“Tabu Wok We Yufala i Mekem Wetem Paoa Blong Tingting”

“Yufala i givim bodi blong yufala i go long God olsem wan presen. Presen ya i olsem wan sakrifaes we i laef, i tabu, mo God i glad blong tekem. Hem i wan tabu wok we yufala i mekem wetem paoa blong tingting blong yufala.”​—ROM 12:​1, NW.

1, 2. ?Olsem wanem fasin blong lanem blong folem ol rul blong Baebol, i olsem fasin blong lanem wan narafala lanwis?

?SAMTAEM yu bin traem blong lanem wan narafala lanwis? Sipos yes, bambae yu agri se, hem i hadwok. Yes, i gat moa samting blong mekem, bitim we yu lanem ol nyufala wod nomo. Sipos yu wantem toktokgud long wan lanwis, yu mas savegud gramaa blong lanwis ya. Yu mas save olsem wanem wan tok i joen wetem narafala tok, mo olsem wanem olgeta tok ya oli joengud blong mekem wan ful tingting.

² Samting ya i sem mak long yumi, taem yumi stap kasem save long Tok blong God. I gat moa samting blong mekem, bitim we yumi lanem sam vas blong Baebol nomo. Yumi mas lanem samting we i olsem grama blong Baebol tu. Yumi mas savegud olsem wanem wan vas i joen wetem nara vas, mo olsem wanem oli kam olsem rul we yumi save folem long laef blong yumi evri dei. Olsem nao, yumi save ‘kam waes long olgeta samting, mo bambae yumi gat evri samting blong mekem ol gudfala wok.’​—2 Timote 3:17.

3. ?Long saed blong wok we man i mekem i go long God, wanem jenis i kamaot long yia 33 K.T.?

³ Aninit long Loa blong Moses, bigfala samting we man i mas mekem blong soem se hem i stap tru long God, se hem i mas strong blong folem ol rul we loa i talemaot klia. Be, long yia 33 K.T., Jeova i ravemaot Loa ya. I olsem we “hem i nilim long [pos]” ya we oli kilim Pikinini blong hem i ded long hem. (Kolosi 2:​13, 14) Afta long taem ya, ol man blong God oli no moa kasem wan longfala lis blong ol sakrifaes we oli mas mekem mo ol rul we oli mas folem. Be, oli kasem tok ya se: “Yufala i givim bodi blong yufala i go long God olsem wan presen. Presen ya i olsem wan sakrifaes we i laef, i tabu, mo God i glad blong tekem. Hem i wan tabu wok we yufala i mekem wetem paoa blong tingting blong yufala.” (Rom 12:1, NW) Yes, ol Kristin oli mas givim bodi blong olgeta, wetem ful hat, sol, maen, mo paoa, blong mekem wok blong God. (Mak 12:30; skelem wetem Ol Sam 110:3.) ?Be wanem mining blong tok ya se, yumi mas mekem ‘tabu wok wetem paoa blong tingting’?

4, 5. ?Mekem wok blong Jeova wetem paoa blong tingting, i minim wanem?

⁴ Grik tok ya lo·gi·kosʹ, we oli tanem i kam “paoa blong tingting,” hem i minim “stret tingting” no “gudhed.” Ol man blong God oli mas yusum voes blong hat mo tingting we Baebol i trenem. Taem ol Kristin oli mekem ol disisen, oli no mas dipen long plante rul we oli putumap samtaem bifo finis, be oli mas skelemgud ol rul blong Baebol. Oli mas savegud long “grama” blong Baebol, mo olsem wanem ol wanwan rul blong hem oli joen tugeta. Olsem nao, oli save mekem ol stret disisen wetem paoa blong tingting blong olgeta.

⁵ ?Samting ya i minim se i no gat sam loa we ol Kristin oli mas folem? Si, i gat. Kristin Grik haf blong Baebol i talem ol klia tok agensem fasin blong wosip long aedol, rabis fasin long saed blong seks, fasin blong kilim man i ded, fasin gyaman, fasin blong wok wetem ol rabis speret, fasin blong yusum blad long rod we i no stret, mo plante narafala sin. (Ol Wok 15:​28, 29; 1 Korin 6:​9, 10; Revelesen 21:8) Be, long fasin we i bigwan moa bitim ol man Isrel, yumi mas yusum paoa blong tingting blong yumi, blong lanem mo folem ol rul blong Baebol. Samting ya i tekem taem mo i nidim fasin traehad, olsem taem wan man i stap lanem wan narafala lanwis. ?Nao, olsem wanem blong kasem paoa blong tingting?

Kasem Paoa Blong Tingting

6. ?Stadi long Baebol i joen wetem wanem?

⁶ Faswan samting, yumi mas stadi Baebol oltaem. Tok blong God we i kamaot from tabu speret, “i stretgud blong tijim ol man long trutok, mo blong blokem ol krangke tok. Mo i stretgud blong stretem ol krangke fasin, mo blong tijim ol man long stret fasin.” (2 Timote 3:16) Yumi no mas ting se, oltaem, wan vas blong Baebol nomo bambae i ansa long problem blong yumi. Maet yumi mas tingting dip long plante vas, we oli givim save long wan spesel samting we i hapen no wan problem. Yumi mas traehad blong faenemaot tingting blong God long bisnes ya. (Proveb 2:​3-5) Mo tu, yumi nidim dip save, from we ‘man we i kasem dip save, bambae hem i faenem rod we i lidimgud hem.’ (Proveb 1:5) Man we i gat dip save, hem i naf blong seraotem wan bisnes long ol wanwan haf blong hem. Biaen, hem i save luksave olsem wanem wan haf i joen long nara haf. Man ya i mekem olsem we hem i joenjoenem ol pis blong wan pasel,b nao biaen, hem i save luk ful pija.

7. ?Olsem wanem ol papa mama oli save skelemgud ol rul blong Baebol long fasin blong stretem pikinini?

⁷ Eksampel, tingbaot wok blong ol papa mo mama. Proveb 13:24 i talem se, papa we i laekem boe blong hem, “bambae i lukaot hem blong stretem hem.” Nao, sipos yumi tekem vas ya nomo, maet yumi save kasem rong mining. Maet yumi save ting se i oraet blong panisim pikinini long fasin we i strong tumas, i bitim mak. Be, Kolosi 3:21 i givim advaes we i halpem yumi blong skelemgud, i se: “Yufala papa mo mama, bambae yufala i no agensem ol pikinini blong yufala oltaem. From we sipos yufala i mekem olsem, bambae tingting blong olgeta i foldaon.” Ol papa mama we oli yusum paoa blong tingting blong olgeta, nao oli mekem tufala rul ya i laenap, bambae oli no stretem pikinini long fasin we yumi save talem se “i blong spolem” hem nomo. Bambae oli stretem pikinini wetem lav, fasin blong kasem save long hem, mo wetem respek. (Efesas 6:4) Taswe, long saed blong wok blong papa mo mama no enikaen narafala bisnes we i joen wetem ol rul blong Baebol, yumi save kasem paoa blong tingting, taem yumi skelemgud olgeta haf blong bisnes ya. Long rod ya, bambae yumi kasem save long “grama” blong ol rul blong Baebol, wanem tingting blong God biaen long ol rul ya mo olsem wanem blong folem tingting ya.

8. ?Long saed blong ol fasin blong pleplei mo spel, olsem wanem yumi save stap longwe long tingting we i strong tumas mo i no save jenis samtaem?

⁸ Namba tu rod we yumi save folem blong kasem paoa blong tingting, hemia se, yumi no mas gat ol tingting we oli strong tumas, we yumi no wantem jenisim. Sipos yumi no rere blong jenisim tingting blong yumi samtaem, samting ya bambae i mekem se paoa blong tingting blong yumi i no save gru. Tingbaot ol fasin blong spel mo pleplei. Baebol i talem se: ‘Ful wol i stap long paoa blong Setan.’ (1 Jon 5:19) ?Samting ya i min se evri buk, sinema, mo program blong televisin we wol i mekem, i doti mo i kamaot long Setan? Tingting ya i no stret. I tru, maet samfala oli jusum blong no lukluk nating televisin, ol sinema, mo ol buk blong wol. Oli gat raet blong mekem olsem, mo narafala i no mas jajem olgeta from disisen olsem. Be olgeta tu, oli no mas traem fosem ol narafala blong folem strong disisen we olgeta oli folem. Sosaeti i prentem ol atikol we oli soem sam rul blong Baebol, we oli save mekem yumi naf blong jusum ol spel mo pleplei long waes fasin. I no waes nating blong brekem ol rul ya, mo lukluk ol program we oli soemaot ol rabis fasin, raf fasin we i bitim mak, mo fasin blong wok wetem rabis speret. Hemia ol fasin we oli kamaot plante long ol pleplei blong wol. Yes, sipos yumi wantem jusum ol pleplei long waes fasin, yumi mas yusum paoa blong tingting blong yumi blong folem ol rul blong Baebol. Olsem nao, voes blong hat mo tingting blong yumi i save klin long fored blong God mo ol man.​—1 Korin 10:​31-33.

9. ?Tok ya ‘luksave fulwan’ i minim wanem?

⁹ I klia se tede, i gat plante pleplei we oli no stret long ol Kristin.c From samting ya, yumi mas trenem hat blong yumi blong “no laekem nating ol rabis fasin.” Nao bambae yumi no kam olsem samfala long faswan handred yia, we ‘oli stap mekem ol rabis fasin, we i no gat wan samting blong blokem olgeta.’ (Ol Sam 97:​10, NW; Efesas 4:​17-19) Blong skelemgud ol bisnes olsem, yumi nidim ‘stret save mo yumi mas luksave fulwan.’ (Filipae 1:9) Grik tok we oli tanem i kam ‘luksave’ i minim “kwik blong haremsave ol fasin we oli stret mo ol fasin we oli no stret.” Hem i joen wetem ol haf blong bodi blong man, olsem ae, we oli givim save long yumi, ale yumi kasem wan filing from. Long saed blong ol fasin blong spel mo pleplei, mo ol narafala samting we yumi wanwan i mas mekem disisen long hem, ol tingting blong yumi long ol fasin we oli gud mo ol fasin we oli nogud oli mas klia. Nao bambae yumi no jes haremsave ol fasin we i gat wan loa blong talem se oli nogud. Be tu, yumi haremsave ol fasin we i no klia se oli gud no oli nogud. Long semtaem, yumi mas lukaotgud blong no strong bitim mak long sam rul blong Baebol. Mo yumi no mas traem fosem ol brata sista blong yumi blong mekem olsem.​—Filipae 4:5.

10. ?Olsem wanem blong kasem save long prapa fasin blong Jeova, olsem Ol Sam 15 i tokbaot?

¹⁰ Namba tri rod we yumi save folem blong kasem paoa blong tingting, hemia blong kasem tingting blong Jeova mo mekem i go dip insaed long hat blong yumi. Long Baebol, Jeova i soemaot prapa fasin blong hem, mo ol hae mak we hem i wantem se yumi kasem. Eksampel, Ol Sam 15 i tokbaot wanem kaen man we Jeova i save singaot hem blong i kam insaed long haos tapolen blong hem. Man olsem, hem i mekem stret fasin, i talem trutok long hat blong hem, i holemstrong long ol promes blong hem, mo i no yusum narafala blong mekem i gud long hem wan bakegen. Taem yu ridim Sam ya, askem long yu wan, se: ‘?Mi mi gat ol fasin ya? ?Bambae Jeova i glad blong singaot mi blong kam insaed long haos tapolen blong hem?’ Taem yumi mekem tingting blong yumi i laenap moa wetem ol fasin mo tingting blong Jeova, paoa blong yumi blong luksave bambae i kam strong moa.​—Proveb 3:​5, 6; Hibrus 5:14.

11. ?Olsem wanem ol Farisi oli fogetem “fasin blong mekem i stret mo blong laekem God”?

¹¹ Hemia nao samting we ol Farisi oli mestem bigwan. Oli save ol tok insaed long Loa, be oli no kasem save long “grama” blong hem. Oli save talem baehat olgeta smosmol haf blong Loa, be oli no kasem save long fasin blong Man we i givim Loa ya. Jisas i talem long olgeta, i se: “Yufala i stap kaontem ol smosmol lif ya we oli stap putum long kakae, min mo ru mo evri lif olsem, blong makem, wan i blong God, naen i blong yufala, wan i blong God, naen i blong yufala. Hemia i folem loa, be ol fasin blong mekem i stret mo blong laekem God, hemia yufala i no tingbaot.” (Luk 11:42) Ol Farisi oli strong tumas long tingting blong olgeta, mo hat blong olgeta i had. Samting ya i mekem se oli no save yusum paoa blong tingting blong olgeta. Oli soemaot klia se tingting blong olgeta i no stret, taem oli tok agensem ol disaepol blong Jisas we oli pulum kon, mo oli kakae sid blong hem long Sabat dei. !Be biaen, long sem dei nomo, tingting blong ol Farisi ya i no stikim olgeta nating, taem oli mekem plan blong kilim Jisas i ded!​—Matyu 12:​1, 2, 14.

12. ?Olsem wanem blong save moa Jeova olsem wan Man mo tekem fasin blong hem moa?

¹² Yumi no wantem kam olsem ol Farisi. Save we yumi gat long Tok blong God, i mas halpem yumi blong save moa Jeova olsem wan Man, mo tekem fasin blong hem moa. ?Olsem wanem blong mekem samting ya? Samfala oli faenem se rod ya i givhan long olgeta: Oli ridim wan haf blong Baebol, no wan buk we i tokbaot Baebol. Nao biaen, oli tingting dip long ol kwestin olsem: ‘?Save ya i tijim mi long wanem samting long saed blong Jeova mo ol fasin blong hem? ?Olsem wanem mi save soemaot ol fasin blong Jeova long ol narafala man?’ Fasin blong tingting dip long ol kwestin olsem, i save halpem yumi blong kasem paoa blong tingting mo kam ol man ‘blong folem fasin blong God.’​—Efesas 5:1.

Ol Slef Blong God Mo Kraes, i No Blong Man

13. ?Olsem wanem ol Farisi oli kam olsem bos long fasin blong ol man?

¹³ Ol elda oli mas letem ol man we oli stap long han blong olgeta, oli yusum paoa blong tingting blong olgeta. Ol memba blong kongregesen oli no ol slef blong man. Pol i raetem se: “Sipos mi wantem mekem ol man nomo oli glad long wok blong mi, hemia mi no prapa [slef] blong Kraes.” (Galesia 1:10; Kolosi 3:​23, 24) Long defren fasin, ol Farisi oli wantem we ol man oli bilif, se fasin blong mekem man i glad, i impoten moa, i winim fasin blong mekem God i glad. (Matyu 23:​2-7; Jon 12:​42, 43) Ol Farisi oli mekem olgeta nomo oli kam bos long ol fasin blong narafala. Oli putumap ol prapa rul blong olgeta. Nao oli jajem narafala folem fasin blong hem blong folem ol rul ya. Ol man we oli biaenem ol Farisi, oli no gat paoa blong yusum voes blong hat mo tingting blong olgeta we Baebol i trenem. Oli kam olsem slef blong man.

14, 15. (a) ?Olsem wanem ol elda oli save soem se oli ol man blong wok olsem ol sipsip? (b) ?Taem man i mas mekem disisen folem voes blong hat mo tingting blong hem, ol elda oli mas mekem wanem?

¹⁴ Tede, ol Kristin elda oli save se ol sipsip oli mas talemaot ol fasin blong olgeta long God fastaem, i no olgeta. Ol wanwan Kristin man mo woman, oli mas karem prapa basket blong olgeta. (Rom 14:4; 2 Korin 1:24; Galesia 6:5) Samting ya i stret. Yes, sipos ol sipsip oli slef blong man, we oli obei nomo from we narafala i stap jekemap olgeta, ?bambae oli mekem wanem taem narafala man ya i no stap? Pol i gat risen blong glad long ol Kristin long Filipae. Hem i se: ‘Olsem we yufala i stap obei bifo, long taem ya we mi stap yet wetem yufala, ale, naoia we mi no stap wetem yufala, i gud we yufala i stap obei moa. Yufala i mas stap hadwok yet, olsem we yufala i fraet long God, yufala i stap seksek from, blong yufala i finisim wok ya we hem i stap mekem blong sevem yufala.’ Yes, oli rili slef blong Kraes, oli no slef blong Pol.​—Filipae 2:12.

¹⁵ From samting ya, long saed blong ol disisen we man i mas mekem folem voes blong hat mo tingting blong hem, i no blong ol elda blong mekem ol disisen ya blong ol man we oli stap long han blong olgeta. Oli save eksplenem ol rul blong Baebol we oli joen long wan bisnes. Nao oli letem ol wanwan man insaed long bisnes ya oli yusum prapa paoa blong tingting blong olgeta blong mekem disisen. Hemia wan bigfala responsabiliti, be hem i wan wok we wanwan man mo woman oli mas mekem.

16. ?Ol man Isrel oli folem wanem fasin blong stretem ol problem?

¹⁶ Tingbaot bifo, taem Jeova i yusum ol jaj blong lidim ol man Isrel. Baebol i talem se: “Long taem ya i no gat king long Isrel. Olgeta man wanwan oli stap mekem wanem we i stret long tingting blong olgeta nomo.” (Jajes 21:25) Be Jeova i mekem rod blong ol man blong hem oli save kasem help blong lidim olgeta. Long evri taon, i gat ol olfala man, we oli save givim waes advaes blong ansa long ol kwestin mo stretem ol problem. Antap long samting ya, ol pris long laen blong Livae oli pulum ol man long gudfala rod, taem oli stap tijim ol man long ol loa blong God. Taem i gat ol bisnes we oli strong blong stretem, hae pris i save toktok long God tru long Yurim mo Tumim. Buk ya Insight on the Scriptures i talem se: “Man we i yusum ol rod ya, nao i kasem save long loa blong God mo i folem, i gat wan gudfala paoa blong lidim voes blong tingting blong hem. Long wan man olsem, fasin blong mekem ‘wanem we i stret long tingting blong hem,’ i no save karem nogud frut. Jeova i letem ol man, blong oli soem se oli glad blong folem ol tingting mo rod blong Hem, no oli no wantem folem.”​—Buk 2, pej 162-163.d

17. ?Olsem wanem ol elda oli save soem se ol advaes we oli givim oli laenap wetem ol mak we God i putumap, i no prapa mak blong olgeta?

¹⁷ Ol elda long kongregesen, oli sem mak long ol jaj mo ol pris blong ol man Isrel. Oli givhan bigwan blong stretem ol problem mo oli givim ol gudfala advaes. Samtaem, oli mas ‘stretem, tok strong, no givim advaes long sam man, wetem longfala tingting mo gudfala fasin blong tij.’ (2 Timote 4:2) Oli mekem wok ya folem ol mak we God i putumap, i no ol prapa mak blong olgeta. !Rod ya i karem gudfala frut, taem ol elda oli soem eksampel mo traehad blong kasem hat blong ol man!

18. ?From wanem moa gudfala frut i save kamaot taem ol elda oli kasem hat blong ol man?

¹⁸ Hat i olsem “enjin” we i pusum yumi blong mekem Kristin wok. From samting ya, Baebol i talem se: “Hat hem i stampa blong laef.” (Proveb 4:23) Ol elda we oli kasem hat blong man, bambae oli faenem se hat blong ol memba blong kongregesen i pusum olgeta, blong mekem olgeta samting we oli naf blong mekem long wok blong God. Bambae olgeta wanwan oli statem “enjin” blong olgeta. Bambae i no gat nid blong wan man i pusum olgeta oltaem. Jeova i no wantem we yumi obei long hem from we narafala i fosem yumi. Hem i wantem we yumi obei long hem from we yumi laekem hem tumas long hat blong yumi. Ol elda oli save leftemap fasin ya we hat i pusum man blong mekem wok, taem oli halpem ol sipsip blong kasem paoa blong tingting.

Kasem “Tingting Blong Kraes”

19, 20. ?From wanem i impoten we yumi kasem tingting blong Kraes?

¹⁹ Olsem yumi luk finis, i no naf we yumi save nomo long ol loa blong God. Man blong raetem Ol Sam i talem se: “Yu talemaot mining blong loa blong yu long mi, blong bambae mi mi obei long hem, bambae mi holemgud hem long olgeta tingting blong mi.” (Ol Sam 119:34) Tru long Baebol, Jeova i soemaot “tingting blong Kraes.” (1 Korin 2:16) Jisas i mekem wok blong Jeova wetem paoa blong tingting blong hem. Olsem nao, hem i soem long yumi wan eksampel we i stret olgeta. Hem i save mining blong ol loa mo ol rul blong God, mo hem i folem olgeta long fasin we i stretgud. Taem yumi stadi long eksampel blong Kraes, bambae yumi “kasem paoa blong save fasin ya blong Kraes we hem i laekem yumi tumas . . . [se] i big olsem wanem, hem i long olsem wanem, hem i hae olsem wanem mo hem i dip olsem wanem. Fasin ya blong Kraes i gudfala tumas, yumi no naf blong savegud hem.” (Efesas 3:​17-19) Yes, samting we yumi lanem long Baebol long saed blong Jisas, i no jes save long hed blong yumi nomo. Hem i soemaot klia long yumi se Jeova hem wan i olsem wanem.​—Jon 14:​9, 10.

²⁰ Taswe, taem yumi stadi long Tok blong God, yumi save luksave tingting blong Jeova long ol bisnes, nao yumi save mekem ol stret disisen. Samting ya i nidim fasin traehad. Yumi mas stadi oltaem long Tok blong God, mo kam olsem we yumi kwik blong haremsave prapa fasin blong Jeova mo ol hae mak we hem i wantem se yumi kasem. Yumi stap lanem samting we i olsem wan nyufala grama. Olgeta we oli mekem olsem, oli stap folem advaes blong Pol. Oli ‘givim bodi blong olgeta i go long God olsem wan presen. Presen ya i olsem wan sakrifaes we i laef, i tabu, mo God i glad blong tekem. Hem i wan tabu wok we olgeta oli mekem wetem paoa blong tingting blong olgeta.’​—Rom 12:1.

[Ol futnot]

?Yu Yu Lanem Wanem?

◻ ?Long yia 33 K.T., wanem samting i jenis long saed blong wok blong God?

◻ ?Olsem wanem blong kasem paoa blong tingting?

◻ ?Ol elda oli save mekem wanem blong halpem ol sipsip blong kam ol slef blong God mo Kraes?

◻ ?From wanem yumi mas kasem “tingting blong Kraes”?

[Tok blong pija long pej 23]

Ol elda oli halpem ol narafala blong yusum paoa blong tingting blong olgeta