Wajtaoa LAEBRI LONG INTENET
Wajtaoa
LAEBRI LONG INTENET
Bislama
  • BAEBOL
  • OL BUK
  • OL MITING
  • Iden—?Hem i Ples We Olgeta Man Long Wol Oli Kamaot Long Hem?
    Wajtaoa—2011 | 1 Februari
    • Iden—?Hem i Ples We Olgeta Man Long Wol Oli Kamaot Long Hem?

      TRAEM tingbaot se yu stap long wan naesfala ples we ol tri mo ol flaoa oli gru long hem. Ples ya i bigwan. Hem i no stap long taon mo i no gat wan stonwol i goraon long hem. I no gat noes blong ol trak mo i no gat noes blong plante man we oli stap wokbaot olbaot. Ples ya i kwaet, i ples blong pis, mo i no gat samting i spolem pis ya. Taem yu stap sidaon long naesfala ples ya, yu no harem we tingting blong yu i trabol from ol wari. Yu harem gud long bodi blong yu, yu no sik, hed blong yu i no soa, yu no soa samples long bodi blong yu. I no gat wan samting we i blokem yu blong harem gud fulwan long naesfala ples ya.

      Ale, yu lukluk raon long ples ya. I gat ol naesfala flaoa we oli kalakala. Yu lukluk longwe, i gat wan smol reva i stap ron. Ol gras mo ol lif we san i saen long olgeta mo ol gras mo ol lif we oli stap aninit long sado blong ol tri, evriwan oli grin gud. Win i blu mo i gat gudfala smel blong ol flaoa. Yu harem noes blong ol lif we win i blu long olgeta, mo yu harem noes blong wan wotafol. Yu harem singsing blong ol pijin, mo yu harem noes blong ol smosmol bebet we oli stap flae olbaot, oli bisi long wok blong olgeta. ?Olsem wanem? ?Yu stap luk ol samting ya long tingting blong yu? ?Yu yu wantem tumas blong stap long wan ples olsem?

      Long plante kantri, ol man oli bilif se olgeta man long wol oli kamaot long wan gudfala ples olsem. Skul blong ol man Jiu, ol skul we oli talem se oli Kristin, mo skul ya Islam, oli bilif long sem samting ya, se i gat wan ples we nem blong hem Iden, we long ples ya nao God i putum Adam mo Iv long hem. Baebol i tokbaot taem ya se i taem blong pis. Adam mo Iv, tufala i glad. Tufala i gat pis bitwin tufala. Tufala i gat pis wetem ol anamol. Mo tufala i gat pis wetem God, we hem i givim nambawan janis ya long tufala blong tufala i save laef gogo i no save finis long naesfala ples ya.—Jenesis 2:15-24.

      Ol man long skul ya Hindu, olgeta tu oli gat prapa bilif blong olgeta se bifo we bifo olgeta i gat wan paradaes i stap. Ol man blong skul ya Budis, olgeta tu oli bilif se, long ol gudfala yia we ol lida blong olgeta, hemia ol Buda, oli stap kamtru long hem, wol i wan paradaes. Mo plante skul blong ol man Afrika, oli tijim ol man long sam stori we oli sem mak nomo long stori blong Adam mo Iv.

      Long plante skul mo kastom blong ol man long wol, yumi save faenem sem tingting ya se, bifo olgeta, i gat wan paradaes. Wan man we i stap raetem ol buk, i talem se: “Plante neson oli holemtaet bilif ya se taem ol man oli no plante yet long wol, i gat wan paradaes i stap we ol man blong hem oli stret gud olgeta, oli fri, oli stap long pis, oli hapi, oli gat plante samting. I no gat man i slef blong nara man, i no gat raorao, i no gat faet. . . . Bilif ya nao i mekem we long evri neson, ol man oli wantem tumas blong gat wan laef olsem long paradaes mo oli stap lukaot rod blong kasembak laef ya.”

      ?From wanem i gat plante stori mo bilif long saed blong wan paradaes? ?From wanem evri neson oli gat ol stori we oli olsem memori blong wan gudfala ples bifo? ?Ating bilif ya i stap long evri neson from we evri man oli kamaot long sem ples? ?I tru se i gat wan gudfala ples we nem blong hem Iden bifo? ?I tru se fas man mo woman long wol hemia Adam mo Iv?

      Sam man we oli no bilif long ol tingting ya, oli jikim man we i bilif olsem. Long taem blong yumi, ol man oli faenem plante niu save mo waes blong olgeta i kam antap, ale plante man oli stap talem se ol stori blong gudfala ples ya mo Adam mo Iv, oli kastom stori nomo. Samting we i save mekem yumi sapraes, hemia se plante lida blong skul tu oli no moa bilif long gudfala ples ya long Iden. Ol lida ya oli no stap tijim ol man blong bilif se bifo i gat wan gudfala ples long Iden. Oli talem se i neva gat wan ples olsem. Oli se stori blong gudfala ples ya Iden, hem i wan naesfala stori nomo, hem i wan pijatok no wan parabol nomo.

      I tru, Baebol i talem plante stori we oli olsem parabol. Jisas tu, i talem plante parabol we ol man oli save gud tede. Be taem Baebol i tokbaot gudfala ples ya long Iden, hem i no tokbaot olsem se i wan parabol. Nogat. Hem i tokbaot ples ya olsem se hem i wan prapa ples. Yu traem tingbaot samting ya. Sipos stori blong Iden i giaman, hemia i min se ol narafala stori blong Baebol tu oli giaman ?Yu ting se i stret blong talem olsem? Nogat. Taswe bambae yumi tokbaot from wanem sam man oli gat tingting ya se stori blong Iden i giaman, mo bambae yumi traem pruvum sipos tingting blong olgeta i stret no i no stret. Biaen bambae yumi tokbaot from wanem i impoten tumas we yumi tingting gud long ol samting we oli hapen long gudfala ples ya long Iden.

  • ?I Tru Se i Gat Wan Ples Bifo We Hem i Gudfala Ples Long Iden?
    Wajtaoa—2011 | 1 Februari
    • ?I Tru Se i Gat Wan Ples Bifo We Hem i Gudfala Ples Long Iden?

      ?YU YU save stori blong Adam mo Iv mo gudfala ples ya long Iden? Plante man raon long wol oli save stori ya. I gud yu ridim stori ya long Baebol blong yu. Stori ya i stap long Jenesis japta 1 vas 26 go kasem japta 3 vas 24. Long ol haf we i kam biaen, bambae yumi talem bakegen ol bigfala tingting nomo blong stori ya.

      Jehova Goda i tekem graon mo i mekem wan man long hem. Hem i putum nem blong man ya se Adam. Hem i putum man ya long wan gudfala ples long Iden. Evri samting long ples ya, God nomo i planem mo i flasem. Ples ya i ples we ol reva oli ron long hem, mo i gat plante plante tri we oli stap karem ol defdefren kaen frut blong olgeta. Long medel blong gudfala ples ya i gat wan ‘tri we frut blong hem i save mekem man i save ol fasin we i gud, mo ol fasin we i nogud.’ God i putum tabu long tri ya. Hem i talem long ol man se oli no mas kakae frut blong tri ya. Sipos oli no obei long hem, bambae oli ded. Biaen, Jehova i mekem wan fren blong Adam, hemia woman ya Iv. Hem i tekemaot wan rib blong Adam, i mekem woman ya long hem. God i givim wan wok long Adam mo Iv. Tufala i mas lukaot gud long gudfala ples ya mo tufala i mas gat plante pikinini blong tufala, blong fulumap wol.

      Taem Iv i stap hem wan, wan snek i toktok long hem. Snek ya i pulum hem blong kakae frut blong tri ya we God i blokem se i tabu. Snek ya i talem long Iv se God i giaman long tufala. Hem i se, God i no wantem we tufala i kasem wan gudfala samting we i save mekem tufala i kam olsem God. Iv i bilivim tok blong snek ya mo i kakae frut ya. Adam tu i folem woman blong hem blong no obei long God. Ale Jehova i talemaot panis we bambae i kasem Adam, Iv, mo snek ya. Jehova i ronemaot Adam mo Iv long gudfala ples ya we i wan paradaes, mo i putum ol enjel oli stap gad long gudfala ples ya.

      Fastaem, ol man we oli skul gud, ol man blong hae save, mo ol man we oli stadi long histri, oli sapotem stori we i stap long buk blong Jenesis long Baebol, se i tru. Be naoia, wan tingting we i kam antap bigwan long ol man ya, hemia se buk blong Jenesis i no tru. ?From wanem ol man oli no moa bilif long stori blong Jenesis long saed blong Adam mo Iv mo gudfala ples ya long Iden? Bambae yumi tokbaot fo tingting we ol man oli talem blong traem pruvum se stori ya long Jenesis, i no tru.

      1. ?I tru se i gat wan gudfala ples long Iden bifo?

      ?From wanem tingting blong ol man i fasfas long saed ya? Wan risen hemia from ol save we oli kamaot long tingting blong man nomo. Blong plante handred yia ol man we oli stadi long ol tijing blong jos, oli gat tingting ya se naesfala ples ya we God i mekem, i stap yet samples long wol. Be tijing blong jos i jenis from toktok blong sam man we oli waes long ol save blong wol. Ol man ya, olsem tufala man Gris ya Plato mo Aristotle, oli talem long ol man se i no gat wan samting long wol ya we i stret gud. Heven nomo i ples we i tabu, i ples we ol samting oli stret gud olgeta. From toktok blong ol waes man ya, ol man we oli stadi long ol tijing blong jos, oli stap tingting se ating fas Paradaes ya hem i stap long wan ples we i klosap long heven.b Sam long olgeta oli talem se paradaes ya i stap antap long wan hil we i hae we i hae. Hil ya i hae we i hae olgeta, mekem se i no gat wan rabis samting blong wol ya we i save kasem ples ya. Sam narafala man oli talem se gudfala ples ya i stap long Not no maet long Saot blong Wol olgeta. Sam narafala man bakegen oli talem se gudfala ples ya i stap long mun, no long wan ples klosap long mun. From ol toktok ya, yumi no sapraes we biaen ol man oli stat talem se stori blong Iden i wan kastom stori nomo, hem i wan samting we i stap long tingting blong man nomo. Tede sam man we oli skul gud, oli talem se ples ya we Baebol i talem se nem blong hem Iden, hem i giaman nomo, i neva gat wan ples long wol we i olsem.

      Be ol samting we Baebol i talem long saed blong gudfala ples ya oli klia nomo. Jenesis 2:8-14 i talem se gudfala ples ya i stap long is saed blong wan ples we nem blong hem Iden. I gat wan reva i pastru long ples ya, mo taem reva ya i ron i go, hem i gat fo fok blong hem. Baebol i talem nem blong fofala reva ya, mo i givim smol save long saed blong ples we wanwan reva ya i ron long hem. Longtaem finis, ol man oli stap ridim ol haf blong vas ya long Jenesis blong traem faenem wan tok we i save halpem olgeta blong faenem stret ples we gudfala ples ya i stap long hem. Oli talemaot plante defdefren tingting blong olgeta, be wanwan tingting i no save agri wetem narafala tingting. ?From we ol man ya oli no save faenem ples ya, i min se stori blong Iden wetem gudfala ples ya mo ol reva blong hem, oli giaman nomo, oli kastom stori?

      Yumi mas tingbaot se ol samting we oli hapen long gudfala ples ya long Iden, oli hapen 6,000 yia bifo long taem blong yumi. Moses nao i raetem ol save blong stori ya long buk blong Jenesis. Maet Moses i gat save long stori ya from we ol olfala blong olgeta bifo, oli stap talem long smol bubu blong olgeta i kam kasem taem blong Moses. No maet hem i ridim stori ya long sam hanraet we ol man bifo oli raetem. Nomata i olsem wanem, taem Moses i raetem stori ya, i gat raonabaot 2,500 yia finis we gudfala ples ya i lus. Hemia i min se long taem blong Moses finis, ol man oli tingbaot stori blong Iden se hem i wan stori blong longtaem. ?Olsem wanem long ples we Iden i stap long hem, olsem ples we ol reva ya oli ron long hem? ?Taem plante handred yia i pas, ol ples olsem oli save jenis? Yes oli save jenis from we graon i stap muv oltaem. Ples ya we maet Iden i stap long hem wetem ol ples raonabaot long hem tu, oli ples we graon i stap seksek oltaem. Tede yet, ol man oli faenemaot se 17 pesen blong olgeta bigfala etkwek blong wol, oli stap kamaot long ples ya. Taswe i no wan samting blong sapraes sipos ol graon no rod blong reva long ol ples ya oli jenis. Mo tu, yumi mas tingbaot se i gat Bigfala Wota we i ron long taem blong Noa. Hemia tu i jenisim plante ples we maet bifo oli levelples no oli hil, mekem se yumi no save talem stret se ol kantri ya bifo oli olsem wanem.c

      Be i gat sam samting we oli olsem pruf we yumi save trastem. Buk blong Jenesis i tokbaot gudfala ples ya long Iden se hem i wan tru ples. Long olgeta fo reva we Jenesis i tokbaot, i gat tu reva we oli stap ron yet tede. Wan reva, nem blong hem Yufretes, mo narawan hemia reva Taegris, we narafala nem blong hem Hidekel. Mo stamba blong tufala reva ya i stap kloklosap nomo long tufala. Stori long Jenesis i talem nem blong ol kantri we ol reva ya oli ron i go olbaot long hem. Mo hem i talem sam spesel samting tu we oli stap long ol ples ya, we plante man oli save long hem. Ol save ya oli tijim plante samting long ol man Isrel bifo. Olgeta nao oli faswan man blong ridim buk blong Jenesis.

      ?Yu ting se wan stori we i giaman i save talem samting we i stret olsem? Nogat. Taem man i talem wan stori we i giaman, bambae hem i no save talem stret nem blong ol ples from we ol man bambae oli save jekem ol ples ya, nao bambae oli faenem we stori blong hem i giaman. Taswe ol stori, we plante taem oli stori blong pikinini nomo, oli stat wetem toktok olsem se: “Wan dei, long wan kantri farawe.” Be stori we i tru, hem i givim moa save long man, olsem we stori blong Iden i mekem.

      2. ?I tru se God i mekem Adam long graon nomo, mo i tru se hem i tekemaot wan rib blong Adam, blong i mekem Iv long hem?

      Ol saentis tede oli faenemaot we i gat plante samting long bodi blong man [ol samting we oli kolem haedrojen, oksijen, mo kabon]. Olgeta samting ya, man i save faenem i stap long graon tu. ?Ale wanem i mekem se olgeta samting ya oli kam wanples blong mekem man i laef?

      Plante saentis oli no bilif se i gat wan God we i mekem evri samting. Oli talem se, fastaem bifo we bifo olgeta, i no gat wan samting we i laef. Ol saentis oli se, sloslo, taem ol yia oli pas, sam samting we oli smosmol nomo olsem das, oli stap joen wanples gogo plante milian yia biaen, ol samting ya oli kam ol anamol mo ol man tu. Be taem yumi luk olsem wanem bodi blong man i wok, mo olsem wanem bodi blong anamol tu i wok, i narakaen olgeta blong talem se bodi ya i kamaot long ol smosmol samting olbaot. I no gat wan samting we i pruvum se laef i save kam hem wan nomo olsem laki. Olgeta samting we oli gat laef long wol tede oli soemaot i klia nomo se i mas gat wan God i stap we hem i waes tumas i bitim yumi ol man. God ya nao i mekem bodi blong ol man mo ol anamol mo olgeta samting we i stap.d—Rom 1:20.

      ?Yu ting se wan naesfala pija long wud no wan mobaelfon, i kamaot olsem nomo we i no gat man i wokem? Nogat. Ol samting olsem pija mo mobaelfon oli no isi blong mekem, taswe yumi save se i mas gat man we i katem pija ya mo i mas gat man we i mekem mobaelfon ya. ?Ale olsem wanem long olgeta naesfala samting raonabaot long yumi, olsem ol tri mo ol flaoa, ol anamol mo ol man? Ol samting ya oli hadwok moa blong mekem. ?Yu ting se i stret blong talem se ol samting ya oli kamaot olsem nomo, we i no gat wan God i mekem olgeta? Nogat, i no stret nating blong talem olsem. Traem tingbaot wan narafala samting bakegen. Buk blong Jenesis i talem se, long olgeta samting we God i mekem long wol, man nomo we God i mekem se hem i save tekem fasin blong God. (Jenesis 1:26) Taswe, ol man oli save yusum tingting blong olgeta mo save blong olgeta blong mekem ol naesfala samting, sem mak olsem we God i mekem. Olsem nao, ol man oli save katem ol naesfala pija long wud no oli save wokem ol samting olsem mobaelfon. Sipos man i naf blong yusum save blong hem blong wokem ol samting ya, ?olsem wanem long God? Yes, yumi no mas sapraes we God i save mekem ol samting we oli gud moa, we oli nambawan olgeta.

      ?Olsem wanem long toktok ya blong Baebol se God i tekemaot wan rib blong Adam blong i mekem wan woman long hem?e ?Yu ting se i had long God blong mekem olsem? I tru, God i save yusum wan narafala rod blong mekem woman long hem. Be taem hem i jusum blong mekem woman long rib blong man, hemia i min se hem i wantem we man mo woman i mared mo tufala i joen gud tugeta, “olsem wan bodi nomo.” (Jenesis 2:24) Yes, man mo woman, tufala i save wok gud tugeta, tufala i save givgivhan long laef blong tufala. Hemia wan samting we i pruvum bakegen se God nao i mekem man. God nomo i gat waes mo i gat lav blong save mekem tufala olsem.

      Ol saentis oli stadi long sam samting insaed long bodi blong man we oli kolem ol jin (genes),f mo oli agri se olgeta man long wol oli kamaot long wan man mo wan woman nomo. Sipos ol saentis oli luksave ol samting ya, i min se ol samting we Jenesis i tokbaot oli tru nomo.

      3. Sam man oli ting se tri ya blong save wanem fasin we i gud mo wanem fasin we i nogud, mo tri ya blong laef, oli kastom stori nomo.

      Blong talem stret, stori blong Jenesis i no talem se tufala tri ya tufala i gat sam spesel paoa no se tufala i majik tri. Nogat. Tufala tri ya, tufala i prapa tri we Jehova i jusum blong oli pija no saen blong wan narafala samting.

      Tede tu ol man oli stap yusum sam samting we oli talem se i olsem saen blong minim wan narafala samting. Traem tingbaot lif namele. Long ples blong yumi, lif namele i pija blong raet we jif i gat blong putum tabu long wan ples no wan samting. Sipos man i ting nating long lif namele we i putum tabu long wan ples no long wan samting, i olsem we hem i no gat respek long jif we i gat raet blong putum tabu ya.

      ?Ale, Jehova i jusum tufala tri ya blong tufala i pija blong wanem? Ol man oli talem plante defdefren kaen tingting long saed ya. Be i gat wan mining nomo we i stret mo we i isi blong kasem save long hem. Tri ya blong save wanem fasin we i gud mo wanem fasin we i nogud, hem i saen blong wan samting we God nomo i gat raet blong mekem. Jehova nomo i gat raet blong talem long man, wanem samting we i gud mo wanem samting we i nogud. (Jeremaea 10:23) !Taswe sipos wan man i kakae frut blong tri ya, hem i brekem loa, hem i stilim raet blong God! Mo tri ya we frut blong hem i save givim laef, hem i min se God nomo i save givim presen ya blong laef we i no save finis long hu man we hem i wantem givim laef ya long hem.—Rom 6:23.

      4. Wan snek i toktok long Iv. Sam man oli talem se hemia wan samting we i no tru.

      Ating stori ya blong Jenesis se wan snek i toktok, i mekem tingting blong yumi i fasfas sipos yumi no tingbaot ol narafala stori blong Baebol. Baebol nomo i save soemaot klia long yumi se olsem wanem wan snek i save toktok.

      ?Wanem i mekem se snek i toktok? Ol man Isrel bifo, oli save long sam narafala samting we i givhan long olgeta blong kasem save se snek ya hem i hu. Oli save se ol anamol oli no save toktok, be oli save se i gat ol spirit i stap we oli save mekem man i ting se anamol i toktok. Moses i raetem stori long saed blong Balam. God i sanem wan enjel i kam blong mekem dongki blong Balam i toktok olsem man.—Namba 22:26-31; 2 Pita 2:15, 16.

      ?Ol enjel, wetem ol rabis enjel ya tu we oli agensem God, oli save mekem merikel? Long taem blong Moses, ol kleva blong Ijip oli mekem sem merikel we God i mekem. Oli jenisim wokingstik blong olgeta i kam snek. Ol kleva ya oli gat paoa blong mekem merikel ya from we ol rabis enjel ya we oli enemi blong God, olgeta nomo oli givim paoa long ol kleva ya.

      Buk blong Job, we i klia se Moses tu i raetem buk ya, hem i givim save long yumi long saed blong bigfala enemi blong God, hemia Setan. Setan i giaman se ol man blong Jehova oli no rili laekem Jehova. Hem i talem se hem i save pulum ol man blong oli lego Jehova. (Job 1:6-11; 2:4, 5) From ol stori ya, ating ol man Isrel bifo oli save se Setan nomo i yusum snek blong toktok long Iv. Mo ating oli save se Setan i mekem olsem from we hem i wantem pulum Iv i gowe long God.

      ?I tru se Setan nao i mekem snek ya i toktok? Taem Jisas i stap long wol, hem i talem se Setan hem i “man blong giaman, we i stamba blong ol giaman toktok.” (Jon 8:44) Sipos Setan hem i “stamba blong ol giaman toktok” hemia i min se hem nao i statem fasin blong giaman. Fas giaman tok, hemia taem snek i toktok long Iv. Snek ya i tok agensem woning we God i talem long Adam mo Iv se sipos tufala i kakae frut blong tri ya bambae tufala i ded. Snek i talem se: “No, hemia i no tru ya. Yutufala i no save ded.” (Jenesis 3:4) Jisas i save gud se Setan nao i yusum snek ya blong toktok. Ol save we Jisas i givim long aposol Jon, we oli stap long buk blong Revelesen, oli soemaot klia samting ya from we hem i singaot Setan se “snek ya blong bifo.”—Revelesen 1:1; 12:9.

      Maet sam man oli talem se i narakaen nomo blong talem se wan strongfala spirit i mekem wan snek i toktok. Be hemia i no wan narakaen samting. Ol man oli no gat paoa olsem ol strongfala spirit, be oli mekem ol trik olsem taem oli mekem voes blong olgeta i kamaot long maot blong wan doli, no taem oli mekem ol muvi blong ol samting we oli giaman nomo be man i luk olsem se i tru. Taswe ol spirit we oli gat moa paoa i bitim man, oli save mekem ol samting tu blong trikim man.

      Wan Pruf We Yumi No Save Sakemaot

      Olgeta samting we man i talem blong agensem stori blong Jenesis oli no gat strong pruf blong olgeta. Defren nao, i gat wan pruf we i sapotem stori blong Jenesis, mo yumi no save sakemaot pruf ya.

      Baebol i tokbaot Jisas se hem i ‘witnes blong God we hem i tru, mo hem i no save tanem tok blong hem.’ (Revelesen 3:14, Nyutesteman wetem Ol Sam long Bislama) Jisas i stret gud olgeta, hem i no gat sin. Taswe, neva hem i giaman, mo neva hem i traem blong tanem trutok. Mo tu, taem Jisas i stap long wol hem i talem long ol man se, fastaem, bifo olgeta, hem i stap long heven. Yes, Jisas i stap wetem Papa blong hem long heven, “taem we wol ya i no stap yet.” (Jon 17:5) Taswe, taem God i mekem olgeta samting long wol, Jisas i stap finis. Hem i luk olgeta samting ya stret long ae blong hem, taswe hem i olsem witnes blong God we tok blong hem i tru. ?Ale witnes ya i talem wanem tok we yumi save trastem?

      Jisas i tokbaot Adam mo Iv from we hem i save gud se tufala i laef bifo. Taem hem i toktok long ol man se Jehova i wantem we man i gat wan woman nomo, hem i tokbaot taem ya we Jehova i joenem Adam mo Iv. (Matiu 19:3-6) Sipos stori blong Adam mo Iv i kastom stori nomo, mo sipos i neva gat gudfala ples ya long Iden, ?ale weswe Jisas i tokbaot stori ya? ?Yu ting se Jisas i save bilif long samting we i no tru? ?Yu ting se Jisas i save giaman? Nogat. Jisas i stap long heven, hem i luk trabol ya we i hapen long Iden. Taswe tok blong Jisas nomo i naf blong pruvum se stori blong Jenesis i wan tru stori. Yumi no nidim wan narafala pruf bakegen.

      Tru ya, ol man we oli no bilif long stori we i stap long Jenesis oli stap soemaot we bilif blong olgeta long Jisas i no strong. Mo tu, man we i no bilif long stori we i stap long Jenesis, hem i no naf blong kasem save long sam stamba tijing blong Baebol mo sam nambawan promes blong God tu. Nekis haf bambae i tokbaot ol tijing ya mo ol promes ya we man i save kasem long stori blong Jenesis.

      [Ol futnot]

      a Long Baebol, Jehova i prapa nem blong God.

      b Baebol i neva talem se paradaes i stap long heven. Baebol i talem se ol wok blong God oli stret gud olgeta. Fasin nogud mo fasin we i no stret, oli no kamaot long God. (Dutronome 32:4, 5) Taem Jehova i mekem olgeta samting long wol finis, hem i talem se olgeta samting ya we hem i mekem oli “gud we i gud tumas.”—Jenesis 1:31.

      c Bigfala Wota we i ron, hem i wan trabol we God i sanem i kam mo i klia se hem i karemaot olgeta samting we oli soemaot ples we gudfala ples ya i stap long hem long Iden bifo. Esikel 31:18 i talem se “olgeta tri ya blong Iden” oli lus finis longtaem. Oli raetem buk blong Esikel long ol yia 600 B.K.T. Hemia i min se long taem blong Esikel ol man oli save se i no moa gat mak blong ples ya Iden i stap. Taswe ol man long taem blong yumi we oli traehad blong faenem gudfala ples ya long Iden, oli no save faenem ples ya nating.

      d Yu save ridim smol buk ya we i stap long Inglis lanwis, se The Origin of Life—Five Questions Worth Asking (long Franis hemia Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie) we ol Witnes blong Jehova oli wokem.

      e Ol saentis tede, oli stadi long bodi blong man mo oli faenemaot we rib i save kamgud bakegen hem wan, i bitim olgeta narafala bun long bodi. Sipos wan rib i brok mo ol smosmol skin we i kavremap ples blong rib ya i stapgud, ale wan niufala rib bambae i gru bakegen.

      f Ol jin (genes), hemia ol smosmol sel we oli stap insaed long yumi taem yumi bon, we oli mekem we yumi gat sem fasin olsem papa mama blong yumi.

  • Samting We i Hapen Long Iden—?From Wanem Yu Mas Tingting Gud Long Hem?
    Wajtaoa—2011 | 1 Februari
    • Samting We i Hapen Long Iden—?From Wanem Yu Mas Tingting Gud Long Hem?

      SAM man we oli skul gud oli tok agensem stori blong gudfala ples ya long Iden. Oli talem se i no gat wan narafala ples long Baebol we i tokbaot gudfala ples ya Iden. Paul Morris i wan tija long yunivesiti we hem i tijim ol save long saed blong ol skul, mo hem i raetem toktok ya se: “I no gat wan narafala ples long Baebol we i tokbaot stori ya blong Iden.” Ating plante man blong “hae save” bambae oli agri long tok blong man ya. Be i gat pruf i stap se tok blong man ya i no tru.

      I gat sam narafala vas blong Baebol we oli tokbaot gudfala ples ya Iden, oli tokbaot Adam mo Iv, mo oli tokbaot snek tu.a Taswe tok blong ol man ya we oli skul gud i no tru nating. Be rong blong ol man ya i smol nomo taem yumi tingbaot rong blong ol lida blong skul mo ol man we oli traem pruvum se Baebol i no kamaot long God. Toktok blong olgeta ya i gat bigfala paoa long tingting blong plante man. Taem oli tok agensem stori blong Jenesis long saed blong gudfala ples ya long Iden, oli stap agensem ful Baebol wantaem. ?From wanem yumi talem olsem?

      Yumi mas save gud mo yumi mas bilif long ol samting we oli hapen long gudfala ples ya Iden. Long rod ya nao, bambae yumi kasem save mining blong ol narafala tok blong Baebol. Tok blong God i save halpem yumi blong faenem ansa long sam impoten kwestin we plante man oli wantem tumas blong save. Ansa blong plante long ol kwestin ya i laenap wetem ol samting we oli hapen long gudfala ples ya long Iden. Tingbaot sam long ol kwestin ya.

      ● ?From wanem yumi stap kam olfala mo yumi ded? Sipos Adam mo Iv, tufala i obei long Jehova, tufala i save laef gogo i no save finis. Be sipos tufala i agensem Jehova, tufala i no moa obei long hem, bambae tufala i ded. Taswe long dei we tufala ya i agensem God, bodi blong tufala i no moa strong blong laef longtaem. Tufala i stat blong kam olfala mo biaen, tufala i ded. (Jenesis 2:16, 17; 3:19) Bodi blong tufala i no moa stret gud olgeta. Ale taem tufala i gat pikinini, ol pikinini blong tufala oli gat sin mo bodi blong olgeta i no strong blong laef longtaem. Taswe Baebol i talem se: “Bifo olgeta, wan man nomo i statem fasin blong sin long wol ya. Mo from we hem i mekem sin, hem i ded. Be frut blong samting ya, hemia we ol man oli stap ded, from we olgeta oli mekem sin.”—Rom 5:12.

      ● ?From wanem God i letem rabis fasin i stap? Long gudfala ples ya long Iden, Setan i tok nogud long saed blong God. Hem i talem se God i stap giaman mo i stap blokem ol man blong oli no kasem ol gudgudfala samting. (Jenesis 3:3-5) Taem Setan i tok nogud long God olsem, hem i agensem fasin blong Jehova blong rulum man. Adam mo Iv, tufala i jusum blong folem Setan. Hemia i soemaot we tufala tu i no wantem we Jehova i rulum tufala. Mo fasin blong tufala i soemaot se tufala i ting se man hem wan nomo i naf blong luksave wanem samting we i gud mo wanem samting we i nogud. Jehova i wan God we olgeta fasin blong hem oli stret mo hem i waes olgeta. Taswe taem olgeta ya oli agensem rul blong hem, hem i luksave se i gat wan rod nomo blong soemaot we tingting blong olgeta ya i rong. Rod ya se, hem i mas letem taem i pas blong man i rulum man bakegen. Olsem nao, bambae man i soemaot se i tru we hem i naf blong jusum rod blong hem wan no nogat. Ol rabis fasin we oli stap long wol tede, oli kamaot from we ol man oli stap folem tingting blong Setan, mo samting ya i soemaot trutok ya se: Man i no naf blong rulum man, hem i nidim God.—Jeremaea 10:23.

      ● ?Wanem stamba tingting blong God long saed blong wol ya? Long gudfala ples ya long Iden, Jehova i talemaot olsem wanem wol bambae i kam wan naesfala ples. Hem i talem long Adam mo Iv se bambae tufala i mas gat plante pikinini mo tufala i mas “mekem evri samting long wol ya oli stap aninit long han” blong tufala. Hemia i min se bambae tufala i mekem ful wol ya i kam olsem naesfala ples ya long Iden. Mo olgeta man long wol bambae oli wan famle we i joen gud. (Jenesis 1:28) Taswe stamba tingting blong God long saed blong wol ya, hemia se wol ya i kam wan paradaes we i fulap long ol man we oli stret gud olgeta mo we oli joen gud olsem wan famle nomo we oli kamaot long Adam mo Iv. Bighaf blong ol tok we oli stap long Baebol oli tokbaot olsem wanem God bambae i mekem stamba tingting ya blong hem i kamtru.

      ● ?From wanem Jisas Kraes i kam long wol? Taem Adam mo Iv, tufala i agensem God long gudfala ples ya long Iden, tufala i kasem panis ya blong ded, mo olgeta pikinini blong tufala oli kasem panis ya tu. Be God i gat lav, mo hem i mekem rod blong ol man oli save gat wan gudfala laef bakegen. God i sanem Pikinini blong hem i kam long wol blong givim laef blong hem olsem wan sakrefaes blong pem rod blong ol man oli go fri. (Matiu 20:28) Baebol i talem se Jisas hem i olsem “las Adam.” Hemia i min se Jisas i win long ples we Adam i lus. Jisas i stret gud olgeta mo hem i obei long Jehova oltaem. Nao Jisas i givim laef blong hem long gladhat blong hem nomo, olsem wan sakrefaes we i save pemaot ol man long sin. Long rod ya nao, God i save fogivim sin blong ol man we oli wantem obei long hem mo biaen hem i save givim laef long olgeta, hemia gudfala laef ya we Adam mo Iv i gat bifo we tufala i sin. (1 Korin 15:22, 45; Jon 3:16) Yes, from Jisas nao, stamba tingting blong Jehova i save kamtru. Wol i save kam wan paradaes bakegen, olsem paradaes ya long Iden bifo.b

      Stamba tingting blong God i no wan tok haed mo i no wan samting we i had blong man i kasem save long hem. Stamba tingting blong God i wan samting we i tru. Naesfala ples ya long Iden hem i no wan kastom stori. Hem i wan tru ples bifo, we i gat ol anamol mo man i stap long hem. Taswe promes blong God long saed blong paradaes long fiuja, hemia tu i tru mo bambae i kamtru i no longtaem. ?Yu yu wantem stap long gudfala ples ya long fiuja? I stap long yu. God i wantem we plante plante man oli mas kasem nambawan laef ya long fiuja. Nating se wan man i mekem ol fasin we oli nogud, be God i wantem we hem i jenis mo i kasem laef ya.—1 Timoti 2:3, 4.

      Bifo we Jisas i ded, hem i toktok long wan man we hem i rabis man. Hem i man blong kilim man i ded. Man ya i save se from ol samting nogud we hem i mekem, i stret we oli kilim hem i ded. Be hem i lukluk i go long Jisas blong Jisas i leftemap tingting blong hem, mo i wantem gat wan gudfala tingting long saed blong fiuja. ?Jisas i talem wanem long hem? Hem i se: “Bambae yu stap wetem mi long Paradaes.” (Luk 23:43) !Yu traem tingbaot samting ya! !Jisas i wantem we man ya i laef bakegen long ded mo i gat janis blong laef olwe long wan paradaes, nating se, bifo, man ya i man blong kilim man i ded! ?Yu no ting se Jisas i wantem we yu tu yu stap long gudfala ples ya? !Yes hem i wantem tumas we yu stap long paradaes! Papa blong hem tu i wantem olsem. Ale sipos yu yu wantem kasem gudfala laef ya long fiuja, yu mas traem bes blong yu blong save gud God ya we hem i mekem gudfala ples ya long Iden bifo.

      [Ol futnot]

      a Yu save jekem ol vas ya Jenesis 13:10; 1 Kronikel 1:1; Aesea 51:3; Esikel 28:13; 31:8, 9; Luk 3:38; Rom 5:12-14; 1 Korin 15:22, 45; 2 Korin 11:3; 1 Timoti 2:13, 14; Jud 14; mo Revelesen 12:9.

      b Sipos yu wantem save moa long saed blong sakrefaes blong Jisas Kraes we i pemaot yumi, yu save ridim japta 5 long buk ya ?Wanem Samting We Baebol i Rili Tijim? Hemia wan buk we ol Witnes blong Jehova oli wokem.

      [Bokis/Tok blong pija long pej 10]

      WAN PROFET TOK WE OLGETA TOK BLONG BAEBOL OLI JOEN LONG HEM

      “Yu [snek ya] mo woman ya, bambae yutufala i no laeklaekem yutufala, bambae yutufala i stap agens long yutufala. Ol pikinini we bambae oli kamaot biaen long yu, mo ol pikinini we bambae oli kamaot biaen long hem, bambae oli stap badfren long olgeta. Nao wan long ol pikinini ya blong hem bambae i smasem hed blong yu, mo yu bambae yu kakae leg blong hem.”—Jenesis 3:15, futnot.

      Long Iden bifo, God i talem profet tok ya we hem i fas profet tok blong Baebol. ?Hu ya woman? ?Hu ya ol pikinini blong woman? ?Hu ya snek? ?Mo hu ya ol pikinini blong snek? ?Bambae oli stap “badfren” olsem wanem?

      SNEK

      Setan.—Revelesen 12:9.

      WOMAN

      Ogenaesesen blong Jehova long heven, we i gat ol gudfala enjel long hem. (Galesia 4:26, 27) Aesea i tokbaot “woman” ya se bambae hem i bonem wan pikinini we hemia ol man we God i makemaot olgeta wetem tabu spirit blong hem, nao oli kam neson blong God.—Aesea 54:1; 66:8.

      PIKININI BLONG SNEK

      Olgeta man we oli jusum blong mekem samting we Setan i wantem.—Jon 8:44.

      PIKININI BLONG WOMAN

      Faswan hemia Jisas Kraes we hem i kamaot long ogenaesesen blong Jehova long heven. Ol narawan we oli olsem pikinini blong woman ya tu, hemia ol brata blong Kraes we tabu spirit i makemaot olgeta blong oli rul wetem Jisas long heven. Ol Kristin ya we tabu spirit i makemaot olgeta, oli kam olsem “prapa laen blong Isrel.”—Galesia 3:16, 29; 6:16; Jenesis 22:18.

      KIL LONG LEG

      Hemia i min se wan trabol bambae i kasem Mesaea be trabol ya i olsem kil long leg nomo, from we bambae i no save mekem we Mesaea i lus blong olwe. Setan i mekem rod blong ol man oli kilim Jisas i ded long wol ya. Be biaen, God i mekem Jisas i laef bakegen long ded.

      KIL LONG HED

      Hemia i min se wan trabol bambae i kasem Setan mo i mekem we Setan i ded. Jisas bambae i mekem we Setan i lus blong olwe. Bifo we Setan i go blong lus olwe, bambae Jisas i karemaot olgeta trabol we Setan i statem long Iden bifo.—1 Jon 3:8; Revelesen 20:10.

      Sipos yu wantem ridim wan buk we i givim klia save long ol bigfala tingting we oli stap long Baebol, mo we toktok blong hem i sot nomo blong ridim, yu save ridim smol buk ya long Inglis The Bible—What Is its Message? (long Franis hemia La Bible — Quel est son message ?) Ol Witnes blong Jehova oli wokem buk ya.

Ol buk long Bislama (1987-2026)
Logaot
Login
  • Bislama
  • Serem
  • Setemap Olsem Yu Wantem
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Ol Rul
  • Privacy Policy
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Login
Serem