?Fasin Fri Blong Wosip i Minim Wanem Long Tingting Blong Yu?

Nating se Yunaeted Stet i agri long fasin fri blong wosip, be afta 1940, plante grup blong man oli faet agensem ol Wetnes blong Jeova long kantri ya

PLANTE milyan man oli bin faet from. Samfala oli bin lusum laef blong olgeta from. Hem i wan samting we i sas tumas, we ol man oli gat. ?Wanem samting ya? !Hemia fasin fri! The World Book Encyclopedia i talem se fasin fri i minim, “man i naf blong jusum rod blong hem, mo blong folem rod ya.” Hem i gohed se: “Loa i talem se, man i fri sipos ol narafala man oli no putum ol rul long hem, we oli no stret, oli no impoten, mo oli strong tumas. Ol man oli mas protektem raet blong olgeta tu​—hemia se, ol stampa samting we oli fri blong mekem, ol samting we oli naf blong mekem, mo ol jans we oli gat.”

Tingting ya i isi blong talem. Be, i luk olsem se i hadwok blong mekem i wok, from we ol man oli no save agri se fasin fri i mas go kasem wanem mak. Eksampel, samfala oli bilif se gavman i mas putumap ol loa blong protektem fasin fri blong ol man we gavman ya i rul long olgeta. !Be sam narafala oli talem se ol loa ya nao oli olsem jen we i fasem ol manples, mo oli mas kamfri long olgeta! I klia se ol man oli gat ol defdefren tingting long saed blong mining blong fasin fri.

?Olsem Wanem Long Fasin Fri Blong Wosip?

Maet fasin fri we plante man oli stap rao from moa, hemia fri blong wosip. Fasin fri ya, oli bin talem mining blong hem se, “raet we man i gat blong bilif mo folem skul we hem i jusum.” Yunaeted Nesen i talemaot long saed blong Raet Blong Ol Man, se: “Olgeta man oli gat raet blong tingting olsem oli wantem, folem tingting we i no jajem olgeta, mo blong jusum skul blong olgeta.” Hemia i min se wan man i gat raet tu “blong jenisim skul no bilif blong hem,” mo hem i fri “blong soemaot skul no bilif blong hem long ol tijing, fasin, wosip, mo ol rul we hem i obei long olgeta.”​—Haf 18.

Yes, yumi save bilif se wan nesen we i rili kea long ol man blong hem, bambae i givim fasin fri olsem. Be, sore tumas, fasin fri ya i no kamaot oltaem. The World Book Encyclopedia i talem se: “Skul i gat paoa long dip filing blong plante man. Sam gavman oli joen strong long wan skul, mo oli luk ol man blong ol narafala skul olsem we oli save spolem paoa blong ol man blong politik. Mo tu, maet gavman i save luk wan skul olsem we hem i mekem denja long politik, from we taem gavman i talem wan samting we i no laenap wetem tingting blong God, ol man blong skul ya oli ona long God fastaem bitim we oli obei long gavman.”

Risen ya nao i mekem se sam gavman oli blokem samfala, blong oli no save folem skul blong olgeta fulwan. Sam gavman oli no wantem se man i folem enikaen skul. Sam narafala gavman bakegen, oli talem se oli sapotem fasin fri blong wosip, be oli bos strong long olgeta samting we skul i mekem.

Eksampel, tingbaot wan fasin we i bin gohed plante yia long Meksiko. Nating we Konstitusen blong kantri ya i talem se ol skul oli fri blong gohed, hem i putumap rul ya se: “Ol jyos haos we ol man oli yusum blong wosip, oli blong Nesen ya, mo Gavman blong Kantri i toktok from nesen ya. Gavman nao bambae i mekem disisen weswan haos blong wosip ol man oli save gohed blong yusum.” Long 1991, oli jenisim Konstitusen mo oli tekemaot rul ya. Nating se i olsem, eksampel ya i soem se long ol wanwan kantri, i gat ol defdefren tingting long saed blong mining blong fasin fri blong wosip.

Narafala Fasin Fri Blong Wosip

?Ol man long kantri we yu stap long hem, oli gat fasin fri long saed blong wosip? Sipos yes, ?wanem mining blong fasin fri ya? ?Yu yu save wosip long God olsem yu jusum, no oli fosem yu blong joen long bigfala skul blong kantri? ?Oli letem yu blong ridim mo seremaot ol buk blong skul, no gavman i putum tabu long ol buk olsem? ?Yu save tokbaot skul blong yu long ol narafala, no ol man oli tingbaot fasin ya olsem wan rod blong spolem raet we oli gat blong jusum skul blong olgeta?

Ansa blong ol kwestin ya i dipen long ples we yu stap long hem. Be, i gud tumas blong save se, i gat wan kaen fasin fri long saed blong wosip we i no dipen long ples we man i stap long hem. Taem Jisas i stap long Jerusalem long yia 32 K.T.,a hem i talem long ol man blong hem se: “Sipos yufala i obei long ol tok ya blong mi, hemia, yufala i prapa man blong mi. Nao bambae yufala i save ol trutok, mo trutok ya bambae i mekem yufala i friman.”​—Jon 8:​31, 32.

?Tok ya blong Jisas i minim wanem? Ol man Jyu we oli stap lesin long hem oli wantem tumas blong kamfri long rul blong Rom. Be Jisas i no stap tokbaot fasin blong kamfri long strong rul blong politik. Defren nao, hem i stap mekem wan promes long ol disaepol blong hem we i moa gud. Bambae yumi luk long nekiswan haf.

[Futnot]