God i Tinghae Long Olgeta
TAEM Jisas i stap long wol, hem i soemaot gud ol fasin blong Papa blong hem, mo fasin blong Papa blong hem blong wokem ol samting. Hem i talem se: “Mi mi no mekem wan samting nating mi wan. Mi mi stap talemaot ol samting ya nomo we Papa blong mi i tijim mi finis long hem. . . . Oltaem, mi stap mekem ol samting we hem i wantem.” (Jon 8:28, 29; Kolosi 1:15) Taswe, taem yumi luk fasin we Jisas i mekem long ol woman, yumi save luk mo kasem save tingting blong God long saed blong ol woman, mo wanem we hem i wantem ol woman blong mekem.
Sam man blong stadi oli ridim ol stori blong Jisas, nao oli talem se tingting we Jisas i gat long ol woman i defren olgeta long tingting we plante man long taem ya oli gat. ?Tingting blong hem i defren olsem wanem? ?Ol tijing blong hem oli save mekem se ol woman oli fri moa tede?
Tingting Blong Jisas Long Ol Woman
◼ Jisas i no tingbaot olgeta se oli gud blong slip wetem man nomo. Sam lida blong skul blong ol man Jiu oli ting se taem ol man oli joen wetem ol woman, ol woman ya bambae oli pulum olgeta blong slip wetem olgeta. Ale, oli blokem ol woman blong oli no toktok wetem ol man long pablik ples, mo blong oli kavremap hed blong olgeta long kaliko taem oli go aot long haos blong olgeta. Be long saed blong Jisas, i defren. Jisas i talem long ol man blong oli bos long filing blong olgeta, mo oli mas soemaot respek long ol woman i bitim we oli blokem ol woman blong oli no joen wetem olgeta.—Matiu 5:28.
Jisas i talem tu se: “Man we i mekem divos long woman blong hem, nao biaen i mared bakegen long wan narafala woman, hem i mekem sin agens long stret woman blong hem.” (Mak 10:11, 12) Jisas i sakemaot tijing blong ol tija blong ol man Jiu, we i talem se man i save divos long woman blong hem olsem “we hem nomo i wantem.” (Matiu 19:3, 9) Bighaf blong ol man Jiu oli no save nating se taem oli slip wetem woman blong narafala, oli mekem sin agensem woman blong olgeta. Ol tija blong ol man Jiu oli tijim se taem man i slip wetem narafala woman, hem i no mekem sin agensem woman blong hem, be narafala woman ya nao i no stap tru long man blong hem. Wan buk long saed blong Baebol i talem se: “Jisas i soemaot se ol man tu oli mas obei long Loa blong God sem mak olsem ol woman. Samting ya i mekem se ol man oli save respektem ol woman.”
?Tijing blong hem i wok olsem wanem tede?: Long ol miting blong ol Witnes blong Jehova, ol woman oli joen wanples wetem ol man. Oli no fraet se ol man bambae oli lukluk nogud long olgeta, no oli mekem eni samting we i no soemaot respek long olgeta. Hemia from we ol Kristin man oli mas toktok long ‘woman we i olfala, olsem we hem i stret mama blong olgeta. Mo oli mas toktok long yang woman olsem we hem i stret sista blong olgeta, mo we fasin blong olgeta i klin gud.’—1 Timoti 5:2.
◼ Jisas i tekem taem blong tijim ol woman. Jisas i tijim ol woman mo hem i pulum olgeta blong oli talemaot tingting blong olgeta. Hemia i defren olgeta long ol tija blong ol man Jiu we oli no wantem tijim ol woman. Jisas i no blokem Meri blong i harem gud long tijing blong hem. Long fasin ya, hem i soemaot se ol woman oli mas harem tijing blong God tu, be i no blong mekem ol wok long haos nomo. (Luk 10:38-42) Mata, sista blong Meri, hem tu i harem gud long tijing blong Jisas. Yumi save samting ya from tok we hem i talem long Jisas afta we Lasaros i ded.—Jon 11:21-27.
Jisas i lesin long ol woman taem oli talemaot tingting blong olgeta. Taem Jisas i stap long wol, bighaf blong ol woman Jiu oli ting se oli save harem gud sipos oli gat wan pikinini boe, antap moa sipos pikinini ya i wan profet. Taem wan long ol woman i singaot bigwan i se: “Woman we i bonem yu . . . hem i save harem gud,” Jisas i tekem janis ya blong soemaot wan samting we i gud moa long hem. (Luk 11:27, 28) Jisas i talem long hem se fasin blong obei long God i impoten moa, i bitim ol wok we kastom blong man i putum long ol woman.—Jon 8:32.
?Tijing blong hem i wok olsem wanem tede?: Ol Kristin brata we oli givim ol tok long ol miting, oli glad taem ol woman oli givim ansa. Oli respektem ol woman we oli bigman long ol Kristin fasin, from we long olgeta samting we oli mekem mo taem oli stap olgeta nomo, oli “soemaot ol stret fasin.” (Taetas 2:3) Mo tu oli dipen long ol woman ya blong talemaot gud nius blong Kingdom blong God.—Ol Sam 68:11; yu lukluk bokis ya, “?I Tru Se Aposol Pol i Blokem Ol Woman Blong Oli No Toktok?”
◼ Jisas i kea long ol woman. Long taem blong Baebol, ol man oli tinghae moa long ol boe i bitim ol gel. Ol tok blong Talmud i soemaot tingting ya, taem i talem se: “Man we i gat ol pikinini boe, hem i save harem gud. Be sore tumas long man we i gat ol pikinini gel.” Sam papa mo mama oli harem se sipos oli gat wan gel, bambae hem i mekem hadwok tumas long olgeta. Oli mas lukaot wan man blong hem, mo taem oli faenem, oli mas givim mane long famle blong man ya. Mo tu bambae gel ya i no moa lukaot long olgeta taem oli olfala.
Jisas i soemaot se laef blong wan gel i impoten, sem mak olsem laef blong wan boe. Hem i mekem gel blong Jaeras i laef bakegen, sem mak olsem we hem i mekem boe blong wido long Naen i laef bakegen. (Mak 5:35, 41, 42; Luk 7:11-15) Hem i mekem wan woman ‘we wan devel i stap long hem eitin yia’ i kam gud bakegen. Biaen, hem i talem se “woman ya i wan laen blong Ebraham.” Hemia wan tok we i no stap long ol buk blong ol man Jiu. (Luk 13:10-16) Toktok blong Jisas i kaen mo i soemaot respek. Hem i tingbaot woman ya se hem i impoten olsem ol narafala man, be i no hemia nomo. Hem i luksave se woman ya i gat bilif.—Luk 19:9; Galesia 3:7.
?Tijing blong hem i wok olsem wanem tede?: Wan waestok blong ol man Esia i olsem: “Sipos yu gat wan gel, i olsem we yu putum wota long garen blong narafala man.” Ol Kristin papa oli mas lukaot se ol kaen tingting ya i no spolem olgeta. Oli mas lukaotgud long olgeta pikinini blong olgeta, ol boe mo ol gel tu. Ol papa mo mama oli mas mekem se ol pikinini blong olgeta oli go long skul, mo oli mas lukaot gud long olgeta taem oli sik.
◼ Jisas i trastem ol woman. Long ol kot blong ol man Jiu, taem wan woman i witnes long kot, ol man oli no trastem hem, oli luk hem olsem wan slef nomo. Wan man blong raetem histri bifo, nem blong hem Josephus, i talem se: “Yumi no mas lesin long ol woman from we oli no gat hed mo oli no soemaot respek.”
Jisas i no mekem olsem. Hem i jusum ol woman blong oli go talemaot se hem i laef bakegen. (Matiu 28:1, 8-10) Ol aposol oli no bilif long tok blong ol woman ya, nating se ol woman ya oli luk taem we oli kilim Masta blong olgeta i ded mo oli berem hem. (Matiu 27:55, 56, 61; Luk 24:10, 11) Be taem Jisas i kamtru long ol woman fastaem, hem i luk se i stret nomo we olgeta tu oli go talemaot hem long ol man, olsem ol narafala man blong hem oli stap mekem.—Ol Wok 1:8, 14.
?Tijing blong hem i wok olsem wanem tede?: Long ol kongregesen blong ol Witnes blong Jehova, ol elda oli soemaot se oli tinghae long ol woman, taem oli lesin long olgeta. Ol mared man oli soemaot se oli “ona” long woman blong olgeta taem oli lesin long olgeta.—1 Pita 3:7; Jenesis 21:12.
Ol Rul Blong Baebol Oli Givhan Long Ol Woman
Taem ol man oli folem fasin blong Jisas, ol woman oli harem se ol man oli respektem olgeta, mo oli fri moa blong mekem samting olsem we God i bin wantem fastaem. (Jenesis 1:27, 28) Ol Kristin man we oli mared oli no agri wetem tingting ya se oli moagud long ol woman. Be oli letem ol rul blong Baebol i lidim laef blong olgeta nao oli mekem woman blong olgeta i harem gud.—Efesas 5:28, 29.
Taem Yelena i stat blong stadi Baebol, man blong hem i stap kilim nogud hem. Man blong Yelena i gruap long wan ples we i fulap wetem raf fasin, ol man oli stap stilim ol woman we oli wantem mared wetem, mo oli stap kilim woman blong olgeta. Yelena i talem se: “Samting we mi lanem long Baebol i givim paoa long mi. Mi kasem save se i gat wan man we i lavem mi tumas, i tinghae long mi, mo i kea long mi. Mi kasem save tu se sipos man blong mi i stadi Baebol, hem i save jenisim fasin blong hem.” Samtaem biaen, samting we Yelena i wantem i kamtru. Man blong hem i stadi Baebol mo i baptaes blong kam wan Witnes blong Jehova. Yelena i talem se: “Naoia, man blong mi i save bos long tingting blong hem. Mitufala i lanem blong fofogivim mitufala.” Hem i gohed i se: “Ol rul blong Baebol oli givhan bigwan long mi. Mi harem se man blong mi i tinghae long mi, mo i protektem mi.”—Kolosi 3:13, 18, 19.
I gat plante narafala stori olsem stori ya blong Yelena. Plante taosen Kristin woman oli harem gud from we olgeta, wetem man blong olgeta, oli glad blong folem ol rul blong Baebol long mared blong olgeta. Taem oli joen wetem ol narafala Kristin, oli respektem olgeta, oli leftemap tingting blong olgeta mo oli joen gud.—Jon 13:34, 35.
Ol Kristin man mo woman oli luksave se God i mekem olgeta, mo oli luksave tu se oli sinman. Be taem oli fren gud wetem Jehova, God ya we i lavem olgeta mo i Papa blong olgeta, oli putum tingting blong olgeta i stap long taem ya we ‘God bambae i mekem oli fri olgeta’ long sin. Oli harem gud tu from we God bambae i mekem “oli fri olgeta, olsem ol pikinini blong hem.” !Hemia i wan nambawan blesing blong ol man mo ol woman we God i kea long olgeta!—Rom 8:20, 21.
[Bokis blong pija long pej 9]
?I Tru Se Aposol Pol i Blokem Ol Woman Blong Oli No Toktok?
Aposol Pol i talem se: “Insaed long ol miting blong jos, ol woman oli mas stap kwaet.” (1 Korin 14:34) ?Pol i minim wanem? ?Hem i ting se ol woman oli no gat save? Nogat. Plante taem hem i tokbaot ol gudfala tijing blong ol woman. (2 Timoti 1:5; Taetas 2:3-5) Long leta we hem i raetem i go long ol Kristin long Korin, Pol i no toktok long ol woman nomo, be long olgeta man tu we oli gat presen ya blong toktok long narafala lanwis, mo blong talemaot tok we God i givim. Pol i talem se oli mas stap kwaet taem narafala i stap toktok. (1 Korin 14:26-30, 33) I luk olsem se sam woman we oli glad tumas from trutok we oli faenem, oli stopem man we i stap toktok, blong askem kwestin long hem. Hemia wan fasin we ol man long ples ya oli stap mekem, be samting ya i mekem se i no gat oda long ol miting. Taswe Pol i talem long ol woman se: “Sipos woman i wantem askem kwestin, hem i save askem long man blong hem, long haos blong tufala.”—1 Korin 14:35.
[Tok blong pija long pej 10]
Jisas i tinghae long Meri Magdala taem hem i jusum hem, blong i go talemaot long ol aposol se hem i laef bakegen