Krismas—?I Rod Blong Mekem Welkam Long Jisas?

DEI we Man blong Sevem yumi, no Mesaea ya we oli stap wet from long plante yia finis, i bon long hem, i wan taem blong harem gud. Wan enjel i talem long ol man blong lukaot long sipsip afsaed long Betlehem i se: “Yufala i no fraet. Mi mi gat wan gud nyus blong talem long yufala, we i save mekem olgeta man oli harem gud tumas. Long naet ya nomo, . . . i gat wan pikinini i jes bon, we hem bambae i sevem yufala. Hemia man ya we God i promes finis blong sanem i kam. Hem i Mesaea ya we i Masta blong yumi.” Nao i gat fulap enjel oli kam joen wetem enjel ya, nao olgeta oli stap presem God se: “Long heven antap we antap, olgeta oli stap leftemap nem blong God. Mo long wol ya, pis i stap wetem ol man we God i glad long olgeta.” (Luk 2:​10-14) Maet sam man oli save talem se ol Kristin oli mas mekem sem mak olsem ol enjel ya bifo we oli soemaot se oli glad taem Jisas i kam long wol.

Hemia i no faswan taem we Baebol i tokbaot ol enjel se oli stap singsing presem Jeova. Taem God i mekem wol ya, “ol sta blong moning oli singaot bigwan tugeta, oli glad, mo olgeta pikinini blong God oli stat singaot from we oli harem gud.” (Job 38:​4-7) Stret taem blong samting ya i no stap long Baebol. (Jenesis 1:​1, 14-18) Nating se taem ya i wan taem blong harem gud mo ol enjel tu oli glad long taem ya, be ol Kristin oli no talem se bambae oli holem wan dei evri yia blong stap tingbaot taem ya we God i wokem wol. Mo oli no tekem sam hiten kastom blong makem taem ya tu.

Be hemia i sem samting nomo we ol man oli mekem long betde blong Jisas Kraes taem oli mekem lafet blong Krismas. Taem yumi lukluk long ol bigfala buk olsem diksonari long tok ya “Krismas,” ol buk ya oli soemaot klia se ol man oli no save prapa dei we Jisas i bon long hem. Baebol i no talemaot dei we Jisas i bon long hem.

“Sipos Bubu i Krae We i No Klia Gud”

Taem Pol i raetem leta blong hem long kongregesen blong Korin blong stretem olgeta from fasin blong olgeta i olbaot hem i se: “God i no stampa blong fasin ya we olgeta samting oli paspas. Hem i stampa blong pis ya.” Long sem leta ya hem i se: “Mo sipos bubu i krae we i no klia gud, bambae i no gat man we i save se i taem blong faet.” (1 Korin 14:​8, 33) Sipos God, we i no stampa blong fasin we ol samting oli fasfas, i wantem ol Kristin oli mekem lafet blong dei we Pikinini blong hem i bon long wol, ?olsem wanem, bambae Hem i letem ol man we oli no stret gud olgeta oli jusum wan hiten lafet blong oli makem wan dei olsem?

Taem yumi jekem sam vas long Baebol i klia nomo se Jeova God i no stap mekem olsem wetem ol man blong hem. Taem hem i wantem ol man Isrel oli holem ol lafet long evri yia folem Loa blong Moses, God i givim wan prapa taem long olgeta mo i talemaot olsem wanem oli mas mekem ol lafet ya. (Eksodas 23:​14-17; Levitikas 23:​34-43) Jisas Kraes i neva talemaot long ol man blong hem blong oli tingbaot dei we hem i bon long hem. Be hem i talem long olgeta se oli mas kipim wan spesel dei blong stap tingbaot. Long Naesan 14 long yia 33 K.T., “naet ya we biaen wan man i letem Jisas, Masta blong yumi i go long han blong ol enemi blong hem,” Jisas i stanemap wan lafet olsem Kakae blong Masta, hem i yusum waen mo bred we i no gat is. Hem i talem long ol man blong hem i se: “Yufala i mas stap mekem samting ya blong tingbaot mi bakegen.” (1 Korin 11:​23, 24) Ples ya i olsem we bubu i krae, i talemaot klia wetaem mo olsem wanem blong mekem Kakae blong Masta. ?Be olsem wanem long Krismas? I no gat wan tok long Baebol we i talem se yumi mas mekem lafet blong makem dei ya we Kraes i bon long hem, mo i no talemaot taem blong hem no olsem wanem yumi mas mekem samting ya.

‘Blong Winim Ol Man’

Wan lida blong skul ya, Tokyo Saeon Jyos i talem se: “Yes mi mi save se stampa blong Krismas i hiten. Be sipos ol man oli intres long tingting blong Kristin long saed blong Desemba 25 mo oli kam blong lanem ol tijing blong Jisas, Man ya we yumi stap ona long hem, i gat ples blong Krismas insaed long Kristin.” Plante man oli agri wetem tok ya blong hem. ?Be yu bilif se tingting we i agensem Baebol olsem i stret?

Sam man oli talem se Pol tu i agensem Baebol, blong hem i pulum ol man oli bilif. Hem i raetem se: “Mi mi mekem mi wan i olsem slef blong olgeta man, blong mi winim plante man olsem we mi save mekem . . . Taem mi stap wetem ol Hiten man, mi laef olsem ol Hiten man, mi no stap aninit long Loa blong ol man Isrel, blong mi winim ol Hiten man. . . . Ol samting ya mi mekem from gud nyus, blong bambae mi save kasem ol gudfala samting blong hem.” (1 Korin 9:​19-23, Today’s English Version) ?Olsem wanem, ol tok ya blong Pol oli soemaot se hem i stap mekem ol hiten lafet blong pulum ol Hiten man oli kam man blong bilif?

Lukluk gud ol vas we oli stap raonabaot long tok ya blong Pol. Long vas 21 hem i se: “Samting ya i no minim se mi mi no obei long loa blong God. Mi mi rili stap aninit long loa blong Kraes.” (TEV) Yes, hem i no mekem ol samting we i agensem no i brekem ol loa blong Kraes. Be hem i ‘stap laef olsem ol Hiten man’ taem hem i stap respektem ol kastom mo ol fasin blong laef blong olgeta sipos i no agensem ol loa blong Kristin.a

Tingbaot samting ya we Pol i mekem. Nao traem tingbaot olsem wanem ol man oli tanem sam hiten lafet i kam olsem “Kristin” lafet, nao yumi skelem wetem loa ya blong Baebol se: “Bambae yufala i no go joen wetem ol hiten man blong mekem wok, we yufala i karem haf, olgeta oli karem haf. Fasin ya i no save stanap. ?Olsem wanem stret fasin mo rabis fasin, tufala i save mekem fren? . . . ?Olsem wanem man we i bilif mo man we i no bilif, tufala i save joen long wan tingting? . . . ‘From samting ya, yufala i mas gowe long olgeta, yufala i mas stap yufala nomo, olgeta oli mas stap olgeta nomo. Yufala i no save go joen long ol samting ya we oli no klin, nao bambae mi mi glad blong tekem yufala.’ ” (2 Korin 6:​14-17) Nating se maet yumi gat sam eskyus from, be fasin blong meksemap Kristin bilif wetem ol hiten lafet i no rod blong mekem welkam long Jisas we i Man blong Sevem yumi. Long faswan handred yia taem Jisas i stap long wol ya yet, samting olsem i no stret. Mo i sem mak tu long taem blong yumi tede mo long fyuja we bambae i kam, taem Kraes i kam olsem King blong mekem jajmen blong God long wol ya. (Revelesen 19:​11-16) Taswe olgeta we oli wantem mekem lafet blong ol hiten man we nem ya “Kristin” i haedem, oli stap mekem i nogud long Jisas Kraes.

“Ol Kristin We Oli Haed” Oli No Kambak

Yumi lanem lesen from samting we i kamaot long ol Katolik long Japan, hemia taem ol man blong faet bifo (sogan) oli rulum kantri ya. Long 1614 taem oli agensem Katolik Skul, long Japan samwe 300,000 man blong Katolik oli mas jusum wan long ol tri samting: Oli save ded from bilif blong olgeta, oli save lego bilif blong olgeta, no oli save gohed long bilif blong olgeta be long fasin we i haed. Olgeta we oli haed, oli stap singaot olgeta se ol Kristin we oli haed. Blong oli gyaman mo haedem bilif blong olgeta, oli stap tekem plante kastom blong ol man blong Buda mo Sinto. Taem oli mekem wosip long jyos blong olgeta, oli yusum Maria Kanon, wan woman we ol man blong Buda oli stap wosip long hem, be long ol Kristin we oli haed, hem i Meri we i holem pikinini long han blong hem. Oli meksemap ol lafet blong Buda mo Katolik, mo ol skul blong man ples. Be taem oli mas go blong berem wan dedman we i blong Buda, oli go mekem ol prea blong ol Kristin mo mekem modoshi, hemia wan seremoni blong spolem paoa blong sevis blong skul Buda. ?Olsem wanem long ol “Kristin” ya?

Buk ya The Hidden Christians, (Ol Kristin We Oli Haed) i eksplenem se: “Long saed blong plante Kirishitans [Kristin], oli stat blong gat wan nyufala fasin blong wosip, taswe i hadwok blong oli lego fasin blong wosip long ol god blong Sinto mo Buda.” Biaen we oli no moa agensem ol Kristin long Japan, ol misinari blong Katolik oli gobak long Japan. Plante long ol “Kristin we oli haed” oli no lego long kaen skul ya we i joen wetem Buda mo Sinto.

?Olsem wanem, Katolik Jyos i save tok agens long ol “Kristin we oli haed” from we oli no wantem gobak long Roman Katolik skul? Katolik Jyos i mekem sem mak, hem i tekem plante hiten tijing mo ol lafet, olsem Krismas. Sipos ol man Katolik mo ol man Protestan oli stap talem se oli Kristin be oli spolem nem ya “Kristin” wetem ol hiten lafet, bambae oli no wantem Jisas Kraes.

Gobak Long Trufala Kristin Tijing

Wan woman, nem blong hem Setsuko, we i stap go long Katolik skul long 36 yia finis, i luksave samting ya. Afta long Seken Bigfala Faet Blong Wol, hem i joen long Katolik jyos blong traem faenemaot samting long saed blong speret we hem i mestem long laef blong hem. Hem i harem gud long tingting blong hem taem hem i go insaed long jyos haos long Krismas mo i luk ol Krismas tri insaed mo afsaed long jyos haos blong hem. Hem i se: “Mi mi flas tumas from we jyos haos blong mifala i flas gud bitim ol narafala jyos haos we oli stap kolosap.” Be, Setsuko i no save long ol tijing blong Katolik skul, nating se hem i stap tijim Sande skul blong samtaem. Hem i askem sam kwestin long pris blong hem from we hem i wantem mekem moa wok long saed blong skul. Be pris ya i no ansa long ol kwestin blong hem, hem i daonem Setsuko from. Setsuko i harem nogud mo i traem blong stadi Baebol hem wan. Tu wik afta, ol Wetnes blong Jeova oli visitim hem, mo hem i akseptem Baebol stadi.

Hem i eksplenem se: “I hadwok blong fesem ol trutok blong Baebol we oli agensem bilif we mi gat fastaem. Mi mi kasem sik ya we mi stap lusum ol hea blong mi from we mi kros tumas. Sloslou laet blong trutok i saen long hat blong mi. Mi mi sek blong lanem we Jisas i no save bon long wan taem we i kolkol mo ren i stap foldaon, hemia long Desemba. Long taem ya ol man blong lukaot sipsip oli no save stap afsaed long naet wetem ol sipsip blong olgeta. (Luk 2:​8-12) Hem i finisim pija we mi stap gat long tingting blong mi, from we mifala i stap yusum ol koton wul olsem sno blong flasem ol sipsip mo ol man blong lukaot sipsip.”

Afta we Setsuko i luksave trufala tijing blong Baebol, hem i mekem disisin, blong hem i no moa mekem lafet blong Krismas. Hem i no moa gat “speret blong Krismas,” hemia wan taem nomo long wan yia, be hem i soemaot Kristin fasin we hem i glad blong givim ol presen evri dei.

Sipos yu yu rili bilif long Kraes, yu no mas kros taem yu luk ol hiten man oli spolem Krismas. Olgeta oli stap mekem olsem ol hiten man bifo oli stap mekem long lafet ya. Krismas i no lidim wan man blong hem i mekem welkam long Jisas Kraes, from we hem i bin kambak long fasin we yumi no save luk olsem King long heven. (Matyu, japta 24 mo 25; Mak, japta 13; Luk, japta 21) Ol trufala Kristin oli soemaot tingting blong Kraes long olgeta dei blong yia, mo oli talemaot gud nyus blong Kingdom we Jisas Kraes i kam King long hem finis. Hemia nao fasin we God i wantem yumi blong mekem welkam long Jisas Kraes olsem Man blong Sevem yumi mo olsem King blong Kingdom ya.​—⁠Ol Sam 2:​6-12.

[Futnot]

[Tok Blong Pija Long Pej 7]

Ol trufala Kristin oli ona long Jisas long olgeta dei blong yia