Gohed Blong Givgivhan Long Yufala Blong Kam Strong Moa

“Yufala i mas no talem ol rabis tok we i save spolem man. Yufala i mas talem ol gudfala tok, we i save mekem ol man we oli slak oli kam strong moa.”​—EFESAS 4:29.

1, 2. (a) ?From wanem i stret blong talem se fasin blong toktok i wan merikel? (b) ?From wanem yumi mas lukaotgud long fasin blong yusum tang blong yumi?

“FASIN blong toktok i olsem wan majik string we i pulum ol fren, ol famle mo ol sosaeti oli joen wanples . . . Toktok i kamaot long tingting blong man mo i mekem masel blong tang i muvmuf, nao yumi save mekem voes i kamaot we i save pulum narafala blong soem lav, fasin jelas, respek​—tru ya i save mekem enikaen filing blong man i kamaot.​—Hearing, Taste and Smell.

² Tang blong yumi i no blong solemdaon no testem kakae nomo; hem i wan samting we yumi save yusumgud blong talemaot tingting mo filing blong yumi. Jemes i raetem se: “Tang blong yumi i wan smol samting nomo. . . . Yumi tok long tang blong yumi blong presem Hae God ya we i Papa blong yumi, mo blong tok nogud long ol narafala man we God i mekem olgeta oli olsem pija blong hem.” (Jemes 3:​5, 9) Yes, yumi save yusum tang blong yumi long ol gudfala rod, olsem taem yumi presem Jeova. Be from we yumi no stretgud olgeta, i isi nomo blong yumi yusum tang blong yumi blong spolem man no talem ol samting we oli save daonem tingting blong man. Jemes i raetem se: “Olgeta, samting ya i krangke olgeta.”​—Jemes 3:10.

3. ?Yumi mas lukaotgud long wanem tufala samting taem yumi toktok?

³ I no gat man i save bos long tang blong hem long fasin we i stretgud olgeta, be yumi mas traehad blong kamgud moa blong yusum. Aposol Pol i givim advaes long yumi se: “Long ol toktok blong yufala, yufala i mas no talem ol rabis tok we i save spolem man. Yufala i mas talem ol gudfala tok, we i save mekem ol man we oli slak oli kam strong moa. Tok olsem i save givhan moa long ol man we oli harem.” (Efesas 4:29) Makemgud se advaes ya i gat tu haf long hem: samting we yumi mas traehad blong no mekem mo samting we yumi mas traehad blong mekem. I gud blong tingbaot tufala samting ya.

No Talem Ol Rabis Tok

4, 5. (a) ?Wanem samting ol Kristin oli mas agensem long saed blong ol rabis tok? (b) ?Wanem pijatok i stret long tok ya “rabis tok”?

⁴ Fastaem Efesas 4:29 i talem long yumi se: “Long ol toktok blong yufala, yufala i mas no talem ol rabis tok we i save spolem man.” Maet samting ya i no isi. From we raonabaot long yumi plante man oli stap talem ol rabis tok. Plante yangfala Kristin oli harem ol rabis tok evri dei, ol fren blong olgeta long skul oli ting se samting ya i mekem tok blong olgeta i gat paoa no long lukluk blong man olgeta oli strong moa. Yumi save mekem tingting blong yumi i strong blong yumi no stap tingbaot ol tok ya mo yumi mas mekem olsem. Oli no mas stap long tingting no long maot blong yumi.

⁵ Wan Grik tok we i stampa blong woning blong Pol i kolosap sem mak olsem wan rotin fis no rotin frut. Traem tingbaot se: Yu stap lukluk wan man we i no save bos long tingting blong hem mo i no longtaem hem i kam kros. Biaen hem i faerap long kros, mo yu luk wan rotin fis i kamaot long maot blong hem. Afta yu luk wan rotin frut i kamaot long maot blong hem, mo i go long ol man we oli stap kolosap long hem. ?Man ya hem i hu? !Bambae i nogud we i nogud sipos hem i wan long yumi! Be, samting olsem i save kamaot long yumi sipos yumi “talem ol rabis tok we i save spolem man.”

6. ?Olsem wanem Efesas 4:29 i stret long man we i stap toktok blong daonem man?

⁶ Narafala advaes long Efesas 4:29 i stret long yumi blong oltaem yumi no tokbaot ol narafala man blong daonem fasin blong olgeta. I tru se yumi evriwan yumi gat ol prapa tingting no jus blong no laekem no akseptem sam samting, be ?samtaem yu stap wetem wan man we i stap tok nogud blong daonem man (no hem i toktok plante) long saed blong evri man, ples, no samting we man i talem? (Lukluk Rom 12:9; Hibrus 1:9.) Ol toktok blong hem oli daonem man, daonem tingting blong man no i save spolem man. (Ol Sam 10:7; 64:​2-4; Proveb 16:27; Jemes 4:​11, 12) Maet hem i no luksave se hem i olsem ol man blong daonem man we Malakae i stap tokbaot olgeta. (Malakae 3:​13-15) !Maet hem i sapraes tumas sipos wan man we i stap kolosap long hem i talem se wan rotin fis no wan rotin frut i kamaot long maot blong hem!

7. ?Yumi mas jekem wanem long yumi wanwan?

⁷ I isi blong luksave wan man we oltaem i stap talem tingting no ol tok we oli blong daonem ol man, taswe i gud blong askem se, ‘?Mi mi stap mekem olsem man ya? ?I tru olsem?’ I waes blong oltaem yumi save tingbaot paoa blong ol toktok blong yumi. ?Ol tok blong mi oli givim rong tingting, oli daonem fasin blong man? ?Toktok blong yumi i olsem ol toktok blong ol trifala gyaman fren blong Job? (Job 2:11; 13:​4, 5; 16:2; 19:2) ?Mi save faenem gudfala samting blong tokbaot? ?Sipos wan storeyan i blong daonem man nomo, mi save jenisim storeyan ya blong tokbaot ol samting we oli save mekem ol man we oli slak oli kam strong bakegen?

8. ?Malakae 3:16 i lanem yumi long wanem samting long saed blong fasin blong toktok, mo olsem wanem yumi save soemaot se yumi folem advaes ya?

⁸ Malakae i tokbaot samting ya we i defren se: “Olgeta we oli fraet gud long Jeova oli stap toktok tugeta, wanwan long fren blong hem. Mo Jeova i stap harem toktok ya mo i lesin gud. Nao oli stat raetem tok long buk blong rimemba we i stap long fored blong hem, blong rimemba long olgeta we oli fraet gud long Jeova, mo olgeta we oli tingbaot nem blong hem.” (Malakae 3:16) ?Yu luksave olsem wanem God i stap lesin long ol toktok we oli blong mekem man i kam strong bakegen? ?Ol storeyan olsem oli givhan olsem wanem long ol fren? Yumi save lanem wan samting long ol tok blong yumi evri dei. I gud long yumi mo i gud long ol narafala tu sipos evri dei ol storeyan blong yumi oli soemaot se yumi “stap leftemap nem blong God.”​—Hibrus 13:15.

Traehad Blong Mekem Ol Man Oli Kam Strong Moa

9. ?From wanem ol miting blong Kristin oli gudfala taem blong mekem ol man oli kam strong moa?

⁹ Ol miting blong kongregesen oli gudfala taem blong “talem ol gudfala tok, we i save mekem ol man we oli slak oli kam strong moa. Tok olsem i save givhan moa long ol man we oli harem.” (Efesas 4:29) Yumi save mekem olsem taem yumi givim wan tok we i kamaot long Baebol, yumi joen blong mekem wan pleplei wetem narafala, no yumi save givim ansa long ol haf blong ol miting we i gat ol kwestin mo ansa. Olsemia nao yumi pruvum Proveb 20:15 se: “Ol tok we oli waes oli olsem ol gudfala samting.” ?Yumi no save, maet tok blong yumi i kasem hat no i givhan long plante man we oli slak blong oli kam strong moa?

10. ?Taem yumi tingbaot olgeta se yumi stap toktok wetem olgeta oltaem, naoia wanem jenis maet yumi save mekem? (2 Korin 6:​12, 13)

¹⁰ Bifo mo afta long ol miting hem i gudfala taem blong mekem ol man oli kam strong moa wetem ol tok we ol man oli glad blong harem. Hem i isi blong spenem taem ya blong toktokgud wetem ol famle mo wetem wan no tu fren nomo we yumi stap haremgud taem yumi stap wetem olgeta. (Jon 13:23; 19:26) Be, blong mekem olsem Efesas 4:29 i talem, yumi mas traem toktok wetem ol narafala man. (Lukluk Luk 14:​12-14.) Yumi save tingbaot fastaem wanem samting yumi save talem, bitim we yumi stap talem sem tok oltaem no halo nomo long ol nyuwan, ol olfala, ol yangfala, mo tu yumi save sidaon wetem ol pikinini, blong yumi save kasem save long olgeta. Trufala intres long ol man mo sipos yumi tekem taem blong talem ol tok we oli mekem man i kam strong moa samting ya bambae i mekem se oli talemaot sem filing olsem Deved i talem long Ol Sam 122:1.

11. (a) ?Plante man oli gat wanem fasin taem oli go blong sidaon long miting? (b) ?From wanem sam man oli wantem jenisim ples we oli stap sidaon long hem?

¹¹ Narafala samting we i givhan long fasin blong toktok we i mekem man i kam strong moa se fasin blong jenisim ples blong sidaon long ol miting. Wan mama we i gat pikinini i mas sidaon kolosap long ples blong ol mama, no wan olfala man i mas sidaon kolosap long ples blong wokbaot. ?Be olsem wanem long yumi? Maet yumi gat fasin blong stap go sidaon long wan ples no long wan eria nomo; olsem wan pijin we i stap gobak long ples blong slip blong hem. (Aesea 1:3; Matyu 8:20) Be, from we yumi save sidaon long eniples we yumi wantem, ating i gud yumi save jenisim ples blong yumi​—long raet saed long lef saed, kolosap long fored, mo sam samting olsem​—long fasin ya yumi save frengud moa wetem ol defren man. I no gat rul long saed blong ples blong sidaon, taswe ol elda mo ol bigman long saed blong speret oli stap sidaon long eniples nomo mo oli faenemaot se i isi blong toktokgud wetem plante man, i no long sam fren we oli savegud olgeta nomo.

Yusum Rod Blong God Blong Mekem Narafala i Kam Strong Moa

12. ?Wanem nogud tingting i bin stap long ol histri we i pas finis?

¹² Tingting blong wan Kristin blong mekem ol narafala oli kam strong moa i pusum hem blong mekem olsem God, bitim we hem i folem ol fasin blong man blong mekem plante rul.a Longtaem finis i kam ol man we oli no stretgud olgeta oli wantem rul long ol man we oli stap raonabaot long olgeta, mo tu sam long ol man blong God oli foldaon long tingting ya. (Jenesis 3:16; Eklesiastis 8:9) Long taem blong Jisas ol lida blong ol man Jyu “oli stap putum ol hevi samting long solda blong ol man, we i had blong ol man oli karem, be oli no save mekem wan samting nating blong givhan long ol man, blong oli karem ol hevi samting ya.” (Matyu 23:4) Oli tanem ol kastom we oli no save spolem man oli kam ol bigfala fasin blong ol man oli mas folem. Taem oli stap wari tumas long ol rul blong man, oli mestem ol samting we God i luk olgeta olsem we oli impoten moa. Plante rul we oli stap mekem we oli no stanap long Baebol oli no mekem man i kam strong moa; rod ya blong olgeta i no rod blong God.​—Matyu 23:​23, 24; Mak 7:​1-13.

13. ?From wanem i no stret blong mekem plante rul long ol Kristin?

¹³ Ol Kristin oli rili wantem folem ol loa blong God. Be yumi save foldaon long trap ya tu blong mekem plante hevi rul. ?From wanem? From we ol man oli no save laekem sem samting, maet sam man oli laekem samting we narafala man i no laekem mo oli harem se oli no mas mekem samting ya. Ol Kristin tu oli no stap gru long sem fasin blong kam bigman long saed blong speret. ?Olsem wanem, fasin blong mekem plante rul i rod blong God blong givhan long ol narafala man blong oli gohed blong kam bigman long saed blong speret? (Filipae 3:15; 1 Timote 1:19; Hibrus 5:14) ?Nating se wan man i stap folem wan rod we i luk olsem i bitim mak no i save kasem trabol from, i gud blong mekem wan rul blong winim trabol ya? Rod blong God se ol man we oli naf oli traem givhan long wan man we i mekem i no stret taem oli toktok wetem hem long kwaet fasin.​—Galesia 6:1.

14. ?From wanem God i givim loa long ol man Isrel?

¹⁴ I tru se, taem God i yusum Isrel olsem ol man blong hem, hem i givim plante handred loa long saed blong wosip long tempel, sakrifaes, mo tu long saed blong helt. Samting ya i stret long wan nesen we i defren long ol narafala nesen, mo plante long ol loa ya oli gat ol mining long fyuja mo oli givhan blong lidim ol man Jyu i go long Mesaea. Pol i raetem se: “Loa ya, hem i olsem tija blong mifala, i stap lukaot long mifala kam kasem taem ya we Kraes i kamtru, we mifala i kam stret man long fes blong God, from we mifala i bilif long Kraes. Naoia, we taem blong fasin blong bilif i kamtru finis, mifala i no moa stap aninit long han blong tija ya blong mifala.” (Galesia 3:​19, 23-25) Afta we Loa ya i finis long pos, God i no givim plante rul long saed blong laef blong ol Kristin, olsem we hemia nomo i rod blong mekem olgeta i kam strong moa long saed blong bilif. No gat.

15. ?Wanem rod God i givim long ol Kristin man blong wosip?

¹⁵ I tru we yumi gat loa. God i givim oda long yumi blong yumi no mas wosip long ol narafala god, yumi no mas mekem nogud wetem woman no stilim woman blong narafala man, mo yumi no mas kakae blad. Hem i blokem fasin blong kilim ded man, gyaman, mekem wok blong kleva, mo ol narafala sin olsem. (Ol Wok 15:​28, 29; 1 Korin 6:​9, 10; Revelesen 21:8) Insaed long Tok blong Hem, hem i givim advaes we i klia long plante samting. Be yumi mas traehad moa bitim ol man Isrel blong lanem ol rul blong Baebol mo mekem oli wok long laef blong yumi. Ol elda oli save mekem ol narafala man oli kam strong moa taem oli givhan long olgeta blong oli faenem ol rul ya mo tingting long olgeta, bitim we oli stap stanemap ol rul nomo.

Ol Elda Oli We Oli Mekem Man i Kam Strong Moa

16, 17. ?Ol aposol oli givim wanem gudfala eksampel long saed blong fasin blong mekem ol rul long ol man blong wosip?

¹⁶ Pol i raetem se: “Yumi mas gohed long rod ya we yumi folem finis blong kam kasem ples ya.” (Filipae 3:16) Aposol ya i gat tingting olsem God, taem hem i stap wetem ol narafala hem i stap mekem olgeta oli kam strong moa. Eksampel, wan kwestin i kamaot se ol man oli save kakae mit we i kam long tempel blong ol narafala god no no gat. ?Olsem wanem, blong mekem se ol man oli folem sem rul mo blong mekem i isi moa, elda ya i mekem wan rul blong olgeta man long kongregesen blong oli folem long bisnes ya? No gat. Hem i luksave se ol defren tingting we ol man i gat mo fasin we ol man oli gru blong kam bigman long saed blong speret i no sem mak, samting ya i save mekem ol Kristin oli jusum ol defren samting. Long saed blong hem, hem i mas traehad blong givim wan gudfala eksampel.​—Rom 14:​1-4; 1 Korin 8:​4-13.

¹⁷ Kristin Grik haf blong Baebol i soemaot se ol aposol oli givim ol gudfala advaes long saed blong ol bisnes we i blong ol man wanwan, olsem long saed blong klos mo hea blong olgeta, be oli no mekem ol rul. Hemia i wan gudfala eksampel long ol Kristin elda tede, olgeta oli intres blong mekem ol sipsip oli kam strong moa. Mo hem i soem stampa rod we God i stap yusum tu long taem blong Isrel bifo.

18. ?Jeova i givim wanem rul long saed blong fasin blong klos long Isrel?

¹⁸ God i no givim plante smosmol loa long saed blong klos long ol man Isrel. I klia se ol man mo ol woman oli yusum semkaen klos, be maet klos blong wan woman oli naes moa. Ol man mo ol woman oli stap werem wan sa·dhinʹ, no wan klos we oli stap werem fastaem biaen oli stap werem ol narafala klos antap. (Jajes 14:12; Proveb 31:24; Aesea 3:23) ?God i givim wanem loa long saed blong klos? Ol man oli mas werem klos blong ol man mo ol woman oli mas werem klos blong ol woman, oli no mas werem ol klos we i soemaot se oli man blong slip wetem man no woman blong slip wetem woman. (Dutronome 22:5) Blong soemaot se olgeta oli defren long ol narafala nesen we oli stap raonabaot long olgeta ol man Isrel oli mas somap wan kaliko bakegen long en blong klos blong olgeta, wetem wan blu string antap long hem, mo maet oli somap ol tred long kona blong klos tu. (Namba 15:​38-41) Hemia nomo we Loa i talem long saed blong ol defren klos we ol man Isrel oli werem.

19, 20. (a) ?Baebol i givim wanem rod long saed blong klos mo hea blong ol Kristin? (b) ?Ol elda oli mas tingbaot wanem long saed blong mekem rul long klos mo hea?

¹⁹ ?Yumi gat ol narafala rul long saed blong klos no hea long Baebol, from we ol Kristin oli no stap aninit long Loa? No gat. God i givim ol gudfala advaes we yumi save folem. Pol i raetem se: “Mi wantem ol woman oli putum klos blong olgeta we i stret nomo, i no blong pulum ae blong man, mo i no blong flas. Bambae oli no mekem hea blong olgeta i flas tumas, mo oli no putum gol mo perel, mo ol dres ya we praes blong olgeta i antap tumas.” (1 Timote 2:9) Pita i talem se i nogud ol Kristin woman oli tingting tumas long ol samting blong flasem bodi, be i gud oli mas putum tingting blong olgeta i strong blong ‘oli gat pis long laef blong olgeta, mo oli kwaet woman, nao oli gudwan we bambae oli no save kam nogud.’ (1 Pita 3:​3, 4) Advaes olsem i soemaot se sam Kristin long faswan handred yia oli mas lukaotgud se fasin blong klos mo hea blong olgeta i no bitim mak. Be hem i no talem se oli mas​—no oli no mas​—putum samkaen stael blong klos, ol aposol oli wantem givim ol advaes we i blong mekem man i kam strong moa.

²⁰ Ol Wetnes blong Jeova oli mas lukaotgud long klos blong olgeta mo i tru ol man oli respektem fasin blong klos blong olgeta we i no bitim mak. Be, fasin blong werem samkaen klos i defren long ol kantri, long wan ples no long kongregesen. Tru ya, wan elda we i no laekem samkaen klos no fasin blong mekem hea i save jusum long hem wan mo famle blong hem. Be long saed blong ol sipsip, hem i mas tingbaot tok blong Pol se: “Mifala i no wantem mekem i strong long yufala, blong makem wanem tok i stret blong yufala i bilif long hem mo wanem i no stret, no gat. Bilif blong yufala i stanap finis. Mifala i wantem wok wetem yufala, blong mekem yufala i harem gud moa.” (2 Korin 1:24) Yes, ol elda we oli agensem tingting ya blong putum sam rul long kongregesen, oli stap mekem ol narafala man oli kam strong moa long bilif.

21. ?Olsem wanem ol elda oli save mekem man i kam strong moa sipos hem i bitim mak long klos blong hem?

²¹ Olsem long faswan handred yia, samtaem wan nyuwan no wan we i slak long saed blong speret maet i putum ol klos we i no stret no i no waes no i bitim mak long ol samting we hem i putum long bodi blong hem no ol gol jen. ?Wanem samting oli mas mekem? Bakegen, Galesia 6:1 i givim advaes long ol Kristin elda we oli rili wantem givhan. Bifo wan elda i tingting blong givim advaes, maet i waes sipos hem i go luk wan narafala elda be i gud sipos hem i go luk wan elda we hem i no gat sem tingting olsem hem. Sipos wan fasin blong klos blong wol no fasin blong mekem hea i pulum plante man insaed long wan kongregesen, bodi blong elda i mas tokbaot samting ya blong oli faenem rod blong givhan, olsem we long kaen fasin, oli mekem wan tok long miting long saed ya no oli givhan long wanwan man we i nidim help long fasin ya. (Proveb 24:6; 27:17) Bigfala tingting blong olgeta, se oli wantem pulum ol man blong gat fasin olsem 2 Kor 6:3 i tokbaot se: “Mifala i no wantem we sam man oli save faenem sam rabis poen long ol wok blong mifala. Nao mifala i stap traehad, blong mifala i no mekem sam fasin we narafala man bambae i save foldaon long hem.”

22. (a) ?From wanem hem i no wan bigfala trabol sipos ol smosmol samting nomo oli defren? (b) ?Wanem gudfala eksampel Pol i givim?

²² Ol Kristin elda ‘oli mas lukaotgud long ol man we God i givim long olgeta, olsem we man blong lukaot long sipsip i stap lukaotgud long ol sipsip blong hem’ oli mas wantem mekem olsem Pita i talem, se olgeta oli no mas ‘kam olsem bigfala masta blong olgeta ya we God i putum olgeta long han blong olgeta.’ (1 Pita 5:​2, 3) Long gudfala wok ya blong olgeta, maet i save gat ol kwestin long saed blong ol defren samting we ol man oli laekem. Maet long saed blong kastom blong manples blong stanap mo ridim ol haf long Wajtaoa Stadi. Maet long saed blong ol miting blong prij mo plante narafala samting long saed blong wok blong prij maet oli mekem long fasin blong ol man long ples blong olgeta. ?Be olsem wanem, bambae hem i wan bigfala trabol sipos wan man i mekem long fasin we i defren lelebet? Ol elda we oli gat lav oli wantem se oli “mas mekem olgeta samting long fasin we i stret gud, we ol man oli glad long hem,” tok ya Pol i yusum blong tokbaot ol paoa blong mekem merikel. Be ol vas raonabaot oli soemaot se bigfala tingting blong Pol se “blong yusum ol paoa ya we oli save mekem ol memba blong jyos oli strong.” (1 Korin 14:​12, 40) Hem i no soemaot tingting blong mekem plante rul, olsem we oli wantem kasem mak we ol man oli sem mak mo oli mekem evri samting long wan fasin nomo. Hem i raetem se: “Paoa ya blong mifala i blong mekem yufala i strong moa, yufala i hae moa. Hem i no blong pulum yufala i kamdaon bakegen.”​—2 Korin 10:8.

23. ?Wanem sam rod we yumi save mekem olsem Pol blong givhan long ol narafala man blong oli kam strong moa?

²³ Pol i wok strong blong mekem ol narafala oli kam strong moa taem hem i talem ol gudfala toktok blong leftemap tingting blong ol man. Hem i no stap joen wetem wan smol kampani nomo blong ol fren blong hem, hem i go long olgeta man blong visitim plante brata mo sista, olgeta we oli strong long saed blong speret mo olgeta we oli no strong oli nidim blong oli kam strong moa. Mo hem i tokbaot lav​—bitim we hem i tokbaot ol rul​—from we “fasin ya blong laekem God mo blong laekem ol man, hem i stap mekem man i go antap.”​—1 Korin 8:1.

[Futnot]

Ol Poen Blong Tingbaot

◻ ?From wanem i stret blong jenisim fasin blong yumi sipos yumi tokbaot man blong daonem hem?

◻ ?Wanem samting yumi mas mekem blong givhan long ol man long kongregesen blong oli kam strong moa bakegen?

◻ ?Wanem rod we God i soemaot long saed blong fasin blong mekem plante rul long ol narafala?

◻ ?Wanem samting bambae i givhan long ol elda blong oli no mekem plante rul long ol sipsip?