Stap Laef Taem ‘Ol Rabis Man Blong Naoia’ Oli Lus
“Yufala man blong naoia, yufala i no bilif nating. Oltaem yufala i stap go krangke. ?Hamas taem bambae mi mi mas stap bakegen wetem yufala, blong givhan long yufala?”—LUK 9:41.
1. (a) ?Ol trabol long taem blong yumi oli soemaot wanem? (b) ?Baebol i talem wanem long saed blong ol man we bambae oli sef?
YU MI stap laef long wan taem we i fulap long trabol. Graon i seksek, wora i ron bigfala, kakae i sot, sik, fasin blong brekem loa, ol bom, ol rabis faet—ol trabol ya mo plante narafala trabol bakegen oli kasem olgeta man long ol yia biaen long 1900. Be, wan trabol we i bigwan moa bitim ol narawan i stap kolosap nomo. ?Wanem trabol ya? Hemia “bigfala trabol tumas, we neva man i luk olsem bifo, i stat long taem we God i mekem wol, i kam kasem tede. Yes, mo bambae i no moa gat sam bigfala trabol olsem bakegen samtaem.” (Matyu 24:21) !Nating se i olsem, plante long yumi i save lukluk i go long wan hapi fyuja! ?From wanem? From we prapa Tok blong God i tokbaot “wan bigfala kampani blong man, we i no gat man i save kaontem olgeta. Ol man ya oli kamaot long olgeta nesen, mo long olgeta laen, mo long olgeta kantri, mo long olgeta lanwis. . . . ‘Hemia ol man ya we oli pastru long bigfala trabol . . . Bambae oli no moa hanggri bakegen, oli no moa tosta bakegen. . . . Mo God bambae i ravemaot wora blong ae blong olgeta.’ ”—Revelesen 7:1, 9, 14-17, NW.
2. ?Olsem wanem ol profet tok long ol faswan vas blong Matyu 24, Mak 13, mo Luk 21 oli kamtru fastaem?
2 Ol tok blong Matyu 24:3-22, Mak 13:3-20, mo Luk 21:7-24, we oli kamaot long God, oli profet tok blong Jisas long saed blong taem ‘we fasin ya blong wol i kasem en blong hem.’a Profet tok ya i kamtru fastaem long ol man Jyu blong faswan handred yia we oli fulap long kruked fasin. Mo profet tok ya i kasem en blong hem taem wan “bigfala trabol” we neva i kamaot bifo, i kasem ol man Jyu. Fasin blong laef blong ol man Jyu long saed blong skul mo politik, we Jerusalem i stampa ples blong hem, i lus we neva bambae i save stanap bakegen samtaem.
3. ?From wanem i impoten tumas we yumi mas harem profet tok blong Jisas tede?
3 Naoia bambae yumi tingbaot ol samting we oli kamaot kolosap long taem we profet tok blong Jisas i kamtru fastaem. Samting ya bambae i givhan long yumi blong kasem moa klia, olsem wanem profet tok ya i stap kamtru tede. Mo samting ya bambae i halpem yumi blong luksave tu, se i impoten tumas blong tekem aksin naoia, sipos yumi wantem stap sef tru long trabol ya we bambae i bigwan moa i bitim ol narafala trabol we oli bin kasem ol man long wol bifo.—Rom 10:9-13; 15:4; 1 Korin 10:11; 15:58.
“En”—?Wetaem?
4, 5. (a) ?From wanem ol man Jyu we oli fraetgud long God long faswan handred yia K.T. oli intres long profet tok blong Daniel 9:24-27? (b) ?Olsem wanem profet tok ya i kamtru?
4 Samwe long yia 539 B.K.T.,b profet blong God, Daniel, i luk wan drim we i soem sam samting we bambae oli kamaot long laswan “wik” blong ol “sevente wik” blong ol yia. (Daniel 9:24-27) Ol “wik” ya oli stat long 455 B.K.T., taem King Atakseses blong Pesia i givim oda blong bildim bakegen taon blong Jerusalem. Laswan “wik” i stat long yia 29 K.T.,c taem Jisas Kraes i kamtru olsem Mesaea, i tekem baptaes mo tabu speret blong God i makemaot hem.d Ol man Jyu we oli fraetgud long God long faswan handred yia K.T., oli luksave taem ya from profet tok blong Daniel. Wan eksampel, long saed blong bigfala hif blong man we oli kam blong lesin long Jon Baptaes taem hem i stap prij long yia 29 K.T., Luk 3:15 i talem se: “Nao ol man oli stat harem i gud tumas long tingting blong olgeta from Jon. Olgeta oli stap talem se ‘Ating hemia Mesaea ya, we God i promes finis blong sanem i kam blong sevem yumi.’ ”
5 Namba 70 “wik” i minim ol seven yia we God i mekem i gud tumas long ol man Jyu. Ol yia ya oli stat long 29 K.T. Insaed long ol yia ya, Jisas i baptaes mo i mekem minista wok blong hem, mo hem i ded long 33 K.T., long “medel blong wik ya.” Laswan ‘haf blong wik’ ya i go kasem 36 K.T. Long “wik” ya, ol man Jyu we oli fraetgud long God, mo ol man blong ol narafala kantri we oli joen long skul blong ol man Jyu, olgeta nomo oli gat jans blong kam ol tabu disaepol blong Jisas. Ale long 70 K.T., yia we ol man oli no save long hem fastaem, ami blong ol man Rom we Taetas i lidim, i kam spolem ol man Jyu we oli lego mo agensem trufala wosip.—Daniel 9:26, 27.
6. ?“Rabis samting ya” i mekem wanem long 66 K.T., mo ol Kristin oli mekem wanem?
6 Olsem nao, ol pris blong ol man Jyu, we oli mekem haos prea blong Jerusalem i kam doti, mo we oli joen long plan blong kilim i ded stret Pikinini blong God, oli lus olgeta. Long semtaem, olgeta buk blong nesen ya mo ol wanwan laen insaed long hem, oli lus tu. Afta long samting ya, i no gat wan man Jyu we i save pruvum se hem i kamaot long laen blong ol pris no ol king, mo i save kasem ol gudfala samting we oli gat raet blong kasem folem loa. Be, yumi glad se God i bin makemaot ol man Jyu long saed blong speret, olsem ol pris blong King, blong bambae oli save “talemaot ol gudfala wok” blong Jeova God. (1 Pita 2:9) Long yia 66 K.T., taem ol ami blong Rom oli kam fastaem blong raonem Jerusalem mo digimaot graon aninit long haos prea, ol Kristin oli luksave se ol ami ya oli olsem “rabis samting ya we i stap spolem olting, we i stap stanap long wan tabu ples, olsem profet Daniel i tokbaot bifo.” Blong obei long oda blong Jisas long profet tok blong hem, ol Kristin long Jerusalem mo Judia oli ronwe i go long ol bigfala hil blong stap sef.—Matyu 24:15, 16, NW; Luk 21:20, 21.
7, 8. ?Wanem “saen” we ol Kristin oli luk, be wanem samting oli no save long hem?
7 Olgeta Kristin man Jyu ya we oli strong long bilif, oli luk we profet tok blong Daniel i kamtru. Mo oli luk wetem prapa ae blong olgeta, ol faet, kakae i sot, sik, graon i seksek, mo fasin blong brekem loa, we Jisas i bin talemaot olsem haf blong ‘saen blong soemaot se fasin blong wol i kasem en blong hem.’ (Matyu 24:3) Be, ?olsem wanem? ?Jisas i bin talemaot long olgeta, stret taem we Jeova bambae i mekem jajmen blong hem i kamtru long ol man Jyu, we oli mekem fulap kruked fasin? No gat. Long saed blong “bigfala trabol” ya we i kamaot long faswan handred yia, Jisas i talem se: “Dei blong samting ya, mo taem blong hem, i no gat man naoia we i save. Ol enjel blong heven, mo mi tu we mi Pikinini blong God, be mifala i no save. Papa blong mi, hem nomo i save.” Profet tok ya i stret tu long bigfala samting we bambae i hapen long fyuja, long en blong rul blong Jisas olsem king.—Matyu 24:36
8 Tru long profet tok blong Daniel, ol man Jyu oli save faenemaot stret taem we Jisas i mas kamtru olsem Mesaea. (Daniel 9:25) Be oli no save faenemaot stret taem blong “bigfala trabol” we i mas kamaot mo finisim ol man Jyu we oli lego mo agensem trufala wosip. Afta we ol ami oli spolem Jerusalem mo haos prea, long taem ya nomo, oli luksave se stret taem ya hem i 70 K.T. Be, oli bin save profet tok blong Jisas se: “Tru mi talem long yufala, ol man we oli stap laef naoia, bambae oli no save ded evriwan, gogo olgeta samting ya bambae oli kamtru.” (Matyu 24:34) Tok we oli yusum long ples ya se “ol man we oli stap laef naoia” (generation) i defren long hemia (generation) long Eklesiastis 1:4. Vas long Eklesiastis i stap tokbaot ol man we oli laef long semtaem, ale taem oli ded, ol narafala man oli bon, oli tekem ples blong olgeta, mo fasin ya i gohed blong plante handred yia.
“Ol Man We Oli Stap Laef Naoia (Generation)”—?Hem i Minim Wanem?
9. ?Olsem wanem sam diksonari oli eksplenem Grik tok ya ge·ne·aʹ?
9 Fo aposol we oli stap sidaon wetem Jisas antap long Hil blong ol Oliftri, oli harem profet tok blong hem long saed blong taem we “fasin blong wol ya i kasem en blong hem.” ?Wanem tingting blong olgeta long mining blong tok ya “ol man we oli stap laef naoia”? Long ol Gospel, tok ya “ol man we oli stap laef naoia” i kamaot long Grik wod ya ge·ne·aʹ, we samfala diksonari tede oli eksplenem se: “Prapa mining blong tok ya se, olgeta man we oli kamaot long wan man nomo.” (Greek-English Lexicon of the New Testament we Walter Bauer i raetem) “Ol man we oli kamaot long wan papa nomo, wan famle; . . . ol memba blong wan laen blong man . . . no wan nesen . . . no olgeta man we oli laef long semtaem, Mat. 24:34; Mak 13:30; Luk 1:48; 21:32; Fil. 2:15. Antap moa, hem i minim olgeta man Jyu we oli laef long semtaem.” (Expository Dictionary of New Testament Words we W. E. Vine i raetem) “Ol man we oli kamaot long wan papa nomo, ol man we oli kamaot long wan stampa nomo, wan famle; . . . ful kampani blong ol man we oli laef long semfala taem: Mt. 24:34; Mk. 13:30; Lk. 1:48 . . . oli yusum tok ya moa blong tokbaot ol man Jyu we oli laef long semtaem.”—Greek-English Lexicon of the New Testament we J. H. Thayer i raetem.
10. (a) ?Tu bigfala man blong stadi oli talem wanem mining long saed blong Matyu 24:34? (b) ?Olsem wanem wan diksonari mo sam Baebol oli sapotem mining ya?
10 Taswe, Vine mo Thayer, tufala i yusum Matyu 24:34 blong eksplenem mining blong “ol man we oli stap laef naoia” (he ge·ne·aʹ hauʹte) se “ful kampani blong ol man we oli laef long semfala taem.” Buk ya Theological Dictionary of the New Testament (1964) i sapotem mining ya, i se: “Tok ya ‘ol man we oli stap laef naoia’ we Jisas i yusum, i soemaot bigfala tingting blong hem: hem i stap tokbaot ful nesen, mo hem i tingbaot we nesen ya i fulap long sin.” Tru tumas, taem Jisas i stap long wol, i klia nomo se nesen blong ol man Jyu ‘i fulap long sin,’ olsem wol tede i fulap long sin.e
11. (a) ?Wanem stampa samting i mas lidim yumi blong faenemaot mining blong he ge·ne·aʹ hauʹte? (b) ?Olsem wanem oli bin yusum toktok ya?
11 Tru tumas, ol Kristin we oli stadi long bisnes ya, oli tingbaot fastaem olsem wanem ol man we God i yusum blong raetemdaon ol tok blong Jisas long ol Gospel, oli bin yusum Grik tok ya he ge·ne·aʹ hauʹte, no “ol man we oli stap laef naoia.” Plante taem oli yusum tok ya blong talemaot wan nogud samting. Taswe, Jisas i kolem ol lida blong skul blong ol man Jyu se ol ‘snek, mo pikinini blong snek stret.’ Mo hem i gohed, i talem se ‘olgeta ya we oli stap laef naoia’ bambae oli kasem jajmen blong Gehena. (Matyu 23:33, 36) Be, ?bambae jajmen ya i go long olgeta lida blong skul ya nomo we oli gat tu fes? No gat. Plante taem ol disaepol oli harem Jisas i tokbaot “ol man we oli stap laef naoia,” long wan fasin we mining blong hem i bigwan moa. ?Wanem mining ya?
‘Ol Rabis Man Blong Naoia’
12. Taem ol disaepol blong Jisas oli stap lesin, ?olsem wanem hem i joenem “ol man” wetem ‘ol man we oli stap laef long taem blong hem’?
12 Long yia 31 K.T., smoltaem afta long Pasova, taem Jisas i stap mekem bigfala wok blong prij long Galili, ol disaepol blong hem oli harem hem i talem long “ol man” se: “?Bambae mi mi save talem wanem tok, blong makem fasin blong ol man blong naoia? Oli olsem ol pikinini ya we oli stap sidaon long open ples, oli stap singsingaot long olgeta, se ‘Mifala i stap bloem bambu blong yufala i danis, be yufala i no save danis. Mifala i stap singsing long sing blong ded, be yufala i no save krae.’ Taem Jon [Baptaes] i kam, hem i stap livim kakae blong hem blong mekem wosip, mo hem i no dring waen. Nao olgeta oli stap talem se ‘Hem i gat wan devel i stap long hem.’ Be taem mi, mi Pikinini blong Man [Jisas] mi kam, mi stap kakae, mi stap dring. Nao oli stap talem se ‘Yu luk. Man ya i man blong kakae tumas, i man blong drong. Hem i stap fren long ol man blong tekem mane blong takis, mo ol man nogud.’ ” !Nomata wanem samting hem i mekem, ol man ya we oli no stap folem stret fasin, oli no save glad!—Matyu 11:7, 16-19.
13. ?Hu ya ol man we Jisas i makemaot mo i tok agensem olgeta long fored blong ol disaepol, se oli ‘ol rabis man blong naoia’?
13 Biaen, long sem yia ya 31 K.T., taem Jisas mo ol disaepol blong hem oli mekem namba tu trep long Galili blong prij, “sam tija blong Loa, wetem sam Farisi” oli askem Jisas blong i mekem wan saen. Hem i talem long olgeta ya mo long “ol man” we oli stap lesin, se: “Yufala man blong naoia, yufala i wantem luk saen. Be yufala i man nogud, yufala i stap mekem i krangke long God, olsem woman we i stap mekem i krangke long man blong hem. Bambae yufala i no gat saen. Saen blong profet Jona bifo, hemia nomo God i save givim long yufala. Olsem we Jona i stap tri dei mo tri naet long bel blong bigfala fis, ale, long sem fasin, mi mi Pikinini blong Man, bambae mi stap tri dei mo tri naet insaed long graon. . . . Fasin ya bambae i kamtru long laef blong ol man blong naoia tu we oli stap mekem nogud.” (Matyu 12:38-46) I klia se, ‘ol rabis man blong naoia’ i minim olgeta lida blong skul wetem “ol man” we oli no wantem kasem save se ded mo laef bakegen blong Jisas i wan saen.f
14. ?Ol disaepol blong Jisas oli harem wanem tok blong hem we i jajem ol Sadusi mo ol Farisi?
14 Afta long Pasova blong yia 32 K.T., taem Jisas mo ol disaepol blong hem oli kasem wan ples long Galili we oli kolem Magadan, ol Sadusi mo ol Farisi oli askem bakegen long Jisas blong mekem wan saen. Hem i talem bakegen long olgeta se: “Yufala we i laef naoia, yufala i wantem luk saen. Be yufala i man nogud, yufala i stap mekem i krangke long God, olsem woman we i stap mekem i krangke long man blong hem. Bambae yufala i no gat saen. Saen blong Jona bifo, hemia nomo God i save givim long yufala.” (Matyu 16:1-4) Long “ol man” ya we oli no gat bilif, we Jisas i talem se oli ‘ol rabis man blong naoia,’ ol lida blong skul we oli gat tu fes, oli gat moa fol.
15. Smoltaem bifo mo smoltaem biaen we bodi blong Jisas i jenis mo i saen bigwan, ?wanem samting i kamaot taem hem mo ol disaepol blong hem oli mitim ‘ol man we oli stap laef long taem blong olgeta’?
15 Kolosap long en blong minista wok blong Jisas long Galili, hem i singaot ol man mo ol disaepol blong hem oli kam long hem, mo i talem se: “Ol man we oli stap laef naoia oli stap mekem sin, mo oli stap mekem i krangke long God. Eni man we i sem blong talemaot nem blong mi mo ol tok blong mi, mi Pikinini blong man, bambae mi tu mi sem blong talemaot nem blong hem.” (Mak 8:34, 38, NW) Taswe, i klia se olgeta man Jyu long taem ya we oli no wantem tanem tingting blong olgeta from sin blong olgeta, oli olsem “ol man we oli stap laef naoia we oli stap mekem sin, mo oli stap mekem i krangke long God.” Sam dei biaen, smoltaem afta we bodi blong Jisas i jenis mo i saen bigwan, Jisas mo ol disaepol blong hem oli “joen bakegen wetem ol man,” nao wan man i askem Jisas blong mekem pikinini boe blong hem we i sik i kamgud bakegen. Jisas i talem se: “!Yufala man blong naoia, yufala i no bilif nating! Oltaem yufala i stap go krangke. ?Hamas taem bambae mi mi mas stap bakegen wetem yufala? ?Hamas dei bambae mi mi mas givhan bakegen long yufala?”—Matyu 17:14-17; Luk 9:37-41.
16. (a) ?Wanem jajmen we Jisas i talem bakegen long “ol man” long Judia? (b) ?Olsem wanem ‘ol man we oli stap laef long taem ya” oli mekem wan samting we i nogud olgeta?
16 Long Judia, afta long Lafet blong ol Wansaed Haos long yia 32 K.T., “ol man we oli kam blong harem tok blong Jisas, oli stap kam plante moa.” Maet long taem ya nao, hem i bin talem bakegen tok blong hem agensem olgeta, se: “Yufala man blong naoia, yufala i man nogud. Yufala i wantem luk ol saen, be God i no save givim saen long yufala. Saen blong profet Jona bifo, hemia nomo God i save givim long yufala.” (Luk 11:29) Biaen, taem ol lida blong skul oli karem Jisas i go long kot, Paelet i wantem letem Jisas i gofri. Baebol i talem se: “Nao ol jif pris mo ol elda oli pulum ol man, blong oli askem long Paelet blong i letem Barabas i gofri, be i kilim Jisas i ded. . . . Nao Paelet i askem long olgeta, i se ‘?Ale, be bambae mi mekem olsem wanem long Jisas ya we oli stap singaot hem se Mesaea?’ Olgeta evriwan oli talem se ‘!Nilim long pos!’ Nao hem i talem se ‘?From wanem? ?Wanem samting nogud we hem i mekem?’ Be olgeta oli stap singaot antap moa, se ‘!Nilim long pos!’ ” !Yes, ‘ol rabis man we oli stap laef long taem ya’ oli wantem se Jisas i ded!—Matyu 27:20-25, NW.
17. ?Sam ‘rabis man we oli stap laef long taem ya’ oli mekem wanem taem oli harem tok blong Pita long Pentekos?
17 Taswe, ‘ol man we oli laef long taem ya, we oli no bilif nating mo oli stap go krangke,’ mo we ol lida blong skul oli pusum olgeta, oli lidim bisnes ya blong kilim i ded Masta Jisas Kraes. Fefte dei biaen, long Pentekos long 33 K.T., ol disaepol oli kasem tabu speret mo oli stat toktok long ol defren lanwis. “Plante man oli kam” taem oli harem noes ya, mo aposol Pita i singaot olgeta se ol “man Isrel, mo yufala we i stap long Jerusalem.” Nao hem i talem se: ‘Man ya [Jisas], . . . yufala i kilim hem i ded, olsem we yufala i putum hem long han blong ol hiten man, blong oli nilim hem long pos.’ ?Sam man we oli stap lesin oli harem olsem wanem? ‘Oli harem we tok ya i stikim olgeta tumas.’ Ale, Pita i talem long olgeta blong tanem tingting from ol sin blong olgeta. Hem i ‘givim gudfala wetnes mo i gohed blong pulum olgeta, i se: “Yufala i mas lego long ol rabis man blong naoia, blong sevem laef blong yufala.” ’ Taem oli harem tok blong Pita, samwe long tri taosen man “oli bilif long tok blong hem [mo] oli tekem baptaes.”—Ol Wok 2:6, 14, 23, 37, 40, 41.
?Hu Ya “Ol Man We Oli Stap Laef Naoia”?
18. ?Plante taem Jisas i yusum tok ya “ol man we oli stap laef naoia” blong minim wanem?
18 Be, ?hu ya “ol man we oli stap laef naoia” we plante taem Jisas i tokbaot long fored blong ol disaepol blong hem? ?Oli kasem wanem mining blong tok ya se: “Ol man we oli stap laef naoia, bambae oli no save ded evriwan, gogo olgeta samting ya bambae oli kamtru”? I sua se, Jisas i no stap jenisim stampa mining blong tok ya “ol man we oli stap laef naoia,” we hem i yusum plante taem blong tokbaot ol man we oli laef long taem blong hem, wetem ol ‘lida blong olgeta we oli blaen nomo.’ Olgeta evriwan ya oli nesen blong ol man Jyu. (Matyu 15:14) Olgeta trabol we Jisas i bin talemaot, i kasem ‘ol man we oli stap laef long taem ya,’ mo biaen, oli lus long wan “bigfala trabol” we i neva kamaot olsem bifo long Jerusalem.—Matyu 24:21, 34.
19. ?Wetaem mo olsem wanem ‘skae mo graon’ long taem blong ol man Jyu i lus?
19 Long faswan handred yia, Jeova i stap jajem olgeta man Jyu. Olgeta we oli tanem tingting blong olgeta from sin, mo we oli bilif long presen we Jeova i givim tru Kraes, oli stap sef taem “bigfala trabol” ya i kamtru. Olsem Jisas i bin talem, olgeta profet tok ya oli kamtru, mo “skae mo graon” long taem blong ol man Jyu—fulwan nesen, wetem olgeta lida blong skul mo ol rabis man—oli lus. !Jeova i mekem jajmen blong hem i kamtru!—Matyu 24:35; skelem wetem 2 Pita 3:7.
20. ?I impoten tumas we ol Kristin oli harem wanem woning we i stret long taem blong yumi?
20 Olgeta man Jyu ya we oli lesin long profet tok blong Jisas, oli luksave se, blong stap sef, oli no nidim blong traem faenemaot hamas yia i stap long laef blong ‘ol man long taem ya,’ no blong faenemaot ol stret ‘taem no dei.’ Be oli luksave se blong stap sef, oli mas stap longwe long ol rabis man long taem blong olgeta, mo oli mas wok strong blong mekem ol samting we God i wantem. Nating se lashaf blong ol profet tok blong Jisas bambae i kamtru long bigfala fasin long taem blong yumi, ol Kristin man Jyu long faswan handred yia oli mas folem toktok ya tu, se: “Oltaem, yufala i mas stap lukaot gud. Yufala i mas prea blong bambae yufala i gat paoa blong ronwe long olgeta trabol ya, blong bambae yufala i save stanap long fes blong mi, mi Pikinini blong Man.”—Luk 21:32-36; Ol Wok 1:6-8.
21. ?Yumi save bilif se i no longtaem wanem samting bambae i kamaot wantaem nomo?
21 Tede, “bigfala dei blong Jeova . . . i kolosap, mo hem i stap hareap tumas blong kam.” (Sefanaea 1:14-18; Aesea 13:9, 13) Wantaem nomo, long stret ‘dei mo haoa’ we Jeova i makemaot finis, bambae hem i lego kros blong hem long olgeta skul, politik, mo bisnes blong wol, wetem olgeta stronghed man we oli haf blong ‘ol rabis man blong naoia we oli stap mekem i krangke long God.’ (Matyu 12:39; 24:36; Revelesen 7:1-3, 9, 14) ?Olsem wanem bambae yu yu save stap sef tru long “bigfala trabol ya”? Nekis haf bambae i ansarem kwestin ya mo bambae i tokbaot nambawan hop long saed blong fyuja.
[Ol futnot]
a Sipos yu wantem save ol smosmol haf blong profet tok ya, plis lukluk pej 14 mo 15 blong Wajtaoa blong Febuwari 15, 1994.
b B.K.T. i minim Bifo Kristin Taem.
c K.T. i minim Kristin Taem.
d Blong kasem moa save long saed blong ol “wik” blong ol yia, lukluk pej 130-132 blong buk ya The Bible—God’s Word or Man’s?, we Watchtower Bible and Tract Society blong Nyu Yok, Inc., i wokem.
e Sam Baebol oli tanem tok ya he ge·ne·aʹ hauʹte long Matyu 24:34 olsem ya: “olgeta man ya” (The Holy Bible in the Language of Today [1976], we W. F. Beck i raetem); “nesen ya” (The New Testament—An Expanded Translation [1961], we K. S. Wuest i raetem); “grup blong ol man ya” (Jewish New Testament [1979], we D. H. Stern i raetem).
f Yumi no mas meksemap “ol man” ya we oli no gat bilif, wetem ol ‘am-ha·ʼaʹrets, no “ol man blong graon.” Ol lida blong skul we oli gat flas tingting, oli no wantem joen nating wetem olgeta ya, be Jisas i “sore tumas long olgeta.”—Matyu 9:36; Jon 7:49.
?Bambae Yu Ansa Olsem Wanem?
◻ ?Yumi lanem wanem long ol tok blong Daniel 9:24-27 we oli kamtru?
◻ ?Olsem wanem sam diksonari blong tede oli eksplenem tok ya “ol man we oli stap laef naoia” we Baebol i yusum?
◻ ?Plante taem, Jisas i yusum tok ya “ol man we oli stap laef naoia” blong minim wanem?
◻ ?Olsem wanem Matyu 24:34, 35 i kamtru long faswan handred yia?
[Tok blong pija long pej 12]
Jisas i talem se ‘ol man we oli stap laef long taem blong hem’ oli olsem bigfala hif blong ol stronghed pikinini
[Tok blong pija long pej 15]
Jeova nomo i save stret haoa blong jajmen bifo we i kamaot long ol rabis man Jyu