Bildim Wan Famle We i Strong Long Bilif
‘Yufala i mas gohed blong stretem olgeta, mo trenem tingting blong olgeta olsem we Jeova i wantem.’—EFESAS 6:4, NW.
1. ?Wanem stamba tingting blong God long saed blong famle, be wanem i hapen?
‘YUTUFALA i mas gat plante pikinini, mo fulumap wol.’ (Jenesis 1:28, NW ) Taem Jeova God i talem tok ya long Adam mo Iv, hem i stanemap faswan famle long wol. (Efesas 3:14, 15) Taem faswan man mo woman i stap tingbaot fiuja, tufala i save pijarem wan wol we i fulap long ol pikinini blong tufala—ol man ya oli stretgud olgeta, oli stap haremgud long wan paradaes, oli joengud, mo oli stap wosipim Bigfala Man we i Wokem olgeta. Be from we Adam mo Iv, tufala i mekem sin, wol ya i no fulap wetem ol man we oli stret mo we oli onagud long God. (Rom 5:12) Kwiktaem nomo laef blong famle i kam nogud. Fasin agens mo faet i kamaot long plante famle, nao “oli no gat filing long ol narafala,” antap moa, naoia we yumi stap long ol “lasdei.”—2 Timoti 3:1-5, NW; Jenesis 4:8, 23; 6:5, 11, 12.
2. ?Ol pikinini blong Adam oli naf blong mekem wanem, be oli nidim wanem blong bildimap wan famle we i strong long bilif?
2 God i wokem Adam mo Iv long pija blong hem. Nating se Adam i mekem sin, Jeova i letem hem i gat pikinini. (Jenesis 1:27; 5:1-4) Ol pikinini blong Adam oli save yusumgud tingting blong olgeta mo oli naf blong luksave wanem we i gud mo wanem we i nogud. Oli save kasem tijing we bambae i soem long olgeta olsem wanem blong wosipim Man we i Wokem olgeta. Ol tijing ya bambae i soem long olgeta tu se i impoten tumas blong lavem God long olgeta hat, laef, tingting mo paoa blong olgeta. (Mak 12:30; Jon 4:24; Jemes 1:27) Antap long hemia, bambae oli lanem blong ‘mekem ol fasin we i stret gud, mo blong lavem ol man tumas, mo blong fren gud wetem God long evri haf blong laef blong olgeta, mo blong gat tingtingdaon.’ (Maeka 6:8) Be from we oli sinman, oli mas traehad blong bildimap wan famle we i strong long bilif.
Pemaot Taem
3. ?Olsem wanem ol papa mama oli save ‘pemaot taem’ blong tijim pikinini blong olgeta?
3 Naoia we laef i kam strong tumas, ol papa mama oli mas traehad blong tijim ol pikinini blong olgeta blong oli ‘lavem Jeova’ mo ‘agensem rabis fasin.’ (Ol Sam 97:10) Ol papa mama we oli waes oli “pemaot taem” blong tijim pikinini blong olgeta long saed ya. (Efesas 5:15-17, NW ) ?Sipos yu wan papa no mama, olsem wanem yu save mekem samting ya? Faswan samting, i gud blong tingbaot wanem we i mas stap fasples, hemia “ol samting we oli impoten moa,” olsem wok ya blong tijim mo trenem pikinini blong yu. (Filipae 1:10, 11, NW ) Seken samting, hemia se yu mas gat wan laef we i isi. Maet yu mas blokem sam samting we oli no rili impoten. No maet yu mas lego ol samting we oli tekem tumas taem blong yu. Ol Kristin papa mama, neva bambae yufala i sore from traehad we yufala i bin mekem blong tijim pikinini blong yufala blong oli onagud long God.—Ol Proveb 29:15, 17.
4. ?Olsem wanem wan famle i save joengud oltaem?
4 Ol aoa we yu spenem wetem ol pikinini blong yu oli sas tumas, antap moa, sipos oli spenem ol aoa ya blong mekem ol samting long saed blong spirit. Mo hemia i beswan rod blong mekem famle i joengud oltaem. Be yufala i no mas mekem samting ya long taem ya nomo we yufala i fri. I gud blong jusum wan stret taem blong yufala i joen tugeta. Hemia i no min se yufala i stap long sem haos, mo wanwan long yufala i mekem wanem we hem nomo i wantem, nogat. Blong pikinini i gohedgud, papa mama i mas spenem taem wetem hem evri dei. Oli mas soem se oli lavem mo oli kea long pikinini blong olgeta. Bifo we ol hasban mo waef oli mekem disisen blong gat pikinini, oli mas tingbaot impoten wok ya. (Luk 14:28) Olsem nao, bambae oli no tingbaot wok blong tijim pikinini olsem wan hevi baden. Be bambae oli tingbaot wok ya olsem wan blesing.—Jenesis 33:5; Ol Sam 127:3.
Tijim Olgeta Wetem Toktok Mo Eksampol
5. (a) ?Olsem wanem ol papa mama oli save stat blong tijim pikinini blong olgeta blong lavem Jeova? (b) ?Ol papa mama oli kasem wanem advaes long Dutronome 6:5-7?
5 Blong tijim pikinini blong yu blong lavem Jeova, fastaem yu wan yu mas lavem Jeova. Strongfala lav we yu gat long God bambae i pusum yu blong folem olgeta tijing blong hem. Wan long ol tijing ya, hemia se yufala i mas tijim ol pikinini blong yufala, ‘yufala i mas gohed blong stretem olgeta, mo trenem tingting blong olgeta olsem we Jeova i wantem.’ (Efesas 6:4, NW ) God i talem long ol papa mama se oli mas soem eksampol long ol pikinini blong olgeta, toktokgud wetem olgeta, mo tijim olgeta. Dutronome 6:5-7 i talem se: “Yufala i mas lavem hem [Jeova God] long olgeta tingting blong yufala, mo long olgeta laef blong yufala, mo long olgeta paoa blong yufala. Yufala i no mas fogetem ol tok ya we mi mi stap givim long yufala tede. Oltaem, yufala i mas tijim ol pikinini blong yufala long hem. Sipos yufala i stap long haos, no yufala i stap wokbaot, no yufala i go blong slip, no yufala i girap bakegen, be yufala i mas tokbaot ol samting ya.” Yu save putum ol loa blong God long hat blong pikinini blong yu taem yu gohed bakegen mo bakegen blong tokbaot ol loa ya long olgeta. Ale, bambae ol pikinini blong yu oli luksave se yu rili lavem Jeova, nao olgeta tu bambae oli wantem frengud wetem hem.—Ol Proveb 20:7.
6. ?Olsem wanem ol papa mama oli save yusum eksampol blong olgeta blong tijim ol pikinini blong olgeta?
6 Ol pikinini oli wantem tumas blong lanem samting. Oli save lesingud mo wajemgud ol samting, mo oli kwik blong folem eksampol blong yu. Taem oli luk se yu no stap ronem mane tumas, samting ya i halpem olgeta blong folem advaes blong Jisas. Long rod ya, oli lanem se oli no mas wari tumas long ol samting blong laef, be oli mas ‘lukaot Kingdom blong God fastaem.’ (Matiu 6:25-33, NW ) I gud we ol papa mama oli storian wetem ol pikinini blong olgeta mo tokbaot ol trutok blong Baebol, kongregesen blong God, mo ol elda we tabu spirit i putumap olgeta. Long rod ya, ol pikinini oli lanem blong respektem Jeova mo soem tangkiu from ol samting long saed blong spirit we Hem i stap givim long yumi. Ol pikinini oli kwik blong luksave sipos fasin blong yu i no laenap wetem tok blong yu. Taswe ol fasin mo tingting blong yu oli mas soemaot se yu tinghae long ol samting long saed blong spirit. !I wan bigfala blesing blong luk se gudfala eksampol blong ol papa mama i pulum pikinini blong olgeta blong lavem Jeova long fulhat blong hem!—Ol Proveb 23:24, 25.
7, 8. ?Wanem eksampol i soem se i impoten blong trenem pikinini taem hem i smol nomo, mo hu nao i mas kasem ona from gudfala risal we i kamaot?
7 Wan stori long Veneswela i soem se i impoten tumas blong stat tijim pikinini taem hem i smol nomo. (2 Timoti 3:15) Hemia stori blong wan yangfala man we nem blong hem, Félix mo woman blong hem, Mayerlín. Tufala tugeta i paenia. Taem boe blong tufala, Felito, i bon, tufala i gat strong tingting blong tijim hem blong wosip long Jeova. Mayerlín i stat blong ridim buk ya My Book of Bible Stories (wan buk we ol Witnes blong Jeova oli wokem) long bigfala voes blong Felito i harem. Nating se Felito i smol nomo, hem i luksave Moses mo ol narafala man we pija blong olgeta i stap long buk ya.
8 Felito i stat blong givim witnes taem hem i pikinini nomo. Hem i joen long wok blong talemaot Kingdom, mo biaen, hem i tekem baptaes. I no longtaem afta, Felito i kam wan fultaem paenia. Papa mama blong hem i talem se: “Taem mitufala i luk we boe blong mitufala i stap gohed gud olsem, mitufala i luksave se Jeova nao i givhan long hem, i tijim hem.”
Halpem Ol Pikinini Blong Gru Long Bilif
9. ?From wanem yumi mas gat tangkiu from ol tijing long saed blong spirit we yumi kasem long slef we i stret mo waes?
9 Plante taosen magasin, buk, mo program long Internet oli givim advaes long fasin blong tijim pikinini. Wan haf blong niuspepa ya, Newsweek, we i tokbaot ol pikinini, i talem se, plante taem, “ol save long saed ya oli no laenap. Tingting blong yu i fasfas moa taem yu faenemaot se ol save we yu trastem, oli rong olgeta.” !Yumi talem bigfala tangkiu long Jeova from we hem i givim fulap help blong tijim ol famle mo blong mekem oli gru long bilif! ?Yu yu stap yusumgud olgeta help ya we yumi kasem long slef we i stret mo waes?—Matiu 24:45-47.
10. ?Olsem wanem ol papa mama mo ol pikinini oli save kasem blesing from famle stadi?
10 Wan samting we i impoten tumas, hemia se famle i mas joen wanples oltaem blong stadi Baebol. Famle stadi ya i mas givim glad long evriwan, i mas tijim mo leftemap tingting blong evriwan long famle. Blong mekem olsem, i nidim blong reregud. I gud we ol papa mama oli pulum ol pikinini blong olgeta blong toktok. Olsem nao, bambae oli kasem save wanem we i stap long hat mo tingting blong olgeta. Wan rod blong save sipos famle stadi i stap karem gudfala frut hemia blong luksave sipos evri memba blong famle oli glad blong joen long stadi.
11. (a) ?Ol papa mama oli save halpem ol pikinini blong olgeta blong kasem wanem mak? (b) ?Wanem frut i kamaot taem wan gel Japan i traehad blong kasem ol mak we hem i putum?
11 Wan narafala samting we i save givhan long wan famle blong stap strong long bilif, hemia blong putum sam mak long saed blong spirit we evriwan long famle oli save traem blong kasem. Ol papa mama oli mas halpem ol pikinini blong olgeta blong putum ol mak ya. Maet oli save ridim Baebol evridei, joen oltaem long wok blong prij, givim laef long Jeova mo tekem baptaes. Sam narafala mak bakegen, hemia blong joen long fultaem paenia, wok long Betel, mo kam wan misinari. Tingbaot Ayumi, wan gel Japan. Taem hem i stap long skul, hem i plan se bambae hem i prij long evriwan long klas blong hem. Blong pulum intres blong tija mo ol pikinini long klas, hem i askem sipos hem i save putum sam buk long saed blong Baebol long laebri. Frut we i kamaot se, long ol sikis yia we hem i stap long skul ya, hem i mekem 13 Baebol stadi evriwan. Wan long ol Baebol stadi ya mo sam famle blong hem, oli tekem baptaes.
12. ?Olsem wanem ol pikinini oli save kasem bigfala blesing from ol Kristin miting?
12 Wan narafala samting we i save givhan long famle blong stap strong long bilif, hemia fasin blong go oltaem long miting. Aposol Pol i talem strong long ol brata sista blong hem se, ‘i nogud blong lego ol miting, olsem we samfala oli mekem finis.’ Ol miting oli save givhan bigwan long yumi, nating se yumi yangfala, no yumi olfala. (Hibrus 10:24, 25; Dutronome 31:12) Ol papa mama oli mas tijim pikinini blong olgeta blong lesingud long ol miting. Mo tu, oli mas tijim olgeta blong rerem ol miting. Ol pikinini oli save kasem bigfala blesing sipos oli joen blong givim ansa. Maet wan smol pikinini i save ansa wetem tu, tri tok nomo, no maet hem i ridim wan smol haf long paragraf. Be pikinini we i gruap lelebet finis, i gud we papa mama i tijim hem blong faenem ol ansa mo talemaot ol ansa ya wetem prapa tok blong hem. Samting ya bambae i givhan bigwan long hem. I gud we ol wanwan memba blong famle oli gat wan Baebol, wan sing buk, mo wan buk we yumi yusum blong stadi.
13, 14. (a) ?From wanem ol papa mama oli mas prij wetem ol pikinini blong olgeta? (b) ?Wanem i save mekem se wok blong prij i givhan long ol pikinini mo i givim glad long olgeta?
13 Ol papa mama we oli waes bambae oli givhan long ol pikinini blong olgeta blong yusum paoa blong olgeta blong mekem wok blong Jeova, mo oli halpem olgeta blong tinghae long wok blong prij. (Hibrus 13:15) Ol papa mama oli mas prij wetem ol pikinini blong olgeta. Long rod ya, oli stap trenem ol pikinini blong olgeta blong talemaot tok blong God we ‘oli no gat sem long wok ya, mo oli kam ol man we oli stap tijim narafala long trutok blong God long fasin we i stret gud.’ (2 Timoti 2:15) ?Olsem wanem long yu? ?Sipos yu yu wan papa no wan mama, yu yu trenem ol pikinini blong yu blong prij? Sipos yu mekem olsem, bambae wok blong prij i givim glad long olgeta, i givim mining, mo i karem frut long laef blong olgeta.
14 ?From wanem i gud we ol papa mama oli prij wetem ol pikinini blong olgeta? Long rod ya, ol pikinini oli save folem gudfala eksampol blong ol papa mama blong olgeta. Long semtaem, ol papa mama oli kasem save tingting, fasin, mo gudhan blong ol pikinini blong olgeta. Yu mas tekem ol pikinini blong yu oli go wetem yu long ol defren haf blong wok blong prij. I gud sipos ol pikinini oli gat prapa basket blong olgeta blong prij, mo i gud we papa mama i tijim olgeta blong lukaotgud se basket ya i klin oltaem. Sipos papa mama i gohed oltaem blong trenem mo givhan long ol pikinini blong olgeta, bambae ol pikinini oli tinghae moa long wok blong prij. Nao bambae oli tingbaot wok blong prij olsem rod blong soem lav long God mo ol man.—Matiu 22:37-39; 28:19, 20.
Stap Strong Oltaem Long Bilif
15. ?From we i impoten tumas we famle i stap strong oltaem long bilif, wanem sam rod we i save givhan long saed ya?
15 I impoten we famle i stap strong oltaem long bilif. (Ol Sam 119:93) Wan rod we i save givhan long saed ya, hemia blong tekem evri janis blong tokbaot God long famle blong yu. ?Yu yu stap mekem vas blong dei wetem famle blong yu? ?Oltaem yu stap tokbaot wok blong prij no sam poen long Wajtaoa mo Wekap! taem yu mo famle blong yu “yufala i stap wokbaot” long rod? ?Taem “yufala i go blong slip, no yufala i girap bakegen,” yufala i tingbaot blong talem tangkiu long Jeova from plante blesing we hem i stap givim long yumi? (Dutronome 6:6-9) Taem ol pikinini oli luk se yu yu lavem God tumas, samting ya bambae i halpem olgeta blong mekem trutok i kam haf blong laef blong olgeta.
16. ?From wanem i impoten blong leftemap tingting blong ol pikinini blong mekem prapa stadi blong olgeta?
16 Samtaem, ol pikinini oli nidim we papa mama i halpem olgeta blong winim sam problem long laef. Be i no waes blong talem oltaem long olgeta wanem we oli mas mekem. I moa gud we papa mama i soem long olgeta olsem wanem blong faenem tingting blong God long wan bisnes, mo leftemap tingting blong olgeta blong mekem dip stadi. Tijim ol pikinini blong yusumgud olgeta tul mo ol buk we yumi kasem long ‘slef we i stret mo waes.’ Samting ya bambae i halpem olgeta blong wokem wan gudfala fasin fren wetem Jeova. (1 Samuel 2:21b) Mo taem oli storian wetem ol narafala memba blong famle blong olgeta mo tokbaot ol niufala save we oli faenem, samting ya bambae i givhan bigwan long famle blong kam strong moa long bilif.
Trastem Jeova Fulwan
17. ?From wanem ol papa no mama we olgeta nomo i stap lukaot long famle blong olgeta oli no mas letem tingting blong olgeta i foldaon?
17 ?Olsem wanem long ol famle we papa no mama nomo i stap lukaot long pikinini? Long ol famle olsem, i no isi nating blong tijim ol pikinini. !Nating se i olsem, ol papa mama ya oli no mas letem tingting blong olgeta i foldaon! Plante papa mama we olgeta nomo i stap lukaot long famle blong olgeta, oli pruvum se i gat rod blong winim ol hadtaem ya we oli fesem. Oli naf blong mekem olsem, from we oli trastem Jeova, mo oli obei long ol advaes blong hem, nao from samting ya, oli gat ol nambawan pikinini we oli strong long bilif. (Ol Proveb 22:6) Yes, ol Kristin papa no mama we olgeta nomo i stap lukaot long famle blong olgeta, oli mas trastem Jeova fulwan. Oli bilif strong se bambae hem i halpem olgeta.—Ol Sam 121:1-3.
18. ?Ol papa mama oli mas tingbaot wanem nid blong ol pikinini, be wanem samting nao i mas stap fasples?
18 Ol papa mama we oli waes, oli luksave se ‘i gat wan taem blong laf, mo wan taem blong resis olbaot from glad.’ (Prija 3:1, 4, NW ) I impoten tumas blong tekem sam taem blong spel mo mekem ol pleplei we oli gud. Samting ya i save givhan bigwan long bodi mo tingting blong ol pikinini. Ol gudfala miusik, antap moa, ol singsing blong presem God, oli save halpem ol pikinini blong gat gudfala tingting we i givhan long olgeta blong gat wan strongfala fasin fren wetem Jeova. (Kolosi 3:16) Wan bigman i save lanem blong onagud long God taem hem i pikinini yet. Nao biaen, bambae hem i gohed blong haremgud long laef blong olwe long paradaes.—Galesia 6:8.
19. ?From wanem ol papa mama oli save trastem se bambae Jeova i blesem ol traehad we oli stap mekem blong tijim ol pikinini blong olgeta?
19 Jeova i wantem se olgeta Kristin famle oli joengud mo oli strong long bilif. Sipos yumi rili lavem God mo obei long Tok blong hem oltaem, bambae hem i blesem ol traehad blong yumi mo i givim paoa we yumi nidim blong folem ol advaes blong hem. (Aesea 48:17; Filipae 4:13) Rimemba se janis we yu gat naoia blong tijim mo trenem pikinini blong yu bambae i no save gohed olwe mo bambae yu no save mekem wok ya bakegen long fiuja. Traem bes blong yu blong folem ol advaes long Tok blong God, nao bambae Jeova i blesem ol traehad we yu stap mekem blong bildim wan famle we i strong long bilif.
?Yu Yu Lanem Wanem?
• ?From wanem i impoten tumas blong pemaot taem blong trenem pikinini?
• ?From wanem papa mama i mas soem gudfala eksampol?
• ?Wanem sam impoten rod blong halpem ol pikinini blong gru long bilif?
• ?Olsem wanem wan famle i save stap strong oltaem long bilif?
[Tok blong pija long pej 24]
Ol famle we oli strong long bilif, oltaem oli stadi long Tok blong God, go long ol Kristin miting, mo joen tugeta long wok blong prij