“Ol Man We Oli Olsem Presen” Oli Lukaot Long Ol Sipsip Blong Jeova

“Taem hem i go antap long ples we i hae we i hae, hem i tekem ol man we i winim olgeta long faet oli go kalabus long ples blong hem, mo i givim ol [“man we oli olsem presen,” NW ].”​—EFESAS 4:8.

1. ?Wan Kristin sista i talem wanem long saed blong ol elda long kongregesen blong hem?

TANGKIU tumas long yufala. Yufala i rili keagud long mifala. Smael blong yufala, lav mo wari we yufala i gat long saed blong mifala, oli kamaot long fulhat blong yufala. Oltaem nomo, yufala i rere blong lesin taem mifala i talemaot ol wari blong mifala, mo yufala i givim ol advaes blong Baebol we oli rili leftemap tingting blong mifala. Prea blong mi se, mi neva mas ting nating long yufala.” Hemia ol tok we wan Kristin sista i raetem i go long ol elda long kongregesen blong hem. I klia se lav mo fasin kea we ol Kristin man blong lukaot sipsip oli soemaot, i kasem hat blong sista ya.​—1 Pita 5:2, 3.

2, 3. (a) Folem Aesea 32:​1, 2, ?olsem wanem ol elda we oli gat fasin sore oli lukaotgud long ol sipsip blong Jeova? (b) ?Wetaem yumi save tingbaot wan elda olsem wan presen?

² Jeova i givim ol elda blong lukaot long ol sipsip blong hem. (Luk 12:32; Jon 10:16) Hem i lavem tumas ol sipsip blong hem, nao i pemaot olgeta wetem nambawan blad blong Jisas. Taswe, yumi no sapraes se Jeova i haremgud tumas taem ol elda oli lukaotgud long ol sipsip blong hem wetem lav. (Ol Wok 20:28, 29) Makemgud profet tok ya we i tokbaot ol elda, no ‘ol prins’: “Olgeta ya evriwan bambae oli stap mekem i gud long ol man. Bambae oli olsem strong sefples we man i save go haed long hem blong ronwe long hariken, no gudfala ples we i drae, we man i save go haed long hem blong ronwe long big ren. Bambae oli olsem reva we i ron, i pastru long ples we i drae olgeta, no sed blong bigfala ston, we i stanap hem wan long ples we i no gat tri long hem.” (Aesea 32:​1, 2) Yes, oli mas protektem ol sipsip, mekem oli harem gud mo leftemap tingting blong olgeta. Ol elda oli mas lukaotgud long ol sipsip wetem fasin sore. Long rod ya, oli soem se oli stap traehad blong mekem wanem we God i askem long olgeta.

³ Ol elda we oli stap lukaotgud long ol sipsip blong God, Baebol i tokbaot olgeta se, ‘ol man we oli olsem presen.’ (Efesas 4:⁠8) Wan presen hem i wan samting we narafala i givim blong givhan long nid blong yu, no blong mekem yu yu haremgud. Sipos wan elda i stap yusum save blong hem blong givhan long nid blong ol sipsip mo i stap mekem ol sipsip oli haremgud, elda ya i rili olsem wan presen. ?Olsem wanem wan elda i save mekem samting ya? Yumi faenem ansa blong kwestin ya long tok blong Pol long Efesas 4:​7-​16. Ol vas ya oli leftemap bigfala lav we Jeova i gat long ol sipsip blong hem.

?Hu i Givim “Ol Man We Oli Olsem Presen”?

4. Taem Ol Sam 68:​18 i kamtru, ?olsem wanem Jeova i ‘go antap long ples we i hae we i hae,’ mo hu “ol man we oli olsem presen”?

⁴ Taem Pol i yusum tok ya “ol man we oli olsem presen,” hem i talem bakegen tok blong King Deved, we i tokbaot Jeova se: “Taem hem i go antap long hil ya we i hae we i hae, hem i tekem ol man we i winim olgeta long faet oli go kalabus long ples blong hem, mo i givim [“ol man we oli olsem presen,” NW ].” (Ol Sam 68:18) Sam yia afta we ol man Isrel oli go insaed long Promes Lan, i olsem we Jeova “i go antap” long Hil Saeon mo i mekem Jerusalem i kam bigfala taon blong kingdom blong Isrel, we Deved i king long hem. ?Be hu ya “ol man we oli olsem presen”? Hemia olgeta we ol man Isrel oli winim olgeta long faet taem oli kam long Promes Lan, mo oli tekem olgeta oli go kalabus. Biaen, oli jusum sam long ol presina ya blong wok wetem ol Livaet insaed long haos prea.​—Esra 8:20.

5. (a) ?Olsem wanem Pol i soemaot se Ol Sam 68:​18 i kamtru long Kristin kongregesen? (b) ?Olsem wanem Jisas i ‘go antap long ples we i hae we i hae’?

⁵ Taem Pol i raetem leta blong hem i go long ol Kristin long Efesas, hem i soemaot se ol tok blong Sam ya oli kamtru fulwan long Kristin kongregesen. Pol i talem bakegen Ol Sam 68:​18, taem hem i raetem se: “Long yumi evriwan wanwan, Kraes i glad tumas blong givhan long yumi, nao i givim paoa long yumi, stret long mak we hem i wantem givim long yumi, blong yumi mekem wok blong hem. Baebol i talem se, ‘Taem hem i go antap long ples we i hae we i hae, hem i tekem ol man we i winim olgeta long faet oli go kalabus long ples blong hem, mo i givim [“ol man we oli olsem presen,” NW ].’ ” (Efesas 4:7, 8) Long ples ya, Pol i yusum Sam ya blong tokbaot Jisas we i stap wok long nem blong God. Jisas i “winim paoa blong olgeta samting blong wol ya” taem hem i stap tru long God. (Jon 16:33) Mo tu, Jisas i winim ded mo i winim paoa blong Setan taem God i mekem hem i laef bakegen long ded. (Ol Wok 2:​24; Hibrus 2:​14) Long yia 33 K.T.,a Jisas we i laef bakegen finis long ded ‘i go antap olgeta, long heven’​—hem i kam hae moa i winim ol narafala enjel long heven. (Efesas 4:​9, 10; Filipae 2:​9-​11) Jisas i win long faet mo i tekem sam long ol enemi blong hem oli “go kalabus.” ?Olsem wanem hem i mekem samting ya?

6. Stat blong Pentekos 33 K.T., ?olsem wanem Jisas we i go antap finis long heven, i stat blong spolem haos blong Setan, mo hem i mekem wanem wetem ol man ya we ‘hem i winim olgeta long faet, i tekem olgeta oli go kalabus’?

⁶ Taem Jisas i stap long wol ya, hem i soemaot se paoa blong hem i winim paoa blong Setan. Jisas i mekem ol man we oli gat rabis spirit long olgeta, oli kam fri. I olsem we hem i brekem haos blong Setan, i fasem hem, mo i tekem ol gudgudfala samting blong hem. (Matiu 12:22-​29) God i mekem Jisas i laef bakegen long ded mo ‘i givim paoa long hem long olgeta samting long heven mo long wol.’ Long taem ya, Jisas i save spolemgud ol enemi blong hem. (Matiu 28:18) Stat long Pentekos 33 K.T., Jisas we i stap long heven olsem man blong wok long nem blong God, i stat blong spolem haos blong Setan. Hem i ‘tekem ol man we i winim olgeta long faet oli go kalabus’​—hemia ol man we oli bin slef long sin mo ded, mo oli bin stap aninit long paoa blong Setan. Ol man ya we “oli go kalabus,” oli glad blong kam ‘slef blong Kraes, mo blong givim ful laef blong olgeta blong mekem samting we God i wantem.’ (Efesas 6:​6, NW) I olsem we Jisas i tekemaot olgeta long han blong Setan, mo i givim olgeta long kongregesen “olsem presen” blong mekem wok blong Jeova. !Traem tingbaot! Setan i mas kros tumas taem Jisas i tekemaot ol man ya stret long fes blong hem!

7. (a) ?Wanem sam long ol wok we “ol man we oli olsem presen” oli stap mekem insaed long ol kongregesen? (b) ?Jeova i givim wanem jans long ol wanwan man we oli stap wok olsem elda?

⁷ ?Olsem wanem long kongregesen tede? ?I gat “ol man we oli olsem presen”? !Yes, i gat! Hemia olgeta we oli stap wok olsem ol elda. Sam long ol elda ya “oli evanjelis, sam oli man blong lukaot long sipsip, mo sam narafala oli tija.” Ol elda ya oli stap wok strong long bitim 87,000 kongregesen blong ol man blong God raonabaot long wol. (Efesas 4:​11, NW) Setan i wantem pulum ol elda ya blong mekem i nogud long ol sipsip. Be God, tru long Kraes, i no givim ol elda long kongregesen blong oli mekem i nogud long ol sipsip, no gat. Jeova i givim ol man ya blong lukaot long nid blong kongregesen. Ol man ya oli mas talemaot long Jeova we oli holem wok ya olsem wanem. (Hibrus 13:17) Sipos yu yu wan elda, Jeova i givim nambawan jans long yu blong pruvum se yu yu wan presen, no wan blesing, long ol brata sista blong yu. Blong mekem olsem, i gat fo impoten wok we yu mas mekem.

Taem Yu Mas ‘Stretem Wan Man’

8. ?Long wanem rod yumi evriwan i nidim we ol elda oli stretem yumi samtaem?

⁸ Faswan samting se, Jeova i givim “ol man we oli olsem presen” blong ‘stretem ol tabu man,’ olsem Pol i talem. (Efesas 4:​12) Grik tok we oli tanem i kam “stretem,” i minim se putum i “gobak long stret ples blong hem.” Yumi evriwan i gat sin. Taswe, oltaem yumi nidim we narafala i stretem yumi​—i putum tingting, mo fasin blong yumi i “gobak long stret ples,” blong i laenap wetem tingting blong God mo ol samting we hem i wantem. Jeova i lavem yumi tumas. Taswe hem i givim “ol man we oli olsem presen” blong halpem yumi blong stretem ol samting we oli no stret. ?Olsem wanem ol elda oli save mekem samting ya?

9. ?Sipos wan sipsip i mekem sin, olsem wanem wan elda i save givhan blong stretem hem?

⁹ Samtaem, wan elda i mas halpem wan sipsip we i mekem sin. Maet sipsip ya i ‘no luksave se hem i mekem wan samting we i no stret.’ ?Olsem wanem elda ya i save givhan long hem? Galesia 6:1 i talem se: “Yufala i mas givhan long hem blong stretem hem. Be yufala i mas mekem long kwaet fasin.” Taswe, taem wan elda i stap givim advaes long hemia we i mekem sin, i nogud elda ya i tok strong mo i yusum ol tok we oli stikim hem. Advaes we hem i givim i mas leftemap tingting, be i no blong mekem man we i kasem advaes ya i “fraet.” (2 Korin 10:9; skelem wetem Job 33:7.) Maet hemia we i mekem sin i kasem save long mastik blong hem mo i sem tumas from. Taswe, wan elda we i gat lav bambae i lukaotgud blong no mekem tingting blong man ya i foldaon olgeta. Sipos lav nao i pusum wan elda blong givim advaes, no wan strongfala fasin stretem, bambae advaes ya i jenisim tingting mo fasin blong hemia we i mekem sin, i tekem hem i kambak long stret rod.​—2 Timoti 4:2.

10. ?Wok blong stretem ol narafala i minim wanem?

¹⁰ Taem Jeova i givim ol elda we “oli olsem presen” blong stretem yumi, hem i wantem se oli mekem yumi harem gud long saed blong spirit. Jeova i wantem tu se ol elda oli soem gudfala eksampel long ol man blong hem. (1 Korin 16:17, 18; Filipae 3:17) Fasin ya blong stretem i minim se ol elda oli mas halpem olgeta we oli mestem rod, oli tekem olgeta oli kambak long stret rod. Be i minim tu se ol elda oli mas halpem olgeta we oli gat bilif blong oli gohed oltaem blong wokbaot long stret rod.b Tede, yumi stap fesem plante problem we oli save mekem tingting blong yumi i foldaon. Taswe, yumi nidim we narafala i leftemap tingting blong yumi blong gohed oltaem long stret rod. Samfala, maet oli nidim we narafala i givhan long olgeta wetem lav, blong mekem tingting blong olgeta i laenap bakegen wetem tingting blong God. Eksampel, sam Kristin we oli strong long bilif oli stap faet agensem filing ya se oli no naf, mo se oli nating nomo. Olgeta ya, we “tingting blong olgeta i foldaon” maet oli ting se Jeova i neva lavem olgeta mo se God i no glad long ol traehad we oli mekem long wok blong hem. (1 Tesalonaeka 5:​14, NW) Be tingting olsem i no laenap wetem trufala filing we God i gat long saed blong ol man blong hem.

11. ?Ol elda oli save mekem wanem blong halpem olgeta we oli harem se oli no naf?

¹¹ Ol elda, ?yufala i save mekem wanem blong halpem ol man olsem? Long kaengud fasin, yufala i save yusum sam vas blong Baebol blong pruvum long olgeta se Jeova i kea long ol wanwan man blong hem. Soem long olgeta se ol vas ya oli go long olgeta tu. (Luk 12:​6, 7, 24) Halpem olgeta blong save se Jeova nao i “pulum” olgeta blong mekem wok blong hem, taswe i sua se hem i tinghae long olgeta. (Jon 6:​44) Mekem i klia long olgeta se i no olgeta nomo we i gat filing olsem​—plante man blong Jeova we oli gat strong bilif, olgeta tu oli bin gat sem filing olsem. Wan dei, profet Elaeja i harem nogud tumas, we hem i wantem ded nomo. (1 King 19:​1-4) Sam tabu Kristin blong faswan handred yia, olgeta tu oli bin harem long hat blong olgeta se oli “mekem wan samting we i rong.” (1 Jon 3:​20) Taem yumi save se ol man blong bilif long taem blong Baebol oli ol “man olsem yumi nomo,” samting ya i leftemap tingting blong yumi. (Jemes 5:​17) Yufala i save yusum ol haf blong Wajtaoa mo Wekap! we oli leftemap tingting, blong givhan long man we tingting blong hem i foldaon. Yes, God ya we i givim yufala “olsem presen,” i no save fogetem ol traehad we yufala i mekem wetem lav blong leftemap tingting blong ol man olsem.​—Hibrus 6:​10.

‘Bildimap’ Ol Sipsip

12. ?Tok ya ‘bildimap bodi blong Kraes’ i soem wanem mo wanem nambawan rod blong bildimap ol sipsip?

¹² Namba tu samting se, Jeova i givim “ol man we oli olsem presen,” blong oli “bildimap bodi blong Kraes.” (Efesas 4:​12, NW) Long ples ya, Pol i yusum wan pijatok. Tok ya “bildimap” i mekem yumi tingbaot fasin blong wokem haos, mo “bodi blong Kraes” i minim ol man​—ol memba blong kongregesen blong ol tabu Kristin. (1 Korin 12:27; Efesas 5:​23, 29, 30) Ol elda oli mas halpem ol brata blong olgeta blong kam strong long saed blong spirit. Mak blong ol elda ‘i blong bildimap ol sipsip, be i no blong pulum olgeta i kamdaon bakegen.’ (2 Korin 10:⁠8) Nambawan rod blong bildimap ol sipsip, hemia blong soem lav long olgeta, from we lav “i stap leftemap laef blong man.”​—1 Korin 8:1.

13. ?I minim wanem blong soem filing, mo from wanem i impoten we ol elda oli kasem save long filing blong ol narafala?

¹³ Wan rod blong soem lav we i save halpem ol elda blong bildimap ol sipsip, hemia blong kasem save long filing blong narafala. Samting ya i minim se ol elda oli mas gat filing long ol narafala​—oli mas mekem filing mo tingting blong olgeta i laenap wetem narafala, mo tingbaot samting we ol narafala oli no naf blong mekem. (1 Pita 3:8) ?From wanem i impoten tumas we ol elda oli kasem save long filing blong ol narafala? Faswan risen, hemia se Jeova​—we i givim “ol man we oli olsem presen”​—hem i wan God we i kasem save long filing blong yumi. Taem ol man blong hem oli safa, oli harem nogud, hem tu i harem nogud. (Eksodas 3:7; Aesea 63:9) Hem i tingbaot ol mak we yumi no naf blong kasem. (Ol Sam 103:14) ?Nao, olsem wanem ol elda oli save soem filing long ol narafala?

14. ?Olsem wanem ol elda oli save soem filing long ol narafala?

¹⁴ Taem wan man we tingting blong hem i foldaon i kam luk ol elda, olgeta ya oli lesin long hem, oli traem kasem save long filing blong hem. Oli traehad blong kasem save long kastom, fasin, mo ol samting long laef blong ol Kristin brata blong olgeta. Biaen, taem oli givim ol advaes blong Baebol we i leftemap tingting, bambae ol sipsip oli faenem se i isi blong akseptem ol advaes ya from we ol elda ya oli kasem save long filing blong olgeta mo oli kea long olgeta. (Ol Proveb 16:23) Mo tu, taem ol elda oli kasem save long filing blong narafala, bambae oli tingbaot ol mak we ol narafala oli no naf blong kasem, mo bambae oli tingbaot filing we maet ol narafala oli gat taem oli no naf blong kasem ol mak ya. Eksampel, sam Kristin we, maet oli olfala no oli kasem wan sik, oli harem se oli gat fol from we oli no naf blong mekem moa long wok blong God. Samfala narafala, maet oli nidim tok we i leftemap tingting blong olgeta blong kamgud moa long minista wok blong olgeta. (Hibrus 5:​12; 6:1) Fasin sore bambae i pusum ol elda blong faenem “ol toktok blong givhan” we i blong bildimap narafala. (Eklesiastis 12:​10) !Sipos ol elda oli bildimap ol sipsip blong Jeova mo talem ol tok we i leftemap tingting blong olgeta, bambae lav we ol sipsip ya oli gat long God i pusum olgeta blong givim bes blong olgeta long wok blong hem!

Oli Leftemap Fasin Joengud

15. ?Tok ya ‘yumi evriwan i gat wan bilif nomo’ i minim wanem?

¹⁵ Namba tri samting se, Jeova i givim ol “man we oli olsem presen” blong mekem “yumi evriwan i save kam wan nomo, we yumi bilif long Pikinini blong God, mo yumi savegud hem.” (Efesas 4:13) Tok ya, ‘yumi kam wan nomo, we yumi bilif’ i minim se ol bilif blong yumi oli joengud, be tu, i minim fasin blong joengud wetem ol Kristin brata mo sista we oli bilif. Hemia nao wan narafala risen from wanem God i givim long yumi “ol man we oli olsem presen.” Ol man ya, oli mas traehad blong leftemap fasin joengud. ?Olsem wanem oli save mekem samting ya?

16. ?From wanem i impoten we ol elda oli joengud tugeta?

¹⁶ Fastaem, ol elda oli mas joengud oltaem wetem wanwan long olgeta. Sipos oli no joengud, bambae oli no save lukaotgud long ol sipsip. Ol taem we ol elda oli save spenem blong lukaotgud long ol sipsip oli sas tumas. Be maet ol elda oli westem ol taem ya long ol longlongfala miting mo ol agyu long saed blong ol bisnes we oli no impoten. (1 Timoti 2:8) I sua se, ol elda bambae oli no agri wantaem nomo long evri samting we oli tokbaot, from we fasin blong olgeta wanwan i no sem mak. Fasin joengud i no minim se ol elda ya oli neva gat ol defren tingting mo se oli no mas talemaot ol tingting ya long rod we i stret, no gat. Be, blong joengud oltaem, ol elda oli mas lesin long wanwan long olgeta wetem respek, mo oli no toktok smol agensem narawan long olgeta. Sipos grup blong ol elda i tekem wan disisen we i no brekem wan rul blong Baebol, wanwan long olgeta i mas rere blong agri mo sapotem disisen ya. Fasin ya i soem se oli gat “waes we i kam long heven,” from we oli ‘man blong pis, oli kwaet man.’​—Jemes 3:​17, 18.

17. ?Olsem wanem ol elda oli save givhan blong holem pis insaed long kongregesen?

¹⁷ Ol elda oli traehad tu blong leftemap fasin joengud insaed long kongregesen. Taem wan samting i kamaot we i save spolem pis blong kongregesen​—olsem fasin blong toktok smol agensem narafala, tingting nogud long saed blong narawan, no fasin blong stap kros​—ol elda oli rere blong givim advaes blong givhan. (Filipae 2:​2, 3) Eksampel, maet ol elda oli save hu olgeta we oli gat fasin blong toktok agensem narafala, no we oli stap pusum nus blong olgeta long bisnes blong narafala. (1 Timoti 5:​13; 1 Pita 4:​15) Bambae ol elda oli traehad blong halpem ol man ya blong luksave se fasin we oli stap mekem i no laenap wetem tijing blong God, mo se wanwan long yumi i mas ‘karem prapa basket blong yumi.’ (Galesia 6:​5, 7, NW; 1 Tesalonaeka 4:​9-​12) Wetem Baebol, bambae oli eksplenem long olgeta ya se, Jeova i letem yumi blong jusum plante samting folem tingting we i stap jajem yumi. Oli eksplenem tu se yumi no mas jajem ol narafala from ol bisnes olsem. (Matiu 7:1, 2; Jemes 4:​10-​12) Blong wok tugeta long fasin joengud, ol memba blong kongregesen oli mas trastem mo respektem narafala. Taem “ol man we oli olsem presen” oli givim advaes blong Baebol long yumi, samting ya i halpem yumi blong holemtaet pis mo fasin joengud.​—Rom 14:19.

Protektem Ol Sipsip

18, 19. (a) ?“Ol man we oli olsem presen” oli protektem yumi long hu? (b) ?Ol sipsip oli nidim we ol elda oli protektem olgeta long wanem narafala denja, mo ol elda oli mekem wanem blong protektem ol sipsip?

¹⁸ Namba fo samting se, Jeova i givim “ol man we oli olsem presen” blong protektem yumi long “ol giaman tijing blong ol man ya we oli save wokem ol trik, mo oli save lidim ol man oli go krangke.” (Efesas 4:​14) Sam man oli talem se Grik tok we oli tanem i kam “wokem ol trik” i minim “fasin giaman long saed blong plei daes,” no “gudhan blong trikim man long plei daes.” Samting ya i mekem yumi tingbaot se ol man blong apostasic oli waes tumas long fasin blong trikim man. Wetem ol waes tok, oli twistim Baebol blong traem trikim ol trufala Kristin, blong pulum olgeta blong lego trufala bilif. !Ol elda oli mas lukaotgud se i no mas gat wan man long kongregesen we i “olsem wael dog”!​—Ol Wok 20:29, 30.

¹⁹ Ol elda oli mas protektem ol sipsip blong Jeova long sam narafala denja bakegen. Long taem bifo, Deved, we i man blong lukaot sipsip, i no fraet blong protektem ol sipsip blong papa blong hem, long ol wael anamol. (1 Samuel 17:34-​36) Tede tu, maet ol sipsip oli stap long wan bigfala denja, ale ol Kristin elda oli mas soem se oli no fraet blong protektem ol sipsip blong Jeova long ol man we maet oli save mekem i nogud no mekem i strong long olgeta, antap moa, olgeta ya we oli no strong. Bambae ol elda oli kwik blong putumaot eniman we i stap mekem sin oltaem, we i trikim narafala, i stap giaman, mo we i stap lukaot rod blong mekem ol fasin nogud.d​—1 Korin 5:​9-​13; skelem wetem Ol Sam 101:7.

20. ?From wanem yumi harem se yumi sef taem yumi stap long kea blong “ol man we oli olsem presen”?

²⁰ !Yumi talem bigfala tangkiu from “ol man we oli olsem presen”! Ol man ya oli stap keagud long yumi wetem lav, taswe yumi harem se yumi sefgud. Oli stap stretem mo bildimap yumi wetem lav, oli stap traehad oltaem blong mekem yumi joengud, mo oli no fraet blong protektem yumi. ?Be “ol man we oli olsem presen,” oli mas tingbaot wok blong olgeta long kongregesen olsem wanem? ?Mo olsem wanem yumi save soem se yumi gat fasin tangkiu long olgeta from wok we oli stap mekem? Bambae yumi tokbaot tufala kwestin ya long haf we i kam biaen.

[Ol futnot]

?Yu Yu Tingbaot?

◻ ?Hu “ol man we oli olsem presen,” mo from wanem, tru long Kraes, God i givim ol man ya long kongregesen?

◻ ?Olsem wanem ol elda oli save mekem wok blong olgeta blong stretem ol sipsip?

◻ ?Ol elda oli save mekem wanem blong bildimap ol Kristin brata sista blong olgeta?

◻ ?Olsem wanem ol elda oli save traehad blong holem fasin joengud insaed long kongregesen?

[Tok Blong Pija Long Pej 10]

Ol elda oli kasem save long filing blong olgeta we oli harem nogud blong leftemap tingting blong olgeta

[Tok Blong Pija Long Pej 10]

Sipos ol elda oli joengud, kongregesen tu bambae i joengud