Bigfala Dei Blong Jeova We i Mekem Ol Man Oli Fraet i Kolosap

“Nao oli stat raetem tok long buk blong rimemba we i stap long fored blong hem, blong rimemba long olgeta we oli fraetgud long Jeova, mo olgeta we oli tingbaot nem blong hem.”​—MALAKAE 3:16.

1, 2. ?Wanem dei we bambae i mekem ol man oli fraet, we Malakae i givim woning from?

!WAN samting blong mekem man i fraet! Long moning blong Ogis 6, 1945, taem san i kam antap, wan bigfala taon i lus wantaem nomo. !Samwe long 80,000 man oli ded! !Plante taosen narafala man, oli kasem bigfala kil! !Ol haos oli bon long ol bigfala faea! Saye, nyuklia bom i mekem wok blong hem finis. ?Olsem wanem long ol Wetnes blong Jeova, long taem blong bigfala trabol ya? Long taem ya, i gat wan Wetnes nomo long Hirosima. From Kristin fasin blong hem blong holemstrong long God, hem i stap long wan kalabus, we ol wol oli blokemgud hem. Haos kalabus ya i foldaon, be brata blong yumi i no kasem kil. Hem i talem se, atomik bom i sakemaot hem long kalabus​—ating, hemia nomo wan gudfala samting we bom ya i mekem.

² Bom ya we i bosta i mekem ol man oli fraet. Be hemia i nating nomo, taem yumi skelem wetem “bigfala dei blong Jeova we i mekem ol man oli fraet,” we i kolosap nomo. (Malakae 4:5) Yes, bifo, i gat sam dei we oli mekem man i fraet, be dei ya blong Jeova, bambae i bitim olgeta evriwan.​—Mak 13:19.

3. ?Bifo long Bigfala Wora, olsem wanem “olgeta man” oli defren long famle blong Noa?

³ Long taem blong Noa, ‘wol i kam nogud tumas from ol rabis fasin blong ol man.’ Nao God i talem long Noa, i se: “Bambae mi mi spolem olgeta man long wol ya evriwan, from we wol ya i fulap long ol rabis fasin blong olgeta.” (Jenesis 6:​12, 13) Olsem Matyu 24:​39 i soem, Jisas i talem se ol man ya, “oli no save wan samting, kamkam we wora i ron bigfala, i tekemaot olgeta.” Be man blong bilif, Noa, we i “wan prija blong talemaot stret fasin,” wetem famle blong hem we oli fraetgud long God, oli stap sef long taem blong Bigfala Wora ya.​—2 Pita 2:5.

4. ?Eksampel blong Sodom mo Gomora i givim wanem woning?

⁴ Jud vas 7 i talem se: “Mo yufala i mas tingbaot ol man blong tufala taon ya Sodom mo Gomora, mo blong ol ples raonabaot. Oli go krangke . . . nao oli mekem nogud wetem woman mo oli mekem krangke wetem olgeta nomo. Nao oli kasem panis long faea we i no save ded samtaem, blong mekem saen long fes blong ol man.” Ol man ya we oli no obei long God, oli lus from ol nogud mo doti fasin blong olgeta. !Hemia i wan woning long olgeta we oli stap mekem nogud long saed blong seks long taem blong yumi! Be makemgud, se God i sevem Lot we i fraetgud long God, mo tufala dota blong hem. Oli no ded long bigfala trabol ya. Sem mak, long taem blong bigfala trabol we i stap kam kwik nao, bambae Jeova i sevem ol man we oli wosip long hem.​—2 Pita 2:​6-9.

5. ?Yumi save lanem wanem long tufala jajmen we i kasem Jerusalem?

⁵ Nao, tingbaot ol eksampel we oli olsem woning long yumi, taem Jeova i yusum ol enemi soldia blong spolem Jerusalem. Taon ya i naes tumas. Bifo, hem “i stap mekem ol man long olgeta ples long wol oli glad.” (Ol Sam 48:2) Ol trabol ya oli hapen, fastaem long 607 B.K.T. mo bakegen long 70 K.T.,a from we ol man we oli talem se oli man blong God, oli lego trufala wosip. I gud tumas, ol man blong wok blong Jeova we oli fasgud long hem, oli no ded. Baebol i talem se trabol we i hapen long 70 K.T. (pija aninit i soem), i wan ‘bigfala trabol tumas, we neva man i luk olsem bifo, stat long taem we God i mekem wol, kam kasem taem ya.’ Trabol ya i spolem fulwan, fasin blong laef blong ol man Jyu long taem ya, we oli mekem apostasi.b Hemia nao samting we neva i save hapen “bakegen samtaem.” (Mak 13:19) Be, jajmen ya we God i mekem long taem ya, i jes wan saen nomo blong “bigfala trabol” we kolosap nao, bambae i spolem fulwan fasin blong wol ya.​—Revelesen 7:14.

6. ?From wanem Jeova i letem ol bigfala trabol oli kamaot?

⁶ ?From wanem God i letem ol bigfala trabol i kamaot, mekem se plante man tumas oli lusum laef blong olgeta? Long saed blong bigfala trabol long taem blong Noa, Sodom mo Gomora, mo Jerusalem, Jeova i mekem jajmen blong hem long olgeta we oli stap folem ol nogud fasin blong laef long wol. Oli spolem naesfala wol ya wetem fasin nogud mo wetem ol narafala doti we oli sakem olbaot long wol. Mo oli mekem apostasi, no tanem baksaed long trufala wosip. Tede, yumi stap kolosap tumas long wan bigfala jajmen we bambae Jeova i mekem agens long olgeta nogud fasin long ful wol.​—2 Tesalonaeka 1:​6-9.

“Long Taem Blong Lasdei”

7. (a) ?Ol jajmen blong God bifo, oli olsem saen we oli poen i go long wanem samting? (b) ?Wanem nambawan hop i stap fored long yumi?

⁷ Ol bigfala trabol ya blong bifo, oli saen blong bigfala trabol we bambae i mekem ol man oli fraet, we 2 Pita 3:3-13 i tokbaot. Aposol ya i talem se: “Hemia wan samting we yufala i mas save, se long taem blong lasdei, bambae sam man oli save kamtru, we fasin blong olgeta blong wantem ol samting nogud, hem i bos long olgeta. Olgeta ya bambae oli laf long yufala.” Biaen, Pita i tokbaot taem blong Noa. Hem i raetem se: ‘God i yusum bigfala wora blong spolem wol long taem ya. Be skae mo graon we i stap naoia, tok blong God i blokem tufala, tufala i stap wet blong bambae faea i kasem tufala. Tok ya bambae i stap holem tufala, gogo kasem bigfala dei we God bambae i jajem ol man we oli no obei long hem, nao oli lus.’ Afta long trabol ya we i bigfala moa bitim ol narafala trabol, rul blong Kingdom blong Mesaea, we ol man oli bin wet long hem longtaem finis, bambae i kam bigwan moa​—“nyufala skae mo nyufala wol, we stret fasin nomo bambae i stap long hem.” !Hemia wan hop we i givim bigfala glad!

8. ?Olsem wanem ol samting we oli stap hapen long wol oli stap go blong kasem en?

⁸ Long ol yia 1900, long taem blong yumi, sloslou, ol samting we oli stap hapen long wol, oli go moa kolosap long en blong olgeta. Bigfala trabol we i kamaot long Hirosima i no wan wok blong God, be hem i wan long “ol samting blong mekem man i fraet,” we Jisas i tokbaot long profet tok long saed blong taem blong en. (Luk 21:11) Trabol ya i statem wan denja blong nyuklia we i stap yet, olsem wan bigfala klaod antap long ol man. Taswe, wan stampa tok long magasin ya, The New York Times blong Novemba 29, 1993, i talem olsem: “Maet Ol Masket Oli Rosta Lelebet Be Ol Nyuklia Tul Blong Faet Oli Nyuwan Yet.” Long sem taem, plante man tumas oli stap ded long ol faet bitwin ol kantri, ol man blong ol defren kala, mo ol defren laen. Long ol faet long taem bifo, bighaf blong ol man we oli ded, oli ol soldia. Be long taem blong yumi, ol ripot oli soem se, 80 pesen blong ol man we oli ded long taem blong faet, oli no joen long faet. Antap long samting ya, i gat plante milyan man, we oli ronwe long kantri blong olgeta from trabol, ale oli go stap long narafala kantri.

9. ?Olsem wanem ol lida blong skul oli soem se oli fren wetem wol?

⁹ Plante taem, ol lida blong skul oli bin soem mo oli gohed blong soem, se ‘oli mekem fren wetem ol fasin blong wol ya.’ Oli joen fulwan long ol faet, mo ol trabol agens long gavman we oli mekem fulap blad i ron. (Jemes 4:4) Samfala, oli joen wetem ol griri bisnesman blong wol, ol man ya we oli wokem mo salem ol bigfala hif blong ol tul blong faet, mo wokem ol bigfala bisnes blong salem ol drag. Eksampel, The New York Times i givim wan ripot long saed blong wan bigfala man blong salem drag long Saot Amerika we oli kilim hem i ded. Magasin ya i talem se: “Blong haedem bisnes ya blong hem blong salem drag, hem i talem se hem i kam rij from ol bisnes we hem i mekem folem loa, mo hem i mekem olsem we hem i stap halpem gud ol narafala. Hem i gat prapa program blong hem long radyo, mo plante taem ol pris blong Roman Katolik, oli joen wetem hem.” Magasin ya, The Wall Street Journal i givim ripot se, bigfala man ya blong salem drag, i spolem laef blong plante milyan man, we oli kam man blong dipen long drag. Antap long samting ya, hem wan i lidim ol plan we oli kilim i ded plante taosen man. Magasin ya, The Times blong London, i talem se: “Plante taem, ol man ya we oli kilim i ded ol narafala man, oli givim mane blong mekem wan spesel Lames blong talem tangkyu, . . . long semtaem, long narafala ples, sam man oli stap mekem sevis blong berem dedman we oli kilim.” !Fasin ya i rabis olgeta!

10. ?Olsem wanem yumi mas tingbaot ol samting long wol ya we oli stap kam moa nogud?

¹⁰ ?Hu i save wanem trabol ol man, we ol rabis enjel oli stap lidim olgeta, oli save mekem yet long wol ya? Olsem 1 Jon 5:19 i talem, ‘ful wol i stap aninit long paoa blong hemia we i rabis nomo,’ Devel Setan. Tede, “sore tumas long yu, graon, mo long yu, solwora. From we Setan i kamdaon finis long yufala, mo hem i kros tumas, from we i save, i gat smol taem nomo blong hem i stap yet.” (Revelesen 12:12) Be, i gud tumas we Rom 10:13 (NW) i talem long yumi se, “olgeta we oli singaot long nem blong Jeova, hem bambae i sevem olgeta.”

God i Kam Kolosap Blong Mekem Jajmen

11. ?Wanem ol samting we ol man Isrel oli mekem, stret olsem profet tok blong Malakae i talem?

¹¹ Long saed blong fyuja blong ol man, profet Malakae i soemaot klia samting we bambae i hapen, i no longtaem nating. Malakae i laswan long longfala lis blong ol Hibru profet bifo. Ol man Isrel oli kasem trabol taem ol ami oli spolem Jerusalem long yia 607 B.K.T. Be 70 yia biaen, Jeova i soem fasin sore, mo kaengud fasin wetem lav, taem hem i mekem se nesen ya i gobak long kantri blong hem. Be, bifo we wan handred yia i pas, ol man Isrel oli mekem apostasi mo ol rabis fasin bakegen. Oli stap mekem sem long nem blong Jeova. Oli sakemaot ol stret loa blong hem. Mo oli stap mekem tempel blong hem i kam doti, taem oli tekem ol anamol we oli blaen, haf bodi blong olgeta i nogud, mo oli sik, blong givim olgeta olsem sakrifaes. Oli stap divos long ol prapa waef blong olgeta, blong oli save maredem ol woman blong ol narafala kantri.​—Malakae 1:​6-8; 2:​13-16.

12, 13. (a) ?Grup blong ol tabu pris oli bin kasem wanem fasin blong klinim, we oli nidim? (b) ?Olsem wanem bigfala hif blong man i kasem blesing tu from fasin blong klinim?

¹² I nidim wan wok blong klinim olgeta. Malakae 3:​1-4 i tokbaot samting ya. Olsem ol man Isrel bifo, tede tu, ol Wetnes blong Jeova oli nidim fasin blong klinim. Taswe wok blong klinim we Malakae i tokbaot, i stret tu long olgeta. Kolosap long en blong faswan bigfala faet blong wol, sam long ol Baebol Studen, we naoia oli gat nem ya ol Wetnes blong Jeova, oli no strong blong stap longwe long ol bisnes blong wol. Long 1918, Jeova i sanem ‘man blong Hem we i karem tok blong kontrak,’ Jisas Kraes, i kam long tempel blong hem long saed blong speret. Yes, hem i kam blong klinim smol grup blong ol man blong wosip long Hem, blong tekemaot ol doti blong wol. Tru long profet tok, Jeova i askem se: “?Be hu i save stap long dei ya we bambae [man blong karem mesej] i kam, mo hu i save stanap taem hem i kamtru? From we bambae hem i olsem faea blong man we i klinim aean, mo olsem sop blong man we i klinim kaliko. Mo hem i mas sidaon olsem man we i jekem mo i klinimaot selva. Hem i mas klinim ol pikinini blong Livae [grup blong ol pris we tabu speret i makemaot olgeta], yes, hem i mas klinim olgeta olsem we man i klinimaot gol mo selva. Nao tru ya, bambae oli kam man blong Jeova, we oli givim wan presen long stret fasin.” !Olsem ol man we oli kam klin finis, smol grup ya i mekem stret olsem we tok ya i talem!

¹³ Namba blong ol tabu pris i kasem 144,000 nomo. (Revelesen 7:​4-8; 14:​1, 3) ?Be, olsem wanem long ol narafala Kristin tede, we oli givim laef blong olgeta long Jeova? Naoia, namba blong olgeta i stap go antap long plante milyan. Taswe, oli kam olsem “wan bigfala hif blong man,” we olgeta tu, oli mas kam klin long ol fasin blong wol. Oli ‘wasem klos blong olgeta blong mekem oli waet long blad blong Smol Sipsip.’ (Revelesen 7:​9, 14) Olsem nao, taem oli soemaot bilif long ransom sakrifaes blong Smol Sipsip ya, Jisas Kraes, oli save stap klin long fes blong Jeova. I gat promes blong olgeta i stap se, bambae oli pastru long fulwan bigfala trabol, dei blong Jeova we bambae i mekem ol man oli fraet.​—Sefanaea 2:​2, 3.

14. ?Ol man blong God tede oli mas harem wanem tok, taem oli gohed blong wokem nyufala fasin blong laef?

¹⁴ Bigfala hif blong man ya wetem smol grup blong ol pris we oli stap yet, oli mas harem ol tok ya, we God i stap gohed blong talem: “Bambae mi kam kolosap long yufala blong mekem jajmen. Bambae mi mi hareap blong wetnes agens long ol man blong mekem posen, mo agens long ol man blong slip wetem narafala woman we i no woman blong olgeta. Mo bambae mi wetnes agens long olgeta we oli mekem gyaman promes, mo agens long ol man we oli stap pem nogud ol man blong wok blong olgeta, mo we oli rabem ol wido mo ol boe we oli no gat papa. Mo bambae mi wetnes agens long olgeta we oli no wantem givhan long ol man blong narafala ples we oli kam stap wetem olgeta. Oli no fraet long mi . . . From we mi mi Jeova, mi mi no jenis.” (Malakae 3:​5, 6) Yes, ol rul blong Jeova oli no jenis. Ale, wetem fasin fraetgud long Jeova, ol man blong Hem tede, oli mas blokem fulwan enikaen fasin blong wosip long aedol. Oli mas talem trutok oltaem, mekem stret fasin, mo glad blong givim plante samting long narafala, taem oli stap gohed blong wokem trufala Kristin fasin blong laef.​—Kolosi 3:​9-14.

15. (a) ?Wanem tok blong Jeova blong singaot ol man, we i soem fasin sore? (b) ?Olsem wanem yumi save blokem fasin “blong stilim samting” we i blong Jeova?

¹⁵ Jeova i singaot olgeta man we maet oli bin lego ol stret rod blong hem. Hem i se: “Yufala i mas kambak long mi, nao bambae mi tu mi save gobak long yufala.” Sipos ol man ya oli askem se: “?Long wanem rod nao bambae mifala i kambak?” hem i ansa se: “Yufala i stap stilim samting we i blong mi.” Mo blong ansa long narafala kwestin ya: “?Long wanem rod mifala i stilim ol samting we oli blong yu?” Jeova i talem se, taem oli no karem ol beswan presen i kam blong givim long wok blong olgeta long tempel blong hem, i olsem we oli stilim ol samting we oli blong hem. (Malakae 3:​7, 8) From we yumi joen wetem ol man blong Jeova finis, yumi mas wantem blong givim beswan paoa, save, mo ol sas samting blong yumi, blong mekem wok blong Jeova. Olsem nao, yumi no stilim ol samting we oli blong God, be yumi stap “gohed blong lukaot Kingdom mo stret fasin blong hem fastaem.”​—Matyu 6:33, NW.

16. ?Long Malakae 3:​10-12, yumi faenem wanem tok blong leftemap tingting blong yumi?

¹⁶ Olgeta we oli blokem ol samting we olgeta nomo oli wantem, mo fasin blong ronem ol rij samting blong wol, bambae oli kasem bigfala blesing. Olsem Malakae 3:​10-12 i soemaot se: “‘Testem mi, plis, long samting ya,’ Jeova blong ol ami i talem. ‘Bambae yufala i luk we mi mi openem doa blong heven, mo bambae mi kafsaedem blesing i kamdaon long yufala, gogo yufala i no moa nidim wan samting.’” Jeova i promes blong givim ol gudfala samting long saed blong speret mo plante blesing, long olgeta we oli gat fasin tangkyu long hem. Hem i ademap se: “Bambae olgeta nesen oli mas presem yufala, from we bambae yufala i kam wan kantri we ol man blong hem oli glad tumas.” ?Yu ting se tok ya i stret long plante milyan man blong God raonabaot long wol tede, we oli gat fasin tangkyu?

Nem Blong Ol Man We Oli Holemstrong Long God Long Buk Blong Laef

17-19. (a) ?Trabol long Rwanda i mekem wanem long ol brata sista blong yumi longwe? (b) ?Olgeta ya we oli stap tru long God, oli gohed wetem wanem strong tingting?

¹⁷ Naioa, i gud yumi tokbaot fasin blong holemstrong long God, we ol brata mo sista blong yumi long Rwanda oli soem. Oltaem oli bin tekem ol beswan sakrifaes long saed blong speret, oli kam long haos blong wosip long Jeova, we i long saed blong speret. Eksampel, i gat 2,080 man blong talemaot Kingdom longwe, be long “Tijing blong God” Distrik Asembli long Desemba 1993, i gat 4,075 man. I gat 230 nyufala Wetnes we oli tekem baptaes. Mo, kolosap 150 long olgeta, oli mekem wok blong haftaem paenia long manis biaen we oli baptaes.

¹⁸ Taem faet bitwin ol laen blong man i faerap long Epril 1994, ol man oli kilim i ded 180 Wetnes no maet moa, wetem brata we i lukaot long olgeta kongregesen long Kigali, bigfala taon blong Rwanda, wetem ful famle blong hem. I gat sikis transleta long ofis blong Watch Tower Society long Kigali, we fo long olgeta oli Hutu mo tu oli Tutsi. Ale, oli gohed blong wok blong sam wik, nating se i gat bigfala denja long laef blong olgeta, gogo kasem we tufala Tutsi oli mas ronwe. Ol man oli jes kilim i ded tufala ya kolosap long boda.c Biaen, ol fo transleta we oli stap, oli karem sam kompyuta we ol man oli no spolem, ale oli ronwe, oli go long Goma, long Sair. Long ples ya, oli gohed blong holemstrong long wok ya blong tanem Wajtaoa i go long lanwis Kinyawanda.​—Aesea 54:17.

¹⁹ Nating se ol Wetnes ya, we oli laef olsem ol refuji,d oli pua tumas, oltaem oli askem ol kakae long saed blong speret, fastaem long ol kakae long saed blong bodi. Ol brata blong plante narafala kantri we oli gat bigfala lav mo oli rere blong lego plante samting blong halpem ol brata ya, oli traehad blong karem ol saplae i go long olgeta. Ol refuji ya oli givim nambawan wetnes, long ol toktok blong olgeta mo long fasin blong olgeta blong gat oda long laef blong olgeta, nating se oli kasem bigfala hadtaem. Oli rili gohed blong givim bes blong olgeta long wosip blong Jeova. Oli soem se oli gat strong tingting, olsem Pol i soem long Rom 14:​8, se: ‘Sipos yumi stap laef, bambae yumi stap laef blong leftemap nem blong Jeova. Mo sipos yumi ded, bambae yumi ded blong leftemap nem blong Jeova. Ale, nating we yumi laef, no yumi ded, be yumi man blong Jeova.’

20, 21. (a) ?Nem blong hu i no stap long buk blong Jeova blong rimemba? (b) ?Nem blong hu i stap long buk ya, mo from wanem?

²⁰ Jeova i rimemba olgeta we oli stap gohed blong mekem wok blong hem wetem bilif. Profet tok blong Malakae i gohed, i se: “Long taem ya, olgeta we oli fraetgud long Jeova oli stap toktok tugeta, wanwan long fren blong hem. Mo Jeova i stap harem toktok ya mo i lesingud. Nao oli stat raetem tok long buk blong rimemba we i stap long fored blong hem, blong rimemba long olgeta we oli fraetgud long Jeova, mo olgeta we oli tingbaot nem blong hem.”​—Malakae 3:16.

²¹ !Tede, i impoten tumas we yumi soem fasin fraetgud long God, taem yumi ona long nem blong Jeova! Sipos yumi mekem olsem, bambae yumi no save kasem strongfala jajmen, olsem jajmen blong olgeta we oli laekem mo sapotem ol fasin blong wol ya. Revelesen 17:8 i talem se ol man ya, ‘nem blong olgeta i no stap long buk blong laef.’ I stret nomo se, faswan nem we i stap long buk blong Jeova, we i gat nem blong ol man we oli gat laef long hem, hemia nem blong Bigfala Man we God i yusum blong givim laef, stret Pikinini blong Hem, Jisas Kraes. Matyu 12:21 i talem se: ‘Nao bambae ol nesen oli putum tingting blong olgeta i stap long nem blong hem.’ Ransom sakrifaes blong Jisas, i olsem wan promes long olgeta we oli soemaot bilif long hem, se oli save kasem laef we i no save finis. !Hemia wan bigfala jans, blong ademap nem blong yumi long buk ya we nem blong Jisas i stap long hem!

22. ?Wanem tu defren saed we bambae oli kamaot klia taem Jeova i mekem jajmen blong hem?

²² ?Olsem wanem long ol man blong wok blong God long dei blong jajmen? Long Malakae 3:​17, 18, Jeova i ansa se: “Bambae mi soem fasin sore long olgeta, olsem wan man i soem fasin sore long boe blong hem, we i stap mekem wok blong hem. Mo tru, bambae yufala i save luk bakegen wanem nao i stap mekem stret man i defren long rabis man, mo wanem nao i stap mekem man we i mekem wok blong God i defren long man we i no mekem.” Bambae i klia nomo se yumi evriwan i stap long wanem saed: ol man nogud, oli stap long saed ya blong lus blong olwe, mo ol stret man, bambae God i glad blong givim laef we i no save finis long olgeta aninit long rul blong Kingdom. (Matyu 25:​31-46) Taswe, wan bigfala hif blong man we oli olsem sipsip, bambae oli pastru long bigfala dei blong Jeova we bambae i mekem ol man oli fraet.

[Ol futnot]

?Yu Yu Save Tingbaot?

◻ ?Wanem ol jajmen we Jeova i mekem long taem blong Baebol?

◻ ?Olsem wanem ol samting we oli stap hapen tede oli sem mak long ol samting we oli hapen long taem bifo?

◻ ?Wanem fasin blong klinim i bin kamaot folem profet tok blong Malakae?

◻ ?Nem blong hu i stap long buk blong God blong rimemba?