Wajtaoa LAEBRI LONG INTENET
Wajtaoa
LAEBRI LONG INTENET
Bislama
  • BAEBOL
  • OL BUK
  • OL MITING
  • yp chap. 11 pp. 90-96
  • ?Ol Klos Blong Mi Oli Soemaot Prapa Fasin Blong Mi?

I no gat video yet long haf ya.

Sori, i gat problem taem i stap lodem video ya.

  • ?Ol Klos Blong Mi Oli Soemaot Prapa Fasin Blong Mi?
  • Ol Kwestin We Ol Yangfala Oli Askem—Ol Ansa We Oli Wok Gud
  • Ol Sabtaetol
  • Sem Samting
  • ?Yu Yu Givim Wanem Tingting Long Narafala?
  • “Mi Mi Folem Ol Fren Blong Mi”
  • Stael Blong Klos i Stap Jenis Oltaem
  • ‘I No Blong Pulum Ae Blong Man, Mo i Stret Nomo’
  • Ol Blesing From Klos We i Stret
  • Kam Naes Long “Hat Mo Tingting Blong Yu”
  • ?Klos Blong Yu i Leftemap Nem Blong God?
    Wajtaoa Stadi—2016
  • ?Olsem Wanem Mi Save Mekem Ol Klos Blong Mi Oli Kam Moa Gud?
    Wekap!—1995
  • ?From Wanem Klos Mo Hea Blong Yumi i Mas Stret?
    !Enjoem Laef Olwe!​—Baebol Kos
  • Klos Mo Hea Blong Yumi i Mas Stret
    Kingdom Wok Blong Yumi—2002
Luk Moa Samting
Ol Kwestin We Ol Yangfala Oli Askem—Ol Ansa We Oli Wok Gud
yp chap. 11 pp. 90-96

Japta 11

?Ol Klos Blong Mi Oli Soemaot Prapa Fasin Blong Mi?

GEL ya Peggy i kros, i singaot long papa mama blong hem se: “!Giaman ya! !Hemia i no sot tumas! Yutufala, tingting blong yutufala i blong bifo nomo.” Nao hem i resis i go long rum blong hem. Hemia nao en blong rao long saed blong sket we gel ya i wantem putum. Ating samting ya i kamaot long yu finis. Maet yu bin putum wan klos we yu yu laekem tumas, be papa mama blong yu, no wan tija, no bos blong yu long wok, i no laekem klos ya. Yu yu talem se klos ya i isi blong werem. Olgeta ya oli talem se klos ya i blong werem long haos nomo. Yu yu talem se stael ya i stret long yu. Olgeta ya oli talem se hem i pulum ae, mo i soem bodi blong yu tumas.

I tru, ol man oli gat ol defdefren tingting long saed blong klos we i naes. Mo yu yu gat raet blong talem wanem klos yu yu laekem. ?Be, hemia i min se yu save putum enikaen klos nomo?

?Yu Yu Givim Wanem Tingting Long Narafala?

Wan gel, nem blong hem Pam, i talem se: “Klos blong yu i soemaot fasin blong yu mo tingting we yu yu gat long yu wan.” Yes, klos blong yu i givim wan tingting long narafala se yu yu wanem kaen man. Oli save soem se yu yu traehad long wok blong yu, tingting blong yu i no olbaot, mo yu yu stap folem ol gudfala fasin. No, oli save soem se yu yu wan stronghed, we tingting blong yu i no stap kwaet nating. Sam klos oli makemaot man se hem i stap joen long wan spesel grup blong man. Sam yangfala oli werem klos we i brokbrok, klos we i folem stael blong ol man blong singsing, no wan spesel mak blong klos we i sas. Maet boe i putum klos blong pulum ae blong gel, mo gel i putum klos blong pulum ae blong boe. Mo sam yangfala oli putum klos we i mekem olgeta oli luk olsem bigman finis.

Yumi save nao from wanem ol yangfala oli tingting tumas long klos blong olgeta. Man ya John T. Molloy, i givim wan woning long buk blong hem Dress for Success, i se: “Ol man we oli mitim yumi blong fastaem, oli kasem wan tingting long saed blong yumi from klos we yumi stap werem. Tingting ya bambae i pulum olgeta blong mekem wanem fasin we oli mekem long yumi.”

Hemia nao from wanem papa mama blong yu oli wari long klos we yu yu werem. Tufala i luksave se plante bigfala samting oli dipen long klos blong yu, i no se wanwan man i jes werem samting we hem i laekem nomo. Tufala i wantem se klos blong yu i givim stret tingting long narafala long saed blong yu, se yu yu no olbaot, mo yu yu naf blong jusumaot rod we i stret. ?Hemia nao tingting we klos blong yu i givim long narafala? ?Wanem ol rul we yu yu stap folem blong jusum klos blong yu?

“Mi Mi Folem Ol Fren Blong Mi”

Plante yangfala oli wantem we klos blong olgeta i soemaot se olgeta nomo oli bos long laef blong olgeta, mo se oli spesel, oli defren long ol narafala. Be wan trabol i stap: Yufala ol yangfala, tingting mo filing blong yufala i olbaot yet, i stap jenis mo i stap gru. Taswe, maet yu yu wantem se klos blong yu i givim wan tingting long narafala long saed blong yu, be yu no sua wanem tingting yu yu wantem givim mo olsem wanem blong givim. From samting ya, sam yangfala oli putum klos we i narakaen olgeta, i no stret nating. Hemia i no givim tingting se oli ‘spesel, oli defren long ol narafala,’ hemia i soemaot nomo se oli pikinini yet long tingting blong olgeta. Mo tu, oli mekem papa mama blong olgeta i sem.

Sam yangfala oli wantem nomo blong putum klos olsem ol fren blong olgeta. Hemia i mekem olgeta oli harem se oli blong grup ya blong ol yangfala, we bambae i sapotem olgeta oltaem. Tru, i no rong blong wantem joengud wetem ol narafala. (Skelem wetem 1 Korin 9:22.) ?Be, i stret we ol man oli luk wan yangfala Kristin se hem i sem mak long ol yangfala we oli no Kristin? ?Mo i waes we wan Kristin i rere blong mekem enikaen samting nomo, blong ol fren blong hem oli glad long hem? Wan gel i talem se: “Mi mi folem ol fren blong mi nomo. Olsemia, oli no save tok long mi.” ?Be wanem tingting blong yu? ?Wan man we i folem tingting blong narafala oltaem, mo i no gat wan strong tingting hem wan, hem i olsem wanem man? Baebol i ansa long kwestin ya, i se: “Sipos yufala i go putum yufala i stap aninit long han blong wan man blong obei long hem, ale yufala i slef blong hem nao.”—Rom 6:16, NW.

Wan buk i talem se, ol yangfala “oli strong tumas blong folem tingting blong grup we oli joen long hem, mekem se oli stap olsem we oli kalabus long ol fasin blong grup ya. Oli dipen long olgeta [ol fren] blong givim advaes long saed blong klos we oli mas werem, tok we oli mas talem, fasin we oli mas mekem, mo ol tingting mo bilif we oli mas gat.”—Adolescence: Transition From Childhood to Maturity.

?Be olsem wanem? ?Ol fren blong yu oli naf blong givim advaes ya? (Skelem wetem Matiu 15:14.) Filing blong olgeta ya i stap jenis tu, olsem filing blong yu. ?I waes blong letem olgeta ya oli lidim yu, nating we yu yu luksave se sam tingting mo fasin blong olgeta oli no stret, mo oli agensem sam rul we papa mama blong yu oli folem mo oli wantem se yu yu folem?

Stael Blong Klos i Stap Jenis Oltaem

Sam yangfala oli folem ol niufala stael. Be ol stael ya oli stap jenis oltaem. Rimemba ol tok blong Baebol we i talem se: “Fasin blong wol ya i stap jenis.” (1 Korin 7:31, NW) Wan stael we ol man oli laekem tede, oli save sakemaot tumora. Stael i save jenis wantaem nomo (mo i westem plante mane tu). Tede, stael blong ol dres i sot, tumora i longfala, tede ol traoses oli bigwan, tumora oli taet. ?Be hu i stap winim mane from ol jenis ya? !Ol bisnesman we oli somap ol klos mo jusum ol stael! Yes, oli stap win gud from ol man we i isi nomo blong pulum olgeta.

Tingbaot wan stael we plante yangfala oli folem sam yia i pas. Oli laekem tumas ol ‘jins,’ wan spesel mak blong traoses. Wantaem nomo, ‘jins’ i kam olsem stael blong ol yangfala. Oli pem bigfala mane blong wokbaot wetem jins we i gat mak ya Calvin Klein no Gloria Vanderbilt. Man ya Eli Kaplan, hem i presiden blong wan kampani we i wokem jins wetem mak ya “Sergio Valente.” Hem i talem se: “Ol man oli wantem wan nem long klos blong olgeta.” ?Be hu ya Sergio Valente, we oli somap nem blong hem long poket blong ol jins ya? Niuspepa ya Newsweek, i talem se: “I no gat wan man olsem.” Eli Kaplan i eksplenem se: “?Hu bambae i pem jins sipos oli somap nem blong mi, Eli Kaplan, long hem?”

Ating yu yu save askem se: ‘?I rong blong folem wan niufala stael?’ Maet i no rong. Ol man blong God long Baebol oli werem klos we ol man ples blong olgeta oli laekem. Tingbaot gel ya Tamara. Baebol i talem se, hem i putum klos we i gat ol laen long hem, from we, “long taem ya ol dota blong king we oli no mared oli stap werem” klos olsem.—2 Samuel 13:18.

?Be i stret we yu yu kam olsem slef blong ol stael? Wan gel i talem wetem sore se: “Mi mi luk wan nambawan traoses long stoa. Evriwan oli stap werem traoses olsem. Mi talem long mama blong mi, se: ‘Mama, mi mi wantem traoses ya.’ Hem i ansa se: ‘Nogat. Mi mi save somap wan olsemia long haos.’ Mi mi talem se: ‘!No, yu yu no kasem save! !Mi mi wantem traoses ya nomo!’” Traem tingbaot. Sipos yu letem ol bisnesman we oli wokem klos oli bos long tingting blong yu, naoia yu no moa stap soemaot prapa fasin blong yu, yu no moa spesel mo defren long ol narafala man. Yu yu no mas letem ol pija blong ol niufala stael, waes tok blong ol man blong salem samting, mo mak blong ol klos, oli bos long yu.

Long Rom 12:2, Baebol i talem se: “Yufala i no mas letem fasin blong yufala i kam olsem fasin blong ol man long wol. Yufala i mas letem God i jenisim tingting blong yufala, blong mekem tingting blong yufala i niuwan olgeta. Nao bambae yufala i save jusumaot ol fasin we God i wantem, wanem i gud, mo wanem hem i glad long hem, mo wanem i stret gud blong mekem.” ?Wanem samting we ‘God i glad long hem’ long saed blong klos?

‘I No Blong Pulum Ae Blong Man, Mo i Stret Nomo’

Long 1 Timoti 2:9, Baebol i pulum ol Kristin blong putum klos “we i stret nomo, i no blong pulum ae blong man, mo i no blong flas.” Klos “we i stret nomo” i min se klos i mas klin. Klos we i “no blong pulum ae blong man, mo i no blong flas” i minim klos we i stret long ples we yu yu stap long hem. Klos we oli aenemgud i stret blong wok long wan ofis, be i no stret blong go swim long solwota. Sem mak nao, i krangke blong putum klos blong swim blong go wok long wan ofis.

Taswe, ol yangfala Witnes blong Jeova oli mas lukaotgud se klos we oli werem blong go long ol Kristin miting mo long wok blong prij, oli no olbaot. Oli mas soemaotgud se oli man blong God. Tingbaot tok blong Pol long 2 Korin 6:3, 4: “Mifala i no wantem we sam man oli save faenem sam rabis poen long ol wok blong mifala. Nao mifala i stap traehad, blong mifala i no mekem sam fasin we narafala man bambae i save foldaon long hem. Long olgeta samting we mifala i mekem, mifala i stap soemaot we mifala i man blong wok blong God.”

Man we i no wantem pulum ae blong narafala, hem i stap tingbaot filing blong narafala. Olsem aposol Pol i talem, wan Kristin i no mekem samting from we tingting blong hem nomo i letem hem blong mekem. Hem i tingbaot blong no spolem “tingting blong narafala man” tu. (1 Korin 10:29) Antap moa, yu yu mas tingbaot wanem i stret long tingting blong papa mama blong yu.

Ol Blesing From Klos We i Stret

Baebol i storebaot wan kwin, nem blong hem Esta. Wan dei, hem i wantem toktok wetem man blong hem, we i king. Be, sipos wan man i wantem toktok wetem king, hem i no save go olsem nomo we king i no singaot hem i kam. Sipos hem i mekem olsemia, oli save kilim hem i ded. Yumi save se, Esta i mas prea strong blong God i givhan long hem. Be hem i jusumgud klos blong hem tu, hem i “putum ol klos blong kwin,” we oli stret nomo blong kam fored long king. Nao, “taem [king] i luk kwin we i stap stanap afsaed long yad ya, hem i glad tumas.”—Esta 5:1, 2.

Taem yu yu stap lukaot wan wok, yu mas jenisgud, be klos blong yu i no mas pulum ae blong man. Gudfala fasin long saed blong klos i save mekem olgeta we yu askem wok long olgeta oli laekem yu. Wan woman, Vicki L. Baum, i bos long wan kampani blong givim advaes long ol man we oli stap lukaot wok. Hem i talem se: “Sam woman we oli go toktok wetem wan masta, oli no gat stret tingting. Oli ting se i olsem we oli stap goaot wetem wan man, ale oli putum klos we i save pulum filing blong hem.” ?Wanem frut i save kamaot? “Masta i save gat tingting se ol woman ya oli no rili savegud wok blong olgeta.” Vicki L. Baum i givim advaes se, i nogud blong “putum klos we i taet mo i soemaot bodi.”

Ol boe we oli lukaotem wan wok, olgeta tu oli mas putum klos we i stret. Man ya John T. Molloy, i makem se ol bisnesman “oli kom gud mo oli saenemgud sus blong olgeta. Taswe, oli wantem se ol narafala tu oli mas mekem olsem.”

Antap long hemia, sipos yu yu putum klos we i blong pulum ae blong man nomo, samting ya i save spolem fasin fren blong yu wetem ol narafala. Buk ya Psychology Today, i tokbaot stadi we oli mekem long sam yangfala. Stadi ya i soemaot se taem woman i putum “wan sot we i open tumas long fored, sotfala traoses, traoses we oli taet tumas long bodi, mo i no putum basket blong titi,” plante yangfala man oli ting se hem i wantem pulum olgeta long saed blong seks. Wan yangfala man i talem se: “Taem mi mi luk klos we ol yangfala woman oli stap werem, i hadwok blong mi gat klin tingting long saed blong olgeta ya.” Sipos yu putum ol klos we oli stret, ol narafala bambae oli laekem yu from ol gudfala fasin blong yu, i no from klos blong yu. Sipos yu no sua se wan klos i stret no i no stret, yu save askem advaes long papa mama blong yu.

Kam Naes Long “Hat Mo Tingting Blong Yu”

Aposol Pita i talem long ol Kristin se: “I moa gud yufala i mekem tingting blong yufala i stret long fes blong God, mo yufala i gat pis long laef blong yufala, mo yufala i kwaet woman, we fasin blong yufala i stret gud. Fasin olsem i gud tumas long fes blong God mo i no save lus.” !Yes, fasin olsem i gud tumas long fes blong ol narafala man tu! (1 Pita 3:4) Ol niufala stael oli save pulum ae blong ol fren blong yu. Be, i no klos we bambae i kasem hat blong narafala mo mekem hem i kam trufala fren blong yu. Samting ya i kamaot from ol naes fasin mo tingting blong yu, hadwok we yu yu mekem blong flasem “hat mo tingting blong yu.” (2 Korin 4:16, The Jerusalem Bible) Wan man no woman we i gat ol gudfala fasin, bambae hem i naes oltaem long ae blong ol narafala, nating se hem i no putum niufala stael blong klos we i gat wan spesel mak.

Yumi no save wanem nekiswan stael we ol yangfala bambae oli resis blong go pem long stoa. Be yu yu naf blong tingtinggud fastaem. Putum ol klos we oli soemaot se yu yu gat gudfala fasin, i no klos we ol yangfala oli krangke long olgeta blong smoltaem nomo, mo i no klos we oli givim tingting long saed blong seks. I no nid blong yu yu faswan blong folem ol niufala stael, mo i no nid blong yu putum ol klos blong bifo tu. Traem blong gat waes fasin mo no bitim mak. Jusum klos we oli wokem long gudfala kaliko, we i save stap longtaem, mo jusum wan stael we i no save finis kwiktaem. Lukaotgud se ol klos blong yu oli givim stret tingting long ol narafala. !Oli mas soemaot prapa fasin blong yu, i no blong ol man mo woman long ol buk, long televisin, no ol fren blong yu!

Ol Kwestin Blong Tokbaot

◻ ?Olsem wanem klos blong yu i givim wan tingting long ol narafala?

◻ ?From wanem sam yangfala oli putum klos we i narakaen?

◻ ?Taem yu yu stap jusum ol klos blong yu, tingting blong ol fren blong yu i pulum yu bigwan?

◻ ?Wanem trabol we yu yu save fesem sipos yu traem folem ol niufala stael?

◻ ?Olsem wanem blong save sipos wan klos “i stret nomo, i no blong pulum ae blong man, mo i no blong flas”?

[Tok blong makem poen long pej 94]

“Klos blong yu i soemaot fasin blong yu mo tingting we yu yu gat long yu wan”

[Tok blong pija long pej 91]

Plante taem, papa mama i no agri wetem klos we yangfala i jusum. ?Olsem wanem? ?Tufala i stap gat fasin blong bifo nomo?

[Tok blong pija long pej 92]

Plante yangfala oli putum ol narakaen klos blong traem soemaot se oli spesel, oli defren long ol narafala man

[Tok blong pija long pej 93]

Putum klos we i stret long ples we yu go long hem. !Klos blong yu i givim wan tingting long saed blong yu!

    Ol buk long Bislama (1987-2026)
    Logaot
    Login
    • Bislama
    • Serem
    • Setemap Olsem Yu Wantem
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Rul
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Serem