Wan Kwestin
Long 1 Pita 2:9, “King James Version” Baebol i kolem ol tabu Kristin se “wan laen” (generation) we God i jusumaot.” ?Olsem wanem? ?Samting ya i jenisim tingting blong yumi long saed blong tok ya “ol man we oli stap laef naoia” (generation) we Jisas i yusum long Matyu 24:34?
Long plante Baebol, oli yusum tok ya “generation,” long tufala vas ya. Folem King James Version Baebol, aposol Pita i raetem se: “Be yufala i wan laen [generation] we God i jusumaot, wan kingdom blong ol pris, wan tabu nesen, mo wan spesel grup. Bambae yufala i presem hemia we i singaot yufala, blong yufala i aot long tudak, yufala i kam long gudfala laet blong hem.” Mo Jisas i talem se: “Tru mi talem long yufala, ol man ya we oli stap laef naoia [generation], bambae oli no save ded evriwan, gogo olgeta samting ya bambae oli kamtru.”—1 Pita 2:9; Matyu 24:34.
Long faswan vas, aposol Pita i yusum Grik wod ya geʹnos. Be long tok blong Jisas, yumi faenem wod ya ge·ne·aʹ. I save luk olsem se tufala Grik wod ya oli sem mak, mo oli kamaot long sem stampa wod nomo. Be oli tu defren wod, mo oli gat defren mining. New World Translation of the Holy Scriptures—With References i talem long wan futnot blong 1 Pita 2:9, se: “‘Laen.’ Gr., geʹnos; i defren long ge·ne·aʹ, ‘ol man we oli stap laef naoia,’ olsem i stap long Mt 24:34.” Yumi save faenem semfala futnot long Matyu 24:34.
Tufala futnot ya oli soem se i stret blong tanem geʹnos i go long Engglis wod ya “race” (laen), olsem i stap long plante Engglis Baebol. Long 1 Pita 2:9, Pita i talem se profet tok blong Aesea 61:6 i stret long ol tabu Kristin we oli gat hop blong go long heven. Ol man ya oli kamaot long plante kantri mo laen. Be taem oli joen long nesen blong Isrel long saed blong speret, oli no moa tingbaot wanem kantri oli kamaot long hem. (Rom 10:12; Galesia 3:28, 29; 6:16; Revelesen 5:9, 10) Pita i talem se oli kam wan spesel grup long saed blong speret—‘ol man we God i jusumaot, wan kingdom blong pris, wan tabu nesen, mo ol spesel man blong God.’
Be long Grik hanraet, yumi faenem wod ya ge·ne·aʹ long ol tok blong Jisas long Matyu 24:34. Plante man oli agri se Jisas i no stap tokbaot wan “laen” blong man, be hem i stap tokbaot ol man we oli stap laef long wan prapa taem.
Kolosap wan handred yia bifo, Charles T. Russell, faswan presiden blong Watch Tower Society, i talem samting ya i klia nomo. Hem i raetem se: “Sam man oli talem se tufala tok ya, ‘ol man we oli stap laef naoia’ mo ‘laen,’ oli kamaot long wan stampa, mo oli gat sem mining, be tufala i no sem mak. Mo Baebol i yusum tufala tok ya long tu defren rod. . . . Long ol tri defren ples we sem profet tok ya i kamaot long hem, Masta blong yumi i yusum wan Grik wod (genea) we i defren olgeta, we i no minim laen, be hem i gat sem mining olsem Engglis wod ya ‘generation’ (ol man we oli stap laef naoia). Sam narafala fasin blong yusum Grik wod ya (genea) oli pruvum se mining blong tok ya i no ‘laen,’ be i minim ol man we oli laef long wan prapa taem.”—The Day of Vengeance, pej 602-603.
I no longtaem i pas, buk ya A Handbook on the Gospel of Matthew (1988), we oli wokem blong ol man we oli stap tanem Baebol i go long ol narafala lanwis, i talem se: “[New International Version] i tanem tok ya folem prapa mining blong hem, hemia ol man we oli stap laef naoia be biaen, i gat wan futnot, olsem ‘Sipos no, laen.’ Mo wan man blong stadi long Nyu Testeman i bilif se ‘Matyu i no minim nomo ol faswan man ya we oli laef afta long Jisas. Hem i minim olgeta man Jyu we oli laef long ol defren taem, we oli sakemaot hem.’ Be i no gat stret tok long olfala lanwis blong pruvum tufala tingting ya, mo yumi mas sakemaot tufala olsem we oli jes eskyus blong ronwe long trufala mining. Long taem we Jisas i talem tok ya, hem i minim nomo ol man ya we oli laef long taem blong hem.”
Olsem yumi tokbaot long pej 10 kasem 15 blong Wajtaoa ya, Jisas i tok agens long ol man Jyu long taem blong hem we oli sakemaot hem. (Luk 9:41; 11:32 17:25) Blong talemaot fasin blong ol man ya, plante taem hem i yusum ol tok olsem ‘ol man nogud, mo ol man blong mekem i krangke long God,’ ‘ol man we oli no bilif mo oli stap go krangke,’ ‘ol man blong mekem sin, mo ol man blong mekem i krangke.’ (Matyu 12:39; 17:17; Mak 8:38) Long laswan taem we Jisas i yusum tok ya ‘ol man we oli stap laef naoia,’ hem i stap wetem fo aposol blong hem antap long Hil blong ol Oliftri. (Mak 13:3) Ol fofala aposol ya, we tabu speret i no makemaot olgeta yet, mo oli no haf blong Kristin kongregesen yet, oli no ‘ol man we oli stap laef long taem ya’ mo oli no wan laen blong man tu. Be oli savegud se taem Jisas i yusum tok ya “ol man we oli stap laef naoia,” hem i minim olgeta man long taem blong hem. Taswe oli kasem save long tingting blong hem, long laswan taem we hem i talem tok ya “ol man we oli stap laef naoia.”a Aposol Pita, we hem tu i stap long laswan taem ya, i talem long ol man Jyu biaen se: “Yufala i mas lego long ol rabis man we oli stap laef naoia [this generation], yufala i mas sevem laef blong yufala.”—Ol Wok 2:40.
Plante taem, ol Wetnes blong Jeova oli bin raetem long ol buk blong olgeta, ol pruf we i soem se plante samting we Jisas i tokbaot long sem toktok ya (olsem ol faet, graon i seksek, mo man i sot long kakae), oli kamtru bitwin long taem we hem i talem profet tok ya mo taem we Jerusalem i lus long yia 70 K.T. Plante oli kamtru, be i no evriwan. Eksampel, i no gat pruf we i soem se, afta we ol man Rom oli agensem Jerusalem (66-70 K.T.), ‘saen blong Pikinini blong man’ i kamaot long skae, nao ‘olgeta laen blong ol man long wol oli krae.’ (Matyu 24:30) Taswe, ol samting ya we oli kamaot bitwin 33 K.T. mo 70 K.T. oli faswan mining blong ol profet tok blong Jisas. Be Jisas i stap poen i go tu long wan bigfala mining we bambae i kamaot long fyuja.
G. A. Williamson, we i tanem buk ya blong Josephus, The Jewish War, i raetem long fastok blong buk blong hem, se: “Matyu i talem long yumi se ol disaepol oli askem wan kwestin long [Jisas] we i gat tu haf blong hem. Faswan haf i long saed blong taem we bambae ol ami oli spolem Tempel, mo narafala haf i long saed blong taem we bambae Hem i kambak bakegen. Nao Jisas i givim wan ansa we i gat tu haf blong hem. Faswan haf i tokbaot klia ol samting we biaen Josephus i eksplenem gud se oli kamtru.”
Yes, fastaem we profet tok ya i kamtru, tok ya “ol man we oli stap laef naoia” i gat sem mining olsem i gat long ol narafala taem. Hemia ol man Jyu blong wan prapa taem we oli no bilif. ‘Ol man we oli laef long taem ya’ oli no save ded evriwan, gogo oli luk ol samting we Jisas i tokbaot. Olsem Williamson i talem, samting ya i kamtru long ol yia bifo we oli spolem Jerusalem, olsem man ya blong histri, Josephus we i luk ol samting ya, i talem.
Taem we profet tok ya i kamtru long bigfala fasin, tok ya, “ol man we oli stap laef naoia,” i minim bakegen ol man we oli laef long wan prapa taem. Olsem haf we i stat long pej 16 i talem, yumi no save talem se Jisas i stap tokbaot hamas yia long laef blong “ol man we oli stap laef” long wan prapa taem.
Defren nao, i gat tu stampa samting we yumi save talem long saed blong stret rod blong yusum tok ya “ol man we oli stap laef naoia” (generation). (1) Yumi no save talem se ol man we oli laef long wan taem, i minim wan stret namba blong yia (olsem ten yia no wan handred yia). (2) Ol man we oli laef long wan taem, oli laef blong smol taem nomo, i no wan longfala taem, taem yumi skelem wetem olgeta yia long histri.
Taswe, ?wanem tingting blong ol aposol taem oli harem Jisas i tokbaot “ol man we oli stap laef naoia”? From save we yumi gat naoia, yumi save se ol ami oli spolem Jerusalem long “bigfala trabol” we i kamaot 37 yia biaen long profet tok blong Jisas. Be ol aposol we oli harem ol tok ya blong Jisas, oli no save samting ya. Defren olgeta, taem hem i tokbaot “ol man we oli stap laef naoia,” oli kasem save se hem i stap tokbaot ol man we oli stap laef long wan sot taem nomo, i no wan longfala taem, taem yumi skelem wetem ol yia long histri. Samting ya i sem mak long saed blong yumi. Taswe, ol tok we Jisas i talem biaen, oli stret nomo se: “Be dei blong samting ya, mo taem blong hem, i no gat man naoia we i save. Ol enjel blong heven, mo mi tu we mi Pikinini blong God, be mifala i no save. Papa blong mi, hem nomo i save . . . From samting ya, yufala i mas stap rere. From we mi, mi Pikinini blong Man, bambae mi kamtru long taem we yufala i no tingbaot.”—Matyu 24:36, 44.
[Futnot]
a Long tok ya ‘ol man we oli stap laef naoia,’ wod ya houʹtos i stretgud wetem wod ya “naoia” (this). Wod ya i save minim wan samting we i stap kolosap, no wan samting we i stap fored long man we i stap toktok. Be hem i save gat sam narafala mining tu. Exegetical Dictionary of the New Testament (1991) i talem se: “Wod ya [houʹtos] i blong soem wan samting we i stap hapen naoia. Taswe [aion houʹtos] i minim ‘wol we i stap naoia’ . . . mo [geneaʹ haute] i minim ‘ol man we oli stap laef naoia’ (e.g., Mat 12:41f., 45; 24:34).” Dokta George B. Winer i raetem se: “I no oltaem we wod ya [houʹtos] i joen wetem wod we i stap kolosap long hem. Samtaem, hem i joen wetem wod we i stap longwe moa. From we wod ya nao i impoten samting we man we i raetem i stap tokbaot, ale long tingting blong hem, wod ya i kolosap moa. Hem i stap tingting long poen ya moa, i winim ol narafala poen.”—A Grammar of the Idiom of the New Testament, buk 7, 1897.