olsem papa, mama, ol brata mo sista. ?Hem i soemaot fasin ya long ol olfala mo ol pikinini?
20, 21. ?Taem yu jusum wan hasban no waef, yu mas tingting olsem wanem long ol mastik blong hem?
20 Nating we yu kefulgud blong traem luksave ol fasin blong hem we yu wantem mared wetem hem, be yu mas rimemba wan samting: I no gat tu man long wol we tufala i stret nomo long tufala. Tufala i save mestem. Bifo long mared, maet tufala i luk sam fasin blong tufala we i no stret. Be biaen long mared, bambae tufala i faenem sam moa bakegen. ?Bambae tufala i mekem wanem nao?
21 I no ol fasin blong wan long tufala nomo we i save spolem wan mared. Be bigfala samting, se: ?Wanem tingting blong narawan long ol fasin ya blong hem? ?Yu yu luksave se ol gudfala fasin blong hasban no waef blong yu i winim ol mastik blong hem? no ?yu yu luk ol nogud poen blong hem nomo mo yu toktok tumas long saed ya? ?Yu yu gat fasin we i no strong tumas? ?Yu yu rere blong fogetem ol mastik blong hem, olsem we yu tu yu wantem se hem i fogetem ol mastik blong yu? Aposol Pita i talem se: “Fasin blong laekem ol man, hem i save blokem plante sin.” (1 Pita 4:8) ?Yu yu gat lav olsem long hem we yu wantem mared wetem? Sipos no, i moa gud yu no mared wetem hem.
‘MI MI SAVE JENISIM HEM’
22-24. ?From wanem i no waes blong mared wetem wan we i promes blong jenisim fasin blong hem? ?From wanem yu no mas ting se yu save jenisim hem?
22 Ating yu yu talem se: ‘Bambae mi mi save jenisim fasin blong hem.’ ?Be sipos yu talem olsem, yu yu rili lavem hu? ?Yu yu lavem hem wetem fasin we hem i gat naoia? no ?yu yu traem jenisim fasin blong hem olsem we yu nomo yu wantem? I hadwok blong wan man i jenisim fasin blong hem wan. Be i moa strong blong jenisim fasin blong narafala man. I tru we Baebol i gat bigfala paoa. Hem i save pulum man blong jenisim fasin blong hem wan. Ale, man ya i save “lego olfala fasin” blong hem mo mekem tingting blong hem i kam nyuwan olgeta. (Efesas 4:22, 23, NW) !Be lukaot sipos wan man no wan woman i promes blong jenis kwiktaem blong mekem yu yu glad long hem! Tru, hem i save stretem ol nogud fasin blong hem, be samting ya i no save hapen kwik. Maet samting ya i tekem plante yia. Mo tu, yumi kasem sam fasin long mama mo papa blong yumi no long ol man ples blong yumi. Ol fasin ya oli mekem se yumi evriwan i no sem mak. Sipos yumi rili laekem hasban no waef blong yumi, yumi givhan long hem blong winim ol slak fasin blong hem. Be yumi no mas blokem ol fasin we i prapa fasin blong hem.
23 Samfala oli gat wan pija long tingting blong olgeta olsem wan drim. Oli luk wan man no woman we oli ting se hem i nambawan, nao oli traem faenem wan hasban no waef we i laenap wetem drim ya. Be yumi save finis se i no gat wan man we i save laenap wetem wan drim we i no tru. Be plante taem man no woman we i luk drim ya, hem i traem fosem narafala blong laenap wetem tingting ya blong hem. Taem hem i no save mekem olsem, hem i harem nogud. Ale, hem i traem faenem wan defren man nao we i laenap wetem drim blong hem. Be hem i neva save faenem man ya we i sem mak long drim blong hem, from we hem i stap lukaotem wan man we i no rili laef. Man ya i stap long tingting blong hem nomo. Ol man we i gat tingting olsem, oli no rere blong mared yet.
24 Maet yu yu gat wan tingting olsem samtaem long laef blong yu. Kolosap yumi evriwan i gat samtaem, olsem plante yangfala. Be taem yumi gruap, ol filing blong yumi oli kam strong mo yumi luksave se laef i no olsem ol drim ya. Ol samting we oli impoten tumas long mared, hemia ol samting we oli rili hapen, i no ol samting we oli stap long tingting blong yumi nomo.
25. ?Olsem wanem fasin we wan i laekem tumas narafala kwiktaem nomo i narakaen long trufala lav?
25 Plante man oli ting se trufala lav i mekem man i olsem we hem i blaen, i no moa luksave ol fasin blong man no woman we hem i laekem. Be samting ya i no tru. Trufala lav i mekem se yu save luk ol rong blong narafala, be yu yu rere blong fogivim. Fasin blong laekem tumas wan man taem yu no save gud hem yet, hemia nao fasin we i save mekem yu yu olsem we yu blaen. Man we i mekem olsem i no wantem tingbaot ol trabol we i kamaot biaen. Ol narafala nao oli luksave, be hem, no gat. Ale, samtaem hem i luk sam fasin blong narafala we i no stret, be ol filing blong hem oli blokem tingting ya blong hem we i hafhaf. Be biaen, tingting ya i mas kamaot bakegen. Sipos yu satem ae blong yu long ol rong blong narafala taem yutufala i fren, be bambae yu mas kasem trabol taem yutufala i mared. Yumi evriwan i olsem: Sipos yumi laekem wan man no wan woman, yumi wantem pulum hem blong fren wetem yumi. Ale, yumi traem mekem evri samting we hem i glad long olgeta nomo. Be biaen, prapa fasin blong yumi i mas kamaot. Yu mas letem taem i pas blong yu save luk prapa fasin blong narafala, mo yu tu yu mas soemaot prapa fasin blong yu. Toktok blong aposol Pol long 1 Korin 14:20 i save givhan long yumi, taem yumi wantem faenem wan waef no wan hasban. Hem i talem se: “I nogud yufala i stap we tingting blong yufala i olsem tingting blong smol pikinini nomo. . . . Be long tingting blong yufala, yufala i mas kam olsem we yufala i bigman finis.”
OL PROMES WE YUMI MEKEM TAEM YUMI MARED
26. ?Baebol i talem se promes blong mared bambae i finis wetaem? (Rom 7:2, 3)
26 Yumi mas tingtinggud long promes we yumi mekem taem yumi mared. Sipos wan long tufala i no strong long promes we hem i mekem, mared ya i no stanap long wan strong faondesen. Long plante ples long wol tede, plante man oli mared kwiktaem. Be mared blong olgeta i finis kwiktaem tu. Fulap taem, samting ya i kamaot from we tufala we i mared i no ting se promes ya i blong olwe. Tufala ya i gat wan tingting se ‘sipos mared ya i no ron gud, bambae mi mi finisim.’ Sipos tufala i tingting olsemia taem tufala i jes mared, be sore tumas, mared ya i no save stap longtaem mo tufala i no save hapi. Bambae tufala i harem nogud nomo. Be Baebol i givim defren tingting long saed ya, from we hem i soemaot se mared i mas gohed long ful laef blong tufala. Long saed blong Adam mo Iv bifo, God i talem se tufala i “mas kam olsem wan bodi nomo.” (Jenesis 2:18, 23, 24.) Man i no mas tekem narafala woman, woman i no mas tekem narafala man. Pikinini blong God i agri long tok ya taem hem i talem se: “From samting ya, tufala i no moa tu nao, tufala i olsem wan bodi nomo. Nao from we God i joenem tufala olsem, man i mas no brekemaot tufala bakegen.” Sipos wan long tufala i mekem krangke long narawan, hemia nomo i save brekem mared ya.—Matyu 19:3-9.
27-29. (a) ?Wan woman i mas lukaot wanem kaen fasin long wan man we hem i wantem mared wetem? (b) ?Wan man i mas lukaot wanem kaen fasin long wan woman we hem i wantem mared wetem?
27 Yumi mas tingting hevi long saed blong mared. Sipos wan woman i wantem wan gudfala mared, hem i no mas mared wetem wan man olbaot. Hem i mas mared wetem wan man we woman ya i save gat respek long hem. Man ya i save skelemgud evri samting long laef. Hem i save mekem ol gudfala disisin, hem i naf blong karem responsabiliti mo hem i glad blong harem sam advaes we i save givhan long hem. Traem askem ol kwestin ya long yu wan: ?Man ya bambae i wok strong blong winim naf mane blong givim evri samting we famle i nidim? ?Sipos biaen yutufala i gat pikinini, bambae hem i wan gudfala papa long olgeta? ?Hem i gat strong tingting blong holemtaet ol loa blong God blong mekem se fasin blong yutufala insaed long mared i save stap klin? ?Hem i wan kwaet man we tingting blong hem i stap daon? no ?hem i flas we hem i tinghae tumas long hem wan, mo hem i wantem soemaot oltaem se hem i bos? ?Hem i ting se evritaem tok blong hem nomo i stret? ?Hem i soemaot se hem i no wantem storeyan wetem narafala blong harem tingting blong hem tu? Taem yutufala i no mared yet, yu yu save ansa long ol kwestin ya sipos yu letem taem i pas, nao yu luklukgud ol fasin blong man ya. Ol rul blong Baebol oli save halpem yu blong skelem ol fasin blong hem.
28 Long sem fasin, wan man we i rili wantem wan gudfala mared, hem i mas faenem wan waef we i save laekem hem olsem bodi blong hem nomo. Woman ya i mas givhan long hem mo tufala i mas wok tugeta blong mekem wan gudfala famle. (Jenesis 2:18) Wok blong lukaotgud long haos mo famle, i wan bigfala wok ya. Hem i tekem plante taem, mo woman i mas mekem plante wok. Hem i mas save olsem wanem blong kuk, flasem haos, spenem mane long wan fasin we hem i no westem. Hem i mas mekem wok blong wan mama mo wan tija, mo plante moa samting bakegen. Wok ya i save traem hem lelebet, be sipos hem i mekem gud, hem i save harem gud from. Wan gudfala waef, olsem wan gudfala hasban, i mas rere blong wok strong: “Woman i mas lukaotgud long evri samting long haos blong hem, mo hem i no mas kakae bred ya we i olsem fasin les.”—Proveb 31:27.
29 Yes, tufala tugeta i mas tingtinggud long ol fasin we tufala i luk long tufala: ?Bodi mo klos blong hem oli klin no oli olbaot? ?Hem i wok strong no hem i les? ?Hem i rere blong storeyan long evri samting no hem i flas we i wantem folem tingting blong hem wan nomo? ?Hem i yusumgud mane blong hem no hem i spenem olbaot nomo? ?Hem i gat gudfala tingting blong storeyan gud long ol samting long saed blong speret, no hem i no laekem? Sipos hem i no laekem, ating bambae laef blong tufala i blong lukaot long ol samting blong bodi nomo, nao tufala i harem nogud from.
30, 31. ?Sipos tufala i slip tugeta taem tufala i no mared yet, olsem wanem samting ya i save spolem glad blong tufala biaen long mared?
30 Wan bigfala samting we i save givhan blong mekem wan gudfala mared, hemia respek we tufala i gat long tufala. Samting ya i tru taem tufala i soemaot filing blong tufala bifo long mared. Sipos tufala i kiskis tumas no tajem bodi blong tufala tumas bifo long mared, fasin ya i save spolem jans blong tufala blong mekem wan gudfala mared biaen. Fasin blong slip tugeta bifo long mared i wan rabis faondesen blong mared. Fasin ya i soemaot se boe ya i stap tingbaot hem wan nomo, mo gel tu i mekem sem mak. Be tufala i no kea long glad blong tufala biaen. Filing ya we i pulum tufala blong slip tugeta i strong olsem faea. Hem i save givim tingting long tufala se bambae tufala i neva save seraot. Be kwiktaem biaen, filing ya i save kam kolkol, mo sam dei no sam wik biaen, mared ya i save kam olsem ases blong faea nomo.—Ridim store blong Amnon wetem Tamar long 2 Samuel 13:1-19.
31 ?Sipos tufala i mekem fasin olsemia taem tufala i no mared yet, olsem wanem biaen? Tufala i no moa save nao from wanem narafala i wantem mared wetem hem. ?Hem i wantem slip wetem hem nomo? no ?hem i rili wantem we tufala i joenem laef blong tufala from we hem i laekem hem mo i laekem ol gudfala fasin blong hem? Sipos man i no save bos long tingting blong hem bifo long mared, fasin ya i save kamaot bakegen afta long mared. Ale, hem i save go slip wetem wan narafala, nao mared blong tufala i no moa hapi. (Galesia 5:22, 23) Sipos tufala i slip tugeta taem tufala i no mared yet, tufala i save tingting nogud long fasin ya biaen. Samting ya i save mekem plante trabol long filing blong tufala, taem mared blong tufala i jes stat nomo.
32. ?Olsem wanem nogud fasin long saed blong seks bifo long mared i save spolem fasin fren blong yumi wetem God?
32 Mo tu, fasin ya i save spolem fasin fren blong yumi wetem God. Hemia i moa nogud i winim ol narafala trabol we tufala tugeta i kasem, from we yumi nidim tumas blong God i givhan long yumi. “God i wantem we yufala i tabu, yufala i man blong hem we yufala i no mekem ol fasin nogud wetem woman. . . . God i no wantem nating we samtaem wan long yufala i mekem i no stret long brata [no sista] blong hem, [mo i spolem ol raet blong hem, NW]. . . . From samting ya, ol man we oli agens long ol tok ya, oli no agens long man nomo. Oli agens long God ya, we i givim Tabu Speret blong hem long yufala.”—1 Tesalonaeka 4:3-8.
WAN FAONDESEN OLSEM STON
33, 34. ?Taem yu jusum hasban no waef blong yu, wanem sam fasin we Baebol i tokbaot se oli moa impoten i winim naes bodi no naes fes?
33 ?Bambae haos blong yu—famle blong yu—i stanap long wan faondesen olsem ston no long sanbij nomo? Samting ya i dipen long yu, sipos yu yu waes taem yu jusum hasban no waef blong yu. Wan naesfala fes no bodi nomo i no naf. Seks nomo i no naf. Ol samting ya oli no save halpem tufala sipos tufala i no agri long tingting mo long saed blong speret. Ol advaes long Baebol, hemia nao samting we i save mekem wan strong faondesen long wan mared.
34 Baebol i soemaot se ol samting we i stap insaed long man—fasin mo tingting blong hem—oli moa impoten i winim wan naes bodi no fes. Proveb i talem se: “Fasin flas we i pulum ae i save gyaman, mo fasin naes samtaem i blong nating. Be woman we i fraetgud long Jeova, hem nao i kasem ol tok blong presem hem.” (Proveb 31:30) Aposol Pita hem i mared finis, nao hem i tokbaot ‘tingting blong man we i stap haed long hem’ mo “kwaet fasin, mo pis.” Mo hem i talem se ol fasin ya oli “gud tumas long fes blong God.” (1 Pita 3:4, NW) God, ‘hem i no jajem man from bodi mo fes blong hem.’ Mo yumi save folem fasin ya blong hem taem yumi jusum hasban no waef blong yumi. Yumi no mas jajem hem from naes bodi no fes blong hem nomo.—1 Samuel 16:7.
35, 36. (a) ?From wanem i impoten blong mared wetem man no woman we i bilif strong long God mo long Baebol? (b) ?Yu yu wantem we bilif blong hem i strong olsem wanem?
35 King Solomon i gat bigfala waes mo hem i tingting plante long saed blong laef. Nao hem i faenemaot se: “Yufala i mas fraet long trufala God mo yufala i mas folem ol loa blong hem. Hemia nao samting we ol man oli mas mekem.” (Eklesiastis 12:13) Ol man Isrel bifo, we oli promes blong obei long ol loa blong God, oli no mas mared wetem man we wosip blong hem i narakaen, from we samting ya i save pulum hem blong lego wosip blong trufala God. “Yufala i no mas mared wetem olgeta. Yufala i no mas givim gel blong yufala long boe blong olgeta, mo yufala i no mas tekem gel blong olgeta blong givim long boe blong yufala. From we samting ya i save mekem se boe blong yufala i tanem baksaed long mi, mo bambae hem i save wosip long ol narafala God.”—Dutronome 7:3, 4.
36 Taswe biaen, Baebol i givim wan advaes we i kolosap sem mak bakegen, long olgeta long Kristin kongregesen we oli stap aninit long “nyufala kontrak” wetem God. Oli mas mared long “wan man blong Masta blong yumi nomo.” (Jeremaea 31:31-33; I Korin 7:39) God i tok olsem from we hem i laekem yumi mo hem i waes. Sipos tufala i gat wan tingting nomo blong wosip long Jeova, samting ya i save mekem mared blong tufala i stanap strong. Sipos yu yu mared wetem man no woman we i bilif strong long God mo Baebol, mo yutufala i gat sem tingting long saed ya, ale bambae yutufala i save folem semkaen advaes. Maet yu ting se samting ya i no impoten tumas, be “yufala i no go krangke . . . Ol stret man nomo, be ol fren blong olgeta we oli no stret, oli save spolem fasin blong olgeta.” (1 Korin 15:33) Mo tu, i no naf blong jusum wan hasban no waef insaed long Kristin kongregesen nomo. Yu mas luksave sipos hem i rili stap wosip long Jeova wetem ful hat blong hem. I nogud hem i gat tu tingting, ale hem i wantem folem Kristin fasin mo fasin blong wol long semtaem. I no gat man i save wokbaot wetem God mo ronem fasin blong wol long semtaem.—Jemes 4:4.
37, 38. (a) ?From wanem i nogud we wan boe mo wan gel tufala i hareap blong fren tugeta mo tufala i mared kwik? (b) ?Olgeta we oli wantem mared, oli waes blong lesin long hu?
37 Jisas i askem se: “?Hu man long yufala we i wantem mekem wan bigfala haos we i hae, be i no sidaon fastaem blong kaontem praes blong olgeta samting blong hem, blong luk we mane blong hem bambae i naf no i no naf? Sipos man i no makemgud fastaem, bambae hem i save putum faondesen, be i no save finisim haos ya.” (Luk 14:28, 29) Tok ya i tru tumas long saed blong mared. Tingting blong God long saed blong mared i blong tufala i stap tugeta oltaem long laef blong tufala. Taswe taem yumi wantem mared, yumi no mas hareap blong jusum wan hasban no waef. Yumi mas rere blong finisim ol samting we yumi statem finis. Taem yumi fren wetem wan man no wan woman, samting ya i no wan pleplei nomo. Sipos yumi pleplei nomo wetem ol filing blong hem, samting ya i save mekem hem i harem nogud tumas, mo hat blong hem bambae i trabol.—Proveb 10:23; 13:12.
38 Taem oli wantem jusum hasban no waef blong olgeta, ol yangfala we oli waes oli rere blong lesin long ol gudfala advaes blong olgeta we oli olfala lelebet, mo we oli rili wantem givhan long ol yangfala. Baebol i pulum yumi blong tinghae long ol advaes blong olgeta, i se: “Waes i stap wetem olgeta olfala, mo fulap save wetem olgeta we oli laef plante yia finis.” (Job 12:12) Yes, lesin long olgeta we oli gat ekspyriens. Be antap long ol samting ya, “yu yu mas trastem Jeova long ful hat blong yu mo yu no mas stanap long prapa waes blong yu. Long olgeta rod blong yu, yu yu mas tingbaot hem, mo hem wan bambae i mekem ol rod blong yu oli stret.”—Proveb 3:5, 6.
39. ?Olsem wanem Baebol i save givhan long olgeta we oli mared finis?
39 Fulap long olgeta we i ridim ol tok ya, oli mared finis. ?Olsem wanem long yu? Yu yu wokem faondesen blong mared blong yu finis, be Baebol i save givhan long yu blong stretem sam samting long mared blong yu. Mo bambae yu save kasem plante blesing from. Nating we naoia mared blong yu i gud olsem wanem, be hem i save kam gud moa sipos yu tingting long ol advaes we God i givim. Yes, hem i wantem we famle laef blong yu i hapi.
[Tok blong pija long pej 7]
?Mared blong yu i save stanap strong long taem blong trabol?