Japta 37

?From Wanem Mi No Save Mekem Wan Samting Jes Blong Harem Gud?

EVRI Fraede long naet, Paulinea i stap go long wan Kristin miting. Hem i laekem ol toktok we i kamaot, be sam samtaem hem i harem nogud se hem i mas stap long miting ya be ol skul fren blong hem oli stap mekem wan samting blong harem gud nomo.

Taem miting i finis, Pauline i stap wokbaot blong gohom, hem i stap pas long ples we ol yangfala oli go oltaem long hem. Hem i talem se: “Strong miusik mo ol laet we oli saen gud oli pulum mi, ale taem mifala i pas, mi pusum nus blong mi i fas long windo blong lukluk olgeta. Mi wantem go joenem olgeta from we mi tingbaot olsem wanem oli stap harem gud.” Sloslou, tingting ya we hem i wantem tumas blong harem gud wetem ol fren blong hem, i kam bigfala samting long laef blong hem.

Maet yu yu olsem Pauline. Ating sam samtaem yu harem se, from we yu wan Kristin, yu stap mestem sam gudfala samting long laef. Maet yu wantem lukluk wan stori long televisin we ol narafala oli stap tokbaot, be papa mama blong yu i talem se i gat tumas raf fasin long hem. Maet yu wantem go wokbaot wetem ol yangfala long klas blong yu, be papa mama blong yu i talem se ‘ol fren ya we oli no stret, oli save spolem fasin blong yu.’ (1 Korin 15:33) Maet yu wantem go long wan lafet we ol skul fren blong yu bambae oli go long hem, be Papa Mama i no letem yu.

I luk olsem se ol skul fren blong yu oli save mekem eni samting we oli wantem, olsem, go long ol konset, mekem lafet mo danis delaet, be papa mama blong olgeta oli no blokem olgeta. From samting ya, maet yu wantem tumas blong kam fri olsem olgeta ya. I no se yu wantem mekem wan nogud samting. No gat. Yu jes wantem mekem wan samting blong harem gud nomo.

Spel Mo Pleplei—Tingting Blong God

Yu save bilif strong se i no rong blong mekem wan samting blong harem gud nomo. Tingbaot se, Jeova God i “stap harem gud oltaem.” (1 Timoti 1:11) Mo Hem i yusum waes man ya Solomon, blong talem se: “Ol yangfala, harem gud long yangtaem blong yufala. Stap glad taem yufala i yang yet. Mekem samting we yufala i harem gud long hem, mo folem samting we hat blong yufala i wantem.” Be, Solomon i givim woning tu se: “Be yufala i no mas fogetem se God bambae i jajem yufala from olgeta samting we yufala i mekem.”—Prija 11:9, 10, Today’s English Version.

Taem yu save se God bambae i jajem yu from ol fasin blong yu, samting ya i save jenisim tingting blong yu long saed blong spel mo pleplei. God i no jajem yumi from we yumi mekem wan samting blong harem gud. Be hem i no glad long wan man we i ‘wantem tumas ol samting we hem i stap harem gud long hem,’ olsem we hem i stap laef blong mekem ol samting blong harem gud nomo. (2 Timoti 3:1, 4) ?From wanem i olsem? Tingbaot King Solomon. Hem i gat plante sas samting, mo hem i traem olgeta samting we man i save mekem long laef blong harem gud. Hem i talem se: “Olgeta samting we mi wantem, mi mi kasem. Mo mi no tanem baksaed nating long ol samting we i save mekem mi mi harem gud.” ?Wanem frut i kamaot from? “Mi luk we ol hadwok ya blong mi i blong nating nomo.” (Prija 2:10, 11) Yes, God i save se man we i laef blong ronem ol samting we oli mekem hem i harem gud nomo, bambae i no kasem glad, bambae i harem nogud nomo.

God i wantem tu se yu no mekem ol doti fasin, olsem tekem drag mo slip olbaot. (2 Korin 7:1) Be, plante samting we ol yangfala oli mekem blong harem gud, oli lidim olgeta blong joen long ol fasin ya. Tingbaot wan yangfala gel we i joen long wan lafet blong ol skul fren blong hem, mo i no gat wan bigman i stap wetem olgeta. Gel ya i talem se: “Miusik long ol kaset i nambawan, ol danis oli gud tumas, dring mo kakae i tes gud mo mifala i laf plante.” Be, “i no longtaem, wan yangfala i karem mariuana i kam. Narawan i karem dring. Long taem ya nao evri samting i stat go nogud.” Ale, ol yangfala ya oli slip olbaot. Gel ya i talem se: “Tingting blong mi i foldaon, mo kam kasem naoia mi harem nogud tumas.” !Sipos i no gat wan bigman i stap, i isi nomo blong ol lafet oli kam “ol krangke lafet” we oli wael olgeta!—Galesia 5:21, Byington.

Taswe, i stret we papa mama blong yu i wari long yu, mo we tufala i tingbaot olsem wanem yu stap spenem fri taem blong yu. Maet tufala i blokem yu blong yu no go long sam ples mo yu no joen wetem sam fren. ?From wanem tufala i mekem olsem? Blong givhan long yu blong lesin long woning blong God se: “I nogud yufala i letem wan samting i mekem yufala i tingting tumas, no i mekem yufala i harem nogud long bodi blong yufala. Bambae yufala i no save stap yangfala olsem oltaem.”—Prija 11:10.

?Yu Yu Jalus Long Olgeta We Oli Ronem Pleplei Nomo?

I isi blong fogetem ol advaes ya mo kam jalus long ol yangfala we oli fri blong mekem eni samting we oli wantem. Pauline i no moa joen long ol Kristin miting. Hem i go joen wetem wan grup we oli ronem pleplei nomo. Hem i talem se: “Mi sek we mi stap mekem olgeta nogud samting we mi bin kasem woning from.” !Ale Pauline i gohed blong pleplei bitim mak gogo polis i holem hem mo oli sanem hem i go long wan skul blong ol stronghed gel!

Long taem bifo, man we i raetem Ol Sam 73 i gat sem filing olsem Pauline. Hem i talem se: “Taem mi luk ol man nogud ya we ol samting long laef blong olgeta oli stap ron gud nomo, mo oli stap praod from, mi mi jalus long olgeta.” Hem i stat blong tingting tu se i westem taem blong folem ol stret rul long laef. Hem i talem se: “!Yu luk! Mi mi stap holem tingting blong mi i klin, mi no stap mekem sin, be hemia i blong nating nomo.” Nao wan waes tingting i kasem hem: !Ol man nogud ya oli stap long “ples we i glis,” oli stap klosap tumas long bigfala trabol!—Ol Sam 73:3, 13, 18.

Pauline i lanem samting ya, taem hem i kasem trabol. Afta we hem i joen long ol fasin blong wol blong smoltaem, hem i jenisim laef blong hem bigwan blong mekem se God i save glad long hem bakegen. I no nid blong ol polis oli holem yu, no blong yu kasem wan rabis sik blong seks, no blong yu harem nogud long bodi blong yu from we yu stap traehad blong lego ol drag. I moa gud we yu kasem save bifo long samting ya, se i gat nogud frut i kamaot taem yu ‘ronem ol samting blong mekem yu yu harem gud nomo.’ I gat plante gudfala samting we yu save mekem blong harem gud. Long ol rod olsem, yu no save kasem trabol. ?Wanem sam long ol samting ya?

Ol Gudfala Pleplei Blong Harem Gud

Wan stadi long ol yangfala blong Amerika i soem se “oli harem gud blong mekem samting wetem ful famle no blong wokbaot tugeta.” Taem famle i mekem wan samting tugeta, evriwan oli harem gud, mo tu, famle i kam klosap moa.

Samting ya i no min se famle i save lukluk televisin tugeta nomo, no gat. Dokta Anthony Pietropinto i talem se: “Taem yu lukluk televisin, nating sipos yu stap wetem ol narafala man, be hem i rili wan wok blong yu wan nomo. . . . I moa gud blong mekem ol pleplei long haos, mekem spot long yad, kukum wan kek, wivim wan mat no basket, ridim wan buk long bigfala voes. Ol samting ya oli givim janis long yu blong storian mo joengud wetem ol narafala, mo oli pulum yu blong yusum tingting blong yu. Be plante famle tede oli no mekem olsem, from we oli sidaon mo lukluk televisin nomo.” John we i gat seven pikinini i talem se: ‘Sipos ful famle i joen blong mekem wan wok olsem klinim yad no pentem haos, oli save harem gud long samting ya tu.’

Sipos famle blong yu i no stap joen blong mekem ol samting ya, i gud we yu nomo yu askem long papa mama blong yu sipos yufala i save mekem olsem. Traem talem sam gudfala ples we famle i save go long hem, no sam gudfala wok we yufala i save mekem tugeta.

Be yu no nid blong stap wetem ol narafala man oltaem blong yu save harem gud. Mary i wan yangfala we i lukaot gud blong no joen wetem ol rabis fren, mo hem i lanem olsem wanem blong harem gud taem hem i stap hem wan nomo. Hem i talem se: “Mi mi stap plei piano mo vaeolin, mo mi pasem taem blong lanem ol samting ya.” Melissa, wan narafala yangfala gel, i talem klosap sem samting, i se: “Mi mi spenem taem blong raetem ol stori mo ol naes vas, jes blong harem gud.” Yu tu yu save yusum gud taem blong yu, maet yu lanem blong ridgud, wokem ol jea mo tebol, mo plei gita, kibod no wan narafala miusik.

Joen Wanples Wetem Ol Narafala

Yumi harem gud tu blong joen wanples wetem ol fren. Long plante ples, i gat ol gudfala samting we yumi save mekem blong harem gud. Long Not Amerika, ol man oli laekem plei ol spot olsem, sakem balong, glis long aes long sus we i gat kil aninit long hem, ron long baskel, pleplei hanbol mo basketbol. Maet yu save visitim ples we oli stap hivimap ol samting blong bifo, no wan ples we oli fidim ol anamol. Mo tu, i oraet sam samtaem blong joen wanples wetem ol yangfala Kristin fren, jes blong lesin long miusik no lukluk wan gudfala stori long televisin.

Maet yu askem long papa mama blong yu blong tufala i halpem yu blong mekem plan from wan kakae we yu singaot sam narafala oli kam joen long hem. Evriwan oli save harem gud sipos yu plan blong mekem ol defdefren samting, olsem ol pleplei we ol man oli save mekem long ol lafet olsem, mo ol singsing we grup i mekem. Sipos sam fren blong yu oli gat gudhan blong plei miusik, yu save askem long olgeta blong plei smol. Gudfala kakae tu i save mekem evriwan oli harem gud, be i no nid blong mekem ol rij kakae no ol kakae we i sas tumas. Maet wanwan we oli kam joen wetem yu oli save karem smol kakae i kam.

?I gat wan laplas no wan open ples klosap long haos blong yu we i naf blong yufala i plei bol, no i gat wan ples klosap we yufala i save go swim long hem? Maet yu save mekem plan blong wan piknik. Bakegen, ol wanwan famle oli save karem kakae i kam, olsem nao, i no hevi tumas long wan famle.

Bigfala samting, se yu no mas bitim mak. I no nid blong putum miusik we i strong tumas, blong yu harem gud. Mo i no nid blong mekem ol danis we oli pulum filing, blong yu save glad. Sem mak, taem yu plei spot, yu no nid blong gat strong tingting se yu nao yu mas win. Wan papa i talem se: “Sam yangfala oli rao strong, klosap oli faet.” Blong mekem se yu haremgud long ol pleplei ya, yu mas folem advaes blong Baebol blong “no agensem ol narafala blong winim olgeta.”—Galesia 5:26, NW.

?Bambae yu singaot hu blong joen wetem yu? Baebol i talem se: “Yufala i mas lavem olgeta Kristin man.” (1 Pita 2:17) I nogud blong singaot ol narafala yangfala nomo. Traem joen gud wetem ol defdefren kaen man. (Skelem wetem 2 Korin 6:13.) Wan papa i talem se: “Ol olfala tu oli laekem blong kam mo lukluk ol pleplei, nating se oli no save joen long evriwan.” Sipos i gat sam bigman oli stap, samting ya i save givhan blong mekem ol samting i ron gud we i no bitim mak. I tru, yu no save singaot “olgeta Kristin man” oli kam joen wanples. Mo tu, i isi moa blong lukaot long wan smol grup blong ol man.

Taem yumi joen wanples, hemia i wan gudfala janis blong mekem bilif blong narafala i kam strong moa. Sam yangfala oli ting se sipos oli tokbaot Baebol taem oli joen wanples, bambae samting ya i spolem pleplei blong olgeta. Wan Kristin boe i komplen se: “Taem mifala i joen wanples, oli stap talem se ‘Yufala i sidaon, karem Baebol blong yufala, mo mekem sam pleplei long saed blong Baebol.’” I tru, man blong raetem Ol Sam i talem se: “Olgeta we . . . oli glad blong folem Loa blong Hae God, . . . oli save harem gud.” (Ol Sam 1:1, 2) Ol storian—mo ol pleplei tu—long saed blong Baebol oli save mekem yu yu harem gud. Maet yu nidim nomo blong kasem save moa long Baebol, nao bambae yu save joen moa long ol pleplei olsem.

Narafala samting, se yu save askem samfala blong tokbaot olsem wanem oli kam Kristin. Mo samfala oli save talem sam fani stori, blong mekem evriwan oli laf smol. Plante stori olsem oli save tijim wan lesen long yumi. Maet grup ya i save jusum sam japta long buk ya nomo, blong storian long olgeta.

!No Bitim Mak Long Spel Mo Pleplei!

Wanwan taem, Jisas Kraes i mekem samting blong harem gud nomo. Baebol i talem se hem i go long wan lafet blong mared long Kena. I sua se i gat plante kakae, miusik, danis, mo ol gudfala fren long ples ya. Mo Jisas i mekem wan samting blong givhan long lafet ya tu, hem i mekem merikel blong i save gat moa waen.—Jon 2:3-11.

Be Jisas i no stap ronem lafet oltaem. Hem i spenem bighaf blong taem blong hem, blong mekem ol samting we i joen wetem wosip, olsem tijim ol man long ol samting we God i wantem. Hem i talem se: “Kakae blong mi, i blong mi mekem ol samting we hem i wantem blong mi mi mekem, mo blong mi finisim ol wok we hem i givim long mi.” (Jon 4:34) Taem Jisas i mekem ol samting we God i wantem, hem i kasem glad we i stap longtaem, i no olsem glad blong smoltaem we ol pleplei oli givim. Tede, i gat plante wok yet blong mekem long “ol wok ya blong Masta blong yumi.” (1 Korin 15:58; Matiu 24:14) Ale, taem yu harem se yu nidim blong spel smol mo pleplei, yu save harem gud long wan gudfala pleplei, be yu no mas bitim mak. Wan man blong raetem buk i talem se: “!Laef i no save fulap oltaem long pleplei! !Sipos i olsem, maet yu save kam les!”

[Futnot]

Ol Kwestin Blong Tokbaot

◻ ?From wanem sam yangfala Kristin oli stap jalus long ol yangfala blong wol? ?Yu bin harem olsemia samtaem?

◻ ?God i givim wanem woning long ol yangfala long saed blong fasin blong olgeta, mo olsem wanem samting ya i save givhan long olgeta blong oli jusum gud ol pleplei?

◻ ?From wanem i krangke nomo blong jalus long ol yangfala we oli stap brekem ol loa mo rul blong God?

◻ ?Wanem sam rod blong harem gud mo pleplei (1) wetem famle blong yu, (2) taem yu stap yu wan, mo (3) wetem ol Kristin fren?

◻ ?Olsem wanem Jisas Kraes i soemaot rod blong no bitim mak long spel mo pleplei?

[Tok blong pija long pej 297]

“Strong miusik mo ol laet we oli saen gud oli pulum mi, ale taem mifala i pas, mi pusum nus blong mi i fas long windo blong lukluk olgeta. Mi wantem go joenem olgeta from we mi tingbaot olsem wanem oli stap harem gud”

[Tok blong pija long pej 299]

?Ol yangfala we oli stap folem ol rul blong Baebol oli rili mestem samting we i save mekem olgeta oli harem gud?

[Tok blong pija long pej 300]

Wan gudfala rod blong spel mo harem gud i blong mekem samting we yu laekem tumas

[Tok blong pija long pej 301]

Ol Kristin oli harem gud moa blong joen wanples, taem oli mekem ol defren kaen pleplei mo taem i gat ol yangfala mo ol olfala tugeta

[Tok blong pija long pej 302]

“Wan yangfala i karem mariuana i kam. Narawan i karem dring. Long taem ya nao evri samting i stat go nogud”